عرضه خودرو در بورس به نفع خودروساز یا خریدار؟

 چراغ سبز بورس برای عرضه خودرو در بازار سرمایه بار دیگر به گمانه زنی‌ها درباره میزان موفقیت این شیوه، آن هم در شرایطی که خودرو دیگر یک کالای مصرفی نیست، دامن زده چرا که صنعت خودرو در ۱۲ سال اخیر بیش از نوع عرضه، از قیمت گذاری دستوری آسیب دیده است.

یکی از روش‌های فروش خودرو، در کنار سایر روش‌های قرعه کشی و شانس برنده شدن، عرضه آن در بورس کالاست که کارشناسان معتقدند برای عبور خودروسازان از مرز ورشکستگی، ارتقای تولید و کشف قیمت در شرایط بحرانی صنعت خودرو، این تنها راه است.

موضوع عرضه خودرو در بورس در سال ۱۴۰۱ عملیاتی و تعدادی خودرو در بورس عرضه شد این تجربه نشان داد که قیمت خودرو در بورس کالا نسبت به بازار آزاد حدود ۲۰ درصد پایین‌تر بود، اما جلوی این نوع عرضه توسط شورای رقابت گرفته شد.

عرضه خودرو در بورس کالا روشی شفاف برای عرضه و سرعت عمل در رسیدن به کالاست و منجر به حذف صف‌های طولانی برای برنده شدن در قرعه کشی را به همراه دارد و به نفع خریدار است از سوی دیگر این نوع فروش نقدینگی بیشتری برای تولید و بهبود کیفیت را برای خودروسازان به همراه خواهد داشت.

موضوع عرضه خودرو در بورس هفته گذشته توسط مدیرعامل شرکت ایرانخودرو مطرح و موج جدیدی را در جامعه ایجاد کرد. به دنبال این مبحث، نشست مدیرعامل بورس کالای ایران با مدیرعامل و مدیران شرکت ایران خودرو برای درخواست این شرکت برای عرضه محصولاتش در بورس کالا و آماده بودن همه زیرساخت‌ها نشانگر جدیت ایرانخودرو برای عرضه خودرو‌ها در بورس کالاست.

هر چند، سید جواد جهرمی مدیرعامل بورس کالای ایران ارائه «برنامه عرضه» از سوی خودروسازان را از الزامات ورود مجدد خودرو به بورس عنوان کرده است. اما تنها مرجع صلاحیت‌دار برای تعیین شمول یا عدم شمول محصولات در فهرست قیمت‌گذاری، شورای رقابت است.

با وجود مباحث مطرح شده از سوی خودروسازان و کارشناس خودرو در خصوص عرضه خودرو در بورس هنوز واکنشی از سوی شورای رقابت اعلام نشده این در حالیست که این شورا در قیمت گذاری به عنوان یک نهاد تنظیم گر باید نقش قانونی ایفا کند.

درباره ضرورت عرضه خودرو در بورس کالا با امیرحسن کاکائی کارشناس خودرو و عضو هیات علمی دانشکده مهندسی خودرو دانشگاه علم‌وصنعت و آرش محبی‌نژاد دبیر انجمن صنایع همگن نیرو محرکه و قطعه‌سازان خودروی کشور به بحث و گفت‌و‌گو نشستیم.

عرضه خودرو در بورس تنها راه خروج از بحران

امیرحسن کاکائی کارشناس بازار خودرو می‌گوید: ایرانخودرو و سایپا در شرایط بحرانی هستند که نتیجه هشت سال سیاستگذاری غلط است هر چند این زیان روز به روز بیشتر می‌شود.

وی اضافه می‌کند: اکنون زیان انباشته این ۲ شرکت خودروساز حدود ۲۵۰ هزار میلیارد تومان است و با افزایش هزینه‌ها هر روز زیان بیشتر می‌شود این در حالیست که دولت قیمت‌ها را به روز نمی‌کند و اکنون حدود سه ماه از سال می‌گذرد، اما قیمت‌ها به روز نشده و هزینه‌ها ۴۰ درصد افزایش یافته است.

کارشناس خودرو، با بیان اینکه سهامداران نباید متضرر شوند می‌گوید: سال گذشته مدیریت دولتی شرکت ایرانخودرو پس از دو دهه به بخش خصوصی واگذار شد طبق قانون تجارت، هیات مدیره حق ندارد حقوق سهامداران را زیر پا گذاشته و باعث زیان شود.

وی ادامه می‌دهد: شرکت ایرانخودرو اگر خودرو تولید کند با شرایط کنونی و قیمت گذاری دستوری منجر به افزایش زیان انباشته می‌شود و اگر تولید نکند در بازار تنش ایجاد می‌شود از این رو این خودرو ساز به بن بست خورده است و باید بین راه‌های قانونی بهترین راه را برای خروج از وضعیت بحرانی انتخاب کند.

کاکائی بیان می‌کند: عرضه خودرو در بورس یا شکایت از دولت از مهمترین راه‌های قانونی برای عبور از بحران است؛ طبق قانون شرکت خودروساز می‌تواند به دیوان عدالت اداری از دولت شکایت کند، اما دولت منابع مالی ندارد که بخواهد زیان انباشته خودروساز را جبران کند و این امر یک مسیر معقولی نیست هر چند قانونی است.

اصلاح قیمت‌ها در بازار خودرو با عرضه در بورس

وی با تاکید بر اینکه عرضه خودرو در بورس کالا منجر به کشف قیمت حقیقی در بازار و افزایش تولید می‌شود، می‌گوید: این راهکار قانونی، تنها راه موجود برای خروج از بن بست بوده و در بلند مدت به نفع خودروساز و خریدار است.

کارشناس خودرو می‌گوید: در ابتدای عرضه خودرو در بورس شاهد اصلاح قیمت‌ها خواهیم بود و قیمت خودرو‌های کارخانه‌های افزایش پیدا کرده و خریداران خودرو سود کمتری می‌کنند، اما این امر منجر به افزایش نقدینگی و رونق تولید در شرکت‌های خودروسازی می‌شود.

وی تاکید می‌کند: هر چند در مرحله اول خریداران شاکی می‌شوند، اما به مرور زمان با کاهش فاصله قیمت کارخانه و بازار آزاد خودرو منجر به تعادل در بازار شده و مدیریت شرکت‌های خودروساز می‌توانند، برنامه‌های اصلاحی کیفیت، تنوع و ارائه محصولات جدید و خدمات را ارائه کرده و از مرز ورشکستی خارج و به رقابت دست پیدا کنند.

کاکائی، توسعه تکنولوژی و رقابت سازنده را حاصل افزایش نقدینگی شرکت‌های خودروساز اعلام کرده و می‌گوید: چند سال است که به خاطر رقابت، مونتاژکاران را قوی و خودروسازان را تضعیف کردیم این در حالیست که شرکت‌های خودروساز برای افزایش رقابت در بازار نیاز به توسعه فناوری‌ها و تکنولوژی‌ها دارند که این امر در راستای افزایش نقدینگی است.

این کارشناس، می‌گوید: اکنون به خاطر طولانی مدت شدن مذاکرات ایران با آمریکا، بازار راکد است و قیمت دلار نوسان زیادی ندارد پس بهترین زمان برای عرضه خودرو در بورس و حذف قیمت گذاری دستوری است چراکه قیمت بازار خودرو مبتنی بر قیمت دلار است.

کاهش فاصله قیمت کارخانه‌ای و بازار آزاد خودرو با عرضه در بورس

آرش محبی‌نژاد دبیر انجمن صنایع همگن نیرو محرکه و قطعه‌سازان خودروی کشور نیز با بیان اینکه فاصله قیمت کارخانه‌ای و بازار آزاد خودرو با عرضه در بورس کاهش پیدا می‌کند، می‌گوید: اکنون تولید کننده ضرر می‌دهد و مردم گران می‌خرند این قاعده بازی باید عوض شود و اصول آن آزادسازی قیمت‌ها و عرضه در بورس است.

وی عنوان می‌کند: عرضه خودرو در بورس یک روش قانونی است که اکنون در شرایط بحرانی صنعت خودرو این تنها راه نجات این صنعت است.

دبیر انجمن صنایع همگن نیرو محرکه و قطعه‌سازان خودروی کشور بیان می‌کند: ما در گذشته تجربه عرضه خودرو را در بورس کالا داشته‌ایم که استقبال خوبی از آن صورت گرفت و مردم ۲۰ درصد خودرو‌های عرضه شده در بورس را کمتر از بازار آزاد خرید کردند و این به نفع خریدار بود.

وی با بیان اینکه خودروسازان به قطعه سازان بدهکار هستند می‌گوید: بدهی ۲ خودروساز بزرگ به مطالبات زنجیره تامین قطعات حدود ۴۸۰ هزار میلیارد تومان هست که به خاطر وجود زیان انباشته قادر به پرداخت نیستند.

محبی نژاد اضافه می‌کند: عرضه خودرو در بورس کالا یکی از راهکار‌هایی است که منجر به افزایش نقدینگی خودروسازان و افزایش تولید می‌شود.

ایرنا