علائم هشدار روی داشبورد را پشت گوش نیندازید

وقتی که شما خودرو رو روشن می کنید، برای چند لحظه، همه ی علائم هشدار روی داشبورد با هم روشن می شوند و بعد همگی خاموش می شوند. در همین فاصله کوتاه،‌ پردازشگر های خودرو همه سامانه های مورد نیاز برای سلامت خودرو را چک می کنند تا ایمنی سرنشینان حفظ شود. اما اگر این پردازشگر عیبی را در یکی از سامانه ها پیدا کند، دیگر این چراغ هشدار خاموش نمی شود و روشن ماندن آن حکایت از یک عیب دارد. حتی اگر هنگام روشن کردن خودرو یک یا دو علامت از این علائم هشدار اصلا روشن نشوند هم حکایت از یک عیب و ایراد دارد و نشان می دهد که سامانه ای که مورد چک و بررسی است درست کار نمی کند.

اما اگر نمی دانید روشن ماندن چراغ هشدار روی داشبورد چه معنایی دارد، و اگر از آن غافل شوید، یک مشکل کوچک می تواند به یک معضل بزرگ تبدیل شود و شاید با یک هزینه کوچک و به موقع بتوانید جلوی یک خطر ایمنی بزرگ یا یک هزینه هنگفت را بگیرید. نکته مهم تر این که حتی مالکان آشنا با مسائل فنی خودرو هم گاهی نمی توانند از روشن ماندن چراغ های هشدار روی داشبورد سر در بیاورند. در این جا است که نقش دستگاه های دیاگ برجسته می شود.

رائول اربلائز Raul Arbelaez قائم مقام مرکز تحقیقات موسسه بیمه ایمنی بزرگراه آمریکا می گوید: «این علائم هشدار دهنده روی داشبورد خودروها به قدری متنوع و رمزآلود هستند که خیلی از اوقات مردم ترجیح می دهند از آن چشم پوشی کنند. مخصوصاً خودروهای امروزی به قدری خوب ساخته می شوند و به قدری قابل اعتماد هستند که مردم به راحتی این علائم هشدار را پشت گوش می اندازند. این غفلت گاهی به قیمت گزافی تمام می شود.» اگر نظرسنجی به عمل آید، تعداد کسانی که کتابچه راهنمای خودرو را مطالعه می کنند بسیار اندک هستند.

هر چقدر که سامانه های خودرو پیشرفته تر می شوند، مردم هم کمتر احساس نگرانی دارند اما بهتر است خیلی زود و به موقع دلیل روشن ماندن این علائم هشدار را پیدا کنیم.

به گفته ی مت اندرسن Matt Anderson از موزه هنری فورد Henry Ford Museum می گوید اولین چراغ های هشدار روی داشبورد از سال 1933 روی خودروها باب شد. یعنی تقریباً از 90 سال پیش تا به حال خودروها سعی کرده اند عیب و ایراد خود را به صاحبان خود گوشزد کنند و هر چه بیشتر می گذرد این وسیله ارتباطی خودرو با انسان پیشرفته تر می شود.

شاید بدترین علامت هشدار روی داشبورد چراغ چک باشد که نشان از وخامت جدی می دهد. روشن ماندن این چراغ از همه بیشتر اضطراب ایجاد می کند و مالکان خودرو هم در بین علائم هشدار از همه بیشتر از این علامت بدشان می آید. این علامت هشدار که ترسناک ترین این علائم است، مبهم ترین علامت هم هست. چون روشن ماندن آن به معنی عیب در موتور و سامانه های آلایندگی خودرو است. دلایل روشن ماندن آن از ساده ترین حالت مثل شُل شدن یک سیم می تواند باشد تا پیچیده ترین حالت که در قلب موتور اتفاق می افتد.

وقتی این چراغ هشدار روشن می ماند، بدون درنگ یا بلافاصله خودرو متوقف نمی شود،‌ و شاید پشت گوش انداختن این چراغ چک هم به همین دلیل است. وقتی خودرو به حرکتش ادامه می دهد، راننده یا صاحب خودرو ممکن است این روشن ماندن چراغ چک را جدی نگیرد. اما بهترین کار این است که قبل از انجام هر کاری به یک مکانیک مراجعه شود. این روزها مکانیک ها دستگاهی به نام دیاگ دارند که مخفف diagnostic test یا تست تشخیص است. دستگاه دیاگ یک پردازشگر است که از سال 1996 در خودروها باب شده است. سامانه ی On Board Diagnostic system‌ یا به طور مخفف OBD اجزای مهم موتور را بررسی می کند و در اکثر موارد قطعه معیوب یا ایراد به وجود آمده را تشخیص می دهد. در اکثر موارد با سفت کردن چند پیچ، یا باز و بسته کردن یک قطعه مشکل به راحتی حل می شود. اما اگر روشن ماندن چراغ چک با شنیدن صدای غیرطبیعی همراه شد، بهتر است که حتی به حرکت ادامه ندهید و با کمک یدک کش خودرو را به تعمیرگاه ببرید. چون ادامه دادن به حرکت در این حالت خسارت ها را چند برابر می کند.

علامت هشدار دیگر مربوط به باتری است که به جدیت چراغ چک نیست. اما با این حال جدی نگرفتن آن ممکن است صدمه زیادی وارد کند. گاهی اوقات روشن ماندن چراغ باتری به معنی پاره شدن سیم، صدمه به دینام یا سایر اجزای برقی خودرو باشد. نادیده گرفتن این علامت هشدار می تواند به سایر اجزای الکتریکی یا الکترونیکی خودرو آسیب وارد کند.

برای رانندگان، برداشتن نگاه از جاده کار خطرناکی است. اما همان طور که هر از گاهی راننده به آیینه های عقب و پهلو نگاه می اندازد، بد نیست نگاهی به گیچ های روی داشبورد بیندازد. یکی دیگر از علائم هشداری که باید جدی گرفت مربوط به دمای موتور است که گاهی به دلیل خرابی واترپمپ ایجاد می شود،‌ یا آن که سطح مواد خنک کننده از حد استاندارد پایین آمده است، یا آن که در سامانه خنک کننده موتور نشتی به وجود آمده یا شلنگی از این سیستم پاره شده است. در هر صورت،‌ نادیده گرفتن آن علاوه بر این که به خود سامانه خنک کننده آسیب می زند،‌ ادامه حرکت با چنین وضعیتی به کل موتور صدمه وارد خواهد کرد.

علامت هشداری که در زیر به نمایش در آمده مربوط به درجه حرارت سیستم انتقال قدرت است که نشان می دهد دما در گیربکس خودرو از حالت تعادل خارج شده است. معمولاً این چراغ زمانی روشن می ماند که از خودرو برای یدک کشی استفاده شود. در غیر این صورت نشان می دهد که سطح مایعات خنک کننده گیربکس پایین آمده و این هشدار خیلی جدی تری است و چشم پوشی از آن هزینه گزاف تری روی دست صاحب خودرو می گذارد.

علامت زیر هم نشانه بالا بودن فشار روغن در موتور است که نشانه نشت روغن در موتور است. دلیل دیگر آن هم خرابی رینگ پیستون یا خرابی پمپ روغن است. اگر با افزودن روغن موتور این چراغ خاموش شد که شانس آورده اید، اما اگر با این کار هم چراغ روشن ماندن،‌ معلوم است که به خرج افتاده اید و قبل از آن که دیر شود، به تعمیرگاه ببرید.

برخی از خودروهای جدید به طور دائمی فشار تایرها را هم اندازه گیری می کنند و روشن ماندن چراغ هشدار زیر به راننده یا مالک خودرو خبر می دهد که فشار تایرها مناسب نیست. اگر فشار تایرها از یک حدی کمتر شود، می تواند بسیار خطرناک باشد. اگر میزان فشار تایرها به صورت خفیفی پایین باشد، عمر تایرها را کم می کند.

در خودروهای گران قیمت تر چراغ هشدار دیگری تحت عنوان ترکشن کنترل و کنترل ثبات هم وجود دارد. این چراغ هشدار هم در جاده های لغزنده،‌ بارانی و برفی روشن می ماند. روشن ماندن این علامت در چنین شرایطی به معنی درست عمل کردن سامانه های ضدلغزندگی خودرو است. اما اگر شرایط لغزنده، بارانی یا برفی نیست،‌ روشن ماندن این چراغ هشدار دهنده به معنی معیوب شدن این سامانه است.