تراکتورهای ایرانی در راه سوریه
این در حالی است که سازندگان ماشین آلات کشاورزی به ویژه تراکتور در کشور، در این سالها سعی کرده اند تولیدات خود را به منظور حفظ بازارهای صادراتی، گسترش دهند و به روزرسانی کنند اما نبود حمایت و تسهیل واردات نمونه های خارجی، دستیابی به بازار داخل را در مقایسه با صادرات به کشورهای خارجی دشوارتر کرده است. هر ازگاهی خبرهایی از ارسال محموله تراکتورهای ایرانی به کشورهای همجوار و دورتر شنیده میشود که نشان از شکوفایی این صنعت و توجه تولیدکنندگان ایرانی به بازارهای صادراتی دارد. به تازگی نیز قرار است تراکتورهای ایرانی به سوریه ارسال شوند.
تراکتورهای صادراتی ۴۷و ۷۵ اسببخار قدرت داشته و از زمان خرید یکسال گارانتی دارند
صادرات تراکتورهای ایرانی به سوریه
تولید تراکتور در ایران، سابقه ای بیش از ۴۰سال دارد و در این راه تولیدکنندگان با تمام توان خود کار میکنند و توانسته اند در این سالها محصولات باکیفیتی را به بازار عرضه کنند تا آنجا که راه را برای صادرات بازنگه دارند. تراکتورسازی ایران ازجمله تولیدکنندگانی است که به کشورهایی مانند آفریقای مرکزی، آمریکای لاتین، آسیای میانه، سریلانکا و کشورهای عراق و افغانستان صادرات دارد.
فروردین سال جاری برای نخستین بار صادرات تراکتور و ادوات کشاورزی از کشور به جمهوری آذربایجان از طریق مرز صنم بلاغی شهرستان پلدشت آغاز شد.
اشرفی، مدیر شرکت تراکتورسازی پلدشت در این زمینه گفت: «امسال ۵۰دستگاه تراکتور باغی و کشاورزی به همراه ۷۵دستگاه ادوات گاوآهن، سمپاش و بذرپاش به جمهوری خودمختار نخجوان صادر میشود. صادرات تراکتور و ادوات کشاورزی به جمهوری خودمختار نخجوان، سالانه بیش از ۲میلیون دلار ارز وارد ایران می‌کند.»
این بار اما خبر از واردات تراکتورهای ایرانی به سوریه رسیده است که می‌تواند نشان از کیفیت مطلوب این محصولات باشد. اتحادیه اتاقهای کشاورزی سوریه برای واردات تراکتور و توزیع آن میان کشاورزان این کشور با یک شرکت ایرانی توافقنامه امضا کرده است.
محمد کشتو، رئیس اتحادیه اتاقهای کشاورزی سوریه،در این خصوص گفت: «تراکتورهایی که از ایران وارد میشوند در چند روز آینده با قیمتهای مناسب در دسترس همه کشاورزان سوری قرار خواهند گرفت.»
وی افزود: «این تراکتورها به صورت نقد و اقساط از طریق وامهای بانک بین المللی اسلامی در اختیار کشاورزان سوریه قرار میگیرد.
کشتو اضافه کرد: «پس از آغاز بهبود وضعیت کشور و آزادسازی بیشتر اراضی سوریه از تروریستها، واردات این تراکتورها می‌تواند نقش مهمی در افزایش و توسعه تولیدات کشاورزی داشته باشد.»
فهد درویش، رئیس شرکت تجاری الفهد و نماینده شرکت واردکننده تراکتور ایرانی نیز گفت: «توان تراکتورهایی که از ایران وارد میشود ۴۷و ۷۵ اسب بخار است و از زمان خرید یکسال گارانتی دارد و خدمات پس از فروش آن از طریق نمایندگیها در استانها ارائه میشود.»
امسال همچنین بیش از ۲میلیون دلار تراکتور و ادوات کشاورزی به جمهوری نخجوان صادر میشود و بیش از ۲میلیون دلار ارز وارد ایران می‌کند. تراکتورسازی ایران به آفریقای مرکزی، آمریکای لاتین، آسیای میانه، سریلانکا و کشورهای عراق و افغانستان نیز صادرات دارد
کاهش تعرفه، راهی برای افزایش واردات
بعد از این که واردات به تراکتورسازی رسید، این صنعت را با مشکلات بسیاری مواجه کرد. واردات در هر صنف و بازاری، بلای جان تولیدات داخل شده است و درحال حاضر نیز قصد زمین زدن این صنعت را دارد. درواقع میتوان گفت کاهش تعرفه ازجمله بی مهریهای مسئولان به تولیدکنندگان داخلی بود.
تعرفه پایین ۴و۵درصدی واردات تراکتور پای تراکتورهای چینی و هندی را به مزارع کشور باز کرد. درحالیکه واحدهای تولیدی مرتبط با صنعت تراکتور که سالهاست با تکیه بر دانش بومی جوانان و صنعتگران داخلی فعالیت میکنند، با ورود تراکتورهای خارجی که چیزی بیشتر از تولیدات داخلی ندارند، تولیدکنندگان داخلی حدود ۵۰درصد ظرفیت تولیدشان را کاهش دادند.
این در حالی است که کارخانه های داخلی ساخت تراکتور در شهرهای مختلف، ظرفیت تولیدی بالایی دارند و شاید حتی بدون تکیه بر واردات بتوانند نیاز داخل را تامین کنند. در میان تراکتورسازان کشور میتوان از تراکتورسازی ایران نام برد که ظرفیت تولید بیش از ۳۰هزار دستگاه را در سال دارند.
باید این موضوع را در نظر گرفت واردات در برخی موارد نه تنها به اقتصاد کشور کمکی نمیکند بلکه با واردات هر تراکتور چینی، عده ای در کشور بیکار شده و عده ای در چین مشغول میشوند.
از کارافتادگی ابزارهای حمایتی
کیفیت تراکتورهای تولیدشده در کشور به اندازه ای است که بازار برخی کشورهای خارجی را فتح و راه را برای ورود نمونه های چینی و هندی دشوار کرده است. با این حال اما تراکتورهای تولیدشده در بازار داخل جای خود را به نمونه های خارجی واگذار کرده اند که می‌تواند زنگ هشداری برای مسئولان باشد.
نمونه های باکیفیت داخلی در کنار فرسودگی مدلهای در حال استفاده، می توانست تولید هر چه بیشتر تراکتور را در خودروسازان داخلی به همراه داشته باشد. درحالیکه توجه به گفته بسیاری از کارشناسان، تراکتورسازان ایرانی با ۵۰درصد کمتر از ظرفیت خود مشغول به کار هستند.
این موضوع نشان از آن دارد که این صنعت از سوی دولت و مسئولان آنطور که باید و شاید حمایت نمیشود. درحال حاضر بیش از ۱۰۰ هزار تراکتور فرسوده وجود دارد و اگر سالانه ۳۰ هزار تراکتور نوسازی شود، ظرف مدت کوتاهی ماشین آلات کشاورزی نوسازی خواهد شد و تولید تراکتورسازان داخلی به شکل چشمگیری افزایش پیدا خواهد کرد.
طرح تعویض ماشین آلات فرسوده با نو در سال ۸۹ از سوی هیات دولت تصویب و ابلاغ شد اما بانکها نتوانستند تسهیلات بانکی را در اختیار کشاورزان قرار دهند، از این رو این طرح با شکست مواجه شد و کشاورزان به ناچار ماشین آلات دست دوم وارداتی را خریداری کردند.
در این سالها به علت نبود خدمات پس از فروش، این تراکتورها روی دست کشاورزان ماندند و ضایعات بخش کشاورزی نیز افزایش یافت. سال۹۴ دوباره زمزمه هایی از تعویض این خودروهای فرسوده شنیده و این طرح به سال ۹۵واگذار شد. هرچند این طرح به صورت جسته وگریخته در شهرهای کشور اجرا می شود اما هنوز تراکتورهای فرسوده بسیاری در کشور وجود دارند که جایگزینی آنها می‌تواند کمک حال تولیدکنندگان داخلی باشد.
کاهش تعرفه، اعتراض چه کسانی را در پی داشت؟
کاهش تعرفه واردات تراکتور برای نخستین بار در مهر ۹۳ در دولت یازدهم رخ داد و عباس کشاورز، معاون زراعت وزیر جهاد کشاورزی، کیفیت بالای تولیدات ایرانی را دلیل این کاهش تعرفه دانست و گفت: «هروسیله و تجهیزات خوبی را در هر کجای دنیا وجود دارد، دنبال کنید ما تعرفه واردات ترکتور را صفر کردیم.»
وی در ادامه گفت: «کارخانه های تراکتورسازی ما خوب کار میکنند و این تنها صنعتی است که کشاورزی را راه انداخته اما مجاز هم نیست که انحصار ایجاد کند.»
در ادامه اعتراضات به کاهش تعرفه واردات این خودروها، نادر قاضی پور، نماینده مردم ارومیه نیز سال جاری نامه ای به محمد شریعتمداری، وزیر صنعت، معدن و تجارت دولت دوازدهم نوشت و در این نامه از واردات گسترده تراکتورهای بی کیفیت چینی انتقاد کرد.
وی در این نامه آورده است: «واردات خودروهای بی کیفیت چینی و بدون خدمات پس از فروش ضمن آنکه سبب خروج ارز از کشور شده، به صنعت تراکتورسازی در کشور ضربه وارد کرده و در نهایت باعث بیکاری و تعطیلی گروه صنعتی تراکتورسازی ایران میشود.»
حمیدرضا فولادگر، عضو کمیسیون صنایع و معادن مجلس نیز در این خصوص معتقد است: «در تولید تراکتور سابقه ای چهل، پنجاه ساله داریم. اما حالا شاهد واردات آن هستیم و این در حالی است که کارخانجات ما زیر ظرفیت کار میکنند. این یکی از مصادیق واردات بی رویه است که به تولید داخل ضربه میزند.»
علیرضا بیگی، نماینده مردم تبریز نیز در این باره گفت: «بخش اعظم تولیدات تراکتورسازی بدون وابستگی به خارج کشور انجام میشود و در صادرات توانسته برای خودش جایی را در کشورهای اطراف باز کند. ما در کشور ما با بی مهری نسبت به صنعت تراکتورسازی مواجه هستیم که در قیاس با خودروسازی که برای آن تعرفه ۵۵درصدی اعمال میشود، برای تراکتورسازی، تعرفه ۵درصدی اعمال شده که به هیچ عنوان نمیتواند نشان دهنده حمایت دولت از صنعت تراکتورسازی باشد. معتقدیم باید حتما تراکتورسازی امکان رقابت با محصول خارجی را داشته باشد ولی نه محصول بیکیفیت ارزان قیمت چینی و هندی.»
اخبار خودرو
