فعالیت زیرپله‌ای سایتها برای فروش مسترکارت
به گزارش اعتماد ، عضویت در UP اگرچه در دولت
قبل پیگیری می‌شد اما به گفته خمسه، کارشناس مالی، این عضویت با تشدید
تحریم‌ها و در دولت یازدهم معلق ماند. او معتقد است حتی در صورت عضویت در
نهادهای مزبور نیز صدور مستر کارت به ماه‌ها زمان نیاز دارد چراکه برای
داشتن این کارت‌ها ایجاد زیرساخت‌های فنی در نظام بانکی کشور از ضروریات
است. خمسه همچنین به فعالیت زیرپله‌ای ٩٤ سایت مرتبط با فروش مسترکارت در
کشور اشاره کرد و گفت: این کارت در تمام دنیا از سوی بانک‌ها صادر می‌شود
چراکه استفاده از آن نیازمند قواعد فنی و فرمول‌هایی برای بحث تسویه حساب
است که از سوی نظام بانکی قابلیت انجام دارد.
استفاده از مسترکارت که از دهه ٧٠ به بعد در چندین مرحله آغاز شده و
تراکنشی تا سقف ١٠ هزار دلار به دست آورده بود؛ امروز به دلیل تشدید
تحریم‌ها تا سطح ٥٠٠ دلار کاهش یافته و به عبارت بهتر مسدود شده است.
به دلیل در دسترس بودن اینترنت و مالیات‌های فوق‌العاده کمی که برای
مبادلات مالی اینترنتی اعمال می‌شود و همچنین جریان غالبی که در شرکت‌ها
برای برداشتن واسطه‌های تجاری و مالی به وجود آمده مردم تمایل دارند
مبادلات مالی‌شان را از طریق اینترنت انجام دهند. از سوی دیگر، مشکلات حمل
پول نقد و امنیت انتقال وجوه هم به واسطه کارت‌های اعتباری بین‌المللی که
با نام مستر و ویزا کارت شناخته می‌شود؛ نیز خود به خود از میان برداشته
می‌شود.
اما در ایران به دلیل روابط ایران با امریکا به عنوان مقر صدور این
کارت‌ها، در استفاده از آن چندان توفیق نداشته‌ایم. هرچند در یکی، دو سال
اخیر برخی بانک‌های خصوصی با تعاملات پشت پرده با برخی کشورها توانستند به
تعدادی از مشتریان خود مستر کارت ارایه دهند اما در سه سال اخیر با تشدید
تحریم‌ها، روابط بین بانکی ایران و کشورهایی مانند تاجیکستان، ترکیه و
امارات کاهش یافته است. همچنین به اعتقاد فرشید دوانی، مدیر سابق پذیرندگان
کارت بانک پارسیان حذف ارز ١٢٢٦ تومانی از عملیات بانکی مستر که پیش از
این از ارز مسافرتی برخوردار بود بر کاهش تراکنش‌ها تاثیر گذاشت.
فعالیت نیم بند بانک‌های خصوصی
البته این نخستین‌بار نیست که مسترکارت‌ها به ایستگاه آخر می‌رسند. پس از
انقلاب سال ٥٧ و تحریم‌هایی که بعد از جنگ ایران و عراق گریبانگیر کشور شد،
عملا استفاده از کارت‌های اعتباری ویزا و مستر به دلیل آنکه دو شرکت
امریکایی این کارت‌ها را پشتیبانی می‌کردند، معلق ماند. اگرچه در یک برهه
زمانی کوتاه‌مدت در اوایل دهه ٧٠، بانک ملی برای نخستین بار پس از انقلاب
اقدام به نصب
posهای ویزاکارت و مسترکارت کرد اما به فاصله دو، سه ماه و به دلیل تشدید
مسائل تحریم، این posها در آن زمان بی‌استفاده ماند و بانک ملی بعدها از
این پایانه‌ها برای کارت‌های خود بهره برد.
در سال‌های گذشته بانک پاسارگاد، پارسیان و اقتصاد نوین با بانک‌های درجه
دو و سه برخی کشورهای همسایه ارتباط برقرار کرده و توانستند تراکنش
مسترکارت‌ها را به بالای پنج هزار دلار برسانند. اما این عملیات به دلیل
آغاز دور جدید تحریم‌های غرب علیه ایران در سه سال گذشته متوقف شده است.
محروم ماندن ایران از سرویس مسترکارت‌ها در حالی است که این کارت‌ها با
دارا بودن سه میلیون دستگاه پایانه pos و خودپرداز در سراسر جهان، رتبه اول
مبادلات مالی را از آن خود کرده‌اند.
حساب مسترکارت و ویزاکارت یک حساب ١٦ رقمی متصل به حساب بانک صادرکننده است
که به دلیل کارمزدهای ناچیز، دریافت صورت‌حساب روزانه و رایگان، نقد کردن
وجوه از دستگاه‌های خودپرداز، امکان خرید از تمامی فروشگاه‌های اینترنتی
همچون ebay و آمازون و تبادل مالی با شرکتهای بین‌المللی بیش از پیش محبوب
شده است. این کارت‌های اعتباری متعلق به دو شرکت بین‌المللی معتبرند که
بانک‌های بزرگ دنیا سهامدارشان هستند. شرکت سهامی عام ویزا (Visa INC) که
شرکتی در کالیفرنیاست و شرکت بین‌المللی مسترکارت (Master card worldwide)
که در نیویورک فعالیت می‌کند. بانک‌ها و موسسات معتبر بین‌المللی در سراسر
جهان امکان دریافت مجوز صدور این نوع کارت‌ها را دارند.
حضور کانال‌های غیررسمی در آسیای میانه
اما فرشید دوانی، کارشناس امور بانکی و مدیر سابق پذیرندگان کارت الکترونیک
بانک پارسیان در این باره گفت: افزایش قیمت دلار استقبال عمومی از مستر
کارت را کاهش داده است. در گذشته بانک مرکزی به دارندگان این کارت ارز
مسافرتی اختصاص می‌داد اما اکنون تصمیم به حذف ارز ١٢٢٦ تومانی از عملیات
پولی مستر گرفته شده است، لذا برای متقاضیان هزینه کردن ریال برای شارژ
کارت‌های دلاری چندان مقرون به صرفه نخواهد بود.
با این حال کارشناسانی هم هستند که معتقدند تحریم‌ها چندان بر کاهش
تراکنش این کارت‌ها در ایران اثر نداشته است چراکه کانال‌های غیر رسمی در
آسیای میانه یا همسایگی ایران وجود دارند که حاضرند کماکان این کارت‌ها را
در اختیار مشتریان ایرانی قرار دهند.
در حال حاضر ٥/٣ میلیون نفر ایرانی خارج از کشور داریم که با داخل مبادلات
مالی دارند و این مبادلات را به وسیله کارت‌های اعتباری بین‌المللی و از
طریق ذخیره پول در کارت مثل یک دفترچه سیار الکترونیکی می‌توانند انجام
دهند. مستر کارت در ایران از بهترین و مطمئن‌ترین راه‌های انتقال پول برای
اشخاص، خانواده‌ها و دانشجویان بود که آنها هم تحت تاثیر شرایط تحریم قرار
گرفته و برای نقل و انتقال پول دچار مشکلاتی شدند.
از آنجا که در مورد انتقال پول از طریق حواله مشکلاتی وجود دارد و مبالغ
بالای سه تا چهار هزار دلار حواله از طرف کشورهای اروپایی و امریکا
مانیتور می‌شود که چرا این پول‌ها در حال مبادله است؟ مستر کارت به دلیل
بهره‌مندی از راه‌های قانونی انتقال پول، این مشکلات را به دنبال ندارد و
به راحتی می‌توان در نقل و انتقال‌های مالی شخصی از آن بهره گرفت و
پرداخت‌ها را انجام داد.
با همه سختی‌هایی که صدور و استفاده از مسترکارت در ایران دارد اما بخش
خصوصی تمام تلاش خود را برای ورود به جرگه مصرف‌کنندگان آن انجام می‌دهد
اما با این وجود دولت چندان به عملکرد بخش خصوصی خوشبین نیست و اعتقاد دارد
بخش خصوصی برای پولشویی در پی روش‌های فرار هستند. وقتی درباره توان این
شرکت‌ها به وزارت اقتصاد یا بانک مرکزی توصیه می‌شود، آنها با نگاهی
بدبینانه اظهار می‌دارند که در این شرکت‌ها مافیا در جریان است!
