کد خبر:
۱۱۵۳۰۲ ۱۰:۰۷
۱۳۹۸/۰۹/۱۷
خصوصی سازی خودروسازی، بازی جدید انحصارگرایان
پدال نیوز- درحالحاضر که بستر قانونی لازم برای ایجاد بازار رقابتی و جلوگیری از انحصار در بازار خودرو و قطعات خودرو وجود ندارد و حتی در طرح ساماندهی صنعت خودرو هم گنجانده نشده است، واگذاری خودروسازان بزرگ در شرایط فعلی، آسیبهای قبلی را دوچندان میکند.
به گزارش "پدال نیوز" به گزارش پدال نیوز به نقل از تسنیم، طرح ساماندهی صنعت خودرو، مسئله اصلی در مشکلات خودروسازی را دولتی بودن آن میداند و ازاینرو پیشنهاد واگذاری آن به بخش خصوصی را مطرح کرده است. اما مسئله اصلی در صنعت خودرو، فضای غیررقابتی است که درصورت واگذاری بدون ایجاد رقابت، آسیبهای قبلی تشدید خواهد شد.
صنعت خودروسازی کشور بعد از صنعت نفت، بزرگترین صنعت کشور محسوب میشود که حدود 5.2 درصد از تولید ناخالص داخلی (GDP) و 21 درصد از سهم ارزش افزوده صنعت کشور را به خود اختصاص داده است. این صنعت پراهمیت که جزو صنایع پیشران کشور به حساب میآید، سال گذشته با یک تلاطم اقتصادی روبهرو شد که بازار خودرو را تحت تأثیر مستقیم خود قرار داد.
با توجه به اینکه خودروسازی در سالهای پیش از این نیز در زمینه توسعه کمی و کیفی ضعیف عمل کرده و انتظارات را برآورد نکرده بود، کارشناسان و مسئولین مربوطه، زمینه را فراهم دیده تا انتقادات و پیشنهادات خود را مطرح کنند. یکی از مشکلاتی که اکثر کارشناسان روی آن اتفاق نظر دارند، انحصار ایجاد شده توسط دولت در خودروسازیها است اما راهکارهای پیشنهادی برای حل این معضل بسیار متنوع است.
پیشنهادات اصلاح وضعیت فعلی در دو دسته کلی تقسیم میشود: برخی کارشناسان که ریشه این مشکل را در دولتی بودن آن مطرح میکنند، راهکار اصلاح وضعیت فعلی را واگذاری این صنعت به بخش خصوصی میدانند. اما دسته دیگر کارشناسان، غیررقابتی یا انحصاری بودن این صنعت را مسئله اصلی میدانند و بهتناسب، ایجاد بازار رقابتی را اولویت اول حل این مشکل مطرح میکنند.
مجلس شورای اسلامی با توجه به شرایط نامتعادل موجود، اقدام به تصویب طرحی تحت عنوان "ساماندهی صنعت خودرو" میکند که درحالحاضر در دست بررسی مجدد در کمیسیون صنایع و معادن است. ماده 2 این طرح، دولت را مکلف به واگذاری صنایع خودروسازی به بخش خصوصی کرده است که در واقع در پازل دسته اول قرار گرفته و حل مشکل خودروسازیها را دولتی بودن آن میداند.
در این مسئله از یک نکته بسیارمهم غفلت شده است و آنهم غیررقابتی بودن خودروسازیهای بزرگ است که اگر در این شرایط، بدون ایجاد یک ضابطه و نظام رقابتی مشخص، واگذاری صورت گیرد، ممکن است محرک نابهسامانیهای اخیر صنعت خودرو شود. بهطوریکه تجربه خصوصیسازی در سالهای گذشته در شرکتهایی مانند هپکو، ماشینسازی و غیره مؤید همین مسئله است.
بنابراین برای حل مشکل انحصار دولتی صنعت خودرو ضروری است در وهله اول یک نظام انگیزشی برای شکستن فضای غیررقابتی طراحی شود و سپس در وهله دوم، بهصورت پلکانی و مرحلهای به بخش خصوصی واگذار شود. تجربه کشورهای موفقی مانند کره جنوبی نیز دقیقاً این نحوه عملکرد را نشان میدهد که با حفظ دولتی بودن خودروسازی، ابتدا اقدام به رقابتی کردن نمودند و سپس به بخش خصوصی واگذار کردند.
درصورتیکه بدون ایجاد رقابت، واگذاری اتفاق بیفتد، با توجه به اینکه نظام قانونی مشخصی در خودروسازیها و سهام آنها وجود ندارد، بیشترین سود ناشی از واگذاری، نصیب برخی از قطعهسازان بزرگ میشود که با ثبت شرکتهای فرعی، اقدام به خرید سهام خودروسازان بزرگ خواهند کرد. هدف این گروه از قطعهسازان، ایجاد نفوذ در شرکتهای خودروسازی و کسب سود ازطریق اعمال نفوذ در قراردادهای خرید قطعات است.
درصورتیکه برخی از قطعهسازان بتوانند مدیریت خودروسازان بزرگ را بهدست گیرند، با توجه به انحصاری که خودروسازان در خرید قطعات دارند، این امکان فراهم میشود که با ایجاد فشار مالی بر قطعهسازان کوچک که سهامدار خودروساز نیستند، این قطعهسازان خرد را در کوتاهمدت زیانده کرده و در درازمدت از چرخه تولید کنار روند. با توجه به خروج قطعهسازان خرد از چرخه تولید قطعه، مجبور به واگذاری واحدهای تولیدی خود به قطعهسازان سهامدار خودروسازیها خواهند شد که در اینصورت انحصار آنها بهشدت تقویت میگردد و این انحصار در قطعهسازی، مانع رشد خودروسازان و قطعهسازان کوچک میشود.
بعد از اینکه انحصار در خودروسازیها تقویت شود، سهامداران خصوصی بهدنبال حداکثرسازی سود خود هستند. با توجه به سختیهای راه توسعه کمی و کیفی در شرایط تحریمی فعلی، سهامداران سعی میکنند از سادهترین راه، بیشترین سود را کسب کنند.
صنعت خودرو فارغ از وضعیت مالی فعلی، با توجه به امتیازات ویژهای که دربردارد، برای بسیاری از افراد سودجو محل کسب منفعت و رانت گستردهای خواهد بود. اشتغال بیش از 100هزار نفر بهطور مستقیم در دو شرکت ایرانخودرو و سایپا و همچنین حدود 500هزار نفر در قطعهسازیها، میتواند ابزار فشار خوبی برای خودروسازان خصوصی باشد تا منافع خود را ازطریق فشار به حاکمیت تأمین کنند نه افزایش تعداد و کیفیت تولیدات داخلی.
بنابراین درحالحاضر که بستر قانونی لازم برای ایجاد بازار رقابتی و جلوگیری از انحصار در بازار خودرو و قطعات خودرو وجود ندارد و حتی در این طرح هم گنجانده نشده است، واگذاری خودروسازان بزرگ در شرایط فعلی، آسیبهای قبلی را دوچندان میکند. ازجمله مهمترین آفات انحصارگر خصوصی میتوان به کاهش تعمدی تیراژ تولید، کاهش داخلیسازی و حتی تعطیلی صنایع خودروسازی و بیکاری کارگران اشاره کرد.
صنعت خودروسازی کشور بعد از صنعت نفت، بزرگترین صنعت کشور محسوب میشود که حدود 5.2 درصد از تولید ناخالص داخلی (GDP) و 21 درصد از سهم ارزش افزوده صنعت کشور را به خود اختصاص داده است. این صنعت پراهمیت که جزو صنایع پیشران کشور به حساب میآید، سال گذشته با یک تلاطم اقتصادی روبهرو شد که بازار خودرو را تحت تأثیر مستقیم خود قرار داد.
با توجه به اینکه خودروسازی در سالهای پیش از این نیز در زمینه توسعه کمی و کیفی ضعیف عمل کرده و انتظارات را برآورد نکرده بود، کارشناسان و مسئولین مربوطه، زمینه را فراهم دیده تا انتقادات و پیشنهادات خود را مطرح کنند. یکی از مشکلاتی که اکثر کارشناسان روی آن اتفاق نظر دارند، انحصار ایجاد شده توسط دولت در خودروسازیها است اما راهکارهای پیشنهادی برای حل این معضل بسیار متنوع است.
پیشنهادات اصلاح وضعیت فعلی در دو دسته کلی تقسیم میشود: برخی کارشناسان که ریشه این مشکل را در دولتی بودن آن مطرح میکنند، راهکار اصلاح وضعیت فعلی را واگذاری این صنعت به بخش خصوصی میدانند. اما دسته دیگر کارشناسان، غیررقابتی یا انحصاری بودن این صنعت را مسئله اصلی میدانند و بهتناسب، ایجاد بازار رقابتی را اولویت اول حل این مشکل مطرح میکنند.
مجلس شورای اسلامی با توجه به شرایط نامتعادل موجود، اقدام به تصویب طرحی تحت عنوان "ساماندهی صنعت خودرو" میکند که درحالحاضر در دست بررسی مجدد در کمیسیون صنایع و معادن است. ماده 2 این طرح، دولت را مکلف به واگذاری صنایع خودروسازی به بخش خصوصی کرده است که در واقع در پازل دسته اول قرار گرفته و حل مشکل خودروسازیها را دولتی بودن آن میداند.
در این مسئله از یک نکته بسیارمهم غفلت شده است و آنهم غیررقابتی بودن خودروسازیهای بزرگ است که اگر در این شرایط، بدون ایجاد یک ضابطه و نظام رقابتی مشخص، واگذاری صورت گیرد، ممکن است محرک نابهسامانیهای اخیر صنعت خودرو شود. بهطوریکه تجربه خصوصیسازی در سالهای گذشته در شرکتهایی مانند هپکو، ماشینسازی و غیره مؤید همین مسئله است.
بنابراین برای حل مشکل انحصار دولتی صنعت خودرو ضروری است در وهله اول یک نظام انگیزشی برای شکستن فضای غیررقابتی طراحی شود و سپس در وهله دوم، بهصورت پلکانی و مرحلهای به بخش خصوصی واگذار شود. تجربه کشورهای موفقی مانند کره جنوبی نیز دقیقاً این نحوه عملکرد را نشان میدهد که با حفظ دولتی بودن خودروسازی، ابتدا اقدام به رقابتی کردن نمودند و سپس به بخش خصوصی واگذار کردند.
درصورتیکه بدون ایجاد رقابت، واگذاری اتفاق بیفتد، با توجه به اینکه نظام قانونی مشخصی در خودروسازیها و سهام آنها وجود ندارد، بیشترین سود ناشی از واگذاری، نصیب برخی از قطعهسازان بزرگ میشود که با ثبت شرکتهای فرعی، اقدام به خرید سهام خودروسازان بزرگ خواهند کرد. هدف این گروه از قطعهسازان، ایجاد نفوذ در شرکتهای خودروسازی و کسب سود ازطریق اعمال نفوذ در قراردادهای خرید قطعات است.
درصورتیکه برخی از قطعهسازان بتوانند مدیریت خودروسازان بزرگ را بهدست گیرند، با توجه به انحصاری که خودروسازان در خرید قطعات دارند، این امکان فراهم میشود که با ایجاد فشار مالی بر قطعهسازان کوچک که سهامدار خودروساز نیستند، این قطعهسازان خرد را در کوتاهمدت زیانده کرده و در درازمدت از چرخه تولید کنار روند. با توجه به خروج قطعهسازان خرد از چرخه تولید قطعه، مجبور به واگذاری واحدهای تولیدی خود به قطعهسازان سهامدار خودروسازیها خواهند شد که در اینصورت انحصار آنها بهشدت تقویت میگردد و این انحصار در قطعهسازی، مانع رشد خودروسازان و قطعهسازان کوچک میشود.
بعد از اینکه انحصار در خودروسازیها تقویت شود، سهامداران خصوصی بهدنبال حداکثرسازی سود خود هستند. با توجه به سختیهای راه توسعه کمی و کیفی در شرایط تحریمی فعلی، سهامداران سعی میکنند از سادهترین راه، بیشترین سود را کسب کنند.
صنعت خودرو فارغ از وضعیت مالی فعلی، با توجه به امتیازات ویژهای که دربردارد، برای بسیاری از افراد سودجو محل کسب منفعت و رانت گستردهای خواهد بود. اشتغال بیش از 100هزار نفر بهطور مستقیم در دو شرکت ایرانخودرو و سایپا و همچنین حدود 500هزار نفر در قطعهسازیها، میتواند ابزار فشار خوبی برای خودروسازان خصوصی باشد تا منافع خود را ازطریق فشار به حاکمیت تأمین کنند نه افزایش تعداد و کیفیت تولیدات داخلی.
بنابراین درحالحاضر که بستر قانونی لازم برای ایجاد بازار رقابتی و جلوگیری از انحصار در بازار خودرو و قطعات خودرو وجود ندارد و حتی در این طرح هم گنجانده نشده است، واگذاری خودروسازان بزرگ در شرایط فعلی، آسیبهای قبلی را دوچندان میکند. ازجمله مهمترین آفات انحصارگر خصوصی میتوان به کاهش تعمدی تیراژ تولید، کاهش داخلیسازی و حتی تعطیلی صنایع خودروسازی و بیکاری کارگران اشاره کرد.
گزارش خطا
پسندها: 0
ارسال نظر
آخرین اخبار
شاسی بلند آفرود دیپال G318 در نمایشگاه شانگهای رونمایی شد +تصاویر BMW X2 در نمایشگاه خودرو شانگهای 2025 رونمایی شد +تصاویر JETOUR T2 شاسی بلند چری در Auto Shanghai 2025 معرفی شد +تصاویر GAC PICKUP 01 رقیب تسلا سایبرتراک در شانگهای رونمایی شد +تصاویر خودروی هنری bmw v8 art car در شانگهای رونمایی شد +تصاویر BMW iX1 کراس اوور برقی باواریا در نمایشگاه شانگهای رونمایی شد +تصاویر Chery Tiggo 9L با بالاترین سطح تکنولوژی در شانگهای رونمایی شد +تصاویر GAC AION از مدل مفهومی "HYPTEC EARTH" رونمایی کرد +تصاویر Skytop زیباترین خودروی BMW در Auto Shanghai 2025 رونمایی شد +تصاویر BMW i3 تمام برقی در نمایشگاه شانگهای 2025 رونمایی شد +تصاویر شیائومی SU7 اولترا در نمایشگاه شانگهای به نمایش درآمد +تصاویر بایک BJ40 یک شاسی بلند آفرودی خاص در شانگهای رونمایی شد +تصاویر تردید دولت در سهراهی خودرو افت تولید قطعه در سایه بحران نقدینگی کاهش ۱۰۰ میلیونی پژو ۲۰۷ پانوراما نمایش مایکسترو S800 سدان سوپرلوکس در نمایشگاه شانگهای 2025 +تصاویر BAIC BJ30 HEV در نمایشگاه خودرو شانگهای 2025 رونمایی شد +تصاویر Geely Galaxy Starship 7 EM-i در نمایشگاه شانگهای رونمایی شد +تصاویر پیکاپ هیبریدی رادار جیلی با گیربکس 3DHT در شانگهای رونمایی شد +تصاویر Leapmotor B01 رقیب تسلا مدل 3 در شانگهای رونمایی شد +تصاویر خودروی مفهومی لوکس “پرل” توسط Roewe در شانگهای رونمایی شد +تصاویر هونگچی از شاسی بلند خشن خود در نمایشگاه شانگهای رونمایی کرد +تصاویر محصولات جدید مدیران خودرو در Auto Shanghai 2025 رونمایی شد +تصاویر استراتژی جهانی Great Wall در نمایشگاه شانگهای رونمایی شد Nissan N7 تمام برقی در نمایشگاه خودرو شانگهای رونمایی شد +تصاویر Tank 300 Hooke در نمایشگاه خودرو شانگهای 2025 رونمایی شد +تصاویر BMW 330I در نمایشگاه خودرو شانگهای 2025 رونمایی شد +تصاویر BMW 2 Series در نمایشگاه خودرو شانگهای 2025 رونمایی شد +تصاویر وویا فری + با بهره گیری از زبان طراحی جدید در شانگهای رونمایی شد +تصاویر GAC Aion از خودروی خودران سطح 4 در شانگهای رونمایی کرد +تصاویر Geely Galaxy Cruiser در نمایشگاه شانگهای 2025 رونمایی شد +تصاویر چانگان دیپال S09 با انبوه امکانات لوکس در شانگهای به نمایش درآمد +تصاویر نمایش 53 مدل از محصولات برند CHERY در Auto Shanghai 2025 فولکس واگن ID.3 GTX نسخه اسپرت در شانگهای رونمایی شد +تصاویر بی ام و M4 نوربرگ رینگ ادیشن در نمایشگاه شانگهای رونمایی شد +تصاویر دانگ فنگ نامی 06 با طراحی مدرن در Auto Shanghai رونمایی شد +تصاویر هوندا GT برقی جدید از سری Ye در شانگهای رونمایی شد +تصاویر یانگ وانگ U8L، شاسی بلند لوکس بی وای دی رونمایی شد +تصاویر بی ام و VDX با قدرت 1700 اسب بخار در شانگهای معرفی شد +تصاویر ممنوعیت خرید خودروهای خارجی برای دستگاههای دولتی لغو شد Chery Himla با کابین دوگانه در نمایشگاه شانگهای رونمایی شد +تصاویر Chery QQ تمام برقی در نمایشگاه خودرو شانگهای رونمایی شد +تصاویر همکاری CATL با 5 خودروساز بزرگ چین در Auto Shanghai فولکس واگن ID. UNYX 06 در نمایشگاه شانگهای رونمایی شد +تصاویر تویوتا bZ7 با سیستم عامل هوآوی در شانگهای رونمایی شد +تصاویر Nissan Frontier Pro PHEV در نمایشگاه شانگهای رونمایی شد +تصاویر MG Cyberster مدل 2026 در نمایشگاه شانگهای رونمایی شد AVATR 07 در نمایشگاه خودرو شانگهای 2025 رونمایی شد +تصاویر خودروهای هوشمند بی ام و در Auto Shanghai معرفی شد MG Cyber X در نمایشگاه خودرو شانگهای رونمایی شد +تصاویر
شرایط فروش
پربازدیدترینها
پربحثترینها
خودروی مفهومی لوکس “پرل” توسط Roewe در شانگهای رونمایی شد +تصاویر Leapmotor B01 رقیب تسلا مدل 3 در شانگهای رونمایی شد +تصاویر پیکاپ هیبریدی رادار جیلی با گیربکس 3DHT در شانگهای رونمایی شد +تصاویر Geely Galaxy Starship 7 EM-i در نمایشگاه شانگهای رونمایی شد +تصاویر BAIC BJ30 HEV در نمایشگاه خودرو شانگهای 2025 رونمایی شد +تصاویر نمایش مایکسترو S800 سدان سوپرلوکس در نمایشگاه شانگهای 2025 +تصاویر افت تولید قطعه در سایه بحران نقدینگی کاهش ۱۰۰ میلیونی پژو ۲۰۷ پانوراما تردید دولت در سهراهی خودرو بایک BJ40 یک شاسی بلند آفرودی خاص در شانگهای رونمایی شد +تصاویر شیائومی SU7 اولترا در نمایشگاه شانگهای به نمایش درآمد +تصاویر BMW i3 تمام برقی در نمایشگاه شانگهای 2025 رونمایی شد +تصاویر Skytop زیباترین خودروی BMW در Auto Shanghai 2025 رونمایی شد +تصاویر GAC AION از مدل مفهومی "HYPTEC EARTH" رونمایی کرد +تصاویر Chery Tiggo 9L با بالاترین سطح تکنولوژی در شانگهای رونمایی شد +تصاویر BMW iX1 کراس اوور برقی باواریا در نمایشگاه شانگهای رونمایی شد +تصاویر خودروی هنری bmw v8 art car در شانگهای رونمایی شد +تصاویر GAC PICKUP 01 رقیب تسلا سایبرتراک در شانگهای رونمایی شد +تصاویر JETOUR T2 شاسی بلند چری در Auto Shanghai 2025 معرفی شد +تصاویر BMW X2 در نمایشگاه خودرو شانگهای 2025 رونمایی شد +تصاویر شاسی بلند آفرود دیپال G318 در نمایشگاه شانگهای رونمایی شد +تصاویر