کد خبر:
۱۵۵۶۱۹ ۰۹:۰۵
۱۴۰۳/۰۸/۰۵
تغییر رویکرد خودرویی شورای رقابت بررسی شد؛
خروج «تنظیمگر» از بازار خودرو؟
این شورا که از اوایل دهه ۹۰ مسوول قیمت گذاری خودرو شد، در بیشتر این سالها نقش اصلی را در تعیین قیمت خودروهای داخلی داشته و روزگاری نیز به این اختیارات میبالید.
به گزارش "پدال نیوز" به گزارش پدال نیوز؛ شورای رقابت در بیش از یک دهه گذشته به عنوان کلانتر قیمت خودرو شناخته شده و معمولا هم نه مصرفکننده و نه تولیدکننده، هیچکدام از عملکرد آن رضایت نداشتهاند و حالا به نظر میرسد این شورا در رویکرد تازه خود به دنبال سپردن قیمت خودرو به نظام عرضه و تقاضا در بازار آزاد (مشروط به رفع انحصار) است.
این شورا که از اوایل دهه ۹۰ مسوول قیمت گذاری خودرو شد، در بیشتر این سالها نقش اصلی را در تعیین قیمت خودروهای داخلی داشته و روزگاری نیز به این اختیارات میبالید.
رفته رفته با وارد شدن انتقادهای فراوان به عملکرد شورای رقابت از سوی همه طرفهای درگیر قیمت خودرو و حتی نهادهایی مانند مجلس شورای اسلامی و سازمان بازرسی کل کشور، شورا تصمیم گرفت بهتدریج خود را از قیمت خودرو جدا کند.
اینکه چرا شورای رقابت وارد قیمتگذاری خودرو شد (یا به عبارت بهتر، این شورا را به قیمتگذاری خودرو وارد کردند) ریشه در انحصار بازار خودرو دارد. از دید شورای اقتصاد، خودرو جزو کالاهای انحصاری است، بنابراین قانون این اختیار را به شورای رقابت داده که به قیمتگذاری چنین کالایی ورود کند.
شورای رقابت نیز همواره بر این مساله که خودرو همچنان کالایی انحصاری است، پافشاری میکند و میگوید تا وقتی از لیست کالاهای انحصاری خارج نشود، این شورا اختیار دخالت در تعیین قیمت آن را دارد. این البته در حالی است که شورای رقابت از سال گذشته در مسیر جدایی از قیمتگذاری خودرو قرار گرفته و دنبال آن است تا در صورت فراهم شدن شرایط (بهویژه خروج بازار خودرو از انحصار) به طور کامل پای خود را از این بازار بیرون بکشد.
این مسیر، پاییز سال گذشته از ماجرای ابلاغ قیمت خودروهای ارتفایافته کلید خورد. در آن مقطع، شورای رقابت قیمت هشت خودروی ارتقایافته را تعیین کرد، خودروهایی که محصولات چندان جدیدی به شمار نمیرفتند و تعیین قیمت آنها بیشتر بهانهای بود برای بالا بردن قیمت کارخانهای خودروها. در واقع شورای رقابت که حدودا شش ماه قبلتر از این ماجرا، مجوز افزایش قیمت میانگین ۴۹درصدی را صادر کرده بود، نمیخواست در آن مقطع بار دیگر رسما اصلاح قیمت انجام دهد، از همین رو حربه تعیین قیمت خودروهای ارتقایافته (که تفاوت چندانی با مدلهای در حال تولید نداشتند و همانها به علاوه برخی آپشنهای اضافه محسوب میشدند) به کار گرفته شد.
بااینحال وقتی کار به مرحله ابلاغ قیمتها رسید، نه وزارت صمت و نه شورای رقابت، هیچکدام آن را گردن نگرفتند، چون نمیخواستند نزد افکار عمومی بابت بالا رفتن قیمت کارخانهای خودروها مغضوب شوند.این ماجرا بهعلاوه هجمهها و انتقادهای زیادی که به عملکرد شورای رقابت در بازار خودرو وارد میشد، مسوولان شورا را بر آن داشت تا تغییر رویکرد دهند و بهتدریج خود را از مخمصه خودرو رها کنند.
از همین رو، حدودا دو ماه بعد، شورای رقابت با ابلاغ دستورالعمل تنظیم قیمت خودروی سواری، اختیار قیمتگذاری خودرو را به وزارت صنعت، معدن و تجارت واگذار کرد. در واقع شورای رقابت به وزارت صمت این اختیار را داد که بر اساس مصوبه کلی و فرمول قیمتگذاری - هزینه واقعی تولید به علاوه سود - قیمت خودروهای داخلی را تعیین و ابلاغ کند.
اگر پای انحصار بازار خودرو و گیر قانونی این ماجرا نبود، شورای رقابت حتی همان نقش نظارتی خود را نیز اعمال نمیکرد و به طور کامل از قیمتگذاری خودرو خارج میشد. اما تداوم انحصار بازار خودرو (از دید شورای رقابت) سبب شد این نهاد برنامهای تدریجی و گامبهگام برای خروج از بازار خودرو بچیند.
امتناع این شورا از ابلاغ قیمت خودروهای ارتقایافته را میتوان به نوعی گام نخست شورای رقابت برای خروج از بازار خودرو به حساب آورد و گام دوم نیز واگذاری اختیار قیمتگذاری به وزارت صمت بود.
این شورا البته گام سوم را بهنوعی برداشته، به نحوی که مستقیم و غیرمستقیم بر اصلاح قیمت خودرو تاکید میکند. شورای رقابت میگوید وزارت صمت میتواند قیمت خودروهای داخلی را بر اساس فرمول هزینه واقعی تولید به علاوه سود، تعیین و ابلاغ کند. این موضوع از آن جهت به عنوان گام سوم خروج شورای رقابت از قیمتگذاری محسوب میشود که در صورت اجرایی شدن فرمول موردنظر، خودروسازان ضمن خروج از زیاندهی، میتوانند به واسطه افزایش تولید و کیفیت (در نتیجه رشد نقدینگی) خود را آماده رقابت با مونتاژکاران و وارداتیها کنند. بنابراین میتوان این گام را مقدمه خروج خودرو از انحصار نیز دانست. شورای رقابت در این مدت با وارد نشدن به قیمت خودروهای وارداتی، مشغولیت قیمتی جدیدی برای خود ایجاد نکرد و این نیز نشانهای دیگر از تمایل شورا برای خروج از بازار خودرو است.
انحصار چه میشود؟
انتهای مسیری که شورای رقابت برای قیمت خودرو تعریف کرده، سپردن قیمت به نظام عرضه و تقاضا در بازار آزاد است، اتفاقی که رخ دادن آن مستلزم حذف برچسب انحصار از پیشانی بازار خودرو است.
بنابراین تا بازار خودرو رسما از انحصار خارج نشود، شورای رقابت همچنان در بازار خودرو حضور خواهد داشت (مگر اینکه نهادهای بالادستی مانند شورای هماهنگی اقتصادی سران قوا رای به کنار گذاشتن شورا از قیمتگذاری دهند، اتفاقی که قبلا نیز رخ داده است).حالا اما این پرسش ایجاد میشود که بازار خودرو تحت چه شرایطی از انحصار خارج خواهد شد؟ آیا بازار خودرو اکنون در حال خروج از انحصار است؟
به اعتقاد کارشناسان، خروج خودرو از لیست کالاهای انحصاری زمانی رخ میدهد که رقابت به اندازه لازم و کافی در بازار وجود داشته باشد و دیگر عرضهکنندگان مرعوب دو خودروساز بزرگ و وابسته به دولت نباشند. بنابراین راهکار اصلی ایجاد چنین فضایی، افزایش عرضهکنندگان است که در قالب میدان دادن به بخش خصوصی (در عرصه مونتاژ و واردات) قابلاجراست.
طی یکی دو سال گذشته سهم مونتاژکاران در بازار خودروی کشور افزایش قابلتوجهی نسبت به قبل داشته؛ ضمن آنکه واردات نیز پس از ممنوعیتی پنجساله، آزاد شده است. بنابراین از قلمرو ایرانخودرو و سایپا کاسته شده و آنها بهتدریج در حال حس کردن نفس رقبا (حداقل در بخش مونتاژ) پشتسر خود هستند. بااینحال، به دلیل اعمال سیاست قیمتگذاری دستوری، محصولات ایرانخودرو و سایپا همچنان قیمت بسیار پایینتری نسبت به رقبای مونتاژی و وارداتی دارند و با توجه به قدرت خرید پایین بیشتر مشتریان، نبض بازار را همچنان آنها کنترل میکنند. از طرفی، سیاستگذار با ابزار تعرفه، واردات خودرو را کنترل میکند و ضمن اینکه اجازه ورود خودرو در تعداد زیاد را نمیدهد، قیمت تمامشده را به واسطه تعرفهگذاری بالا میبرد و با این کار، عملا مانع شکلگیری رقابت با خودروهای داخلی میشود.
این شورا که از اوایل دهه ۹۰ مسوول قیمت گذاری خودرو شد، در بیشتر این سالها نقش اصلی را در تعیین قیمت خودروهای داخلی داشته و روزگاری نیز به این اختیارات میبالید.
رفته رفته با وارد شدن انتقادهای فراوان به عملکرد شورای رقابت از سوی همه طرفهای درگیر قیمت خودرو و حتی نهادهایی مانند مجلس شورای اسلامی و سازمان بازرسی کل کشور، شورا تصمیم گرفت بهتدریج خود را از قیمت خودرو جدا کند.
اینکه چرا شورای رقابت وارد قیمتگذاری خودرو شد (یا به عبارت بهتر، این شورا را به قیمتگذاری خودرو وارد کردند) ریشه در انحصار بازار خودرو دارد. از دید شورای اقتصاد، خودرو جزو کالاهای انحصاری است، بنابراین قانون این اختیار را به شورای رقابت داده که به قیمتگذاری چنین کالایی ورود کند.
شورای رقابت نیز همواره بر این مساله که خودرو همچنان کالایی انحصاری است، پافشاری میکند و میگوید تا وقتی از لیست کالاهای انحصاری خارج نشود، این شورا اختیار دخالت در تعیین قیمت آن را دارد. این البته در حالی است که شورای رقابت از سال گذشته در مسیر جدایی از قیمتگذاری خودرو قرار گرفته و دنبال آن است تا در صورت فراهم شدن شرایط (بهویژه خروج بازار خودرو از انحصار) به طور کامل پای خود را از این بازار بیرون بکشد.
این مسیر، پاییز سال گذشته از ماجرای ابلاغ قیمت خودروهای ارتفایافته کلید خورد. در آن مقطع، شورای رقابت قیمت هشت خودروی ارتقایافته را تعیین کرد، خودروهایی که محصولات چندان جدیدی به شمار نمیرفتند و تعیین قیمت آنها بیشتر بهانهای بود برای بالا بردن قیمت کارخانهای خودروها. در واقع شورای رقابت که حدودا شش ماه قبلتر از این ماجرا، مجوز افزایش قیمت میانگین ۴۹درصدی را صادر کرده بود، نمیخواست در آن مقطع بار دیگر رسما اصلاح قیمت انجام دهد، از همین رو حربه تعیین قیمت خودروهای ارتقایافته (که تفاوت چندانی با مدلهای در حال تولید نداشتند و همانها به علاوه برخی آپشنهای اضافه محسوب میشدند) به کار گرفته شد.
بااینحال وقتی کار به مرحله ابلاغ قیمتها رسید، نه وزارت صمت و نه شورای رقابت، هیچکدام آن را گردن نگرفتند، چون نمیخواستند نزد افکار عمومی بابت بالا رفتن قیمت کارخانهای خودروها مغضوب شوند.این ماجرا بهعلاوه هجمهها و انتقادهای زیادی که به عملکرد شورای رقابت در بازار خودرو وارد میشد، مسوولان شورا را بر آن داشت تا تغییر رویکرد دهند و بهتدریج خود را از مخمصه خودرو رها کنند.
از همین رو، حدودا دو ماه بعد، شورای رقابت با ابلاغ دستورالعمل تنظیم قیمت خودروی سواری، اختیار قیمتگذاری خودرو را به وزارت صنعت، معدن و تجارت واگذار کرد. در واقع شورای رقابت به وزارت صمت این اختیار را داد که بر اساس مصوبه کلی و فرمول قیمتگذاری - هزینه واقعی تولید به علاوه سود - قیمت خودروهای داخلی را تعیین و ابلاغ کند.
اگر پای انحصار بازار خودرو و گیر قانونی این ماجرا نبود، شورای رقابت حتی همان نقش نظارتی خود را نیز اعمال نمیکرد و به طور کامل از قیمتگذاری خودرو خارج میشد. اما تداوم انحصار بازار خودرو (از دید شورای رقابت) سبب شد این نهاد برنامهای تدریجی و گامبهگام برای خروج از بازار خودرو بچیند.
امتناع این شورا از ابلاغ قیمت خودروهای ارتقایافته را میتوان به نوعی گام نخست شورای رقابت برای خروج از بازار خودرو به حساب آورد و گام دوم نیز واگذاری اختیار قیمتگذاری به وزارت صمت بود.
این شورا البته گام سوم را بهنوعی برداشته، به نحوی که مستقیم و غیرمستقیم بر اصلاح قیمت خودرو تاکید میکند. شورای رقابت میگوید وزارت صمت میتواند قیمت خودروهای داخلی را بر اساس فرمول هزینه واقعی تولید به علاوه سود، تعیین و ابلاغ کند. این موضوع از آن جهت به عنوان گام سوم خروج شورای رقابت از قیمتگذاری محسوب میشود که در صورت اجرایی شدن فرمول موردنظر، خودروسازان ضمن خروج از زیاندهی، میتوانند به واسطه افزایش تولید و کیفیت (در نتیجه رشد نقدینگی) خود را آماده رقابت با مونتاژکاران و وارداتیها کنند. بنابراین میتوان این گام را مقدمه خروج خودرو از انحصار نیز دانست. شورای رقابت در این مدت با وارد نشدن به قیمت خودروهای وارداتی، مشغولیت قیمتی جدیدی برای خود ایجاد نکرد و این نیز نشانهای دیگر از تمایل شورا برای خروج از بازار خودرو است.
انحصار چه میشود؟
انتهای مسیری که شورای رقابت برای قیمت خودرو تعریف کرده، سپردن قیمت به نظام عرضه و تقاضا در بازار آزاد است، اتفاقی که رخ دادن آن مستلزم حذف برچسب انحصار از پیشانی بازار خودرو است.
بنابراین تا بازار خودرو رسما از انحصار خارج نشود، شورای رقابت همچنان در بازار خودرو حضور خواهد داشت (مگر اینکه نهادهای بالادستی مانند شورای هماهنگی اقتصادی سران قوا رای به کنار گذاشتن شورا از قیمتگذاری دهند، اتفاقی که قبلا نیز رخ داده است).حالا اما این پرسش ایجاد میشود که بازار خودرو تحت چه شرایطی از انحصار خارج خواهد شد؟ آیا بازار خودرو اکنون در حال خروج از انحصار است؟
به اعتقاد کارشناسان، خروج خودرو از لیست کالاهای انحصاری زمانی رخ میدهد که رقابت به اندازه لازم و کافی در بازار وجود داشته باشد و دیگر عرضهکنندگان مرعوب دو خودروساز بزرگ و وابسته به دولت نباشند. بنابراین راهکار اصلی ایجاد چنین فضایی، افزایش عرضهکنندگان است که در قالب میدان دادن به بخش خصوصی (در عرصه مونتاژ و واردات) قابلاجراست.
طی یکی دو سال گذشته سهم مونتاژکاران در بازار خودروی کشور افزایش قابلتوجهی نسبت به قبل داشته؛ ضمن آنکه واردات نیز پس از ممنوعیتی پنجساله، آزاد شده است. بنابراین از قلمرو ایرانخودرو و سایپا کاسته شده و آنها بهتدریج در حال حس کردن نفس رقبا (حداقل در بخش مونتاژ) پشتسر خود هستند. بااینحال، به دلیل اعمال سیاست قیمتگذاری دستوری، محصولات ایرانخودرو و سایپا همچنان قیمت بسیار پایینتری نسبت به رقبای مونتاژی و وارداتی دارند و با توجه به قدرت خرید پایین بیشتر مشتریان، نبض بازار را همچنان آنها کنترل میکنند. از طرفی، سیاستگذار با ابزار تعرفه، واردات خودرو را کنترل میکند و ضمن اینکه اجازه ورود خودرو در تعداد زیاد را نمیدهد، قیمت تمامشده را به واسطه تعرفهگذاری بالا میبرد و با این کار، عملا مانع شکلگیری رقابت با خودروهای داخلی میشود.
با این حساب، اگر قرار بر خروج بازار خودرو از انحصار است، باید شرایطی فراهم شود که خودروهای غیرداخلی (منظور از داخلی محصولات ایرانخودرو و سایپاست) با کمترین هزینه ممکن در بازار عرضه شوند تا اینگونه رقابتی نزدیک بین عرضه کنندگان خودرو شکل گیرد. در چنین فضایی طبعا چیزی به نام قیمتگذاری دستوری دیگر معنی نمیدهد، زیرا همه عرضهکنندگان باید بتوانند با حداکثر توان و حداقل محدودیت، وارد جنگ قیمتی و کیفی در بازار خودرو شوند.
دنیای اقتصاد
گزارش خطا
پسندها: 0
ارسال نظر
آخرین اخبار
Lepas زیرمجموعه جدید چری با 3 محصول معرفی شد +تصاویر Chery Tiggo 7 مدل 2025 با پیشرانه CSH PHEV رونمایی شد +تصاویر رکود بازار خودروهای برقی به ولوو رسید خودرو چقدر ارز گرفت؟ اتمام واگذاری خودروهای خارجی به جانبازان مشمول تا ۶ ماه آینده جک J4 پرفروشترین سدان اقتصادی بازار زنگ خطر چین برای خودروسازان آمریکایی افزایش زیان خودروساز در تعلل اعلام قیمت خودرو اجرای تعرفه ۲۵ درصدی ترامپ بر قطعات خودرو آغاز شد تکلیف خودروهایی که در حادثه بندر شهید رجایی بیمه نداشتند چیست؟ تعرفه های جدید آمریکا برای هر خودرو آب میخورد؟ تولید ۴۴ هزار خودرو در فروردین ماه واگذاری مدیریت سایپا به بخش خصوصی با محوریت جذب سرمایه گذار خارجی بهانه جویی برای قیمت گذاری خودروهای وارداتی آغاز روند خصوصی سازی سایپا جنرال موتورز تولید کامیون در کانادا را کاهش میدهد انصراف غول های خودروسازی از پیش بینی سود آینده کادیلاک در فرمول یک آسوده ماند ازسرگیری صادرات جگوار به آمریکا مصوبه واردات خودروهای نو و کارکرده به گمرکات ابلاغ شد نامه اعتراضی انجمن خدمات پس از فروش خطاب به وزیر صمت توضیح سازمان حمایت درباره قیمت گذاری خودروهای وارداتی مسیر موفقیت و تحول فروش خودروهای تجاری با تایید رضایتمندی مشتریان قیمت خودرو و پشت پرده سکوت دولت خلأ نظارت بر پیش فروش خودرو افت فروش تسلا فراخوان پولستار راهکار خودروسازان چینی برای فرار از تعرفههای اروپا شانگهای ۲۰۲۵؛ آینده خودرو از چین میگذرد نظام قیمت گذاری کنونی خودرو نیازمند تحول اساسی است توقف ترخیص خودروهای وارداتی از ابتدای ۱۴۰۴ معافیت های تازه خودروهای وارداتی اعلام شد +سند chery Journeo رسما در نمایشگاه شانگهای 2025 رونمایی شد +تصاویر Bestune Yueyi 08 در نمایشگاه خودرو شانگهای 2025 رونمایی شد +تصاویر Li Auto MEGA L6 خودرو فوق پیشرفته در شانگهای رونمایی شد +تصاویر ربات انسان نمای پیشرفته آیرون در نمایشگاه خودرو شانگهای رونمایی شد +تصاویر Nio Onvo L90 معماری الکتریکی 900 ولتی رونمایی شد +تصاویر audi Q6L e-tron در نمایشگاه خودرو شانگهای 2025 رونمایی شد +تصاویر آتش بندر، قفل ارزی خودرو را باز میکند؟ بلاتکلیفی در مسیر قیمت گذاری خودرو تعرفه های آمریکا همچنان به خودروسازان آسیب میزند تسلا برکناری ماسک را تکذیب کرد ورود به بازارهای جهانی برای خودروساز نیو هموارتر شد زنگ خطر برای خودروسازان آمریکایی به صدا درآمد! Jetour T1 چهار چرخ محرک در نمایشگاه شانگهای 2025 رونمایی شد +تصاویر Jetour F700 پیکاپ آفرودی انرژی نو در شانگهای رونمایی شد +تصاویر کانسپت فضایی تویوتا MX OASIS در شانگهای رونمایی شد +تصاویر کانسپت DEFINE-X و DEFINE-S توسط جک در شانگهای رونمایی شد +تصاویر EXCEED Tianji شاسی بلند عجیب و غریب چری رونمایی شد +تصاویر Changan Hunter K50 در نمایشگاه خودرو شانگهای رونمایی شد +تصاویر
شرایط فروش
پربازدیدترینها
پربحثترینها
کادیلاک در فرمول یک آسوده ماند ازسرگیری صادرات جگوار به آمریکا بهانه جویی برای قیمت گذاری خودروهای وارداتی آغاز روند خصوصی سازی سایپا انصراف غول های خودروسازی از پیش بینی سود آینده جنرال موتورز تولید کامیون در کانادا را کاهش میدهد واگذاری مدیریت سایپا به بخش خصوصی با محوریت جذب سرمایه گذار خارجی تولید ۴۴ هزار خودرو در فروردین ماه تعرفه های جدید آمریکا برای هر خودرو آب میخورد؟ تکلیف خودروهایی که در حادثه بندر شهید رجایی بیمه نداشتند چیست؟ اجرای تعرفه ۲۵ درصدی ترامپ بر قطعات خودرو آغاز شد افزایش زیان خودروساز در تعلل اعلام قیمت خودرو زنگ خطر چین برای خودروسازان آمریکایی جک J4 پرفروشترین سدان اقتصادی بازار اتمام واگذاری خودروهای خارجی به جانبازان مشمول تا ۶ ماه آینده خودرو چقدر ارز گرفت؟ رکود بازار خودروهای برقی به ولوو رسید Chery Tiggo 7 مدل 2025 با پیشرانه CSH PHEV رونمایی شد +تصاویر Lepas زیرمجموعه جدید چری با 3 محصول معرفی شد +تصاویر