شهرهای بزرگ دنیا چگونه به جنگ آلودگی هوا می‌روند؟
طرح کاهش یا همان طرح «ال‌ای‌زد» به خودروهایی که از فیلتر معاینه‌فنی عبور نکرده‌اند اجازه نمی‌دهد که در شهر تردد کنند. در فاز اول این طرح که از آبان ماه سال ۹۵ آغاز شده بود، خودروهای بدون مدرک معاینه فنی اجازه تردد در منطقه طرح ذوج و فرد را نداشتند و براساس آمار شهرداری اجرای آن باعث شد تا میزان تردد خودروهای فاقد معاینه فنی حداقل ۳۳ درصد کاهش پیدا کند.
همچنین تردد و ورود خودروهای سنگین بدون معاینه فنی به تهران ممنوع شده و حتی خودروهای سنگین و کامیون هایی که از ساعت ۲۲ شب به بعد اجازه تردد در شهر را دارند باید حتما گواهی معاینه فنی دریافت کرده باشند.
اجرای محدودیت‌های ترافیکی در مقابله با آلودگی‌هوا اقدامی است که بسیاری از شهرهای بزرگ دنیا به نحوی در حال اجرای آن هستند؛ از اسلو که می‌خواهد تا سال دیگر ممنوعیت خودروهای شخصی را در مرکز شهر ممنوع کند، تا پایتخت‌های بزرگ اروپایی که طرح «ال‌ای‌زد» مخصوص خود را دارند.
هر کدام از این طرح‌ها در هر کدام از این شهرها به شیوه خاص خود اجرا شده است، برخی از آن‌ها نتایج مثبتی داشتند و برخی هم بی‌فایده بودند.
برنامه شهرهای دیگر برای مقابله با آلودگی‌هوا از طریق محدودیت‌های ترافیکی از این قرار است:
لندن؛ طرحی شبیه به «کاهش»
آلودگی‌هوا یک مسئله بزرگ در پایتخت پرجمعیت انگلیس است و آمار نشان می‌دهد اصلی‌ترین دلیل این موضوع تردد روزانه ۶میلیون خودرو است. به همین دلیل از سال ۸۷ تاکنون طرحی به نام «ال‌ای‌زد» یا طرح «منطقه کم انتشار» در این شهر اجرا شده تا میزان انتشار آلاینده‌ها از خودروها کاهش پیدا کند.
براساس این طرح خودرهای سنگین دیزلی که استانداردهای انتشار کمیسیون اروپا را ندارند هر روز و هر ساعتی اجازه تردد در منطقه‌ای خاص از شهر لندن را ندارند و اگر بخواهند چنین کاری انجام بدهند یا باید فیلتر نصب کنند تا میزان انتشار خود را کاهش دهند و یا باید جریمه‌ای ۱۰۰ تا ۲۰۰پوندی پرداخت کنند. استانداردهای این طرح از ۱۰ سال پیش تاکنون سال به سال سختگیرانه‌تر شده است.
در رابطه با خودروهای معمولی هم سال پیش صادق خان شهردار لندن اعلام کرد که از خودروهایی که از استاندارد یورو۴ تبعیت نمی‌کنند روزانه ۱۰پوند جریمه برای تردد در مرکز شهر می‌گیرند.
قرار است از سال ۲۰۲۰، طرح «فرا ال‌ای‌زد» به محدودیت‌هایی بسیار سختگیرانه‌تر از طرح قبلی اجرا شود تا میزان انتشار آلاینده‌ها تا ۲۰درصد کاهش پیدا کند.
پاریس؛ این برچسب‌ها به شما اجازه تردد می‌دهند
خودروها آسیب خود را به محیط‌زیست پایتخت فرانسه هم وارد کرد‌ه‌اند؛ کیفیت هوای پاریس ۲۵۵ روز از سال پیش بالاتر از میانگین معمول بود، تحقیقات نشان می‌دهد زندگی در هوای این شهر معادل با کشیدن سالانه ۱۸۳ نخ سیگار است و ...به همین دلیل همانند بسیاری از شهرهای بزرگ دنیا در مناطقی از پاریس محدودیت‌های ترافیکی وجود دارد اما شرایط تردد در این مناطق با دیگر شهرهای دنیا کمی متفاوت است.
در این شهر با توجه به میزان آلایندگی به هر خودرویی برچسبی مخصوص ارائه می‌شود. این برچسب‌ها ۶ شماره متفاوت دارند و هر شهروندی با توجه به برچسب خودرو خود متوجه می‌شود که در مکان و زمانی خاص اجازه تردد دارد یا نه.
برلین؛ باز هم طرح «ال‌ای‌زد»
دیگر پایتخت بزرگ اروپا در حال اجرای طرح «ال‌ای‌زد» در منطقه‌ای با وسعتی ۸۸کیلومتر مربعی است. این طرح از ۱۰ سال پیش در برلین اجرا شده و ۲ سال بعد از آن هم سختگیرانه‌تر شده به طوری که خودروهایی با استانداردی غیر از یورو۴ اجازده تردد در مناطقی خاص از این شهر را ندارند.
این موضوع نتایج مثبتی هم در این شهر داشته، برای مثال میزان انتشار آلاینده‌های نیترات اکسیژن در این شهر ۲۰درصد کاهش پیدا کرده و ۹۰درصد خودروهای این شهر هم دارای استاندارد یورو۴ هستند.
مکزیکوسیتی؛ هوی نو سیرکولا!
«هوی نو سیرکولا» یا امروز ماشینت تردد نمی‌کند نام طرحی است که چند سالی است به شیوه‌های مختلف در مکزیکوسیتی یکی از پرترافیک‌ترین شهرهای دنیا اجرا شده تا میزان تردد خودروها و میزان آلودگی‌هوا کاهش پیدا کند.
این طرح شباهت فراوانی با طرح ذوج و فرد دارد و هر روز خودروهایی با شماره پلاک متفاوت اجازه تردد در هیچ قسمت شهر را ندارند. از سویی هر ۶ ماه خودروهای این شهر معاینه فنی می‌شوند و به آنهایی که میزان انتشارشان بسیار کم است شماره‌ای خاص تعلق می‌گیرد تا بتوانند هر روز در شهر تردد کنند.
البته براساس تحقیقی که سال ۲۰۰۸ در دانشگاه برکلی انجام شد، این محدودیت‌ها اصلا باعث افزایش استفاده از حمل و نقل عمومی و کاهش استفاده از خودرو در شهر مکزیکوسیتی نشده است. براساس نتیجه‌گیری این تحقیق‌ها چنین طرح‌هایی باعث افزایش آلودگی‌هوا در آخر هفته‌ها شده است.
اسلو؛ اولین شهر بدون خودرو؟
اما برخلاف شهرهای دیگر پایتخت نروژ یکی از جدی‌ترین شهرها در زمینه مقابله با آلودگی‌هوا است. قرار است تا یک سال دیگر مرکز این شهر تردد خودروهای شخصی ممنوع شوند، مردم فقط اجازه حمل و نقل با خودروهای عمومی را داشته باشند و خیابان‌های مخصوص دوچره‌سواری هم در این شهر افزایش پیدا کند.
از سویی گفته می‌شود که مسئولان این شهر قصد دارند تا ۱۲ سال دیگر فقط خودروهایی در شهرشان تردد کنند که میزان انتشار آلاینده‌هایشان صفر باشد.
پیش‌تر در این شهر هم که مانند تهران با پدیده وارونگی‌هوا روبرو می‌شود ممنوعیت خودروهای دیزلی ممنوع شده است.
