قیمت خودرو عادلانه هم می شود؟

همیشه در بازار صنعت خودرو اخبار جذاب و زیاد موجود است و برخلاف دیگر صنایع «کم خبری» را هیچ گاه نمی توان تجربه کرد. اما اصل خبر موضوعی است که بارها و بارها از سوی کارشناسان امر گوشزد شده و گفته شده خودرو در هیچ کجای دنیا از سوی نهاد دولتی «تعیین قیمت» نمی شود چه آنجا که رویه به این صورت است که اصولا شرکت ها نرخ یک خودرو را بر اساس آپشن ها، کاربری، مواد به کار رفته، تکنولوژی های با اهمیت و کیفیت قطعات و به وسیله کلینیک های تعیین قیمت، مشخص می کنند و به دست بازار می سپارد و این بازار و مردم هستند که در نهایت رضایت می دهند این خودرو تا این حد ارزش دارد یا خیر. چه بسا عدم استقبال از یک خودرو با قیمت ارائه شده می تواند باعث ورشکستگی یک خودروساز هم شود.

خودروسازان تعیین قیمت کنند

در این میان این شورای رقابت بود که بعد از انتقادات بی سابقه از خویش توسط کارشناسان و از برای تصمیم در راستای افزایش قیمت خودرو روز گذشته اعلام کرد قیمت دو خودروی تولیدی ایران خودرو یعنی «دنا» و «تندر90 اتوماتیک» به صورت آزاد تعیین شود تا بدین ترتیب خودروسازان و بازار آزاد، قیمت این خودروها را تعین کنند.

رضا شیوا رئیس شورای رقابت می گوید: امیدواریم بنا به قول خودروسازان با آزادشدن قیمت این دو محصول قیمت‌ آنها در سطح بازار ارزان شود چرا که شورای رقابت در دو هفته اخیر مشغول بررسی وضعیت قیمت دو محصول فوق بوده است.

وی ادامه می دهد: چون در خودروهای زیرِ 1500 سی‌سی انحصار تولید وجود دارد، این خودروها کماکان باید از سوی دولت قیمت‌گذاری شوند در نتیجه هیچ بعید نیست طی روزهای آینده خودروهای دیگری به لیست آزادسازی قیمت‌ها اضافه شود.

خودرو گران می شود

در این میان اما رییس انجمن حمایت از مصرف‌کنندگان معتقد است آزادسازی قیمت خودرو در شرایط فعلی اشتباه است.

محمد جعفری می گوید: در شرایطی که بازار خودرو در انحصار محصولات دو شرکت ایران خودرو و سایپا است اجرای مصوبه شورای رقابت مبنی بر آزادسازی قیمت خودروهای داخلی، نادرست است و موجب افزایش قیمت می شود.

وی اظهار می کند: شورای رقابت باید توضیح دهد که با چه استدلالی معتقد به رقابتی بودن تولید برخی از خودروهای داخلی است چرا که انحصار این دو خودروساز در حدی است که با کاهش یا افزایش تولید خود، قیمت خودرو در بازار آزاد را تعیین می‌کنند.

رییس انجمن ملی حمایت از حقوق مصرف‌کنندگان ادامه می دهد: در این شرایط اگر اختیار تعیین قیمت کارخانه‌ای خودرو نیز به خودروسازان داده شود دیگر سنگ بر روی سنگ بند نخواهد شد چرا که تصور می کنم آزادسازی قیمت خودرو به معنای گران شدن قیمت‌ها است و نباید اتفاق بیفتد زیرا در حال حاضر نیز قیمت خودروهای داخلی گران است و مصرف‌کنندگان تمایلی به خرید با قیمت‌های فعلی ندارند.

جعفری با بیان اینکه وظیفه شورای رقابت برخورد با انحصار موجود در بازار خودرو است، تصریح می کند: با این حال شورای رقابت به جای برخورد با انحصار با مصوباتی چون آزادسازی قیمت برخی خودروهای داخلی به دنبال قانونی جلوه دادن این انحصار است.

کارشناسان تعیین قیمت کنند

فارغ از این اظهار نظر ها اما بسیاری از کارشناسان اعقتاد دارند آزاد سازی قیمت ها در مجموع به نفع صنعت خودروی کشور و مردم است.
آرش محبی نژاد دبیر انجمن صنایع همگن قطعه سازان به خبرنگار «پرشین خودرو» می گوید: در همه جای دنیا رویه تعیین قیمت خودرو به صورت آزاد است و هیچ گاه به وسیله دستور نهاد دولتی انجام نمی شود.

وی در همین رابطه توضیح می دهد: شاید در مقطعی کوتاه مدت وضعیت بازار خودرو به هم بریزد اما این وضعیت ملتهب چندان دوامی ندارد و به سرعت آرامش نصیب بازار خودرو کشور خواهد شد.

وی با اشاره به روند درست آزاد سازی قیمت خوروها این گونه بیان می کند: اینکه قوانینی وضع کنیم که با هیچ منطقی سازگار نباشد صحیح نیست. هر کار یک سری قائده و اصول دارد و باید قیمت گذاری به وسیله نرم بین المللی و صحیح آن باشد.

محبی نژاد در پایان عنوان می کند: باید همگی خودروها در ایران و بر اساس الگوی بین المللی آن که همانا ارزش یک خودرو بر اساس نظر کارشناسان است تعیین شود.

به وقوع پیوستن آروزی تحول خواهان؟

شورای رقابت در نظر دارد تا برای حداکثر سازی توان رقابت در بازار خودرو، هر خودرویی که با توجه به تعرفه‌های وارداتی و خودروهای جایگزین در کلاس خود از قدرت رقابتی مناسبی برخوردار باشد به تدریج از نظام قیمت‌گذاری خارج شود. این هدف شورای رقابت که از اتفاق ظاهری زیبا و بلند مرتبه دارد البته قرار بود 20 سال پیش اجرایی و عملیاتی شود که تا کنون مسکوت مانده بود.

خیلی «خوشبینی می خواهد که بگوییم آرزوی تحول خواهان در حوزه خودرو رنگ واقعیت به خود گرفته است.» تجربه تا کنون نشان داده اقدامی که باید خیلی زودتر از اینها در کشور اجرایی شود در هنگام اجرا با سردرگمی و اشکالات فراوانی رو به رو شده است.

بهتر است چنانچه قرار باشد قیمت گذاری ها آزاد شود در کنار آزاد بودن، «عادلانه بودن» هم رعایت شود.