جای خالی سازمان‌های نظارتی در بازار لوازم یدکی

به گزارش "پدال نیوز" به گزارش پدال نیوز به نقل از صمت ، زمانی که فضای باز ارتباطات بین‌المللی فرصتی را فراهم کرد تا قطعه‌سازان به معرفی دستاوردها و توانمندی‌های خود بپردازند این نوع تخلفات در مطالعات محیطی سرمایه‌گذاران خارجی برای برآورد بازار ایران آسیب‌رسان است. حال با این شرایط راه‌های پیشگیری از این معضل چیست و چگونه می‌توان در این راه موفق عمل کرد؟
ضرورت نظارت بر بازار
سیدمرتضی مرتضوی، نایب رییس جدید انجمن سازندگان قطعات و مجموعه‌های خودرو در این‌باره  گفت: صنعت قطعه ایران صنعتی بومی و ریشه‌دار بوده که با پیشرفت زمان و فناوری پیش‌رفته است و امروز این توانایی را دارد که خودروهای روز دنیا را در قراردادهای جدید (2008، 208 و 301) داخلی‌سازی کند اما این روند مربوط به بازار خودروسازی است. متاسفانه در بازار لوازم یدکی نظارتی بر این امر وجود ندارد.
وی تصریح کرد: خودروسازان برای سفارش قطعه‌ای در ابتدا از کارخانه بازدید کرده و به لحاظ کیفیت، مواد اولیه مورداستفاده را بررسی و زوایای مهندسی کار را به دقت مطالعه می‌کنند تا به این مرحله برسند که قراردادی منعقد شود اما در بازار این خلأ نظارتی بارها دیده شده است.
مرتضوی با توضیح نمونه‌ای ادامه داد: فردی بدون اینکه پیشینه و دغدغه حمایتی داشته باشد تبلیغات می‌کند و دفتری در بازار برای خود خریداری و قطعه تولیدکننده ایرانی را در بسته‌بندی خارجی به فروش می‌رساند یا محصول چینی را به نام قطعه‌ساز ایرانی در بازار عرضه می‌کند.
او اظهار کرد: در نتیجه ضروری است دستگاه‌های ذی‌ربط مانند سازمان ملی استاندارد و سازمان‌های نظارتی دیگر از سوی وزارت صنعت، معدن و تجارت مانند اتحادیه‌ها به این امر نظارت داشته باشند و به تخلفات رسیدگی کنند.
عضو هیات مدیره شرکت صنعتی گروه عظام تاکید کرد: یکی از شکایت‌ها و گلایه‌های قطعه‌ساز که از طریق وکلای آنها دنبال می‌شود همین مسئله است. به طور نمونه بسیار دیده شده که قطعه‌ای چینی در بسته‌بندی گروه عظام در بازار خرید و فروش می‌شود.
او گفت: چنین اتفاق‌هایی از سوی برخی افراد به این دلیل است که آنها به طور عموم تولیدکننده نبوده و تنها واردکننده در سطح بازار هستند. ایراد کار نیز نبود نظارت در بازار لوازم یدکی است و در هر حوزه‌ای که امور نظارتی نباشد این اتفاق‌ها بارها رخ می‌دهد.
 
 
 
 
آزمایش قطعات وارداتی
مرتضوی در پاسخ به این پرسش که آیا انجمن برنامه‌ای برای رفع این معضل در بازار قطعات خودرو دارد یا خیر؟ گفت: این مسئله یکی از اهداف و برنامه‌های تعیین شده در هیات مدیره جدید انجمن است. هیات مدیره جدید دو برنامه کوتاه‌مدت و بلندمدت در دستور کار خود قرار داده و مقرر شده بعضی از مشکلات در کوتاه‌مدت با برنامه‌ریزی‌های انجام داده، رفع شود و برخی اهداف در فاصله زمانی 3ساله این هیات مدیره به سرانجام برسد که یکی از این برنامه‌ها بسته شدن ورودیه‌های قطعات مشابه داخل یا کیفیت قطعه وارداتی مورد تایید است.
وی افزود: ضمانت اجرایی این امور بیشتر مربوط به صنایع قطعه‌سازی است و انجمن تنها می‌تواند پیشنهاددهنده باشد و تصمیم‌گیرنده امور بازرگانی وزارت صنعت، معدن و تجارت است که دیگر ارگان‌ها را غیرقانونی یا محدود کند و تنها در شرایطی خاص اجازه ورود دهد. برای نمونه یکی از پیشنهادها این است که واردکننده کلاچ ابتدا در کارخانه‌ای معتبر داخلی آزمایش و پس از گرفتن تاییدیه برای او اجازه واردات صادر شود.
نایب رییس جدید انجمن سازندگان قطعات و مجموعه‌های خودرو در پاسخ به این پرسش که آیا آزمایش‌های لازم به وسیله سازمان ملی استاندارد انجام نمی‌شود، گفت: تفاوت آزمایش‌ها در این است که سازمان ملی استاندارد یک نمونه از قطعه را گرفته و آزمایش می‌کند و سپس اجازه واردات می‌دهد و آزمایش‌ها Tracert (قابلیت بررسی و شناسایی از مبدأ تا مقصد) دائمی ندارد. اینگونه نیست که ضمن تایید از واحد کیفیت خود قطعه‌ساز، واحد کیفیت خودروساز نیز به طور دائم کیفیت‌ها را بررسی کند، این امکانات که هر قطعه را استاندارد آزمایش کند در اختیار این سازمان نیست. در نتیجه مشخص نیست آن نمونه با باقی قطعات یکی باشد.
وی تاکید کرد: یکی از راه‌ها، این است اما تنها راه نیست و اگر قطعه‌ای در داخل تولید می‌شود باید به طور کلی مانع ورود آنها شد. اقتصاد مقاومتی نیز همین است یعنی تولید داخل افزایش یابد، کارآفرینی بیشتر و زمینه اشتغال در کشور فراهم شود.
 
 
 
 
5 قفل برای متخلفان
در ادامه این موضوع حمید قاسم‌نژاد، مدیرعامل فومن‌شیمی، به راه‌های پیشگیری از تخلف در بازار داخل اشاره کرد و گفت: برای اینکه در بسته‌بندی قطعات، تخلفی اتفاق نیفتد، راه‌های متعددی وجود دارد که پیشرفت‌های فناوری به این راه‌ها کمک کرده است. ساده‌ترین راه که مدتی از عمر آن می‌گذرد استفاده از هولوگرام است.
وی ادامه داد: البته تهیه هولوگرام برای افراد سودجو به نسبت ساده شده و شاید راه مطمئنی برای اثبات اصالت کالا نباشد. شیوه دوم قرار دادن درهای سیل القایی آلومینیومی روی بسته‌بندی مایعات مانند روغن‌موتور، گیربکس، ضد یخ و... برای حفاظت از آنهاست که به نوعی دسترسی متقلبان به محتوا را مخدوش می‌کند.
قاسم‌نژاد استفاده از استیل پلاستیک روی درها را از دیگر راهکارها اعلام و تصریح کرد: این روش برای داروها، نوشیدنی‌ها و قرص‌ها مورداستفاده قرار می‌گیرد که در صورت بازشدن در نیز امکان دسترسی به محتویات آن وجود ندارد و در صورت باز شدن، قفل ایمنی شکسته می‌شود که دیگر قابلیت استفاده نخواهد داشت.
وی افزود: راه دیگر پیش‌بینی قفل است به طور نمونه دئودورانت‌ها و اسپری‌ها قفلی دارند که برای استفاده باید فشرده شوند و در صورت شکسته شدن محصول دست دوم خواهد بود.
این فعال در تولید انواع روغن خودرو و ضد یخ در ادامه به دو شیوه جدید اشاره کرد و گفت: امروز در کشورهای صنعتی شیوه‌هایی مورداستفاده قرار می‌گیرد که کمتر در کشور استفاده می‌شود. برای نمونه درهایی ساخته شده که وقتی با رینگ در جفت می‌شود خطی را شکل می‌دهد که در صورت باز شدن، جفت شدن خط و اعداد به شکل پیشین آن غیرممکن است.
مدیرعامل فومن‌شیمی روش دیگر را برچسب (لیبل)هایی عنوان کرد که در صورت نصب نرم‌افزار خاص روی موبایل قابل استفاده است و با گوشی همراه حرکتی را روی این برچسب خواهید دید که معرف اصالت محصول است. در محصول خارجی این روند بسیار قابل مشاهده است. به این ترتیب با گرفتن موبایل روی تصویر برچسب، تصویر حرکت‌دار می‌شود.
وی گفت: البته برای افراد متقلب که به دنبال سود هستند این انگیزه که برای هر یک از این شیوه‌ها راهی پیدا کنند، وجود دارد. محل عرضه بسیار مهم است و می‌توان گفت گاهی که جنس تقلبی به مصرف‌کننده فروخته می‌شود به اشتباه او برمی‌گردد به سراغ کانال‌های توزیعی می‌رود که اصالت لازم را ندارند.
 
 
جدیت قانون در برخورد با متقلبان
مدیرعامل فومن‌شیمی در پاسخ به این پرسش که آیا این مشکل برای روغن ترمز نیز وجود دارد که در بسته‌بندی ایرانی جنس خارجی یا در بسته‌بندی خارجی محصول ایرانی فروخته شود، گفت: روغن ترمز و اقلامی که معتبر هستند نیاز ندارند در بسته‌بندی خارجی عرضه شوند اما تقلب در روغن ترمز زیاد است و برای تمام نشان‌ها این اتفاق می‌افتد. به طور نمونه ظرف و برچسب مشابه آن ساخته می‌شود و به عنوان محصول نشان به خریدار فروخته می‌شود. از این رو نیاز است تا صاحبان نشان‌ها این موضوع را پیگیری کنند زیرا به نظر می‌رسد اگر جنس تقلبی در بازار زیاد می‌شود به این دلیل است که تولیدکننده پیگیر مسئله نیست.
قاسم‌نژاد گفت: متاسفانه قانون در مقابل محصولات تقلبی سیاستی جدی ندارد. به طور نمونه اگر با پیگیری‌های جدی دست متقلب باز شود با جرایم سخت و طاقت‌فرسا روبه‌رو نمی‌شود و تنها با مجازاتی سبک در نهایت آزاد می‌شود. در نتیجه قانون نیاز به بازنگری در این مسئله دارد و باید خلأهای قانونی در این‌باره پر شود.