گزینه‌های جدید بازار خودروی ایران پس از رنو و پژو از کجا می‌آیند؟

ترکیه در‌سال ۲۰۱۸ به ۸کشور عضو اتحادیه اروپا و ایالات متحده آمریکا به‌طور جداگانه بیش از یک‌میلیارد دلار صادرات ‏خودرو به ثبت رسانده است.‏

و البته لادا روسی هم در کشور تزارها برند پرطرفداری است. یکی از برندهای اصلی خودروساز در روسیه لادا است که ‏صحبت‌های اصلی پیرامون همکاری ایران با روسیه نیز حول این برند مطرح می‌شود. طبق آخرین آماری که منتشر شده تا نیمه ‏سال 2019، لادا توانسته 2 جایگاه را در بین پرفروش‌ترین خودروهای این کشور کسب کند. 2 مدل لادا گرانتا و وستا به ترتیب با ‏فروش 63982 و 55784 دستگاه، پرفروش‌ترین خودروها در روسیه هستند. کیاریو نیز در مقام سوم با میزان فروش 47431 ‏دستگاه قرار دارد.

برندهای ترکیه و روسی ملی نیست. این نکته‌ای است که کارشناسان خودرو به آن اشاره می‌کنند و می‌گویند احتمال تولید ‏خودروی ترکیه و روسیه در ایران ضعیف است. ‏

فربد زاوه، کارشناس صنعت خودرو در این زمینه می‌گوید: «ترکیه در خودرو‌های سواری، برند ترک و متعلق به ‏خودش ندارد. اما محصولات کشور‌های دیگر در آن‌جا تولید می‌شود که این امکان برای آنها وجود ندارد که تولید خودرو کشور‏های دیگر را به ما واگذار کنند. به همین جهت به نظر می‌رسد که این همکاری بیشتر در حیطه قطعه‌سازی باشد. زیرا ترکیه ‏صاحب شرکت‌های بزرگ خودرو سازی است. البته باید در نظر داشت که بسیاری از همین شرکت‌ها قطعه‌سازی‌شان را در ترکیه انجام می‌دهند.‏»

او در ادامه با اشاره به این‌که ترکیه در صنعت خودرو بسیار پیشرفته‌تر از ایران است، در این زمینه توضیح داد: «ترکیه در ‏صنعت خودرو بسیار پیشرفته‌تر از ایران است، زیرا بازار بین تولید داخل و واردات به صورت یکسان برخورد می‌کند. به ‏همین جهت به نظر می‌رسد که قطعه‌سازان عزم همکاری با ایران را دارند. البته باید این نکته را هم در نظر گرفت که چقدر آنها ‏می‌توانند نسبت به تحریم‌های آمریکا مقاومت نشان دهند.»‏

زاوه در ادامه اضافه کرد: «البته باید در نظر داشت که مشکلات خودروسازی ما مربوط به شریک خارجی نیست. مشکلات ما ‏موضع استراتژیکی است که در حوزه خودروسازی و سایر صنایع کشور وجود دارد. این نکته را نباید از یاد برد که جایگزینی برای پراید 5هزار دلاری در هیچ کجا وجود ندارد. ‏همچنین بسیاری از قطعات تولید داخلی ما گران‌تر از قطعات وارداتی است.

آن هم قطعات ‌های‌تک هستند که تولید داخلی آن ‏برای ما از وارداتی گران‌تر تمام شده است.

البته موضوعی که وجود دارد آن‌که محصولات 4-5هزار دلاری ما محصولات بسیار بی‌‏کیفیتی هستند. اما قطعاتی که دارند از لحاظ کیفیت مناسب هستند به‌طوری که صادرات به کشور‌های اروپایی دارند. اما این‌که ‏سازنده‌های ایرانی می‌گویند قیمت‌های ما مناسب‌تر است به دلیل بی‌کیفیتی قطعه است‎.»

این کارشناس صنعت خودرو در خاتمه با اشاره به پروژه جدیدی که کشور ترکیه در دستور کار خود قرار دارد، ‏توضیح داد: «البته پروژه‌ای در ترکیه وجود دارد که 5 خودروساز بزرگ دنیا با شرکت‌های بزرگ ترکیه در تلاش‌‌اند تا برند ‏ترک را تولید کنند که به نظر می‌رسد چنین معیاری بی‌ربط به این پروژه نباشد که در حوزه خودرو‌های هیبریدی و برقی است. ‏با این حال صنعت خودروی ترکیه درحال آماده‌سازی فضا برای معرفی برند ملی خود به بازارهای جهانی است و احتمالا ‏موضوع همکاری ایران و ترکیه به این پروژه نیز ارتباط پیدا می‌کند‎.»

البته ترکیه تاکنون خودروی ملی نداشته است. با این حال گفته می‌شود که این کشور با پیشرفت‌های چشمگیری که در زمینه ‏تولید خودرو و قطعات خودرو داشته، درحال حاضر با 5کمپانی خودروسازی، برند ملی ترکیه را در زمینه خودرو تولید می‌‏کند و نخستین محصولات خود را تا‌سال 2021 به بازار می‌فرستد.‎ ‎بازار خودروی ترکیه یکی از بزرگترین بازارهای اروپا محسوب می‌شود و خودروسازان مطرحی چون رنو، هیوندای، هوندا، ‏تویوتا، فورد و فیات در این کشور کارخانه تولید خودرو دارند. فروش سالانه خودرو در ترکیه به یک‌میلیون دستگاه می‌رسد و این ‏موضوع باعث شده تا مقامات ترکیه‌ای تصمیم بگیرند از زیر سایه خودروسازان خارجی بیرون آمده و نخستین برند ملی خودروسازی ‏خود را با هدف عرض اندام در بازار اروپا راه‌اندازی کنند‎.

این 5 شرکت خودروسازی شامل شرکت‌های‎ BMC، گروه آناتولی، هلدینگ کراسا، شرکت ترک سل و هلدینگ زورلو درحال ‏حاضر تاسیساتی را با عنوان «اتومبیل ترکیه» تشکیل داده‌اند و انتظار می‌رود نخستین نسخه تولیدی این برند در‌سال 2021 میلادی ‏وارد بازار شود.

استان بورسا در غرب ترکیه قطب تولید خودرو در این کشور است و چیزی حدود 50‌درصد خودروهای تولیدی این کشور را به ‏بازار عرضه می‌کند. مهمترین کارخانه‌های خودروسازی ترکیه اویاک رنو، توفاش و کارسان است.

شرکت توفاش مدل‌های مختلف اتومبیل‌های شرکت فیات را تحت لیسانس فیات ایتالیا تولید می‌کند. نخستین مدل مونتاژ شده توفاش، ‏مدل فیات ۱۲۴ بود که در ترکیه با نام مُراد ۱۲۴ شناخته می‌شد! از سایر مدل‌های تولید شده در کارخانه توفاش، می‌توان به: فیات ‏آلبیا، فیات سینا، فیات اونو، فیات تمپرا، فیات ۱۳۱، فیات فیوریونو و فیات لینیا اشاره کرد‎.‎

کارخانه خودروسازی اویاک رنو، شرکت خودروسازی ترکیه‌ای است که در‌سال ۱۹۶۹ با مشارکت شرکت فرانسوی رنو و ‏شرکت اویاک (صندوق بازنشستگی نیروهای مسلح ترکیه) و یاپی کردی بانک، راه‌اندازی شد. شرکت خودروسازی رنو با در ‏اختیار داشتن ۵۱‌درصد از سهام این شرکت و اویاک با ۴۹‌درصد از سهام آن، بزرگترین سهامداران اویاک-رنو محسوب ‏می‌شوند. در این کارخانه تولید انواع رنو و به‌ویژه مگان رایج است‎.

شرکت خودروسازی فورد اتوسان، شرکت ترکیه‌ای است که سهام آن به‌طور مشترک در اختیار شرکت خودروسازی فورد و شرکت ‏خوشه‌ای کوچ هولدینگ قرار دارد‎.

شرکت فورد اتوسان در‌سال ۱۹۵۹ از مشارکت انتفاعی شرکت‌های فورد (به عنوان پشتیبان فنی) و شرکت ترکیه‌ای کوچ هلدینگ ‏‏(به عنوان سرمایه‌گذار) راه‌اندازی شد و درحال حاضر دارای ۴کارخانه مونتاژ خودروهای فورد در کشور ترکیه است‎.

البته به نظر می‌رسد ایران با یکی از شرکت‌های خودروسازی روسی هم مذاکراتی داشته است، اما همچنان مشخص نیست که ‏این شرکت به ایران بیاید یانه! این کارشناس خودرو با اشاره به این‌که قرار برآن بود که شرکت لادا با ایران همکاری داشته ‏باشد. البته به نظر نمی‌رسد که چنین اتفاقی بیفتد، چرا که لادا هم زیرمجموعه رنوی فرانسه است که اگر قرار به همکاری بود با ‏شرکت رنو همکاری انجام می‌شد. همچنین باید در نظر داشت که شرکت‌های اروپایی تابع سیاست‌های کلان خود هستند و نه ‏کشور‌های دیگر. البته به نظر می‌رسد که همکاری در زمینه واردات قطعات ال‌نود صورت بگیرد که تجهیز این قطعات قبلا ‏به شکل‌های دیگری بود.‏

محمدرضا نجفی منش، رئیس انجمن صنایع همگن قطعه‌سازی و کارشناس حوزه خودرو در پاسخ به این سوال که آیا همکاری ‏ترکیه و ایران در زمینه صنعت خودرو محتمل است یا خیر؟ هم گفته است: «ما مذاکرات متعددی با فعالان صنعت خودروسازی در ‏ترکیه داشتیم و اتفاقا ترک‌ها نیز از همکاری با ایران استقبال می‌کنند.»‏ ‏ نجفی منش با اشاره به اشتراکات منطقه‌ای و سیاسی گفت: «ما حتی فراتر از این به موضوع همکاری منطقه‌ای نگاه می‌کنیم. به ‏عنوان مثال پیشنهادی درخصوص همکاری ایران، ترکیه و روسیه در صنعت خودروسازی ارایه کردیم و در صورت انعقاد ‏چنین قراردادی می‌توان خودرویی برای بازاری با جمعیتی نزدیک به ۸۰۰‌میلیون نفر تولید کرد.‏»

شهروندآنلاین