طراحی خودرو از همان روزهای نخستین تولیدشان، پایش در میان بوده و امروزه از تکامل و نوآوری‌های شگرفی برخوردار شده، تا حدی‌که طراحان برتر خودروهای جهان ناشناخته نبوده و امضای آنها شناخته شده است.
چرا کانسپت ها ساخته می‌شوند؟
پروسه یا فرآیند طراحی خودرو یک فرآیند دشوار و برخلاف دیگر قسمت‌ها و بخش‌های تولید خودرو، از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. ده‌ها بار طراحی اولیه یا اسکچ تا رسیدن به طرح ایده‌آل، رندرینگ و طراحی با گل در اشل‌ها و مقیاس‌های مختلف تنها بخشی از کار یک طراح است که بسیار زمان‌بر و نیاز به دقت فراوان در جزئیات دارد.
اما در این میان طراحی کانسپت‌ها چه جایگاهی دارند و چرا اصلا طراحی می‌شوند؟ نقش آنها در تولید یک خودرو چیست و این خودروهای مفهومی یا پروتوتایپ، چه سرنوشتی پیدا می‌کنند؟
طراحی خودروهای کانسپت
یکی از رازهای موفقیت در طراحی خودرو، در نظر گرفتن سلایق مختلف و سبک‌های متفاوت است که در مرحله طراحی کمک بسزایی به طراحان می‌کند. به همین منظور پس از نهایی شدن طرح اسکچ، طراح به رندر کردن آن می‌پردازد تا با استفاده از حجم‌ها و ابزارهای مختلف، طرحش را به واقعیت نزدیک کند و پس از گذشتن مراحل مختلف، این طرح در مقیاس‌های متفاوت ساخته و پرداخته می‌شود تا خطاها و تلورانس‌های آن برطرف شود.
در طراحی یک خودرو، طراح باید دو عامل مهم را همواره مدنظر داشته باشد، ابتدا اینکه باید خودرویی طراحی کند که هم ابعاد آن از نظر حرکت در ترافیک و پارک مشکلی نداشته باشد و هم باید سلیقه‌های متفاوت را مورد بررسی قرار دهد تا خودروی طراحی شده طیف وسیع مشتریان را داشته باشد و بتواند کاربری‌های متفاوت را پاسخ دهد.
مورد دوم که اهمیت بیشتری دارد، جغرافیای بازار و مشتریان خودرو است تا خودرویی طراحی شود که بتواند سلایق مختلف مشتریان را با هر فرهنگ و جغرافیایی پوشش دهد. اما در این میان طرحی نیز به‌نام کانسپت یا به‌عبارت دیگر مفهومی وجود دارد که طراحان روی آن تمرکز ویژه‌ای دارند.
در واقع کانسپت، یک ایده است و صرفا هم به طراحی یک خودرو گفته نمی‌شود، بلکه این ایده می‌تواند در طراحی موتور، بخشی از یک خودرو و … مطرح شود. به‌عبارت دقیق‌تر در صنعت خودرو به هر آنچه قبل از فاز تولیدی انجام می‌شود یا ایده‌ای که به ذهن طراح می‌آید و آن را در قالب یک طرح تصویر می‌کند، کانسپت گفته می‌شود.
کانسپت‌ها در حقیقت یک طرح نوآوری و ایده‌پردازی جدید از سوی طراح کمپانی خودروساز را نشان می‌دهد. کمپانی‌های خودروسازی متعددی کانسپت‌هایی را طراحی کرده‌اند که به چرخه تولید وارد نشده اما نام خود را در خودروسازی به‌عنوان مبتکران طراحی ثبت کرده‌اند.
کانسپت‌های برتر سال ۲۰۱۶
کانسپت Next100 از کمپانی ب‌ام‌و را باید یکی از بهترین کانسپت‌های سال ۲۰۱۶ نامید که شمایی کلی از تولیدات این کمپانی را تا سال ۲۰۲۰ به نمایش می‌گذاشت. بخشی از هدف ب‌ام‌و برای طراحی این خودرو نمایش قدرت او در طراحی خودروهای آینده بود و بخش دیگرش نمایش آنچه قرار است در تولیدات سال‌های آینده این کمپانی قرار بگیرد.
با در نظر گرفتن مساله طراحی در این کانسپت متوجه خواهیم شد که این خودرو کاملا ایده‌پردازی و نوآوری‌های خارق‌العاده طراح خود را به رخ می‌کشد که با طراحی خاص و مفهومی درها، بدنه و البته استایل آن نشان می‌دهد که کمپانی ب‌ام‌و از سبک جدید طراحی به‌صورت طیف گسترده‌ای در محصولات آینده‌اش استفاده خواهد کرد تا بازار رقابتی تنگاتنگی را برای رقبایش ایجاد کند. کانسپت دیگری که چند روز قبل توسط کمپانی سوبارو معرفی شد نیز بیانگر سبک جدید طراحی این کمپانی بود.
این کانسپت در واقع یک خودروی شاسی‌بلند است که با طراحی و فرمی خاص نشان می‌دهد هدف طراح از طراحی این خودرو، خلاقیت و ابتکارهای جدید در محصولات آتی سوبارو است که سبب جذابیت و موفقیت آنها می‌شود. کمپانی رولزرویس نیز در سال ۲۰۱۶ با همکاری گروه ب‌ام‌و توانست کانسپتی طراحی کند که دقیقا سبکی از طراحی مانند ب‌ام‌و Next100 را به نمایش می‌گذاشت که با نام ۱۰۳ EX Vision Next100 معرفی شد. این سه کانسپت را می‌توان از بهترین‌های سال ۲۰۱۶ نامید که در کنار سایر کانسپت‌ها به نمایش در آمده بودند.
هدف از طراحی کانسپت
طراح یک خودرو برای نشان دادن مهارت و ایده‌پردازی‌های جدیدش همواره یک طرح
اولیه را که مورد علاقه و سلیقه خود بوده است، انتخاب و با استفاده از
مهارت‌های طراحی، محصولی را طراحی می‌کند تا هم بتوان از آن طرح الگوبرداری
کرد و هم با استفاده از نسخه‌های پروتوتایپ، نمونه کاملا جدید و
اصلاح‌شده‌ای را راهی بازار کرد.
در واقع طراحی کانسپت‌ها به‌نوعی رقابت طراحان کمپانی‌ها برای نشان دادن قابلیت‌های منحصربه‌فرد آنهاست. از سویی همان‌طور که پیش‌تر گفته شد، کانسپت‌های خودرویی، نوع سبک طراحی یک کمپانی و استفاده از ایده‌های جدید محصولات جدیدش را که قرار است روانه بازار کند به نمایش می‌گذارد.
مهم‌ترین نقش یک کانسپت، بیشتر در بحث سوپراسپرت‌های خاص دیده می‌شود، به‌عنوان مثال بوگاتی شیرون در ابتدا عکس‌های رندرینگ آن در دنیای مجازی منتشر و پس از گذشت چند ماه، نمونه کانسپت آن نیز طراحی و ساخته شد که تنها هدف از کانسپت آن، این بود که طراح آن بداند که آیا طرحی که انتخاب کرده است، می‌تواند جذاب باشد یا نه؟
سپس خطاهای موجود در طرحی که انتخاب کرده، اصلاح و پس از آن، نمونه اصلاح شده را روانه بازار کند. نباید فراموش کرد تنها وجه مشترکی که بین تمام کانسپت‌ها عیان است، نمایش هدف و منظور طراحان است، در حقیقت طراح خودرو می‌خواهد نوع ایده‌پردازی خود را که روی یک طرح اجرایی می‌کند، روی یک محصول به نمایش گذارد، تا هم طراحی فضایی خود را به رخ بکشد و هم منظور و هدف طراحی آن برای محصولات دیگر کمپانی خودروساز را نمایش دهد.
نمونه پیش‌تولید یا اولیه یک طرح در صنعت خودرو پروتوتایپ نامیده می‌شود که در حقیقت به واقعیت درآوردن طرح کاغذی در قالب اشل یک، دو، ۱۰، ۲۰ یا ۱۰۰ نمونه اولیه، برای آزمایش و گرفتن تست‌ها و بازخوردها از آن است. به‌عبارت دیگر پروتوتایپ، نمونه تست پیش از تولید یک شئ است تا بررسی کامل برای تولید آن صورت گیرد. این نمونه اولیه، بسته به سیاست‌های کمپانی خودروساز می‌تواند از یک تا ۱۰۰۰ عدد از محصولی که قرار است تولید شود، باشد.
منبع : روزنامه دنیای خودرو
