آیین نامه ارتقای کیفیت خودرو چه می‌گوید؟

 هیات وزیران به تازگی آیین نامه ارتقای کیفیت خودرو را به تصویب رسانده است تا ضمن بهبود کیفی تولیدات خودروسازان داخلی، سیستم امتیازدهی به سطح ایمنی و امنیت خودرو‌ها از سوی وزارت صمت برقرار شود.

«آیین نامه اجرایی تبصره ۲ ماده ۶ قانون ساماندهی صنعت خودرو (موضوع ارتقای کیفیت تولید خودرو)» که ۳۰ مهر ماه امسال در هیات وزیران به تصویب رسیده بود، به تازگی با امضای محمدرضا عارف معاون اول رئیس جمهور به دستگاه‌های اجرایی ابلاغ شده است.

بر اساس تبصره ۲ ماده ۶ قانون ساماندهی صنعت خودرو، وزارت صنعت، معدن و تجارت مکلف بود ظرف سه ماه پس از لازم الاجراء شدن این قانون، آیین نامه اجرایی ارتقای کیفیت تولید خودرو، کاهش مصرف سوخت، اجرای کامل استاندارد‌های مصوب و استاندارد‌های مورد نیاز قطعه سازی، استاندارد‌های ایمنی و آلایندگی و همچنین رقابت پذیر نمودن و توسعه شبکه و کیفیت خدمات پس از فروش را تهیه و جهت تصویب به هیأت وزیران تقدیم کند.

هدف از تصویب و اجرای این آیین نامه ارایه یک راهکار و رویه اجرایی برای ارتقای کیفیت تولید خودرو و خدمات مرتبط با آن و همچنین رقابت پذیر نمودن شبکه ارزش تحت اختیار هر یک از خودروسازان است که منجر به ارتقای رضایت مشتریان و مصرف کنندگان از کیفیت خودرو‌های تولید داخل در شاخص‌های کلان می‌شود.

دامنه شمول این آیین نامه شبکه ارزش صنعت خودرو در طول عمر خودرو است و به منظور پشتیبانی از سیاست گذاری راهبری و نظارت بر کیفیت و هدایت شبکه ارزش صنعت خودرو و پایش و تحقق اهداف تعیین شده در این آیین نامه کارگروهی با ترکیب زیر تشکیل می‌گردد:

۱- وزیر یا نماینده تام الاختیار وی (به عنوان رئیس)

۲- مدیر دفتر صنایع خودرو نیرو محرکه و صنایع حمل و نقل وزارت (به عنوان دبیر)

۳- نماینده سازمان ملی استاندارد ایران حداقل در سطح مدیرکل

۴- نماینده سازمان حمایت از مصرف کنندگان و تولیدکنندگان (حداقل در سطح مدیرکل)

۵- نماینده سازمان گسترش و نوسازی صنایع ایران (حداقل در سطح مدیرکل)

۶- نماینده سازمان حفاظت محیط زیست (حداقل در سطح مدیرکل)

۷- نماینده پلیس راهنمایی و رانندگی (راهور)

۸- نمایندگان تام الاختیار (یک نفر نماینده از هر انجمن یا شرکت) از:

الف - انجمن خودروسازان (نماینده خودروسازان)

ب - انجمن سازندگان قطعات و مجموعه‌های خودرو و انجمن صنایع همگن قطعه سازان کشور (نماینده شبکه تأمین)

پ - شرکت بازرسی منتخب

۹ - یک نفر خبره با سوابق دانشگاهی و صنعتی با انتخاب وزیر

دستورالعمل‌های محاسبه شاخص‌های کیفی خودرو به روز رسانی می‌شود

در ماده دیگر این آیین نامه تدوین و به روزرسانی سیاست‌های مورد نظر برای ارتقای کیفیت شبکه ارزش صنعت خودرو، تهیه و به روزرسانی دستورالعمل‌های محاسبه شاخص‌های کیفی و امتیاز رقابتی کیفی خودرو، تعیین اهداف سالانه کیفی مورد نظر برای خودروسازان و پایش و ارزیابی شاخص‌های کیفی و امتیاز رقابتی کیفی هر یک از خودرو‌ها و خودروسازان به عنوان وظایف این کارگروه دیده شده است.

تصمیم گیری در موارد افت کیفی خودرو‌ها یا هرگونه مشکل کیفی معنی دار در شبکه ارزش صنعت خودرو جهت پیشگیری یا رفع مشکلات و نارضایتی عام مصرف کنندگان از کیفیت، تدوین تصویب و به روزرسانی الگوی (مدل) ارزیابی جامع کیفیت خودرو و پیشنهاد برای ارتقای تدریجی شبکه خدمات پس از فروش خارج از پایش (کنترل) خودروسازان در طول عمر خودرو از دیگر وظایف این کارگروه است.

همچنین وزارت صمت مکلف شده است اهداف و برنامه‌های کیفی هر خودروساز را به تفکیک تا ابتدای اسفند ماه هر سال پس از تدوین در کارگروه برای اجرا در سال بعد به خودروساز مربوط ابلاغ نماید؛ در صورت عدم ابلاغ در بازه زمانی یادشده برنامه‌های کیفی جدید و برنامه‌های ابلاغی قبلی ملاک عمل هر یک از خودروسازان خواهد بود.

در ماده دیگری وزارت صمت مکلف شده است شاخص‌های کیفی و امتیاز رقابتی کیفی خودرو‌ها را حداکثر در دوره‌های زمانی یک ساله در سامانه درج کند.

خودروسازان، تولیدکنندگان قطعات مورد استفاده خودروسازان و شبکه خدمات پس از فروش مورد استفاده خودروسازان مکلفند حداکثر ظرف یک سال زیرساخت‌های لازم مبتنی بر فناوری اطلاعات برای ردیابی قطعات خودرو (از قبیل شماره فنی، تاریخ تولید، نام سازنده، طول عمر، دوره تضمین) تعیین شده توسط قانون و آیین نامه‌های مربوط و دسترسی به اطلاعاتی شامل سازندگان قطعات تعویض قطعات در نمایندگی‌ها و شاخص‌های کیفی قطعات را ایجاد نماید و امکان دسترسی برخط این سامانه را برای، وزارت سازمان حفاظت محیط زیست و سازمان ملی استاندارد ایران فراهم نماید.

تولیدکنندگان موضوع این ماده در صورتی که نسبت به تأمین قطعات از طریق واردات اقدام نمایند مکلفند اطلاعات مذکور را در سامانه بارگذاری نمایند.

مسئولیت خودروسازان مرتبط با دوره تضمین و تعهد و عملکرد شبکه تحت پایش (کنترل آنها میباشد و مسئولیتی در قبال عملکرد شبکه خارج از پایش (کنترل) و متعهد به آن و یا استفاده مصرف کنندگان از خدمات خارج از این شبکه ندارند.

در ماده دیگری خودروساز موظف است سامانه سیستم‌های کیفی را در سطح شبکه ارزش صنعت خودرو شامل، طراحی، تامین تولید و خدمات فروش و پس از فروش مستند مدون و اجرا نماید و به دنبال ارتقای مستمر آنها در راستای اهداف کیفی مصوب باشد. سوابق اجرایی این سامانه (سیستم‌ها جهت نظارت و پایش (کنترل) باید حفظ و نگهداری گردد و در موارد لزوم با تصویب کارگروه در اختیار مراجع قانونی ذی ربط قرار گیرد.

خودروساز مکلف است برنامه‌های آزمون قطعات مشمول استاندارد‌های اجباری و سایر مواد و قطعات به کار رفته مانند رنگ و قطعات بدنه را در اختیار سازندگان مواد قطعات و مجموعه‌های مربوط قرار دهد.

خودروساز موظف است در صورت افت مکرر نتایج ارزیابی کیفی محصولات و انحراف از شاخص‌های کیفی مصوب ابلاغ شده حداکثر ظرف شش ماه یا وقوع حوادث خاص مرتبط با کیفیت خودرو‌های تولیدی در دوران تضمین و یا تعهد ناشی از قصور شبکه تأمین یا شبکه فروش و خدمات پس از فروش مورد استفاده نسبت به بررسی عوامل و رفع عیوب مشاهده شده و حصول اطمینان از عدم تکرار و کسب حد نصاب کیفی قابل قبول اقدام نموده و برنامه و نتایج اقدام اصلاحی مناسب را به کارگروه ارایه نماید کار گروه براساس نتایج و برنامه‌ها تصمیم مقتضی از جمله تعلیق تولید اعلان عمومی در سامانه و دستور رفع عیوب برای کلیه خودرو‌های فروخته شده قبلی در دوره تضمین و یا حذف مشوق‌های وزارت اتخاذ می‌نماید و با تأیید وزیر اعمال می‌شود.

چنانچه مشکلات مذکور مربوط به استاندارد اجباری مجموعه‌ها یا قطعات باشد سازمان ملی استاندارد ایران موظف به ارایه گزارش به وزارت و نظارت و تأیید نتایج می‌باشد.

خودروساز مکلف است با اعلام سازمان ملی استاندارد ایران نسبت به انجام آزمون‌های اصلی خودرو با استفاده از ظرفیت شرکت‌های داخلی مورد تأیید مراجع بین المللی معرفی شده از سوی سازمان ملی استاندارد ایران اقدام نماید در صورت عدم موفقیت خودروی مورد آزمایش عرضه آن توسط خودروساز تا رفع عیوب و موفقیت در آزمون مجدد، ممنوع‌

می‌باشد.

وزارت نفت مکلف است مطابق قوانین و مقررات آیین نامه‌ها و استاندارد‌های مرتبط نسبت به استانداردسازی سوخت و توزیع مناسب آن اقدام نماید.

وزارت نیرو نیز مکلف است مطابق قوانین به طور خاص قوانین برنامه‌های پنج ساله پیشرفت و سایر مقررات آیین نامه‌ها و استاندارد‌های مرتبط برنامه ریزی‌های لازم برای ارایه با کیفیت برق مورد نیاز خودرو‌های برقی را انجام دهد.

وزارت صمت موظف است با همکاری سازمان ملی استاندارد ایران در یک برنامه زمانی پس از فراهم شدن هر یک از تجهیزات و استاندارد‌های ایمنی و امنیت خودرو در ایران، جهت توسعه رقابت بین خودروسازان و ارتقای ایمنی و امنیت خودرو‌ها دستورالعمل امتیازدهی به سطح ایمنی و امنیت خودرو‌ها را به موقع تهیه و ابلاغ نماید.

خودروسازان موظفند نسبت به اجرای استاندارد‌های اجباری ایمنی عملکرد خودرو مانند بقیه، استاندارد‌ها مطابق مصوبات شورای عالی استاندارد ایران در موعد مقرر اقدام نمایند.

وزارت صمت مکلف است حداکثر ظرف ۶ ماه با همکاری سازمانها، نهادها، انجمن‌های صنفی و اتاق‌های بازرگانی دستورالعمل نحوه ساماندهی تعمیرگاه‌های مجاز و فروشندگان قطعات یدکی مرتبط با کیفیت خودرو را تدوین و با تأیید وزیر ابلاغ نماید.