کد خبر:
۹۸۴۸۴ ۰۹:۲۵
۱۳۹۷/۱۱/۰۳
پل عبور قطعه سازی از بحران
جنگ سرد ابر قطعه سازان و حذف واحدهای تولیدی کوچک ادامه دارد
پدال نیوز: قطعهسازی ایران هم این روزها مانند خودروسازی، اوضاع و احوال مناسبی ندارد و در حالی که بزرگان صنعت قطعه درگیر جنگ سرد با یکدیگرند.......
به گزارش "پدال نیوز" به گزارش پایگاه خبری پدال نیوز؛ قطعهسازی ایران هم این روزها مانند خودروسازی، اوضاع و احوال مناسبی ندارد و در حالی که بزرگان صنعت قطعه درگیر جنگ سرد با یکدیگرند، واحدهای کوچک و ضعیف بهدلیل فشارهای غیرمستقیم ناشی از تحریم و همچنین مشکلات داخلی اقتصاد، در مسیر حذف قرار گرفتهاند. در این شرایط بهنظر میرسد تشکیل «تیروانها» (ابرقطعهسازان متخصص و متمرکز) در قطعهسازی کشور میتواند راهی باشد برای بهبود اوضاع فعلی، هرچند البته به تبع آن، بخشی از قطعهسازان کوچک و ضعیف از عرصه تولید کنار خواهند رفت و یا مجبور میشوند خود را برای پیوستن به تیروانها ارتقا بدهند.
اگرچه گزینه ادغام نیز همواره در این سالها بهعنوان یک راهکار در راستای بهبود اوضاع قطعهسازی کشور مطرح بوده، با این حال به گواه خود قطعهسازان، فعلا فرهنگ آن جا نیفتاده و نمیتوان خیلی روی این مساله حساب باز کرد. بهعبارت بهتر، ادغام قطعهسازان در شرایطی که جنگ سرد میان بزرگان صنعت قطعه رخ داده و پای انحصارطلبی در میان است، احتمالی بسیار ضعیف محسوب میشود، چه آنکه ابزار آن اصلا فراهم نیست. بنابراین ازآنجاکه خود قطعهسازها و بهعبارت بهتر، غولهای این صنعت اغلب انحصارطلب هستند و میخواهند خود نفر اول در تامین قطعات باشند و به تبع آن، میلی به ادغام ندارند، یکپارچگی در قطعهسازی (در قالب ادغام) حداقل به این زودیها رخ نخواهد داد.
این در شرایطی است که تشکیل «تیروانها» به معنای واقعی میتواند درجه تمرکز در صنعت قطعه را بالا ببرد، هرچند یکی از تبعات این ماجرا، حذف واحدهای قطعهسازی خیلی ضعیف است. در حال حاضر حدود یک هزار و ۲۰۰ قطعهساز فعال در کشور وجود دارد که با تشکیل «تیروانهای متمرکز» احتمالا ۳۰۰ تا ۴۰۰ قطعهساز که برخی حکم تولیدکننده به اصطلاح زیرزمینی را دارند، بهتدریج از بین خواهند رفت. البته اگر این دست قطعهسازان نیز بتوانند خود را ارتقا دهند، قابلیت پیوستن به تیروانها را خواهند داشت. اما منظور از تیروان، ابرقطعهسازانی هستند که از قدرت مالی و فنی بالایی برخوردار بوده و گلوگاههای اصلی تامین قطعات خودروسازان بهشمار میروند. اگرچه قطعهسازی ایران در حال حاضر چند به اصطلاح تیروان دارد، با این حال درجه تمرکز در آنها و نسبت به استاندارد جهانی، پایین است. در دنیا، تیروانها بهنوعی تقسیم کار کردهاند، به نحوی که هر کدام در حوزههایی محدود متمرکز و تمام قطعهسازان مرتبط در حوزه فعالیتشان را گرد خود آوردهاند.
مثلا فلان قطعهساز تیروان با زیرشاخههایش، در حوزه الکترونیک خودرو فعالیت میکند و دیگری به گیربکس میپردازد و آن یکی سراغ سیستمهای ایمنی میرود. در این مدل جهانی، قطعهسازان کوچک تر به تیروانها وابستهاند و نوعی سیستم خوشهای وجود دارد که سبب میشود هر تیروانی معمولا روی یک بخش خاص متمرکز شده و فعالیت کند؛ بنابراین اصلا چیزی بهعنوان قطعهساز زیرپلهای در این سیستم به چشم نمیآید. نکته دیگر اینجاست که تیروانها نقش محوری در طراحی محصولات خودروسازان دارند. شرکتهای خودروساز جهانی معمولا از همان ابتدای طراحی محصول، تیروانها را در کنار خود دارند و با کمک و مشاوره آنها کار را پیش میبرند و نتیجهاش، تولید محصولاتی است با سطح کیفی بالا و قابلعرضه در بازارهای دنیا.
در ایران اما داستان چیز دیگری است؛ نه اینکه تیروان نباشد، هست، اما کم است و از طرفی، شرایط جامع و کاملی را که تیروانها باید داشته باشند، ندارند. در یک نگاه کلی، دو فرق بزرگ میان تیروانها در ایران و جهان وجود دارد که اولی به «درجه تمرکز» آنها برمیگردد و دومی با نوع ارتباط با خودروسازان مرتبط است. در باب بحث «درجه تمرکز»، تفاوت به این شکل است که تیروانهای خارجی، قطعهسازان مرتبط با حوزه فعالیتشان را گرد خود جمع میکنند، اما در ایران با پراکندگی واحدهای قطعهسازی مواجه هستیم.
بهعنوان مثال، تیروانی که در ایران در حوزه برق و الکترونیک فعالیت میکند، حتما با تمام قطعهسازان مرتبط، ارتباط ندارد و برخی از آنها (قطعهسازان کوچکتر) با دیگر تیروانها نیز کار میکنند. در واقع اصل ارتباط خوشهای که همه قطعهسازان متخصص در یک حوزه خاص، با یکدیگر فعالیت کنند، در قطعهسازی ایران رعایت نمیشود. البته ارتباط خوشهای میان تیروانها و زیرمجموعههایشان وجود دارد، منتها این خوشهبندی در قالب همکاری مشترک و متمرکز (به گونهای که همه قطعهسازان فعال در یک حوزه خاص گرد هم باشند) به چشم نمیآید. فرق دوم اما اینجاست که قطعهسازان تیروان ایرانی تقریبا هیچ سهمی در طراحی محصول خودروسازان ندارند و معمولا تنها نقش «یک تامینکننده» را برای آنها بازی میکنند.
در مجموع، نتیجه سیستم معیوبی که در زنجیره خودروسازی کشور وجود دارد، این شده که بیشتر قطعهسازان همواره به خودروسازها وابسته و از آنها طلبکارند و خودروسازان نیز گاهی مجبورند در مقابل ابرقطعهسازان (همان به اصطلاح تیروانها) کوتاه بیایند. هرچند در مجموع این خودروسازان هستند که دست بالا را در مقابل قطعهسازان دارند، با این حال برخی تیروانها از این قاعده مستثنی هستند و درجه نفوذشان در صنعت خودرو بسیار بالا است. این دست قطعهسازان که اتفاقا انحصارطلب نیز هستند، حکم بازیکن آزاد در زمین فوتبال را دارند، چه آنکه تقریبا هیچ قید و بندی را نمیپذیرند و حتی ابایی از واردات قطعه در پوست تولید داخل نیز ندارند.
در این سالها نیز که همواره بحث بحران مالی قطعهسازان و طلب آنها از خودروسازها مطرح بوده، برخی تیروانها چندان دچار بحران نشدهاند، چون دست بالا را در برابر خودروسازان داشتهاند. البته در مقطع فعلی که تیراژ به شدت افت کرده، تیروانها نیز از ترکشهای آن در امان نیستند، اما مسائلی مانند تعدیل نیرو و کمبود نقدینگی و تغییر کاربری و تعطیلی، گریبان قطعهسازان کوچکتر را گرفته است نه آنها. در چنین اوضاع و احوالی، به نظر میرسد تشکیل تیروانها شرایط را در جهت بهبود وضع قطعهسازی کشور و افزایش درجه تمرکز در این صنعت تغییر خواهد داد.
اگرچه گزینه ادغام نیز همواره در این سالها بهعنوان یک راهکار در راستای بهبود اوضاع قطعهسازی کشور مطرح بوده، با این حال به گواه خود قطعهسازان، فعلا فرهنگ آن جا نیفتاده و نمیتوان خیلی روی این مساله حساب باز کرد. بهعبارت بهتر، ادغام قطعهسازان در شرایطی که جنگ سرد میان بزرگان صنعت قطعه رخ داده و پای انحصارطلبی در میان است، احتمالی بسیار ضعیف محسوب میشود، چه آنکه ابزار آن اصلا فراهم نیست. بنابراین ازآنجاکه خود قطعهسازها و بهعبارت بهتر، غولهای این صنعت اغلب انحصارطلب هستند و میخواهند خود نفر اول در تامین قطعات باشند و به تبع آن، میلی به ادغام ندارند، یکپارچگی در قطعهسازی (در قالب ادغام) حداقل به این زودیها رخ نخواهد داد.
این در شرایطی است که تشکیل «تیروانها» به معنای واقعی میتواند درجه تمرکز در صنعت قطعه را بالا ببرد، هرچند یکی از تبعات این ماجرا، حذف واحدهای قطعهسازی خیلی ضعیف است. در حال حاضر حدود یک هزار و ۲۰۰ قطعهساز فعال در کشور وجود دارد که با تشکیل «تیروانهای متمرکز» احتمالا ۳۰۰ تا ۴۰۰ قطعهساز که برخی حکم تولیدکننده به اصطلاح زیرزمینی را دارند، بهتدریج از بین خواهند رفت. البته اگر این دست قطعهسازان نیز بتوانند خود را ارتقا دهند، قابلیت پیوستن به تیروانها را خواهند داشت. اما منظور از تیروان، ابرقطعهسازانی هستند که از قدرت مالی و فنی بالایی برخوردار بوده و گلوگاههای اصلی تامین قطعات خودروسازان بهشمار میروند. اگرچه قطعهسازی ایران در حال حاضر چند به اصطلاح تیروان دارد، با این حال درجه تمرکز در آنها و نسبت به استاندارد جهانی، پایین است. در دنیا، تیروانها بهنوعی تقسیم کار کردهاند، به نحوی که هر کدام در حوزههایی محدود متمرکز و تمام قطعهسازان مرتبط در حوزه فعالیتشان را گرد خود آوردهاند.
مثلا فلان قطعهساز تیروان با زیرشاخههایش، در حوزه الکترونیک خودرو فعالیت میکند و دیگری به گیربکس میپردازد و آن یکی سراغ سیستمهای ایمنی میرود. در این مدل جهانی، قطعهسازان کوچک تر به تیروانها وابستهاند و نوعی سیستم خوشهای وجود دارد که سبب میشود هر تیروانی معمولا روی یک بخش خاص متمرکز شده و فعالیت کند؛ بنابراین اصلا چیزی بهعنوان قطعهساز زیرپلهای در این سیستم به چشم نمیآید. نکته دیگر اینجاست که تیروانها نقش محوری در طراحی محصولات خودروسازان دارند. شرکتهای خودروساز جهانی معمولا از همان ابتدای طراحی محصول، تیروانها را در کنار خود دارند و با کمک و مشاوره آنها کار را پیش میبرند و نتیجهاش، تولید محصولاتی است با سطح کیفی بالا و قابلعرضه در بازارهای دنیا.
در ایران اما داستان چیز دیگری است؛ نه اینکه تیروان نباشد، هست، اما کم است و از طرفی، شرایط جامع و کاملی را که تیروانها باید داشته باشند، ندارند. در یک نگاه کلی، دو فرق بزرگ میان تیروانها در ایران و جهان وجود دارد که اولی به «درجه تمرکز» آنها برمیگردد و دومی با نوع ارتباط با خودروسازان مرتبط است. در باب بحث «درجه تمرکز»، تفاوت به این شکل است که تیروانهای خارجی، قطعهسازان مرتبط با حوزه فعالیتشان را گرد خود جمع میکنند، اما در ایران با پراکندگی واحدهای قطعهسازی مواجه هستیم.
بهعنوان مثال، تیروانی که در ایران در حوزه برق و الکترونیک فعالیت میکند، حتما با تمام قطعهسازان مرتبط، ارتباط ندارد و برخی از آنها (قطعهسازان کوچکتر) با دیگر تیروانها نیز کار میکنند. در واقع اصل ارتباط خوشهای که همه قطعهسازان متخصص در یک حوزه خاص، با یکدیگر فعالیت کنند، در قطعهسازی ایران رعایت نمیشود. البته ارتباط خوشهای میان تیروانها و زیرمجموعههایشان وجود دارد، منتها این خوشهبندی در قالب همکاری مشترک و متمرکز (به گونهای که همه قطعهسازان فعال در یک حوزه خاص گرد هم باشند) به چشم نمیآید. فرق دوم اما اینجاست که قطعهسازان تیروان ایرانی تقریبا هیچ سهمی در طراحی محصول خودروسازان ندارند و معمولا تنها نقش «یک تامینکننده» را برای آنها بازی میکنند.
در مجموع، نتیجه سیستم معیوبی که در زنجیره خودروسازی کشور وجود دارد، این شده که بیشتر قطعهسازان همواره به خودروسازها وابسته و از آنها طلبکارند و خودروسازان نیز گاهی مجبورند در مقابل ابرقطعهسازان (همان به اصطلاح تیروانها) کوتاه بیایند. هرچند در مجموع این خودروسازان هستند که دست بالا را در مقابل قطعهسازان دارند، با این حال برخی تیروانها از این قاعده مستثنی هستند و درجه نفوذشان در صنعت خودرو بسیار بالا است. این دست قطعهسازان که اتفاقا انحصارطلب نیز هستند، حکم بازیکن آزاد در زمین فوتبال را دارند، چه آنکه تقریبا هیچ قید و بندی را نمیپذیرند و حتی ابایی از واردات قطعه در پوست تولید داخل نیز ندارند.
در این سالها نیز که همواره بحث بحران مالی قطعهسازان و طلب آنها از خودروسازها مطرح بوده، برخی تیروانها چندان دچار بحران نشدهاند، چون دست بالا را در برابر خودروسازان داشتهاند. البته در مقطع فعلی که تیراژ به شدت افت کرده، تیروانها نیز از ترکشهای آن در امان نیستند، اما مسائلی مانند تعدیل نیرو و کمبود نقدینگی و تغییر کاربری و تعطیلی، گریبان قطعهسازان کوچکتر را گرفته است نه آنها. در چنین اوضاع و احوالی، به نظر میرسد تشکیل تیروانها شرایط را در جهت بهبود وضع قطعهسازی کشور و افزایش درجه تمرکز در این صنعت تغییر خواهد داد.
گزارش خطا
پسندها: 0
ارسال نظر
آخرین اخبار
زیان تسلا در بزرگترین بازارهای خودروی اروپا زمان کاهش تعرفههای خودرو معلوم نیست اولین کراس اوور الکتریکی سایز متوسط مزدا تولید شد دلایل عدم استقبال از خودروهای وارداتی! حذف وثیقه ۳۵ درصدی بانک مرکزی برای واردات خودروی جانبازان تمدید دوباره مهلت ثبت نام خودروهای وارداتی و وکالتی کردن حسابها تعطیلات تابستانه خودروسازی چرا ایکس ۷۷ پرچمدار ایمنی در بازار است؟ همه ابهامات فروش وارداتیها کاهش شتاب تورم خرید خودرو تسلا در مخمصه رقابت با چینی ها پاداش میلیاردی تسلا به ایلان ماسک! واکنش بازار خودرو به توقف موقت آیین نامه واردات ثبت آماری از واردات خودرو در منطقه آزاد اروند حذف شد کارخانه خودروساز ویتنامی در هند استارت خورد کدام دستگاه مقصر ترخیص هزاران دستگاه خودرو با عوارض غیرقانونی است؟ شوک مالیاتی به بازار خودروهای برقی ترکیه تعرفه واردات خودرو نباید کمتر از تعرفه قطعات باشد نامه هشدار انجمن واردکنندگان خودرو به رئیس جمهور و رئیس دیوان عدالت اداری +سند خدمات ویژه امداد کرمان موتور در مسیرهای اربعین حسینی ۱۴۰۴ عرضه خودروهای وارداتی از طریق سامانه متوقف نمیشود بی وای دی ترمز زد 2025 Tiggo 8 PLUS Classic Edition توسط چری معرفی شد +تصاویر روند رو به رشد و موفقیت آمیز CHERY در سال ۲۰۲۵ +آمار فروش دستاورد بزرگ چری در رکورد صادرات خودرو +جدول واکنش دیوان عدالت اداری در خصوص ابطال مصوبه خودرویی دولت واکنش رییس انجمن واردکنندگان خودرو به رای دیوان عدالت اداری چرا فولکس واگن ID.4 خودرویی موفق در بازار ایران به حساب می آید؟ احتمال افزایش ۵۰ درصدی قیمت خودروهای وارداتی واردات خودرو باکیفیت، صنعت داخلی را به رقابت وادار میکند واکاوی تابآوری صنعت خودرو ایران در برابر تحریم برنامه کرمان موتور برای واردات خودرو در سال ١۴٠۴ چرا ایکس ۵ خودرو پرشتابی است؟ خدمات بی نقص؛ تجربه خدمات پس از فروش VIP با فونیکس بازار وارداتیها در شوک تازه ایمنی خودرو: اولین تست تصادف اشعه ایکس عمومی تعمیر خودرو با لوازم دست دوم ترخیص ۱۴ هزار خودروی وارداتی موج جدید واردات خودروهای کره ای و ژاپنی نزدیک ایران! واردات خودرو در بن بست بلاتکلیفی برگزاری دهمین آزمون مهارتی خدمات پس از فروش کرمان موتور تمدید مهلت ثبتنام خودروهای وارداتی چالش ۳ ضلعی واردات خودرو با تصمیمات خلاف قانون مخالفت مجلس با کاهش تعرفه واردات خودرو! اجرای آیین نامه جدید واردات خودرو متوقف شد + سند تسلا محکوم شد ورود دوباره مجلس به واگذاری ایران خودرو شیائومی در تحویل ماهانه خودرو رکورد زد سقوط سوددهی خودروسازان آلمانی بخشنامه جدید برای تسریع در فرآیند واردات خودرو +نامه
شرایط فروش
پربازدیدترینها
پربحثترینها
تعطیلات تابستانه خودروسازی تمدید دوباره مهلت ثبت نام خودروهای وارداتی و وکالتی کردن حسابها اولین کراس اوور الکتریکی سایز متوسط مزدا تولید شد زیان تسلا در بزرگترین بازارهای خودروی اروپا زمان کاهش تعرفههای خودرو معلوم نیست دلایل عدم استقبال از خودروهای وارداتی! حذف وثیقه ۳۵ درصدی بانک مرکزی برای واردات خودروی جانبازان