طرح جدید برای تولید «نانو خودرو»
به گزارش پدال نیوز، در واقع فناوری نانو با تکنیک طراحی، توصیف،
تولید و کاربرد ساختار، ابزار و سیستم‌ها در مقیاس نانو به دنبال آن است تا
با ساخت مواد جدید، ارزش افزوده را در این صنایع افزایش دهد. استفاده از
فناوری نانو در صنعت خودرو، جایگاه ویژه‌یی یافته که بر طبق آمارهای ارائه
شده در صنعت خودروسازی در سال2004، بازاری حدود 54میلیارد دلار را داشته
است که تا پایان سال2015 این رقم به 137.4میلیارد دلار خواهد رسید که حدود
8.6میلیارد از این حجم معاملات با استفاده از فناوری نانو است.
این فناوری درچند بعد برای صنعت خودرو مهم است. نخست اینکه حفظ و نگهداری
تجهیزات ساخت و تولید قطعات خودرو در برابر خوردگی، سایش، اکسیداسیون و
عوامل مخرب دیگر از موارد مهم و تاثیرگذار درافزایش راندمان اقتصادی است که
بی‌اعتنایی به این مسائل سبب افزایش هزینههای تولید و کاهش کیفیت قطعات
خواهد شد. سپس آنکه تاثیر این محصولات بر بهبود کیفیت از لحاظ افزایش
عمرکاری است که بی‌توجهی به این مورد، کاهش رضایت مشتری را در بر خواهد
داشت.
سهم 40 درصدی نانو پوشش‌های خودرو
در دهه اخیر اما، صنعت خودروسازی به‌طور قابل توجهی در بعد منطقه‌یی و
جهانی درحال رشد است. در پنج سال گذشته، تولید خودرو در سطح جهانی به
50میلیون در هرسال افزایش یافت، به‌طوری که سرانه خودرو به ازای هر هزارنفر
در امریکا 750نفر، در چین 580نفر و در ایران حدود 180نفر است. از این‌رو،
تولید خودرو با کیفیت برای هر برندی حائز اهمیت است تا بتوانند در بازار
جهانی با همتایان خود رقابت کنند. نکته قابل توجه برای کاربرد فناوری نانو
در صنعت خودرو، سهم بیش از 40درصدی برای نانو پوشش‌های خودرو است. براساس
آمار منتشرشده توسط مرکز علوم امریکا، (NATIONAL SCIENCE FOUNDATION) نانو
پوشش‌ها ازجمله مواردی هستند که در اهداف برنامه‌ریزی‌های کلان خودروسازان
درجهان روی آنها تمرکز شده است.
در این راستا، دومین نشست و نمایشگاه تخصصی و صنعتی کاربردهای فناوری نانو
در صنعت خودرو برگزار و چهار تفاهمنامه میان شرکت‌های دانش‌بنیان و
شرکت‌های قطعه‌سازی و خودروسازی امضا شد و این نهادها درخصوص به کارگیری
نانو پوشش‌های سخت و مقاوم همکاری خواهند کرد. حوزه‌های تخصصی و صنعتی در
این نشست، شامل بخش‌های ابزار، قالب، آهنگری، ریخته‌گری، نورد، برش و
ماشین‌کاری، بخش‌های ساخت و طراحی موتور، گیربکس و سایر اجزای مرتبط و
بخش‌های تزیینی خودرو، ازجمله تریم داخل و خارج خودرو، شیشه، آینه و
پلاستیک بود و این نشست تخصصی با هدف آشنایی بیشتر با کاربردهای فناوری
نانو، اطلاع از حمایت‌های ویژه این وزارتخانه و ستاد نانو از صنایع جهت به
کارگیری این فناوری و همچنین شناسایی و بررسی چالش‌ها و پتانسیل‌های موجود
در آن صنعت برگزار شد.
چالش‌های ورود نانو به صنعت خودرو
اما با توجه به مشکلاتی که صنعت خودرو ایران درحال حاضر با آن روبه‌روست و
مردم خرید خودروهای داخلی را مقرون به‌صرفه نمی‌دانند، این فناوری می‌تواند
در کاهش هزینه‌ها، مقاوم‌سازی و همچنین تطبیق نیازهای مردم و سرعت پیشرفت
علم و تکنولوژی کمک کند. البته درعین حال که گره زدن نانو و صنعت خودرو
می‌تواند بسیاری از مشکلات را حل کند، خود با مشکلاتی در پیشبرد اهداف خود
روبه‌روست. برخی کاربردهای مهم تجاری شده نانو پوشش‌ها در عملکرد موتور،
طراحی ظاهری، کاهش مصرف سوخت، زیست‌سازگاری و بهینه‌سازی اقتصادی
خودروهاست.
چالش اصلی در این میان، اجرایی شدن این نوع به کارگیری علم و فناوری میان
دانشگاه و صنعت است. با توجه به شرایط اقتصادی کشور، طرح چنین موضوعاتی در
دست نهاد‌های دولتی است که باید صنعتگران و دانشگاهیان را به هم ارتباط
دهد. اما موضوع اصلی این است که آیا اجرای اینگونه ایده‌ها براساس
برنامه‌ریزی‌های مدون و زمان‌بندی خاصی است یا مانند خیلی از موضوعاتی که
مطرح و سپس رها می‌شود، درحد یک نشست و همایش باقی می‌ماند؟
تصویب آیین‌نامه شرکت‌های دانش‌بنیان
اما در دومین نشست و نمایشگاه تخصصی و صنعتی کاربردهای فناوری نانو در صنعت
خودرو، علی‌اصغر توفیق، معاون آموزشی، پژوهش و فناوری وزیر صنعت و معدن و
تجارت، وحید احمدی، معاون فناوری وزیر علوم و فناوری و سعید سرکار، دبیر
ستاد ویژه توسعه فناوری نانو ریاست‌جمهوری، حضور داشتند و 4 تفاهمنامه میان
شرکت‌های دانش‌بنیان و شرکت‌های قطعه‌سازی و خودروسازی امضا شد. وزارت
صنعت، معدن و تجارت با همکاری ستاد ویژه توسعه فناوری نانو ریاست‌جمهوری
این نشست را با هدف آشنایی صنایع مرتبط با دستاوردهای اخیر در حوزه نانو
پوشش‌ها و رسوخ این فناوری در صنعت خودرو برگزار کرد.
معاون وزیر صنعت، معدن و تجارت در این نشست خبری، از تصویب آیین‌نامه
شرکت‌های دانش‌بنیان خبر داد. علی‌اصغر توفیق گفت: آیین‌نامه شرکت‌های
دانش‌بنیان به تصویب رسیده و قوانین مالکیت صنعت در دولت نیز تصویب شده و
به مجلس ارسال شده است. وی با اشاره به وظایف بنگاه‌ها گفت: مطالعه بازار،
توسعه فعالیت‌های تحقیق و توسعه و اتصال به زنجیره عرضه از مهم‌ترین وظایف
بنگاه‌هاست.
بازگردانی 50 درصد از هزینه تحقیقاتی
معاون وزیر صنعت، معدن و تجارت با اعلام این خبر که استقرار صنایع پیشرفته
در کلان‌شهرها به تصویب رسیده است، افزود: طی یک‌سال گذشته، اقداماتی
درخصوص حمایت از بنگاه‌های صنعتی دارای فعالیت دانش‌بنیان انجام شده است که
از آن جمله، ارائه تسهیلات حمایتی و مشارکتی (ایدرو، صندوق‌ها و طرح‌ها) و
پیشنهاد بندهای قانونی تهیه آیین‌نامه‌های مرتبط حمایت از تحقیق و توسعه
ماده 4 قانون رفع موانع تولید، بند «س» ماده 31 قانون رفع موانع تولید
رقابت‌پذیر و بند «د» تبصره 10 بودجه 94 است. وی افزود: درصورتی که
شرکت‌های تولیدی فعالیت‌های تحقیقاتی خود در این حوزه آغاز و فعالیت‌های
خود را با دانشگاه لینک کنند تا 50درصد هزینههای تحقیقاتی آنها را
برمی‌گردانیم که بودجه فوق برای امسال، 2میلیارد تومان درنظر گرفته شده و
در سال‌های آینده این رقم افزایش خواهد یافت.
توفیق با اشاره به معافیت مالیاتی تحقیق و توسعه گفت: همچنین شرکت‌هایی که
حداقل 500میلیون تومان فروش داشته باشند، حتی فروش ضایعات در صورت ارائه
تحقیق و توسعه در این بخش، 10درصد از مالیات معاف خواهند شد. در ماده 35
قانون که ویژه معادن و صنایع معدنی است نیز درصورتی که معدنی به ثبت رسیده
باشد اما هیچ فعالیتی در آن صورت نگرفته باشد، پروانه این قبیل معادن لغو
خواهد شد. وی افزود: توسعه صنایع مبنی بر توسعه فناوری‌های صنعتی، توسعه
صنایع دانش‌بنیان در بخش کشاورزی، زیست‌محیطی و آلودگی آب و تسهیل در
سرمایه‌گذاری‌ها در صنایع مختلف ازجمله مهم‌ترین برنامه‌های این دفتر است.
سهم 5 درصدی فعالیت خودرویی نانو
رییس ستاد توسعه فناوری نانو ریاست‌جمهوری در این نشست خبری گفت: تنها
5درصد از فعالیت‌های نانو درحوزه خودرو است و درحوزه‌های دیگر فعالیت‌ها
گسترده‌تر بوده و با همکاری وزارت صنعت به دنبال رسوخ نانو در صنایع دیگر
هستیم.
سعید سرکار همچنین در ادامه گفت: در دنیا اقتصاد کشورها به سه دسته تقسیم
می‌شوند؛ کشورهای مبتنی بر اقتصاد مواد خام، اقتصاد دانش‌بنیان و اقتصادی
مبتنی بر خلاقیت که ما نیز سعی داریم از اقتصاد مبتنی بر مواد خام جدا شده و
به سمت اقتصاد دانش‌بنیان حرکت کنیم.
وی ادامه داد: هم‌اکنون بیش از 95درصد از نانو مواد در داخل کشور وجود دارد
اما رسوخ فناوری نانو در صنایع موجود از مهم‌ترین برنامه‌های ما در این
بخش است. درصورتی که امروز توجهی به فناوری نانو در تولید محصولات نشود،
فردا رقابت‌پذیری در بازارها را از دست خواهیم داد.
سرکار افزود: محصولات جدید باکیفیت‌تر تولید می‌کنند که بعضا ارزان‌تر است.
امروز باید به صنایع نوظهور توجه شود که این ارتباطات را تسهیل می‌کند تا
توانمندی‌ها را به صاحبان صنایع ارائه دهیم. به عنوان مثال، در پنجره‌های
یوپی‌وی که از نانو استفاده می‌شود، هرچند این پنجره‌ها مقاومت بالایی
دارند اما دارای قیمت پایینی در بازار هستند.
استفاده 8 حوزه صنعت از نانو
وی با بیان اینکه در 8 حوزه صنعتی از فناوری نانو بهره برده‌ایم، گفت:
دستاوردهای ایران درحوزه نانو مبتنی بر توانمندی داخل است و در این
تکنولوژی، ایران متکی به خود است. سرکار با اعلام این خبر که به دنبال
دارو، پارچه و سایر محصولات هوشمند در این حوزه هستیم، افزود: تنها 5درصد
از فعالیت‌های نانو درحوزه خودرو است و درحوزه‌های دیگر فعالیت‌ها
گسترده‌تر بوده و با همکاری وزارت صنعت به دنبال رسوخ نانو در صنایع دیگر
هستیم.
وی ادامه داد: مولفه اصلی اقتصاد مقاومتی خودکفایی در دانش است و اقتصاد
دانش‌بنیان رکن اصلی اقتصاد مقاومتی است. در زمان تحریم‌ها صادرات محصولات
دانش‌بنیان به کشور را تحریم کردند اما ما معتقدیم ایران توانایی و بنیه آن
را دارد تا به عنوان اقتصاد تهاجمی به سایر کشورها نفوذ کند. رییس ستاد
توسعه فناوری نانو ریاست‌جمهوری با انتقاد از دوربودن بخش صنعت و دانشگاه
درکشور افزود: در غرب، دانشگاه و صنعت با یکدیگر متولد شدند اما در ایران
به بخش صنعت و دانشگاه ازسوی دولت منابع مالی تزریق می‌شود و هریک جداگانه
کار خود را می‌کنند این درحالی است که شرکت‌های دانش‌بنیان می‌توانند به
عنوان واسط این خلأ را پرکرده و این ارتباط را برقرار کنند.
چند پرسش از خودروسازان
معاون فناوری وزیر علوم نیز گفت: برای شکاندن طلسم صنعت خودرو باید حرکت
جدید را شروع کنیم که متاسفانه بعضی از صنایع ما تقاضای چنین خواسته وجود
ندارد. وحید احمدی گفت: این سوال مطرح است که آیا شرکت‌های تولیدی خصوصی
درخواست مرکز رشد کرده‌اند؟ صنایع خودروسازی و قطعه‌سازی چند مرکز رشد
دارند؟ باید با چنین طرح‌ها و نشست‌هایی مانع آغاز یک پروژه ناموفق باشیم،
اکنون شاهد قدم اول هستیم که خودروسازان تحقیق و توسعه خود را با دو
دانشگاه بزرگ آغاز کرده‌اند.
منبع: روزنامه تعادل
