با حذف یارانه انرژی بنزین گران میشود؟
پدال نیوز- مرکز پژوهشهای مجلس پیشنهاد کرد با توجه به حساسیت شدید اجتماعی در مورد نرخ بنزین، میتوان تغییرات نرخ انرژی را از حاملهایی که کمترین واکنش اجتماعی را خواهد داشت شروع کرد.
به گزارش "پدال نیوز" به گزارش پدال نیوز به نقل از فارس ، نشست امروز مجلس شورای اسلامی برای ساعاتی به صورت غیرعلنی برگزار شد تا راهکاری برای حذف یارانههای پنهان و تعیین تکلیف یارانه حاملهای انرژی یافته شود.این نشست قرار بود با حضور 5 وزیر برگزار شود اما وزرا معاونان خود را فرستاده بودند.
مرکز پژوهشهای مجلس در این نشست به ارائه گزارشی در مورد وضعیت یارانه پنهان پرداخت؛ این مرکز پیشنهادی نیز برای حذف یارانه حاملهای انرژی بدون افزایش یکباره نرخ بنزین ارائه داد.
* معیشت دهکهای بالا بیش از سایر دهکها به یارانه وابسته است
در گزارش مرکز پژوهشها اعلام شده بود: به رغم آنکه سهم دهک اول از یارانه انرژی 5.06 درصد بوده و از سایر دهکها کمتر است، نسبت یارانه انرژی به هزینه کل خانوار در این دهک، با 15 درصد بیشترین مقدار را به خود اختصاص میدهد، به آن معنی که معیشت دهک اول به نسبت سایر دهکها به مراتب به یارانه انرژی وابستگی بیشتری دارد.
بر این اساس از مجموع 87.6 میلیون لیتر بنزین مصرفی در روز در سال 1396، سهم خودروهای شخصی و وانتها به ترتیب53.4 و 18.4 میلیون لیتر در روز است. ضمن اینکه سهم موتورسیکلتها نیز 5 میلیون لیتر در روز است. در واقع، خودروهای سواری (شامل خودروهای شخصی، دولتی و تاکسیهای اینترنتی) فقط 60 درصد مصرف بنزین را به خود اختصاص دادهاند و سیاستگذاری صحیح درباره بنزین مستلزم توجه به این موضوع است.
این گزارش همچنین نشان میدهد در سال 1397، یارانه گاز، گازوئیل، برق، بنزین و آب به ترتیب برابر با 19.4، 12.8، 13.6، 10.5، 0.6 است که با کسر مبلغ 7.66 میلیارد دلار یارانه گاز طبیعی سوخت نیروگاهی با هدف اجتناب از احتساب مضاعف، در مجموع حدود 49.24 میلیارد دلار قابل برآورد است.
* یارانه پنهان انرژی چیست؟
آنچنان که مرکز پژوهشها اعلام میکند: یارانه پنهان انرژی عبارت است از مابهالتفاوت ارزش نفت و گاز مصرف شده در داخل کشور بر اساس نرخ مرجع و وجوهی که از مصرفکنندگان دریافت میشود. منظور از یارانه آشکار، وجوهی است که دولت به طور واقعی بابت کاهش نرخ انرژی پرداخت میکند. در روش مرسوم محاسبه یارانه پنهان فرض شده است کل انرژی مصرف شده در داخل کشور میتواند در خارج کشور به فروش برسد، همچنین در مورد حاملهایی مانند بنزین که قیمتهای جهانی دارند، میتوان نرخ فوب خلیجفارس را به عنوان نرخ مرجع در نظر گرفت، اما در مورد حاملهایی مانند گاز طبیعی و برق که نرخ منطقهای دارند، تعیین نرخ مرجع دشوار میشود. نرخ ارز مینای تبدیل نرخ فروش انرژی موضوعی به شدت اختلافبرانگیز است و بخش زیادی از یارانه پنهان که به این روش محاسبه میشود چیزی جز تأثیرات افزایش نرخ ارز نیست، بدون آنکه در مصرف واقعی مردم تغییر محسوسی صورت گرفته باشد.
یافتههای مطالعه اخیر بازوی پژوهشی مجلس نشان میدهد:
- با توجه به سهم خانوار از مجموع یارانه هیدروکربوری در سالهای 1384 تا 1395، پیش از سه چهارم یارانه ضمنی هیدورکربوری به غیرخانوار اختصاص داشته و در واقع انرژی ارزان مهمترین روش حمایت دولت از بخش تولید در ایران است. لذا هرگونه سیاستگذاری درباره تغییر این روش منوط به توجه به تبعات و آثار افزایش نرخ انرژی بر بخش تولید است.
- بخش کشاورزی در سالهای 1384 تا 1395 کمترین سهم و و نیروگاهها بیشترین سهم را از یارانه هیدروکربوری داشتهاند. از مجموع یارانه هیدروکربورهای مصرف شده در کشور در سال 1395، نیروگاهها با 33 درصد، بخش خانگی با 24 درصد، بخش صنعت با 21 درصد و بخش حملونقل با 15 درصد به ترتیب بیشترین سهمها را به خود اختصاص دادهاند. در نتیجه، اولویت سیاستگذاری در مورد یارانه انرژی باید اول نیروگاههای کشور و سپس بخش خانگی باشد.
- سهم بنزین از مجموع یارانه فرآوردههای نفتی، 8 درصد و سهم نفت گاز حدود 68 درصد است. بنابراین سیاستگذاری در مورد بنزین با هدف اصلاح و کاهش یارانه انرژی در اولویتهای بعدی قرار میگیرد.
* تعیین نرخ مرجع، چالش برانگیزترین موضوع محاسبه یارانه پنهان
در این گزارش تاکید شده است: تعیین نرخ مرجع، چالش برانگیزترین موضوع محاسبه یارانه پنهان است. در مورد حاملهایی مانند بنزین که قیمتهای جهانی دارند، در نظر گرفتن نرخ فوب خلیجفارس به عنوان نرخ مرجع (که به نوعی همان هزینه فرصت است) قابل پذیرش است؛ اما در مورد حاملهایی مانند گاز طبیعی و برق که نرخ منطقهای دارند، تعیین نرخ مرجع دشوار میشود.
بر این اساس، فرض محاسبه یارانه ضمنی بر این اساس استوار است که کشور ظرفیت صادرات کل انرژی مصرفی را به خارج از کشور دارد، مثلاً در صورتی که برق در داخل کشور مصرف نمیشد تماماً به کشورهای اطراف صادر خواهد شد، در حالی که در عمل صحت این فرض محل تردید است.
به علاوه، مبنا قرار دادن نرخ دلاری حاملهای انرژی، با توجه به بیثباتی نرخ ارز منجر به تغییرات شدید در یارانه ضمنی شده و همواره اختلاف قیمتی بین داخل و خارج از کشور پدید میآید. چرخه بیپایان افزایش نرخ انرژی به بهانه پوشش یارانه ضمنی، افزایش نرخ ارز و ایجاد شکاف قیمتی جدید ادامه خواهد داشت و لازم است از اساس ارتباط نرخ داخلی انرژی به عامل به شدت بیثبات نرخ ارز محدود شود. همچنین، بزرگ شدن یارانه پنهان با افزایش نرخ ارز اساسا چیزی جز تأثیر کاهش ارزش پول ملی نیست. به عبارت دیگر، با افزایش نرخ ارز بدون اینکه در زندگی واقعی مردم و میزان مصرف انرژی آنها تغییر خاصی رخ داده باشد، ناگهان یارانه پنهان چند برابر میشود.
* اولویت سیاستگذاری در مورد یارانه اول نیروگاهها و سپس خانگی باشد
در گزارش مرکز پژوهشها تاکید شده است: با توجه به سهم کم خانوار از یارانه هیدروکربوری، اولویت سیاستگذاری در مورد یارانه ضمنی باید اولاً در مورد نیروگاههای کشور و سپس در بخش خانگی باشند. همچنین بیش از سه چهارم یارانه ضمنی هیدورکربوری به غیر خانوار اختصاص داشته و در واقع انرژی ارزان مهمترین روش حمایت دولت از تولید در ایران است و واکنش تولیدکنندگان به تغییر نرخ انرژی کاملاً وابسته به امکان فنی، مالی و اقتصادی آنها بوده و در شرایط کنونی، افزایش نرخ انرژی برای تولیدکنندگان منجر به افزایش نرخ محصولات و در صورت نداشتن امکان افزایش قمیت، منجر به کاهش تولید خواهد شد.
مرکز پژوهشها همچنین پیشنهاد داده است: با توجه به حساسیت شدید اجتماعی در مورد نرخ بنزین، میتوان تغییرات نرخ انرژی را از حاملهایی که کمترین واکنش اجتماعی را خواهد داشت شروع کرد. این حاملها باید کمترین سهم در مجموع یارانهها را داشته باشد. گاز مایع و نفت سفید از این ویژگی برخوردار بوده و میتوانند در اولویت افزایش نرخ و شروع فرآیند حذف یارانه انرژی قرار گیرند.
مرکز پژوهشهای مجلس در این نشست به ارائه گزارشی در مورد وضعیت یارانه پنهان پرداخت؛ این مرکز پیشنهادی نیز برای حذف یارانه حاملهای انرژی بدون افزایش یکباره نرخ بنزین ارائه داد.
* معیشت دهکهای بالا بیش از سایر دهکها به یارانه وابسته است
در گزارش مرکز پژوهشها اعلام شده بود: به رغم آنکه سهم دهک اول از یارانه انرژی 5.06 درصد بوده و از سایر دهکها کمتر است، نسبت یارانه انرژی به هزینه کل خانوار در این دهک، با 15 درصد بیشترین مقدار را به خود اختصاص میدهد، به آن معنی که معیشت دهک اول به نسبت سایر دهکها به مراتب به یارانه انرژی وابستگی بیشتری دارد.
بر این اساس از مجموع 87.6 میلیون لیتر بنزین مصرفی در روز در سال 1396، سهم خودروهای شخصی و وانتها به ترتیب53.4 و 18.4 میلیون لیتر در روز است. ضمن اینکه سهم موتورسیکلتها نیز 5 میلیون لیتر در روز است. در واقع، خودروهای سواری (شامل خودروهای شخصی، دولتی و تاکسیهای اینترنتی) فقط 60 درصد مصرف بنزین را به خود اختصاص دادهاند و سیاستگذاری صحیح درباره بنزین مستلزم توجه به این موضوع است.
این گزارش همچنین نشان میدهد در سال 1397، یارانه گاز، گازوئیل، برق، بنزین و آب به ترتیب برابر با 19.4، 12.8، 13.6، 10.5، 0.6 است که با کسر مبلغ 7.66 میلیارد دلار یارانه گاز طبیعی سوخت نیروگاهی با هدف اجتناب از احتساب مضاعف، در مجموع حدود 49.24 میلیارد دلار قابل برآورد است.
* یارانه پنهان انرژی چیست؟
آنچنان که مرکز پژوهشها اعلام میکند: یارانه پنهان انرژی عبارت است از مابهالتفاوت ارزش نفت و گاز مصرف شده در داخل کشور بر اساس نرخ مرجع و وجوهی که از مصرفکنندگان دریافت میشود. منظور از یارانه آشکار، وجوهی است که دولت به طور واقعی بابت کاهش نرخ انرژی پرداخت میکند. در روش مرسوم محاسبه یارانه پنهان فرض شده است کل انرژی مصرف شده در داخل کشور میتواند در خارج کشور به فروش برسد، همچنین در مورد حاملهایی مانند بنزین که قیمتهای جهانی دارند، میتوان نرخ فوب خلیجفارس را به عنوان نرخ مرجع در نظر گرفت، اما در مورد حاملهایی مانند گاز طبیعی و برق که نرخ منطقهای دارند، تعیین نرخ مرجع دشوار میشود. نرخ ارز مینای تبدیل نرخ فروش انرژی موضوعی به شدت اختلافبرانگیز است و بخش زیادی از یارانه پنهان که به این روش محاسبه میشود چیزی جز تأثیرات افزایش نرخ ارز نیست، بدون آنکه در مصرف واقعی مردم تغییر محسوسی صورت گرفته باشد.
یافتههای مطالعه اخیر بازوی پژوهشی مجلس نشان میدهد:
- با توجه به سهم خانوار از مجموع یارانه هیدروکربوری در سالهای 1384 تا 1395، پیش از سه چهارم یارانه ضمنی هیدورکربوری به غیرخانوار اختصاص داشته و در واقع انرژی ارزان مهمترین روش حمایت دولت از بخش تولید در ایران است. لذا هرگونه سیاستگذاری درباره تغییر این روش منوط به توجه به تبعات و آثار افزایش نرخ انرژی بر بخش تولید است.
- بخش کشاورزی در سالهای 1384 تا 1395 کمترین سهم و و نیروگاهها بیشترین سهم را از یارانه هیدروکربوری داشتهاند. از مجموع یارانه هیدروکربورهای مصرف شده در کشور در سال 1395، نیروگاهها با 33 درصد، بخش خانگی با 24 درصد، بخش صنعت با 21 درصد و بخش حملونقل با 15 درصد به ترتیب بیشترین سهمها را به خود اختصاص دادهاند. در نتیجه، اولویت سیاستگذاری در مورد یارانه انرژی باید اول نیروگاههای کشور و سپس بخش خانگی باشد.
- سهم بنزین از مجموع یارانه فرآوردههای نفتی، 8 درصد و سهم نفت گاز حدود 68 درصد است. بنابراین سیاستگذاری در مورد بنزین با هدف اصلاح و کاهش یارانه انرژی در اولویتهای بعدی قرار میگیرد.
* تعیین نرخ مرجع، چالش برانگیزترین موضوع محاسبه یارانه پنهان
در این گزارش تاکید شده است: تعیین نرخ مرجع، چالش برانگیزترین موضوع محاسبه یارانه پنهان است. در مورد حاملهایی مانند بنزین که قیمتهای جهانی دارند، در نظر گرفتن نرخ فوب خلیجفارس به عنوان نرخ مرجع (که به نوعی همان هزینه فرصت است) قابل پذیرش است؛ اما در مورد حاملهایی مانند گاز طبیعی و برق که نرخ منطقهای دارند، تعیین نرخ مرجع دشوار میشود.
بر این اساس، فرض محاسبه یارانه ضمنی بر این اساس استوار است که کشور ظرفیت صادرات کل انرژی مصرفی را به خارج از کشور دارد، مثلاً در صورتی که برق در داخل کشور مصرف نمیشد تماماً به کشورهای اطراف صادر خواهد شد، در حالی که در عمل صحت این فرض محل تردید است.
به علاوه، مبنا قرار دادن نرخ دلاری حاملهای انرژی، با توجه به بیثباتی نرخ ارز منجر به تغییرات شدید در یارانه ضمنی شده و همواره اختلاف قیمتی بین داخل و خارج از کشور پدید میآید. چرخه بیپایان افزایش نرخ انرژی به بهانه پوشش یارانه ضمنی، افزایش نرخ ارز و ایجاد شکاف قیمتی جدید ادامه خواهد داشت و لازم است از اساس ارتباط نرخ داخلی انرژی به عامل به شدت بیثبات نرخ ارز محدود شود. همچنین، بزرگ شدن یارانه پنهان با افزایش نرخ ارز اساسا چیزی جز تأثیر کاهش ارزش پول ملی نیست. به عبارت دیگر، با افزایش نرخ ارز بدون اینکه در زندگی واقعی مردم و میزان مصرف انرژی آنها تغییر خاصی رخ داده باشد، ناگهان یارانه پنهان چند برابر میشود.
* اولویت سیاستگذاری در مورد یارانه اول نیروگاهها و سپس خانگی باشد
در گزارش مرکز پژوهشها تاکید شده است: با توجه به سهم کم خانوار از یارانه هیدروکربوری، اولویت سیاستگذاری در مورد یارانه ضمنی باید اولاً در مورد نیروگاههای کشور و سپس در بخش خانگی باشند. همچنین بیش از سه چهارم یارانه ضمنی هیدورکربوری به غیر خانوار اختصاص داشته و در واقع انرژی ارزان مهمترین روش حمایت دولت از تولید در ایران است و واکنش تولیدکنندگان به تغییر نرخ انرژی کاملاً وابسته به امکان فنی، مالی و اقتصادی آنها بوده و در شرایط کنونی، افزایش نرخ انرژی برای تولیدکنندگان منجر به افزایش نرخ محصولات و در صورت نداشتن امکان افزایش قمیت، منجر به کاهش تولید خواهد شد.
مرکز پژوهشها همچنین پیشنهاد داده است: با توجه به حساسیت شدید اجتماعی در مورد نرخ بنزین، میتوان تغییرات نرخ انرژی را از حاملهایی که کمترین واکنش اجتماعی را خواهد داشت شروع کرد. این حاملها باید کمترین سهم در مجموع یارانهها را داشته باشد. گاز مایع و نفت سفید از این ویژگی برخوردار بوده و میتوانند در اولویت افزایش نرخ و شروع فرآیند حذف یارانه انرژی قرار گیرند.
گزارش خطا
پسندها: 0
ارسال نظر
آخرین اخبار
خودروها در انبار میمانند همه مخالفان واردات خودرو خودروسازان جهان در تنگنای بحران چندوجهی شرایط ورود تجاریهای مستعمل اعلام شد چرا آلمان در رقابت با تسلا و چین عقب افتاد؟ سرمایهگذاری ۸میلیاردی سوزوکی در هند شرایط فروش اقساطی جدیدترین کراس اوور کرمان موتور نبض خودرو از قبض انبار رونمایی از آمار ۵ ماهه واردات خودرو فراخوان ۱.۴میلیون دستگاه هوندا در آمریکا جیپ با نسل جدید چروکی میآید واردات خودرو ۱۴۰۴ رسما کلید خورد 212 BAW در نمایشگاه خودرو مشهد ۱۴۰۴ رونمایی شد +تصاویر پافشاری در سامانه کهاب برای اجرای قانون هوای پاک سپر حمایتی خودروهای مونتاژی چرا ثبت سفارش خودرو برای ایرانیان مقیم خارج متوقف است؟ BYD مشتریان را از خیابان به پیست میآورد مذاکره بنز و بیامو برای تولید موتور عرضه شاسی بلند تسلا در چین خودرو؛ رکورددار ارزبری در صنعت بازار سرد خودرو در مردادماه جریمه تردد خودروی غیرمجاز؛ روزی ۱.۷میلیون تومان افزایش قیمت ۱۵ هزار دلاری سایبرتراک تسلا رونمایی از آخرین مدل کوروت شرایط فروش BAC X۳ Pro تمدید شد کامیونت F38 دوگانه سوز بهمن دیزل قیمت گذاری شد نگاهی به طراحی جسورانه جدیدترین خودرو بازار ایران اصلاح دستورالعمل تنظیم بازار خودرو بررسی خواهد شد شرایط پیش فروش کی ام سی j7 , X5,T9 و ایگل اعلام شد متقاضیان چشم انتظار تحویل خودروهای که هنوز به مرحله تولید نرسیدهاند حساب وکالتی از روند ثبت نام خودروهای داخلی حذف میشود؟ تسهیل واردات در دستورکار دولت چرخش سیاست سوختی خودرو جیپ جدید به بازار آمد نظر ایلان ماسک درباره آینده خودروهای خودران جزئیات جدید از واگذاری سایپا آخرین شرایط فروش پیکاپ کرهای موسو گرند- خان +جدول بینگبنگ قیمت با محصولات مدیران خودرو! پذیرش کرمان موتور در فرابورس با نماد KMC آزمون سیاستگذاری خودروهای برقی در ترکیه دو محدودیت خرید خودرو برداشته شد کاهش تعرفه واردات خودرو رشد سرمایه گذاری خارجی خودروسازان چینی توضیحات سخنگوی قوه قضائیه در رابطه با قیمت گذاری دستوری خودرو کراس اوور وارداتی ماموت خودرو را بشناسید خودروهای وارداتی راهداری در مرحله ترخیص از گمرک هستند یک ستارهی طلایی برای راساگستر ایستادگی دولت بر کاهش تعرفه واردات خودرو آنتی شوک قیمت خودرو دلایل خروج شورای رقابت از قیمت گذاری
شرایط فروش
پربازدیدترینها
پربحثترینها
پافشاری در سامانه کهاب برای اجرای قانون هوای پاک 212 BAW در نمایشگاه خودرو مشهد ۱۴۰۴ رونمایی شد +تصاویر واردات خودرو ۱۴۰۴ رسما کلید خورد جیپ با نسل جدید چروکی میآید رونمایی از آمار ۵ ماهه واردات خودرو فراخوان ۱.۴میلیون دستگاه هوندا در آمریکا نبض خودرو از قبض انبار سرمایهگذاری ۸میلیاردی سوزوکی در هند شرایط ورود تجاریهای مستعمل اعلام شد چرا آلمان در رقابت با تسلا و چین عقب افتاد؟ همه مخالفان واردات خودرو خودروسازان جهان در تنگنای بحران چندوجهی خودروها در انبار میمانند شرایط فروش اقساطی جدیدترین کراس اوور کرمان موتور