چندین باور غلط درباره روغن موتور خودرو
نزدیکی زیاد قطعات فولادی به هم که گاه تا اندازه‌های میلی‌متری می‌رسند از یک‌سو و سرعت فعالیت بسیار زیاد آنها در محیطی بسته به نام بلوکه موتور از سوی دیگر لزوم وجود مایعی را که در سریع‌ترین زمان ممکن بین اجزای تشکیل‌دهنده موتور قرار گرفته و وظیفه روانکاری را در این مجموعه به عهده بگیرد بیش از پیش ضروری می‌نمایاند.
روغن موتور از ترکیب روغن پایه نفتی به اضافه افزودنی‌ها به دست میآید و وظایف مهمی دارد که عبارتند از: روانکاری (کاهش‌دهنده اصطکاک بین قطعات)، کاهش سایش قطعات موتور، شست‌و‌شوی داخل موتور و تمیز نگهداشتن قطعات داخل موتور از دوده و ترکیبات حاصل از تجزیه روغن و رسوبات بین قطعات، آب‌بندی کامل بین سیلندر و پیستون، خنک‌نمودن قطعات داخلی موتور، کارکرد بهینه قطعات متحرک موتور در دماهای مختلف و محافظت قطعات موتور در مقابل خوردگی و ضربه‌گیری؛ تمام اینها یعنی آب حیات یک خودرو!
در ادامه با ما باشید تا 4 مورد از باورهای غلط در این باره را برای شما شرح دهیم.
۱. ویسکوزیته یا گرانروی بالاتر روغن به معنای محافظت بیشتر از قطعات موتور است
۷۰ درصد از فرسایش موتور هنگام استارت سرد رخ می‌دهد. روغن رقیق‌تر با گرانروی پایین‌تر هنگام استارت سرد راحت‌تر جریان پیدا می‌کند و سریع‌تر به قسمت‌های حیاتی موتور می‌رسد. به همین خاطر روغن رقیق‌تر می‌تواند به بهترین نحو از فرسایش قطعات موتور هنگام استارت سرد جلوگیری کند. علاوه‌براین گرانروی پایین‌تر باعث افزایش قدرت موتور نیز می‌شود زیرا فشار وارد بر پمپ روغن برای انتقال روغن به سرتاسر موتور کاهش می‌یابد.
با اینکه روغن غلیظ‌تر با گرانروی بالاتر معمولا لایه روغن سفت‌تری بین قطعات موتور تشکیل می‌دهد تا از یاتاقان‌ها محافظت کند، استفاده از ترکیبات شیمیایی پیشرفته در روغن‌های جدید این امکان را پدید آورده است که حتی با گرانروی پایین‌تر باز هم محافظت بیشتری ارائه دهند.
البته این به معنای استفاده از روغن رقیق‌تر برای خودروی صفر کیلومتر نیست! در این زمینه باید به دفترچه راهنمای خودرو مراجعه کنید. برای بعضی از خودروها استفاده از روغن رقیق‌تر در فصول سرد توسط کارخانه سازنده توصیه شده است.
۲. هر چقدر مواد افزودنی روغن بیشتر باشد بهتر است
مواد شیمیایی به کار رفته در بسیاری از افزودنی‌های رایج اثرات مواد افزودنی دیگر را خنثی می‌کنند، یعنی این مواد افزودنی باید با یکدیگر هماهنگی کامل داشته باشند تا اثر هر یک از آنها حفظ شود.
مقدار بیشتر از یک افزودنی خاص نیز لزوما بهتر نیست. به عنوان مثال افزودنی روی یا ZDDP که بسیار رایج است برای استفاده در موتورهایی که میل‌سوپاپ‌هایی با تایپیت‌های تخت دارند توصیه می‌شود زیرا لایه محافظی بین بادامک‌ها و تایپیت‌ها ایجاد می‌کند. با این حال مقدار بیشتر روی به معنای محافظت بهتر نیست بلکه افزودن مقدار بیشتر روی فقط به این معناست که این افزودنی دیرتر تمام شده و اثر پایدارتری خواهد داشت.
۳. کاهش اصطکاک یعنی کاهش فرسایش
باور رایج درباره آب‌بندی یک موتور نو این است که قطعات نو باید با سایش آب‌بندی شوند. ایرادی که در این باور وجود دارد این است که اکثر مردم نمی‌دانند که تفاوت زیادی میان کاهش اصطکاک و کاهش فرسایش وجود دارد. با اینکه هر دو یک مفهوم یکسان به نظر می‌رسند ولی این‌طور نیست. یک مثال بارز در این زمینه افزودنی ZDDP است. استفاده از این افزودنی در فرآیند آب‌بندی بسیار مهم است. خصوصا اگر خودروی شما میل‌سوپاپ‌هایی با تایپیت‌های تخت داشته باشد استفاده از نوع و مقدار صحیح این افزودنی باعث کاهش فرسایش می‌شود. اما ZDDP اصطکاک را کاهش نمی‌دهد.
روغن‌های سینتتیک طوری طراحی شده‌اند که اصطکاک را کاهش دهند ولی موتور خودروی شما به اصطکاک نیاز دارد تا افزودنی ZDDP در آن اثر کند و بدون اینکه قطعات موتور در طول آب‌بندی دچار فرسایش شوند، به صورت شیمیایی تماس قطعات با یکدیگر را برقرار کند. روغن‌های کم‌اصطکاک (خصوصا روغن‌های سینتتیک) طوری طراحی شده‌اند که اصطکاک را کاهش دهند و درنتیجه باعث می‌شوند موتور خیلی دیرتر آب‌بندی شود.
روغن‌های مخصوص آب‌بندی با ترکیب شیمیایی مناسب نه تنها از فرسایش بیش‌ازحد قطعات جلوگیری می‌کنند بلکه سریع تماس میان قطعات موتور را برقرار کرده و آنها را آب‌بندی می‌کنند. در این رویکرد فرسایش کمتر شده و موتور سریع‌تر آب‌بندی می‌شود.
۴. روغن‌های مخصوص خودروهای مسابقه‌ای همیشه بهترین نوع روغن هستند
حتی اگر موتور خودروی شما قدرت بالایی داشته باشد و از تعداد زیادی قطعات با فناوری مسابقه‌ای ساخته شده باشد به این معنا نیست که روغن با فرمول مخصوص مسابقات بهترین گزینه ممکن برای آن است.
باید به نوع کاربرد روغن توجه کنید. ازآنجایی‌که به‌ندرت پیش میآید رانندگان خودروهای خیابانی و حتی خودروهایی که موتورهایی با عملکرد بالا دارند، پدال گاز را بیشتر از نصف فشار دهند معمولا دمای روغن در این موتورها به اندازه کافی بالا نمی‌رود که آلودگی‌های موجود در روغن در اثر حرارت از بین بروند. توجه داشته باشید که روغن‌های مسابقه‌ای مواد پاک‌کننده یا شوینده بسیار کمی دارند و طراحی آنها طوری است که بعد از چند دور مسابقه باید تعویض شوند بنابراین اگر قانون استاندارد تعویض روغن در خودروهای خیابانی که هر ۵۰۰۰ کیلومتر است را در مورد روغن‌های مسابقه‌ای اجرا کنید خیلی زود آلوده می‌شوند و درنهایت این آلودگی‌ها به دیواره‌های سیلندرها آسیب می‌رسانند و باعث نفوذ گازهای احتراق درون محفظه روغن و کنترل ضعیف مقدار روغن بین رینگ پیستون و دیواره سیلندر می‌شوند.
