کد خبر:
۹۸۴۸۴ ۰۹:۲۵
۱۳۹۷/۱۱/۰۳
پل عبور قطعه سازی از بحران
جنگ سرد ابر قطعه سازان و حذف واحدهای تولیدی کوچک ادامه دارد
پدال نیوز: قطعهسازی ایران هم این روزها مانند خودروسازی، اوضاع و احوال مناسبی ندارد و در حالی که بزرگان صنعت قطعه درگیر جنگ سرد با یکدیگرند.......
به گزارش "پدال نیوز" به گزارش پایگاه خبری پدال نیوز؛ قطعهسازی ایران هم این روزها مانند خودروسازی، اوضاع و احوال مناسبی ندارد و در حالی که بزرگان صنعت قطعه درگیر جنگ سرد با یکدیگرند، واحدهای کوچک و ضعیف بهدلیل فشارهای غیرمستقیم ناشی از تحریم و همچنین مشکلات داخلی اقتصاد، در مسیر حذف قرار گرفتهاند. در این شرایط بهنظر میرسد تشکیل «تیروانها» (ابرقطعهسازان متخصص و متمرکز) در قطعهسازی کشور میتواند راهی باشد برای بهبود اوضاع فعلی، هرچند البته به تبع آن، بخشی از قطعهسازان کوچک و ضعیف از عرصه تولید کنار خواهند رفت و یا مجبور میشوند خود را برای پیوستن به تیروانها ارتقا بدهند.
اگرچه گزینه ادغام نیز همواره در این سالها بهعنوان یک راهکار در راستای بهبود اوضاع قطعهسازی کشور مطرح بوده، با این حال به گواه خود قطعهسازان، فعلا فرهنگ آن جا نیفتاده و نمیتوان خیلی روی این مساله حساب باز کرد. بهعبارت بهتر، ادغام قطعهسازان در شرایطی که جنگ سرد میان بزرگان صنعت قطعه رخ داده و پای انحصارطلبی در میان است، احتمالی بسیار ضعیف محسوب میشود، چه آنکه ابزار آن اصلا فراهم نیست. بنابراین ازآنجاکه خود قطعهسازها و بهعبارت بهتر، غولهای این صنعت اغلب انحصارطلب هستند و میخواهند خود نفر اول در تامین قطعات باشند و به تبع آن، میلی به ادغام ندارند، یکپارچگی در قطعهسازی (در قالب ادغام) حداقل به این زودیها رخ نخواهد داد.
این در شرایطی است که تشکیل «تیروانها» به معنای واقعی میتواند درجه تمرکز در صنعت قطعه را بالا ببرد، هرچند یکی از تبعات این ماجرا، حذف واحدهای قطعهسازی خیلی ضعیف است. در حال حاضر حدود یک هزار و ۲۰۰ قطعهساز فعال در کشور وجود دارد که با تشکیل «تیروانهای متمرکز» احتمالا ۳۰۰ تا ۴۰۰ قطعهساز که برخی حکم تولیدکننده به اصطلاح زیرزمینی را دارند، بهتدریج از بین خواهند رفت. البته اگر این دست قطعهسازان نیز بتوانند خود را ارتقا دهند، قابلیت پیوستن به تیروانها را خواهند داشت. اما منظور از تیروان، ابرقطعهسازانی هستند که از قدرت مالی و فنی بالایی برخوردار بوده و گلوگاههای اصلی تامین قطعات خودروسازان بهشمار میروند. اگرچه قطعهسازی ایران در حال حاضر چند به اصطلاح تیروان دارد، با این حال درجه تمرکز در آنها و نسبت به استاندارد جهانی، پایین است. در دنیا، تیروانها بهنوعی تقسیم کار کردهاند، به نحوی که هر کدام در حوزههایی محدود متمرکز و تمام قطعهسازان مرتبط در حوزه فعالیتشان را گرد خود آوردهاند.
مثلا فلان قطعهساز تیروان با زیرشاخههایش، در حوزه الکترونیک خودرو فعالیت میکند و دیگری به گیربکس میپردازد و آن یکی سراغ سیستمهای ایمنی میرود. در این مدل جهانی، قطعهسازان کوچک تر به تیروانها وابستهاند و نوعی سیستم خوشهای وجود دارد که سبب میشود هر تیروانی معمولا روی یک بخش خاص متمرکز شده و فعالیت کند؛ بنابراین اصلا چیزی بهعنوان قطعهساز زیرپلهای در این سیستم به چشم نمیآید. نکته دیگر اینجاست که تیروانها نقش محوری در طراحی محصولات خودروسازان دارند. شرکتهای خودروساز جهانی معمولا از همان ابتدای طراحی محصول، تیروانها را در کنار خود دارند و با کمک و مشاوره آنها کار را پیش میبرند و نتیجهاش، تولید محصولاتی است با سطح کیفی بالا و قابلعرضه در بازارهای دنیا.
در ایران اما داستان چیز دیگری است؛ نه اینکه تیروان نباشد، هست، اما کم است و از طرفی، شرایط جامع و کاملی را که تیروانها باید داشته باشند، ندارند. در یک نگاه کلی، دو فرق بزرگ میان تیروانها در ایران و جهان وجود دارد که اولی به «درجه تمرکز» آنها برمیگردد و دومی با نوع ارتباط با خودروسازان مرتبط است. در باب بحث «درجه تمرکز»، تفاوت به این شکل است که تیروانهای خارجی، قطعهسازان مرتبط با حوزه فعالیتشان را گرد خود جمع میکنند، اما در ایران با پراکندگی واحدهای قطعهسازی مواجه هستیم.
بهعنوان مثال، تیروانی که در ایران در حوزه برق و الکترونیک فعالیت میکند، حتما با تمام قطعهسازان مرتبط، ارتباط ندارد و برخی از آنها (قطعهسازان کوچکتر) با دیگر تیروانها نیز کار میکنند. در واقع اصل ارتباط خوشهای که همه قطعهسازان متخصص در یک حوزه خاص، با یکدیگر فعالیت کنند، در قطعهسازی ایران رعایت نمیشود. البته ارتباط خوشهای میان تیروانها و زیرمجموعههایشان وجود دارد، منتها این خوشهبندی در قالب همکاری مشترک و متمرکز (به گونهای که همه قطعهسازان فعال در یک حوزه خاص گرد هم باشند) به چشم نمیآید. فرق دوم اما اینجاست که قطعهسازان تیروان ایرانی تقریبا هیچ سهمی در طراحی محصول خودروسازان ندارند و معمولا تنها نقش «یک تامینکننده» را برای آنها بازی میکنند.
در مجموع، نتیجه سیستم معیوبی که در زنجیره خودروسازی کشور وجود دارد، این شده که بیشتر قطعهسازان همواره به خودروسازها وابسته و از آنها طلبکارند و خودروسازان نیز گاهی مجبورند در مقابل ابرقطعهسازان (همان به اصطلاح تیروانها) کوتاه بیایند. هرچند در مجموع این خودروسازان هستند که دست بالا را در مقابل قطعهسازان دارند، با این حال برخی تیروانها از این قاعده مستثنی هستند و درجه نفوذشان در صنعت خودرو بسیار بالا است. این دست قطعهسازان که اتفاقا انحصارطلب نیز هستند، حکم بازیکن آزاد در زمین فوتبال را دارند، چه آنکه تقریبا هیچ قید و بندی را نمیپذیرند و حتی ابایی از واردات قطعه در پوست تولید داخل نیز ندارند.
در این سالها نیز که همواره بحث بحران مالی قطعهسازان و طلب آنها از خودروسازها مطرح بوده، برخی تیروانها چندان دچار بحران نشدهاند، چون دست بالا را در برابر خودروسازان داشتهاند. البته در مقطع فعلی که تیراژ به شدت افت کرده، تیروانها نیز از ترکشهای آن در امان نیستند، اما مسائلی مانند تعدیل نیرو و کمبود نقدینگی و تغییر کاربری و تعطیلی، گریبان قطعهسازان کوچکتر را گرفته است نه آنها. در چنین اوضاع و احوالی، به نظر میرسد تشکیل تیروانها شرایط را در جهت بهبود وضع قطعهسازی کشور و افزایش درجه تمرکز در این صنعت تغییر خواهد داد.
اگرچه گزینه ادغام نیز همواره در این سالها بهعنوان یک راهکار در راستای بهبود اوضاع قطعهسازی کشور مطرح بوده، با این حال به گواه خود قطعهسازان، فعلا فرهنگ آن جا نیفتاده و نمیتوان خیلی روی این مساله حساب باز کرد. بهعبارت بهتر، ادغام قطعهسازان در شرایطی که جنگ سرد میان بزرگان صنعت قطعه رخ داده و پای انحصارطلبی در میان است، احتمالی بسیار ضعیف محسوب میشود، چه آنکه ابزار آن اصلا فراهم نیست. بنابراین ازآنجاکه خود قطعهسازها و بهعبارت بهتر، غولهای این صنعت اغلب انحصارطلب هستند و میخواهند خود نفر اول در تامین قطعات باشند و به تبع آن، میلی به ادغام ندارند، یکپارچگی در قطعهسازی (در قالب ادغام) حداقل به این زودیها رخ نخواهد داد.
این در شرایطی است که تشکیل «تیروانها» به معنای واقعی میتواند درجه تمرکز در صنعت قطعه را بالا ببرد، هرچند یکی از تبعات این ماجرا، حذف واحدهای قطعهسازی خیلی ضعیف است. در حال حاضر حدود یک هزار و ۲۰۰ قطعهساز فعال در کشور وجود دارد که با تشکیل «تیروانهای متمرکز» احتمالا ۳۰۰ تا ۴۰۰ قطعهساز که برخی حکم تولیدکننده به اصطلاح زیرزمینی را دارند، بهتدریج از بین خواهند رفت. البته اگر این دست قطعهسازان نیز بتوانند خود را ارتقا دهند، قابلیت پیوستن به تیروانها را خواهند داشت. اما منظور از تیروان، ابرقطعهسازانی هستند که از قدرت مالی و فنی بالایی برخوردار بوده و گلوگاههای اصلی تامین قطعات خودروسازان بهشمار میروند. اگرچه قطعهسازی ایران در حال حاضر چند به اصطلاح تیروان دارد، با این حال درجه تمرکز در آنها و نسبت به استاندارد جهانی، پایین است. در دنیا، تیروانها بهنوعی تقسیم کار کردهاند، به نحوی که هر کدام در حوزههایی محدود متمرکز و تمام قطعهسازان مرتبط در حوزه فعالیتشان را گرد خود آوردهاند.
مثلا فلان قطعهساز تیروان با زیرشاخههایش، در حوزه الکترونیک خودرو فعالیت میکند و دیگری به گیربکس میپردازد و آن یکی سراغ سیستمهای ایمنی میرود. در این مدل جهانی، قطعهسازان کوچک تر به تیروانها وابستهاند و نوعی سیستم خوشهای وجود دارد که سبب میشود هر تیروانی معمولا روی یک بخش خاص متمرکز شده و فعالیت کند؛ بنابراین اصلا چیزی بهعنوان قطعهساز زیرپلهای در این سیستم به چشم نمیآید. نکته دیگر اینجاست که تیروانها نقش محوری در طراحی محصولات خودروسازان دارند. شرکتهای خودروساز جهانی معمولا از همان ابتدای طراحی محصول، تیروانها را در کنار خود دارند و با کمک و مشاوره آنها کار را پیش میبرند و نتیجهاش، تولید محصولاتی است با سطح کیفی بالا و قابلعرضه در بازارهای دنیا.
در ایران اما داستان چیز دیگری است؛ نه اینکه تیروان نباشد، هست، اما کم است و از طرفی، شرایط جامع و کاملی را که تیروانها باید داشته باشند، ندارند. در یک نگاه کلی، دو فرق بزرگ میان تیروانها در ایران و جهان وجود دارد که اولی به «درجه تمرکز» آنها برمیگردد و دومی با نوع ارتباط با خودروسازان مرتبط است. در باب بحث «درجه تمرکز»، تفاوت به این شکل است که تیروانهای خارجی، قطعهسازان مرتبط با حوزه فعالیتشان را گرد خود جمع میکنند، اما در ایران با پراکندگی واحدهای قطعهسازی مواجه هستیم.
بهعنوان مثال، تیروانی که در ایران در حوزه برق و الکترونیک فعالیت میکند، حتما با تمام قطعهسازان مرتبط، ارتباط ندارد و برخی از آنها (قطعهسازان کوچکتر) با دیگر تیروانها نیز کار میکنند. در واقع اصل ارتباط خوشهای که همه قطعهسازان متخصص در یک حوزه خاص، با یکدیگر فعالیت کنند، در قطعهسازی ایران رعایت نمیشود. البته ارتباط خوشهای میان تیروانها و زیرمجموعههایشان وجود دارد، منتها این خوشهبندی در قالب همکاری مشترک و متمرکز (به گونهای که همه قطعهسازان فعال در یک حوزه خاص گرد هم باشند) به چشم نمیآید. فرق دوم اما اینجاست که قطعهسازان تیروان ایرانی تقریبا هیچ سهمی در طراحی محصول خودروسازان ندارند و معمولا تنها نقش «یک تامینکننده» را برای آنها بازی میکنند.
در مجموع، نتیجه سیستم معیوبی که در زنجیره خودروسازی کشور وجود دارد، این شده که بیشتر قطعهسازان همواره به خودروسازها وابسته و از آنها طلبکارند و خودروسازان نیز گاهی مجبورند در مقابل ابرقطعهسازان (همان به اصطلاح تیروانها) کوتاه بیایند. هرچند در مجموع این خودروسازان هستند که دست بالا را در مقابل قطعهسازان دارند، با این حال برخی تیروانها از این قاعده مستثنی هستند و درجه نفوذشان در صنعت خودرو بسیار بالا است. این دست قطعهسازان که اتفاقا انحصارطلب نیز هستند، حکم بازیکن آزاد در زمین فوتبال را دارند، چه آنکه تقریبا هیچ قید و بندی را نمیپذیرند و حتی ابایی از واردات قطعه در پوست تولید داخل نیز ندارند.
در این سالها نیز که همواره بحث بحران مالی قطعهسازان و طلب آنها از خودروسازها مطرح بوده، برخی تیروانها چندان دچار بحران نشدهاند، چون دست بالا را در برابر خودروسازان داشتهاند. البته در مقطع فعلی که تیراژ به شدت افت کرده، تیروانها نیز از ترکشهای آن در امان نیستند، اما مسائلی مانند تعدیل نیرو و کمبود نقدینگی و تغییر کاربری و تعطیلی، گریبان قطعهسازان کوچکتر را گرفته است نه آنها. در چنین اوضاع و احوالی، به نظر میرسد تشکیل تیروانها شرایط را در جهت بهبود وضع قطعهسازی کشور و افزایش درجه تمرکز در این صنعت تغییر خواهد داد.
گزارش خطا
پسندها: 0
ارسال نظر
آخرین اخبار
Nissan N7 تمام برقی در نمایشگاه خودرو شانگهای رونمایی شد +تصاویر Tank 300 Hooke در نمایشگاه خودرو شانگهای 2025 رونمایی شد +تصاویر BMW 330I در نمایشگاه خودرو شانگهای 2025 رونمایی شد +تصاویر BMW 2 Series در نمایشگاه خودرو شانگهای 2025 رونمایی شد +تصاویر وویا فری + با بهره گیری از زبان طراحی جدید در شانگهای رونمایی شد +تصاویر GAC Aion از خودروی خودران سطح 4 در شانگهای رونمایی کرد +تصاویر Geely Galaxy Cruiser در نمایشگاه شانگهای 2025 رونمایی شد +تصاویر چانگان دیپال S09 با انبوه امکانات لوکس در شانگهای به نمایش درآمد +تصاویر نمایش 53 مدل از محصولات برند CHERY در Auto Shanghai 2025 فولکس واگن ID.3 GTX نسخه اسپرت در شانگهای رونمایی شد +تصاویر بی ام و M4 نوربرگ رینگ ادیشن در نمایشگاه شانگهای رونمایی شد +تصاویر دانگ فنگ نامی 06 با طراحی مدرن در Auto Shanghai رونمایی شد +تصاویر هوندا GT برقی جدید از سری Ye در شانگهای رونمایی شد +تصاویر یانگ وانگ U8L، شاسی بلند لوکس بی وای دی رونمایی شد +تصاویر بی ام و VDX با قدرت 1700 اسب بخار در شانگهای معرفی شد +تصاویر ممنوعیت خرید خودروهای خارجی برای دستگاههای دولتی لغو شد Chery Himla با کابین دوگانه در نمایشگاه شانگهای رونمایی شد +تصاویر Chery QQ تمام برقی در نمایشگاه خودرو شانگهای رونمایی شد +تصاویر همکاری CATL با 5 خودروساز بزرگ چین در Auto Shanghai فولکس واگن ID. UNYX 06 در نمایشگاه شانگهای رونمایی شد +تصاویر تویوتا bZ7 با سیستم عامل هوآوی در شانگهای رونمایی شد +تصاویر Nissan Frontier Pro PHEV در نمایشگاه شانگهای رونمایی شد +تصاویر MG Cyberster مدل 2026 در نمایشگاه شانگهای رونمایی شد AVATR 07 در نمایشگاه خودرو شانگهای 2025 رونمایی شد +تصاویر خودروهای هوشمند بی ام و در Auto Shanghai معرفی شد MG Cyber X در نمایشگاه خودرو شانگهای رونمایی شد +تصاویر شرایط فروش ایرس HM5 توسط ماموت خودرو اعلام شد +جدول Denza Z برقی رقیب پورشه 911 در Auto Shanghai رونمایی شد +تصاویر مزدا EZ-60 در نمایشگاه خودرو شانگهای ۲۰۲۵ روتنمایی شد +تصاویر سه کانسپت برقی فولکس واگن در نمایشگاه شانگهای رونمایی شد +تصاویر لکسوس ES مدل 2026 در Auto Shanghai 2025 رونمایی شد +تصاویر AUDI E5 Sportback در نمایشگاه خودرو شانگهای رونمایی شد +تصاویر واکنش کمرمق خودرو به افت نرخ دلار آینده صنعت خودرو آمریکا زیر سایه تعرفهها چرا دولت قانون واردات کارکرده ها را اجرا نمیکند؟ بهترین خودروی ۲۰۲۵ انتخاب شد چالش های خودروسازان ایرانی برای جذب شرکای خارجی کاتالوگ رسمی پیکاپ دو دیفرانسیل کاپرا U منتشر شد +تصاویر آیین نامه واردات خودرو جانبازان تصویب شد +بخشنامه شرایط فروش موسو گرند-خان در سال 1404 اعلام شد +جدول بنز از ون فوق لوکس Vision V در شانگهای رونمایی کرد +تصاویر عرضه خودرو برقی فایرفلای به تعویق افتاد افزایش تعرفه واردات خودرو مورد تائید مجلس نیست شریکیابی خودرو در عصر پساتحریم هزینه نقل و انتقال خودرو در ۱۴۰۴ مشخص شد سوپر هیبرید چری آغاز فصل جدید در خودروسازی! 10 ها مدل خودرو با تکنولوژی LiDAR در شانگهای رونمایی می شود پرفروشترین کراس اوورها در چین معرفی شدند +جدول «ایلان ماسک» برای ترک دولت ترامپ آماده میشود شیفت کاری بدون تعطیلی پرسنل تسلا در چین
شرایط فروش
پربازدیدترینها
پربحثترینها
Chery Himla با کابین دوگانه در نمایشگاه شانگهای رونمایی شد +تصاویر ممنوعیت خرید خودروهای خارجی برای دستگاههای دولتی لغو شد بی ام و VDX با قدرت 1700 اسب بخار در شانگهای معرفی شد +تصاویر یانگ وانگ U8L، شاسی بلند لوکس بی وای دی رونمایی شد +تصاویر هوندا GT برقی جدید از سری Ye در شانگهای رونمایی شد +تصاویر دانگ فنگ نامی 06 با طراحی مدرن در Auto Shanghai رونمایی شد +تصاویر بی ام و M4 نوربرگ رینگ ادیشن در نمایشگاه شانگهای رونمایی شد +تصاویر فولکس واگن ID.3 GTX نسخه اسپرت در شانگهای رونمایی شد +تصاویر نمایش 53 مدل از محصولات برند CHERY در Auto Shanghai 2025 چانگان دیپال S09 با انبوه امکانات لوکس در شانگهای به نمایش درآمد +تصاویر Geely Galaxy Cruiser در نمایشگاه شانگهای 2025 رونمایی شد +تصاویر GAC Aion از خودروی خودران سطح 4 در شانگهای رونمایی کرد +تصاویر وویا فری + با بهره گیری از زبان طراحی جدید در شانگهای رونمایی شد +تصاویر BMW 2 Series در نمایشگاه خودرو شانگهای 2025 رونمایی شد +تصاویر BMW 330I در نمایشگاه خودرو شانگهای 2025 رونمایی شد +تصاویر Tank 300 Hooke در نمایشگاه خودرو شانگهای 2025 رونمایی شد +تصاویر Nissan N7 تمام برقی در نمایشگاه خودرو شانگهای رونمایی شد +تصاویر