خوشنام‌ترین هیبریدی دنیا در ایران

با وجود فقدان توانایی‌های حرکتی چشمگیر یا طراحی خیره‌کننده، پریوس به نمادی از احترام به محیط زیست تبدیل شد و با این که جزو خودروهای گران به حساب نمی‌آمد، به پای ثابت جشنواره‌های مشهور فیلم تبدیل شد تا شهرت‌طلبی ستاره‌های سینما این بار به گونه‌ای دیگر ارضا شود، اما خبر ورود این پرطرفدار ژاپنی به کشور حالا به نقل مباحث خودرویی ایران تبدیل شده. با این که هنوز دغدغه محیط زیست در اولویت‌های چندین و چندم ما قرار دارد و قیمت بنزین هم آن‌قدری گران نشده که بر روی بازار وارداتی‌ها تاثیرگذار باشد، اما باید ورودی یک هیبریدی خوش‌نام را به فال نیک گرفت.

طراحی خارجی

انتظارات از پریوس مشخص است. پریوس نه تسلا است و نه ب‌ام‌و. پس خبری از طرح‌های هیجان‌انگیز و فخرفروشانه نیست. ضمن این که نسل سوم یا فعلی پریوس از سال 2009 روی خط تولید قرار داشته و خود همین وارد شدن به شش سالگی برای طرح‌های ژاپنی یک رکورد محسوب می‌شود. در طرح پریوس به جز رعایت جنبه‌های عملکردی آیرودینامیکی، مهم رسیدن به چهره‌ای است که به اندازه کافی ملایم و دوستدار محیط زیست به نظر برسد و البته در هزینه‌های قالب‌سازی هم تا حد امکان صرفه‌جویی کرده باشد.

انتخاب نیم‌رخ قطره‌ای بهترین جوابی بود که طراحان تویوتا به آن دست پیدا کردند  تا با ضریب آیرودینامیکی 0.25cd آیرودینامیک فوق‌العاده‌ای را به پریوس ارزانی دارند. ستون A از یک طرف تا نزدیکی‌ چراغ‌های جلو امتداد پیدا کرده و حتی تاثر بصری‌اش به شکل بریدگی بر روی آن‌ها نشان داده شده و از طرف دیگر آزاد و رها قسمت انتهایی خودرو و طرح بدنه لیفت‌بک آن را شکل داده است. خط کمر پایین به سرنشینان دید کافی می‌دهد و در عین حال چهره خودرو را دوست‌داشتنی‌تر می‌کند. خط شخصیت هم محو و ملایم به زیر چراغ‌ها می‌رسد و با فاصله‌ای که از خط کمر دارد نمای جانبی پریوس را به قطعات نسبتا درشتی تقسیم می‌کند که نتیجه آن یک‌جور احساس زمینی بودن و ارتباط برقرار کردن با بیننده است.

در فیس‌لیفتی که در سال 2011 روی پریوس انجام شد چراغ‌های عقب با یک نمونه جدیدتر تعویض شدند. طرح یخی این چراغ‌ها با موقعیت خاصشان که کاملا تحت تاثیر فرم ستون C و موقیعت صندوق است. طرحی که به دور از جانب‌داری چنگی به دل نمی‌زند. در واقع طراحی پریوس نه آن‌قدر جذاب و تحسین‌برانگیز است که مردم با انگشت آن را در خیابان به هم نشان بدهند و نه آن‌قدر زشت و بدقواره که شهره‌ی خاص و عام شود. پریوس یک طرح ساده و کاربردی دارد. همین و بس.

طراحی داخلی و امکانات

فضای داخلی این ژاپنی در عین حال که از اصول حاکم بر محصولات اقتصادی تویوتا پیروی می‌کند، واجد ارزش‌هایی است که طراحی آن را متفاوت‌تر از یک خودرو اقتصادی نشان می‌دهد. درست است که نشانگرها بر روی داشبورد قرار گرفته‌اند، اما نحوه چینش ادوات بر روی کنسول وسط و چرخش ملایم آن‌ها به سمت راننده در کنار فرمان چهارپره خوش‌تراش این ضعف را به خوبی پوشش داده‌ است.

با این که قهوه‌ای، نقره‌ای، بژ روشن و خاکستری به اندازه‌ کافی رنگ‌های متنوعی محسوب می‌شوند تا فضای داخلی یک خودرو را دچار آشفتگی کنند، اما استفاده از آن‌ها در کابین پریوس کاملا هوشمندانه و به اندازه کافی صورت گرفته تا نتیجه ترکیبی دلنشین و برازنده باشد.

پریوس به طور کلی در پنج رده تجهیزاتی عرضه می‌شود. دو، سه، چهار، پنج و سری پرسونا نام این رده‌ها هستند. البته پریوس در نمونه‌های دیگری که به لحاظ کلاس‌بندی بدنه متفاوت است و تحت نام دیگری شناخته می‌شود هم عرضه می‌شود (پریوس c یا هاچ‌بک، پریوس v یا استیشن‌واگن و پریوس پلا‌گ‌این که قابلیت شارژشدن از طریق برق شهری در آن پیش‌بینی شده است)؛ با این حال این پریوس اصلی تحت این پنج رده تجهیزاتی به فروش می‌رسد.

پنج رده‌ای که عمده‌ترین تفاوت میان آن‌ها مربوط به مواردی مثل تزئینات خارجی (رینگ‌ها و جنس برخی از متریال) و یا تجهیزات نه‌چندان با اهمیت می‌شود. پیشرانه‌های یکسان رده‌های مختلف پریوس این تفاوت‌ها را به حداقل کاهش داده. با این همه در مدل پرسونا می‌توان آپشن مونروف با قابلیت کنترل از راه دور دمای اتاق را سفارش داد یا از قابلیت چراغ‌های LED با قابلیت خاموش‌/روشن شدن و تمیزشدن خودکار بهره برد.

پریوس‌ها به هفت ایربگ مجهزند که در کنار بهره‌بردن از رادارهای پویا که سامانه پیشگیری از تصادف را پشتیبانی می‌کنند و سامانه کمکی حفظ حرکت در بین خطوط و بسیاری از تجهیزات ایمنی فعال و غیرفعال دیگر تا حد امکان به حفظ ایمنی سرنشینان کمک می‌کند. پریوس در آزمایش دشوار برخورد از گوشه IIHS امتیاز خوبی را کسب کرده و حتی عنوان Top Safety Pick + که از طرف این موسسه به خودروهای برتر در زمینه ایمنی اعطا می‌شود را  نیز دریافت کرده است. قابلیتی مثل ایجاد صدای مصنوعی در سرعت‌های کمتر از 25 کیلومتر بر ساعت که پیشرانه‌های برقی فعالند، نشان می‌دهد مهندسین تویوتا تا چه حد به مساله امنیت-حتی در مورد عابرین پیاده- حساسیت نشان داده‌اند.

پیشرانه و مشخصات فنی

استفاده توامان از پیشرانه درون‌سوز و موتور برقی شرایط ویژه‌ای را برای پریوس به وجود آورده است. راننده می‌تواند از میان حالت‌های مختلف بهترین وضعیت را که با نیازهایش تطابق دارد انتخاب کند و همین ترکیب بهینه موتور بنزینی و برقی است که پریوس را در شرایط مختلف رانندگی توانمند می‌سازد. پیشرانه درون‌سوز پریوس یک نمونه بنزینی 1.8 لیتری چهار سیلندر است که 98 اسب بخار قدرت را در دور موتور 5200 و 142 نیوتون‌متر گشتاور را در دور موتور 4200 تولید می‌کند. توان موتورهای برقی نیز مجموعا به 134 اسب بخار می‌رسد که برای جثه 1543 کیلوگرمی پریوس کافی به نظر می‌رسد.

این هیبریدی خوشنام می‌تواند تا سرعت نزدیک 50 کیلومتر بر ساعت صرفا با اتکا به موتورهای برقی حرکت کند. در صورت کاهش شارژ باتری‌ها و یا نیاز به توان بیشتر این سامانه مدیریت انرژی است که تشخیص می‌دهد موتور بنزینی نقش ژنراتور را ایفا کند یا وارد فرآیند تولید قدرت شود. در اختیار قرار گرفتن بیشینه گشتاور تولیدی موتورهای برقی از همان ابتدای حرکت هم مزیت اصلی استفاده از این موتورهاست. گیربکس تک‌سرعته CVT هم کمک می‌کند تا تغییر جریان قدرت میان پیشرانه درون‌سوز و برقی به نرمی صورت بگیرد.  بدین ترتیب مصرف سوخت پریوس در سیکل شهری تنها 4.6 لیتر در صد کیلومتر و در سیکل بیرون از شهر 4.8 لیتر است.

ارقامی که در کنار شتاب صفر تا صد کیلومتری کمتر از 10 ثانیه، ترکیب بسیار خوبی را از توانایی‌های حرکتی و بازدهی انرژی را حاصل می‌کنند. توان باتری‌ها پیش‌تر توسط باتری‌های نیکل متال هیبرید 1.3 کیلووات بر ساعت تامین می‌شود، اما در مدل‌های جدیدتر این باتری‌ها به نمونه 4.3 کیلووات بر ساعت لیتیوم یونی تغییر پیدا کرده است که برد پیمایش صرفا الکتریکی را به 18 کیلومتر افزایش داده است.

سخن نهایی

نسل فعلی پریوس در حالی آماده ورود به ایران می‌شود که به‌زودی از نسل چهارم آن رونمایی خواهد شد. نسل چهارمی که قطعا از طراحی جذاب‌تر و خصوصیات فنی برجسته‌تری برخوردار خواهد بود. با این همه در صورتی که قیمت‌گذاری پریوس به شکل صحیحی صورت بگیرد می‌تواند به عنوان یک راهکار بسیار کم‌مصرف و کاربردی در شهرهای شلوغ ایفا نقش کند. اتفاقی که در صورت موفقیت‌آمیز بودن می‌تواند تصور عمومی را نسبت به خودروهای هیبریدی تغییر دهد و در نهایت خواست عمومی را به سمتی پیش ببرد که به دنبال خودروهای پاک‌تر و کم‌مصرف‌تر باشد.