تغییرات میزان آلاینده‌های خودرو با ارتقای استانداردهای آلایندگی
از یورو 5 تا یورو 6
در ابتدا بد نیست بدانیم که استاندارد آلایندگی یورو صفر نیز وجود داشته
است که چون کاربرد کمی داشته و فاکتور‌های در نظر گرفته شده در آن، چندان
سختگیرانه نبود، کمتر اسمی از آن شنیده می‌شود. یورو صفر از سال 1988 تا
سال 1992 روی کار بود و به نوعی داستان با شروع استاندارد یورو یک از سال
1992 جدی‌تر شد تا جایی که میزان فاکتور‌های اعلامی نسبت به استاندارد یورو
صفر، کاهش چشمگیری به خود دیدند.
اولین موتور‌های دیزل یورو6 را
اسکانیا در بخش خودروهای سنگین رونمایی کرد و مرسدس بنز اولین کمپانی
اروپایی بود که از سری موتور‌های یورو 6 برای محصولات خود بهره برد. گفته
می‌شد که ارتقا از یورو 5 به یورو 6 تا حد زیادی سخت است چرا که نزدیک به 8
سال بود که میزان هیدروکربن‌ها در طی دو استاندارد یورو 4 و یورو 5 تغییری
نکرده بودند ولی در یورو 6 این فاکتور در حدود 72 درصد کاهش پیدا کرد.
میزان اکسیدهای نیتروژن خروجی از اگزوز نیز که در طی ارتقای استاندارد از
یورو 4 به یورو 5، کاهش 42 درصدی را تجربه کرده بود، حالا با کاهشی در حدود
80 درصد مواجه شد. از طرفی میزان ذرات معلق دوده نیز با کاهش 50 درصدی
روبه‌رو شدند و این در حالی بود که در ارتقای استاندارد یورو4 به یورو 5،
این فاکتور تغییری نکرده بود.
پس شرکت‌ها مجبور شدند از تکنولوژی‌های
بالاتری در ساخت پیشرانه‌های خود استفاده کنند. از این رو در تمام
پیشرانه‌ها، در کنار فیلتر دوده که برای کاهش میزان ذرات معلق خروجی از
اگزوز روی همه تولیدات نصب بود، سیستم SCR نیز به عضو ثابتی تبدیل شد و
البته برخی شرکت‌ها نیز در موتور‌های حجیم خود در کنار سیستم SCR از
تکنولوژی EGR که به کمک آن در حدود 8 درصد از گاز‌های خروجی برای
دوباره‌سوزی وارد سیلندر‌ها می‌شوند نیز، استفاده کردند.
اما شرکت‌های
خودروسازی برای کاهش مصرف موتور‌های خود، از تکنولوژی‌های نوینی در گیربکس و
موتور‌ها نیز استفاده کردند. برای مثال، در کنار سیستم‌هایی چون کروز
کنترل، گیربکس‌ها با کمک GPS همیشه بهترین دنده را در طول مسیر انتخاب
می‌کنند تا در عبور از سرازیری‌ها و سربالایی‌ها و یا پیچ‌های جاده، کمترین
نیاز به تغییر دور موتور و دنده‌کشی حس شود. در این میان بحث آیرودینامیک
نیز به شکل جدی‌تری مطرح شد تا جایی که اسکانیا دوباره به سمت اتاق‌های
استریم‌لاین خود که ضریب آیرودینامیک بالاتری دارند، حرکت کرد.
جدول تعیین کننده میزان آلاینده‌های تولیدی خودروهای دیزل سنگین و اتوبوس‌ها
در این جدول میزان تغییرات در دو فاکتور اکسیدهای نیتروژن و ذرات معلق دیده می‌شود. می‌توان گفت این دو فاکتور از اصلی ترین آلاینده‌های دیزل بوده و جزو خطرناک ترین‌هاست.
نیم پله ارتقا
در خلال استاندارد آلایندگی یورو 5 و یورو 6، استاندارد EEV اهمیت بیشتری
در رده خودروهای تجاری میان‌وزن و سنگین‌وزن پیدا کرد. این استاندارد که
مخفف عبارت enhanced environmentally friendly vehicles است از اکتبر سال
1999 تا سال 2013 برای خودروهای دیزلی وجود دارد و به طور ساده می‌توان
گفت یک ارتقای کوچک از استاندارد فعلی موتور به یک استاندارد بالاتر است.
به این معنی که خودرویی که با استاندارد آلایندگی یورو 5 دارای علامت eev
است، آلاینده‌های کمتری نسبت به استاندارد یورو 5 و آلودگی بیشتری نسبت به
استاندارد بالایی یعنی یورو 6 دارد.
نویسنده: مهندس علیرضا داودی
