چالش تامین لوازم یدکی
در حالی که بسیاری از مشتریان خودروهای داخلی و چینی از کمبود قطعات یدکی و معطلی‌های طولانی در تعمیرگاه‌ها گلایه دارند، رئیس کمیته لوازم یدکی انجمن قطعه سازان، درباره مشکلات عمیق تری در پشت صحنه این بحران سخن گفته و از ناهماهنگی بانکی در تخصیص ارز و کم کاری شرکت‌های واردکننده در تامین قطعه گلایه کرد.
طی ماه‌های اخیر، کمبود قطعات یدکی به یکی از مشکلات مشتریان و دارندگان خودروهای داخلی و مونتاژی در کشور تبدیل شده است. بسیاری از صاحبان این خودروها در مراجعه به نمایندگی‌ها برای تعمیر یا تعویض قطعات مورد نیاز با پاسخ هایی، چون «قطعه موجود نیست» یا «باید خودرو به نمایندگی مرکزی انتقال داده شود» مواجه می‌شوند؛ این در حالی است که برخی نمایندگی‌های مرکزی نیز اعلام می‌کنند قطعات مورد نیاز را در اختیار ندارند؛ همین مساله سبب شده بسیاری از خودروها برای مدت طولانی در تعمیرگاه‌ها زمین گیر شوند و مشتریان سردرگم بمانند.
در این رابطه، بابک کریمخان، رئیس کمیته لوازم یدکی انجمن صنایع همگن نیرو محرکه و قطعه سازان کشور با اشاره به دسته‌بندی قطعات یدکی و تفاوت آنها در خودروهای داخلی، مونتاژی (CKD) و وارداتی (CBU)، اظهار کرد: نمی‌توان یک نسخه کلی برای همه خودروها پیچید. وضعیت قطعات یدکی بسته به تیپ خودروها، اعم از تولید داخل، مونتاژی (CKD) یا وارداتی کامل (CBU)، کاملاً متفاوت است. حتی در محصولات داخلی نیز بسیاری از قطعات به ظاهر تولید ملی، اجزایی وارداتی دارند؛ بنابراین وقتی واردات قطعه واسطه‌ای یا مواد اولیه آن با تاخیر یا مشکل مواجه شود، کل قطعه نهایی در زنجیره تولید قفل می‌شود. هرگونه اختلال در واردات این اجزا، زنجیره تولید را مختل کرده و سبب ایجاد کمبود در بازار می‌شود.
به گفته وی، امروز بخشی از کسری قطعاتی که نمایندگی‌ها به مشتریان اعلام می‌کنند، مربوط به همین قطعات نیمه داخلی است که اجزای مهم آن وارداتی بوده و به دلیل مشکلات تخصیص ارز، تولید آن متوقف مانده است.
این عضو هیات‌مدیره انجمن صنایع همگن قطعه سازی کشور، با بیان اینکه ریشه بخشی از این بحران به تاخیر در فرآیند ثبت سفارش و تخصیص ارز بازمی گردد، گفت: برخی ثبت سفارش‌های مربوط به سال گذشته هنوز پس از پنج ماه باز نشده‌اند. در چنین شرایطی چطور می‌توان برنامه ریزی کرد؟ وقتی تامین قطعه واسطه‌ای مختل شود، کل مونتاژ یا تولید متوقف می‌شود. این بلاتکلیفی برنامه ریزی تولید را با مشکل مواجه کرده و نمی‌توان قطعه نهایی را به موقع تحویل داد؛ بنابراین آنچه امروز در بازار می‌بینیم، نتیجه اختلال در مراحل قبل‌تر است.
کریمخان در رابطه با تامین قطعات خودروهای مونتاژی و وارداتی نیز تاکید کرد: برای خودرو‌هایی که به صورت CBU وارد شده‌اند، تامین قطعه مسوولیت واردکننده است؛ چراکه ساخت داخل ندارند. متاسفانه برخی شرکت‌ها به جای واردات قطعه، تمام منابع ارزی خود را صرف واردات خودرو کرده‌اند. شرکتی که خودرو وارد می‌کند، باید حتما بخشی از ارز دریافتی اش را برای واردات قطعه اختصاص دهد؛ اما متاسفانه عمده سرمایه گذاری آنها بر فروش خودرو متمرکز شده و قطعه‌ای وارد نمی‌کنند.
رئیس کمیته لوازم یدکی انجمن همگن قطعه سازان کشور در پایان تصریح کرد: به اعتقاد بنده باید نظارت بیشتری بر عملکرد این شرکت‌ها صورت گیرد؛ اگر واردکننده‌ای با مجوز دولت خودرو وارد می‌کند، باید متعهد به تامین قطعات نیز باشد. نهاد‌های نظارتی و سازمان‌های بازرسی باید بررسی کنند چرا قطعه‌ای که تعهد داده شده، تامین نشده است و اگر واردکننده به تعهد خود در قبال خدمات پس از فروش عمل نمی‌کند، باید مشمول محدودیت شود.
