کد خبر:
۱۳۲۴۰۵ ۱۱:۵۲
۱۳۹۹/۰۸/۱۴
بازی با واژه ها در صنعت خودروسازی!
سیدمحمد بحرینیان - پژوهشگر حوزه توسعه صنعت
به گزارش "پدال نیوز" پدال نیوز// یکی از پرسشهایی که در صنعت خودرو عنوان میشود این است که چرا با وجود حمایت و سرمایهگذاریهای مختلف در صنعت خودرو نتوانستهایم صنعتی رقابتی در این حوزه داشته باشیم؟ در پاسخ باید نخست سراغ دو واژه و مفهوم توسعهخواهی یا توسعهنخواهی رفت.
ما پس از انقلاب در زبان توسعه را طلب میکردیم، اما در عمل دو قاعده حیاتی توسعه را که بدون آنها اصلا برنامهریزی برای توسعه ناممکن و نامفهوم است، نادیده گرفتیم؛ یکی قرار دادن خرد جمعی و نخبگان در تصمیمگیریهای اقتصادی و دیگری ائتلاف دولت و حاکمیت با بخش خصوصی و بخشهای مولد با هدف توسعه اقتصادی که قرار است در نهایت به صادرات محصولات صنعتی بینجامد. آنچه پس از جنگ تحتنام توسعه اجرا شد، فقط برنامههای عمرانی ضدتوسعهای بود که برخی از آنها به تخریب گسترده محیطزیست انجامید و برخی دیگر که از سال ۸۴ به بعد شدت گرفت، تخلیه منابع طبیعی و اعطای رانتهای فراوان به عدهای از خواص تحت نام تولید بود. بخش خصوصی نیز قربانی این سیاستهای رانتخوارانه شد و بهنام خصوصیسازی انواع فسادها شدت گرفت. نتیجه آن نیز قابل مشاهده است. تولید، محمل رانت و کسب سود برای عدهای محدود شده و جامعه از قبل این تولید منتفع نشده است. در این مدت توزیع درآمدها بهبود نیافته و شاهد افزایش فقر در جامعه و توزیع بسیار نابرابر درآمدها هستیم. درحالحاضر نیز بسیاری به مونتاژکاری و خامفروشی مشغول هستند و برنامه سازندهای برای خروج از این وضعیت نابهنجار ندارند.
درواقع بیشتر ژست توسعهخواهی را گرفتیم و در عمل درگیر نمایش دادن توسعه بودیم. این مسیری که میرویم مسیر توسعه نیست، مسیر رفتن به سوی قهقراست و میبینیم که چالش اقتصادی به چالش اجتماعی و سیاسی تبدیل شده است. این حجم درهمریختگیهای اقتصادی در کشور بیسابقه بوده است. چرا باید کشوری که خواهان دستیابی به توسعه است و ۷۰ سال است که برای آن برنامهریزی کرده، چنین معضلات سنگین ارزی و اقتصادی را تجربه کند؟ این موضوع به هیچ عنوان پذیرفتنی نیست و خواهان پاسخگویی مسئولان تصمیمگیر اقتصادی کشور، بهویژه در بخش صنعت و بهگونه خاص صنعت خودرو، هستیم که ناکارآمد شده و پروژههای عمرانی نیمهتمام آن وبال گردن کشور شدهاند. واقعیات باید برای مردم بازگو شود؛ دیگر نباید اجازه داد بهنام حمایت از تولید، بخش خصوصی، اقشار آسیبپذیر و توسعه مورد سوءاستفادههای گسترده قرار بگیرند و عدهای با این توجیهات بهظاهر زیبنده، به غارت ثروتهای عظیم کشور بپردازند و پاسخگو هم نباشند.
همین ابهامات است که اجازه نداده صنعت بهعنوان کلی و صنعت خودرو جایگاهی پذیرفتنی بیابند. اما تعریف «حمایت» چیست؟ آیا در صنعت خودرو «سرمایهگذاری» کردیم یا خیر؟ از بیرون بهنظر میرسد حمایت وجود داشته و در صنعت خودرو سرمایهگذاری شده، اما از درون اینگونه نیست. مثلا شرکتی مانند کرمانموتور میتواند تولید کند، کسی جلوی آن را نگرفته است، اما مونتاژ میکند، نه تولید داخل، چون این کار سادهتر است و از آن هم توسعه بهدست نمیآید. رفتن به سوی مونتاژکاری، نتیجهاش خروج فراوان منابع ارزی از کشور، توزیع نابرابر درآمدها بهنفع عدهای محدود و ایجاد نشدن اشتغال لازم است و در پی آن میتواند موجب گسترش فقر نیز باشد. باید تولید را بهدرستی تعریف کنیم، نام هر عملی تولید نیست.
بنگاه ۱۰۰ درصد مونتاژکار، واحد تولیدی نیست. برخی فعالان پشت این واژه سنگر گرفتهاند. از گذشته تا به امروز هیچ زمان به تولید از دیدگاه بلندمدت و توسعهای ورود پیدا نکردهایم. اگر هم روی کاغذ مباحثی مطرح شده، چندان عملیاتی نشده است و این را میتوان نشانه توسعهنیافتگی تلقی کرد. اگر روزنامههای اطلاعات سالهای ۱۳۰۴ تا ۱۳۰۹ را مطالعه کنیم، ملاحظه خواهید کرد - که گویا در زمان حاضر در کشور- همین گفتمانها در جامعه وجود داشته است.
از گذشته برنامه مدونی برای ارتقای تولید نداشتهایم. وقتی تراز واردات و صادرات منفی است، چرا باید کالاهای مختلف وارد شود؟ با استفاده صوری از اصطلاح الگوی جایگزینی واردات تولید صنعتی را آغاز کردیم، اما الزامات مکمل آن را پیادهسازی نکردیم. یکی از این الزامات، حمایت کنترلشده بوده است. ما فقط بر اعطای مجوزها که سادهترین شکل تولید است، ورود پیدا کرده و سپس همهچیز را به بازار واگذار کردیم و هر زمان هم که با مشکل درآمدهای نفتی مواجه شدیم، محدودیتهای وارداتی را برقرار کردیم و این کار حمایت نامیده شد، اما استراتژی حمایتی به معنای واقعی نداشتهایم. باید رفتارهای خود را یکییکی با اقداماتی که کشورهای دیگر برای صنعتی خاص انجام میدهند، مقایسه کنیم و ببینیم آیا اقدامات ما حمایتی است؟
آنچه در ایران رخ میدهد بازی با واژههاست که از سوی دولتها و مجلس ها برای صنعت خودرو بارها مطرح و بدون پشتوانه کارشناسی بهکار گرفته شده است و میشود.
ما پس از انقلاب در زبان توسعه را طلب میکردیم، اما در عمل دو قاعده حیاتی توسعه را که بدون آنها اصلا برنامهریزی برای توسعه ناممکن و نامفهوم است، نادیده گرفتیم؛ یکی قرار دادن خرد جمعی و نخبگان در تصمیمگیریهای اقتصادی و دیگری ائتلاف دولت و حاکمیت با بخش خصوصی و بخشهای مولد با هدف توسعه اقتصادی که قرار است در نهایت به صادرات محصولات صنعتی بینجامد. آنچه پس از جنگ تحتنام توسعه اجرا شد، فقط برنامههای عمرانی ضدتوسعهای بود که برخی از آنها به تخریب گسترده محیطزیست انجامید و برخی دیگر که از سال ۸۴ به بعد شدت گرفت، تخلیه منابع طبیعی و اعطای رانتهای فراوان به عدهای از خواص تحت نام تولید بود. بخش خصوصی نیز قربانی این سیاستهای رانتخوارانه شد و بهنام خصوصیسازی انواع فسادها شدت گرفت. نتیجه آن نیز قابل مشاهده است. تولید، محمل رانت و کسب سود برای عدهای محدود شده و جامعه از قبل این تولید منتفع نشده است. در این مدت توزیع درآمدها بهبود نیافته و شاهد افزایش فقر در جامعه و توزیع بسیار نابرابر درآمدها هستیم. درحالحاضر نیز بسیاری به مونتاژکاری و خامفروشی مشغول هستند و برنامه سازندهای برای خروج از این وضعیت نابهنجار ندارند.
درواقع بیشتر ژست توسعهخواهی را گرفتیم و در عمل درگیر نمایش دادن توسعه بودیم. این مسیری که میرویم مسیر توسعه نیست، مسیر رفتن به سوی قهقراست و میبینیم که چالش اقتصادی به چالش اجتماعی و سیاسی تبدیل شده است. این حجم درهمریختگیهای اقتصادی در کشور بیسابقه بوده است. چرا باید کشوری که خواهان دستیابی به توسعه است و ۷۰ سال است که برای آن برنامهریزی کرده، چنین معضلات سنگین ارزی و اقتصادی را تجربه کند؟ این موضوع به هیچ عنوان پذیرفتنی نیست و خواهان پاسخگویی مسئولان تصمیمگیر اقتصادی کشور، بهویژه در بخش صنعت و بهگونه خاص صنعت خودرو، هستیم که ناکارآمد شده و پروژههای عمرانی نیمهتمام آن وبال گردن کشور شدهاند. واقعیات باید برای مردم بازگو شود؛ دیگر نباید اجازه داد بهنام حمایت از تولید، بخش خصوصی، اقشار آسیبپذیر و توسعه مورد سوءاستفادههای گسترده قرار بگیرند و عدهای با این توجیهات بهظاهر زیبنده، به غارت ثروتهای عظیم کشور بپردازند و پاسخگو هم نباشند.
همین ابهامات است که اجازه نداده صنعت بهعنوان کلی و صنعت خودرو جایگاهی پذیرفتنی بیابند. اما تعریف «حمایت» چیست؟ آیا در صنعت خودرو «سرمایهگذاری» کردیم یا خیر؟ از بیرون بهنظر میرسد حمایت وجود داشته و در صنعت خودرو سرمایهگذاری شده، اما از درون اینگونه نیست. مثلا شرکتی مانند کرمانموتور میتواند تولید کند، کسی جلوی آن را نگرفته است، اما مونتاژ میکند، نه تولید داخل، چون این کار سادهتر است و از آن هم توسعه بهدست نمیآید. رفتن به سوی مونتاژکاری، نتیجهاش خروج فراوان منابع ارزی از کشور، توزیع نابرابر درآمدها بهنفع عدهای محدود و ایجاد نشدن اشتغال لازم است و در پی آن میتواند موجب گسترش فقر نیز باشد. باید تولید را بهدرستی تعریف کنیم، نام هر عملی تولید نیست.
بنگاه ۱۰۰ درصد مونتاژکار، واحد تولیدی نیست. برخی فعالان پشت این واژه سنگر گرفتهاند. از گذشته تا به امروز هیچ زمان به تولید از دیدگاه بلندمدت و توسعهای ورود پیدا نکردهایم. اگر هم روی کاغذ مباحثی مطرح شده، چندان عملیاتی نشده است و این را میتوان نشانه توسعهنیافتگی تلقی کرد. اگر روزنامههای اطلاعات سالهای ۱۳۰۴ تا ۱۳۰۹ را مطالعه کنیم، ملاحظه خواهید کرد - که گویا در زمان حاضر در کشور- همین گفتمانها در جامعه وجود داشته است.
از گذشته برنامه مدونی برای ارتقای تولید نداشتهایم. وقتی تراز واردات و صادرات منفی است، چرا باید کالاهای مختلف وارد شود؟ با استفاده صوری از اصطلاح الگوی جایگزینی واردات تولید صنعتی را آغاز کردیم، اما الزامات مکمل آن را پیادهسازی نکردیم. یکی از این الزامات، حمایت کنترلشده بوده است. ما فقط بر اعطای مجوزها که سادهترین شکل تولید است، ورود پیدا کرده و سپس همهچیز را به بازار واگذار کردیم و هر زمان هم که با مشکل درآمدهای نفتی مواجه شدیم، محدودیتهای وارداتی را برقرار کردیم و این کار حمایت نامیده شد، اما استراتژی حمایتی به معنای واقعی نداشتهایم. باید رفتارهای خود را یکییکی با اقداماتی که کشورهای دیگر برای صنعتی خاص انجام میدهند، مقایسه کنیم و ببینیم آیا اقدامات ما حمایتی است؟
آنچه در ایران رخ میدهد بازی با واژههاست که از سوی دولتها و مجلس ها برای صنعت خودرو بارها مطرح و بدون پشتوانه کارشناسی بهکار گرفته شده است و میشود.
گزارش خطا
پسندها: 0
ارسال نظر
آخرین اخبار
خدمات Quick Service اکستریم در ایران مال رنو و چری چین در مسیر مشارکت احتمالی در آمریکای جنوبی شرایط پیش فروش نقدی و اعتباری اونترا U۷۵ Plus رشد قیمت وارداتیها در پساماشه دو چهره تورم خودرو سایه پکن بر آینده خودروهای برقی اروپا انتقاد مجلس به کندی اجرای واردات خودرو عرضه خودرو در بورس زیر ذرهبین عقب نشینی نیسان از تولید خودروی برقی موسو گرند-خان آتش نشان شد! +تصاویر نسخه بین المللی Chery Exeed Yaoguang C-Dm معرفی شد بازیگر جدید خودرو کارنامه ۸ ساله صادرات خودرو ایجاد رقابت واقعی صنعت خودرو را نجات میدهد مالیات نخستین نقل و انتقال خودرو بر عهده خودروساز است برندهای خودروی چینی نابود میشوند؟ اولین سری پیکاپهای موسو گرند-خان تحویل مشتریان شد صنعت خودرو در تله مونتاژ؟ ۴ مبدا واردات خودرو و نیرو محرکه واکنش وزارت صمت به عرضه خودرو در بورس بازگشت پکارد به صنعت خودرو صادرات خودروسازان چینی ۲ برابر میشود تولید خودروی کشور در کدام سالها سقوط کرد؟ پرش ۱۶۵ درصدی خودروسازان خصوصی خودرو در شوک قیمتی فراخوان BMW برای ۳۳۰ هزار خودرو پایان سدان لوکس لکسوس؟ وام ۲ میلیارد دلاری بریتانیا به جگوار لندرور برگزارکننده نمایشگاه خودرو شهر آفتاب مشخص شد شرایط فروش مرسدس بنز EQA راسا موتور اعلام شد کراس اوور پاک ماموت خودرو ISQI واحد صنعتی نمونه استان تهران شد فولکس واگن ID.UNYX وارداتی ماموت خودرو متفاوت و خاص چاه ویل ارز خودرویی «قبرستانهای خودرویی» در چین علت تعویق ۶ ماهه واگذاری سایپا مرسدس بنز شرکت جدید تاسیس کرد تجربه مالکان خودروهای فونیکس NEV ام وی ام ایکس ۷۷ پاسخ به نیاز کدام گروه از خریداران است؟ روایت مجلس از تحولات ۸ ساله خودرو ورود قوه قضائیه به قیمت گذاری خودرو انتقاد رئیس سازمان بازرسی از فضای انحصاری خودرو پیشتازی BYD در اروپا
شرایط فروش