ثبات غیرمنتظره در بازار خودرو‌های مونتاژی

 بررسی بازار خودرو‌های مونتاژی در بازه ابتدای اردیبهشت ماه ۱۴۰۴ تا روز گذشته، در حالی ثبات قیمتی نسبی را تجربه کرده که طی هفته‌های گذشته مجموعه‌ای از عوامل محرک برای رشد قیمت‌ها شکل گرفته بود؛ از اعلام رسمی افزایش قیمت از سوی خودروسازان خصوصی گرفته تا تسویه دیون دولتی از محل خودرو.

با این حال، بازار در برابر این سیگنال‌ها واکنش معکوس نشان داد و نه تنها شاهد جهش قیمتی نبود، بلکه در برخی مدل‌ها افت قیمت نیز مشاهده شد. «دنیای‌اقتصاد» با بررسی قیمت ۱۸ محصول مونتاژی به این نتیجه رسید که قیمت این محصولات در بازه زمانی یادشده، تنها رشد ۱۳ میلیونی را به‌طور میانگین تجربه کردند و تقریبا ثبات داشته است.

طی دو سه هفته گذشته همراه با اعلام لیست جدید قیمت محصولات مونتاژی توسط شرکت‌های خصوصی، این تصور به وجود آمد که بازار نیز به تبع آن روندی صعودی در پیش بگیرد. در برخی موارد شرکت‌های مونتاژکننده که از سال گذشته مجوز‌های افزایش قیمت را از سازمان حمایت گرفته بودند، قیمت نهایی محصولات خود را همراه با دیون دولتی اعلام کردند که همین موضوع به رشد قیمت خودرو‌های مونتاژی منجر شد.

این عوامل در ظاهر نشانه‌هایی از فاز جدید افزایش قیمت در بازار بود، اما در عمل چنین نشد. در مواردی مانند لاماری ایما، فیدلیتی، دیگنیتی و FMC T ۵، قیمت بازار حتی نسبت به اوایل اردیبهشت کاهش خفیف را تجربه کرد. این در حالی است که قیمت کارخانه‌ای برخی از این خودرو‌ها افزایش یافته بود.

اما در کنار مقاومت بازار در برابر افزایش قیمت، برخی ثبت نام کنندگان خودرو‌های مونتاژی نیز نسبت به اعمال قیمت‌های جدید بر قرارداد‌های قدیمی معترض شدند. در نمایندگی‌ها، مشتریانی که موعد تحویل خودروی آنها سال ۱۴۰۴ است با افزایش ناگهانی قیمت روبه رو شدند که در برخی موارد تا ۲۰۰ میلیون تومان با قرارداد اولیه تفاوت داشت. اعتراض‌ها به حدی بالا گرفت که برخی نمایندگی‌ها از تحویل خودرو بدون پرداخت مابه التفاوت سر باز زدند و مذاکرات با شرکت‌های مادر را به عنوان راه حل اعلام کردند.

به این ترتیب افزایش قیمت کارخانه‌ای نه تنها محرکی برای بازار نشد، بلکه موجب رکود بیشتر و احتیاط فزاینده در سمت تقاضا شد.

اما کارشناسان دلایل متعددی برای عدم‌همراهی بازار با روند افزایشی کارخانه‌ها مطرح می‌کنند. نخستین و شاید مهم‌ترین دلیل، رسیدن بازار به سقف تحمل قیمتی در خودرو‌های مونتاژی است. خودرو‌های مونتاژی طی یک سال گذشته رشد قیمتی قابل‌توجهی را تجربه کرده‌اند، به گونه‌ای که برخی از آنها در محدوده قیمتی وارداتی‌ها قرار گرفته‌اند. از نگاه مصرف‌کننده، در چنین شرایطی توجیه خرید خودروی مونتاژی با کیفیت و خدمات محدود داخلی نسبت به یک خودروی وارداتی کاهش می‌یابد.

در کنار این عامل، ثبات نسبی نرخ ارز در بازار آزاد نیز نقش مهمی ایفا کرده است. در هفته‌های گذشته دلار نوسانات شدیدی نداشته و حتی در مقاطعی روند کاهشی را تجربه کرده که از دید خریداران به معنای کاهش فشار تورمی است. ثبات ارزی همواره یکی از مهم‌ترین مولفه‌ها در تعیین انتظارات قیمتی بازار خودرو بوده و در این مرحله، منجر به کاهش انتظارات افزایشی شده است.

سومین عامل، کاهش تورم انتظاری و فضای سیاسی مثبت در پی اخبار غیررسمی درباره احتمال ازسرگیری مذاکرات ایران و آمریکاست. بازار خودرو، به ویژه در بخش مونتاژی، حساسیت بالایی نسبت به اخبار سیاسی و تحولات بین‌المللی دارد. بسیاری از فعالان بازار با استناد به تجربه‌های گذشته، امیدوارند در صورت گشایش‌های دیپلماتیک، واردات خودرو تسهیل شود یا قیمت ارز کاهش یابد. این خوش‌بینی موجب شده خریداران دست نگه دارند و بازار در وضعیت تعلیق قرار گیرد.

اما با وجود ثبات فعلی، نمی‌توان از احتمال تغییر روند در ماه‌های آینده غافل شد. اگرچه بازار در اردیبهشت ماه به قیمت‌های جدید واکنش نشان نداد، اما در صورت هرگونه افزایش در نرخ ارز، بروز نوسانات سیاسی یا ایجاد محدودیت در واردات، ممکن است بار دیگر سیگنال‌های افزایشی فعال شوند. از طرف دیگر اگر روند ثبات فعلی ادامه یابد و انتظارات تورمی بیشتر فروکش کند، احتمال کاهش قیمت در بازار نیز وجود دارد.

در نهایت اینکه می‌توان گفت بازار خودرو‌های مونتاژی در اردیبهشت ۱۴۰۴ برخلاف انتظارات و در شرایطی که سیگنال‌های متعددی برای افزایش قیمت وجود داشت، روندی با‌ثبات یا حتی نزولی را تجربه کرد. این رفتار بازار نشانه‌ای است از تغییر انتظارات خریداران، اشباع قیمت در برخی سطوح و تاثیر مولفه هایی، چون ثبات ارزی و فضای سیاسی بر رفتار مصرف‌کنندگان.

جزئیات تغییر قیمتی خودرو

در این گزارش تغییرات قیمتی ۱۸ خودرو در بازه زمانی نخستین روز اردیبهشت تا هفتم خرداد ماه زیر ذره‌بین قرار گرفته است. در این بازه زمانی به طور میانگین قیمت این خودرو‌ها رشد ۱۳.۶ میلیونی معادل ۰.۶ درصدی را تجربه کرده‌اند. در این بین، ۹ خودرو با کاهش نسبی قیمت، ۷ خودرو با افزایش و ۲ خودرو با ثبات قیمت مواجه شده‌اند.

در این بین، رکورددار افت قیمت مربوط به خودروی فونیکس تیگو ۷ پرو پریمیوم است که کاهش ۱۵۰ میلیونی معادل منفی ۶.۱۲‌درصد را تجربه کرده است. قیمت این خودرو در ابتدای اردیبهشت ۲ میلیارد و ۴۵۰ میلیون تومان بود، اما در روز گذشته ۲ میلیارد و ۳۰۰ میلیون تومان قیمت خورد.

رتبه دوم کاهش قیمت به لاماری ایما می‌رسد که در اول اردیبهشت ۲ میلیارد و ۳۳۰ میلیون تومان قیمت خورد، اما دیروز با افت قیمت ۱۴۰ میلیونی به ۲ میلیارد و ۱۹۰ میلیون تومان رسید؛ این یعنی کاهش منفی ۶.۰۱ درصدی. خودروی دیگری که با کاهش قیمت در رتبه سوم جای می‌گیرد؛ تیگارد x۳۵ است که در حالی که در روز نخست اردیبهشت ماه یک میلیارد و ۶۰۰ میلیون تومان قیمت خورد، دیروز به بهای یک میلیارد و ۵۵۰ میلیون تومان به فروش رسید که به معنای افت ۳.۱۳ درصدی است.

در ادامه این گزارش به رکوردداران افزایش قیمت اشاره می‌کنیم که بر این اساس، رکورددار افزایش قیمت خودروی فردا سوبا M۴ است که ۲ میلیارد و ۴۰ میلیون تومان در اول اردیبهشت قیمت خورد، اما در هفتم خرداد ماه بهای آن به ۲ میلیارد و ۲۰۰ میلیون تومان رسید که به معنای افزایش ۱۶۰ میلیونی قیمت و رشد ۷.۸۴ درصدی است.

فیدلیتی پرستیژ تیپ ۲ هفت‌نفره هم افزایش ۹۰ میلیونی را در این بازه زمانی تجربه کرده است. این خودرو در نخستین روز اردیبهشت به بهای سه میلیارد و ۲۵۰ میلیون تومان خرید و فروش شد، اما در خرداد ماه قیمت آن با افزایش ۹۰ میلیون تومانی و رشد معادل ۲.۷۷ درصدی مواجه شد. بقیه خودرو‌ها هم افزایش ۴۰ تا ۶۰ میلیونی را تجربه کردند.

ناگفته نماند که در بازه زمانی اول اردیبهشت تا هفتم خرداد ماه امسال، دو خودرو با ثبات قیمت همراه شدند؛ دایون Y۷ و کی‌ام سی.

دایون Y۷ یک میلیارد و ۹۰۰ میلیون تومان و کی‌ام سی یک میلیارد و ۸۵۰ میلیون تومان در این بازه زمانی قیمت خوردند.

بر اساس این گزارش، به نظر می‌رسد فعلا بازار خودرو‌های مونتاژی تا حدودی آرام گرفته و از رشد قیمت‌ها کوتاه آمده است.