چگونه چین بازار خودروی جهان را تسخیر کرد؟

 در اکتبر ۲۰۲۳، شرکت خودروسازی چینی چری به مهندسان و تامین کنندگان خود دستور داد تا برای مدتی کوتاه به میادین تست خودرو در شهر ژائویوان، واقع در استان شاندونگ، سفر کنند. هدف این سفر، بازبینی و بهینه سازی سیستم تعلیق و فرمان نسخه چینی شاسی بلند اومودا ۵ بود؛ مدلی که قرار بود برای بازار اروپا آماده شود. اروپا یکی از بازار‌های کلیدی در مسیر گسترش جهانی فعالیت‌های چری به شمار می‌رود.

بر اساس گزارش ویژه رویترز، تنها شش هفته بعد، چری شروع به ارسال نسخه اروپایی این خودرو به نمایندگی‌ها کرد. این نسخه به سیستم فرمان به روزشده، کنترل کشش جدید، ترمز‌های تقویت شده، کمک فنر‌های اصلاح شده و لاستیک‌هایی متناسب با شرایط جاده‌ای اروپا مجهز شده بود. به گفته ریکاردو تونلی، کارشناس ارشد دینامیک خودرو در چری که رهبری این پروژه را بر عهده داشت، «هیچ خودروساز اروپایی نمی‌تواند چنین کاری را با این سرعت انجام دهد. این کار برای آنها غیرممکن است.»

«تونلی» که سابقه فعالیت در یک شرکت خودروسازی ایتالیایی و یک تولیدکننده تایر کره‌ای را دارد، می‌گوید شرکت‌های غربی به دلیل ساختار‌های اداری پیچیده شان، معمولا بیش از یک سال زمان نیاز دارند تا چنین اصلاحاتی را انجام دهند. بازطراحی سریع اومودا نمونه‌ای روشن از سرعت عمل و انعطاف پذیری بالای خودروسازان چینی است؛ شرکت‌هایی که حالا بازار داخلی خود را که بزرگ‌ترین بازار خودرو در جهان به شمار می‌رود، از دست خودروسازان خارجی پس گرفته‌اند. امروز، غول‌های نوظهور صنعت خودروی چین با سرعت در حال گسترش فعالیت در بازار‌های جهانی هستند و چری در میان آن ها، پیشتاز صادرات به حساب می‌آید. با این حال، بسیاری از مدیران صنعت خودرو بر این باورند که شرکت بی وای دی، بزرگ‌ترین خودروساز چین و متخصص در تولید خودرو‌های برقی، تهدیدی جدی‌تر و بلندمدت‌تر برای رقبای جهانی خواهد بود.

سلطه فزاینده چین در صنعت خودرو تا حد زیادی نتیجه یک دستاورد چشمگیر در فرآیند تولید است: کاهش زمان تولید خودرو‌های جدید یا بازطراحی شده به کمتر از نصف، یعنی حداقل ۱۸ ماه. بررسی‌های شرکت مشاوره الیکس پارتنرز نشان می‌دهد میانگین عمر یک مدل خودروی برقی یا پلاگین هیبریدی جدید چینی که در بازار داخلی عرضه می‌شود، تنها ۱.۶سال است؛ در حالی که این عدد برای برند‌های خارجی به طور میانگین ۵.۴سال است. این سرعت بالا در طراحی و عرضه، باعث نگرانی خودروسازان سنتی شده که معمولا هر پنج سال یک بار یا در مورد وانت‌ها هر ده سال یک بار مدل‌های خود را بازطراحی می‌کنند.

برگ برنده

ایالات متحده و اروپا برای حمایت از خودروسازی خود، تعرفه‌هایی را بر واردات اعمال کرده‌اند و مدعی هستند که دولت چین به طور ناعادلانه از خودرو‌های برقی داخلی حمایت یارانه‌ای می‌کند. اما بررسی‌های رویترز حاکی از آن است که عامل اصلی برتری خودروسازان چینی از نظر هزینه و فناوری، سرعت بالای توسعه محصولات آن هاست. به گفته مدیران و کارشناسان صنعت، کاهش قابل توجه زمان توسعه خودرو باعث صرفه جویی در هزینه ها، پایین نگه داشتن قیمت نهایی و عرضه سریع‌تر مدل‌های جدید می‌شود. این موضوع به خودروسازان چینی امکان می‌دهد در میانه یک انقلاب تکنولوژیک، همواره با تازه‌ترین و به روزترین محصولات در بازار حضور داشته باشند.

این سرعت عمل بالا در ساختار شرکت بی وای دی نهادینه شده است. این شرکت با بهره گیری از هزینه پایین نیروی کار در چین، حدود ۹۰۰‌هزار نفر را به کار گرفته؛ رقمی که تقریبا با مجموع نیروی کار دو غول خودروسازی جهان، تویوتا و فولکس واگن، برابر است. هدف از به‌کارگیری این نیروها، تسریع در روند طراحی و تولید خودروهاست. بی وای دی در دفتر مرکزی خود، نوعی زندگی متمرکز بر کار را ترویج می‌دهد؛ از طریق ارائه مسکن، حمل ونقل و مدارس یارانه‌ای برای کارکنان. برخلاف بسیاری از خودروسازان دیگر که به تامین کنندگان بیرونی وابسته‌اند، بی وای دی بیشتر قطعات موردنیازش را خودش تولید می‌کند. این خودکفایی، یکی از عوامل کلیدی در سرعت توسعه محصولات و کاهش هزینه‌ها به شمار می‌رود.

بی وای دی و چری هر کدام فروش خود را در سطح جهانی در سال ۲۰۲۴حدود ۴۰‌درصد افزایش دادند، در حالی که پیشگام خودرو‌های برقی آمریکا، تسلا، اولین کاهش سالانه فروش خود را تجربه کرد که عمدتا به دلیل خط تولید قدیمی آن بود. امسال، فروش تسلا در حال کاهش است، زیرا مدیرعامل آن، ایلان ماسک، با فعالیت‌های سیاسی راست گرایانه خود بسیاری از مشتریان را از خود دور می‌کند.

ماسک سال گذشته گفت که خودروسازان چینی می‌توانند رقبا را «نابود کنند». پیشرفت خودروسازان چینی به ضرر رقبای جهانی بوده است. طبق داده‌های ارائه شده به رویترز توسط شرکت مشاوره اوتوموبیلیتی، از سال ۲۰۲۰ تا ۲۰۲۴، پنج خودروساز خارجی برتر در چین، یعنی فولکس واگن، تویوتا، هوندا، جنرال موتورز و نیسان، در مجموع شاهد سقوط فروش سالانه خودرو‌های سواری خود در آن بازار از ۹.۴میلیون به ۶.۴میلیون دستگاه بودند. پنج خودروساز برتر چینی امروز شاهد بیش از دو برابر شدن فروش خود به ۹.۵میلیون دستگاه در سال گذشته از ۴.۶میلیون دستگاه در سال ۲۰۲۰ بودند.

فولکس واگن، خودروساز خارجی پیشرو در چین، اکنون با ایکس پنگ چین (تولیدکننده خودرو‌های برقی)، در زمینه توسعه خودرو‌های جدید همکاری می-کند. سایر خودروسازان جهانی، از جمله تویوتا و استلانتیس، نیز برای آشنایی با نحوه عملکرد همتایان چینی خود، همکاری‌های مشابهی را دنبال کرده‌اند.

فلسفه متفاوت

مدیران عامل و سایر مدیران اجرایی خودروسازان جهانی از جمله فورد، فولکس واگن، استلانتیس، جنرال موتورز و رنو، تهدید رقابتی سنگین ناشی از حضور رقبای چینی را به صراحت تصدیق کرده‌اند و اغلب به سرعت پیشرفت آنها اشاره می‌کنند. این امر، نوعی معکوس شدن نقش هاست. تا حدود یک دهه پیش، خودروسازان چینی اغلب از رقبای خارجی کپی برداری می‌کردند. چری زمانی خودرو‌های مشابه شورلت تولید می‌کرد و بی وای دی نیز از تویوتا تقلید می‌کرد.

به گفته الن هان، استاد مطالعات خودرو در دانشگاه تونگجی شانگهای و یکی از پیشکسوتان فورد و دو خودروساز چینی، صنعت چین پس از تقلید از خودرو‌های خارجی، شروع به بررسی دقیق فرآیند‌های مهندسی رقبا و ابداع مسیر‌های متفاوت و سریع‌تر خود برای عرضه محصولات کرد. هان معتقد است که مهندسان چینی اساسا به این نتیجه رسیده‌اند که فرآیند‌های بررسی استاندارد صنعت جهانی، پیگیری بیهوده «کیفیت بیش از حد» است.

به گفته مدیران و کارشناسان صنعت، خودروسازان چینی به جای آن، خودرو‌های «به اندازه کافی خوب» را به سرعت و با تعداد بسیار کمتر نمونه اولیه و با فلسفه «سریع شکست بخور و یاد بگیر» مشابه استارت‌آپ‌های فناوری سیلیکون ولی عرضه می‌کنند. آنها برای ایمنی و دوام، بیشتر به شبیه سازی‌ها و هوش مصنوعی تکیه می‌کنند تا آزمایش‌های دنیای واقعی. آنها عرضه مدل‌ها را بیشتر مانند فرآیندی که هنوز به پایان نرسیده در نظر می‌گیرند و بر اساس بازخورد مشتریان، محصول خود را بار‌ها ارتقا می‌دهند.