ناکارآمدی نسخه چینی برای صنعت خودرو ایران
تکثر، راهکار چینی‌ها برای خودروساز شدن
عبدالله توکلی‌لاهیجانی
با تاکید بر اینکه بر اساس تعاریف موجود، این
تعداد خودروساز در ایران وجود ندارد و واحدهای فعال نیز خودروساز نیستند،
گفت: تعریف خودروساز در دنیا با آنچه در ایران در حال اتفاق است، متفاوت
بوده زیرا خودروسازی، زنجیره ارزش فعالی دارد که ارزش از طریق آن شکل
می‌گیرد و در کنار آن یک سایت تولیدی، واحد طراحی و توسعه محصول و زنجیره
تامین قرار دارد که با این روند ایران تنها ۲ خودروساز دارد و باقی واحدها
نمایندگی فروش و واسطه‌گری خودرو هستند. وی با اشاره به سیاست خودروسازی
چین اظهار کرد: این کشور از طریق تکثر اقدام به ایجاد خودروسازان زیادی کرد
و به دنبال رقابتی که در این شرایط ایجاد شد با تکیه بر راه‌حل‌های
پیشنهادی توانست چند خودروساز مشهور چینی را ایجاد کند.
این کارشناس
صنعت خودرو در تشریح مشخصات خودروساز اظهار کرد: خودروساز کسی است که تجارت
او از طریق ساخت و فروش خودرو ایجاد می‌شود. به طور قطع فعالیت اقتصادی در
تولید خودرو با تیراژهای میلیونی حاصل می‌شود و هرگونه فعالیت در این
زمینه با تیراژ زیر میلیونی فعالیت را اقتصادی نخواهد کرد و از آنجا که در
سال‌های گذشته سیاست‌گذاری‌ها به گونه‌ای بوده که واسطه‌گری همواره درآمد
بالایی به همراه داشته پوشش آبرومندانه‌ای با عنوان خودروساز را یدک
کشیده‌اند در حالی که به هیچ عنوان وارد فعالیت حوزه تولید نشده‌اند.
وی
ادامه داد: به طور قطع درصورت داشتن سایت تولیدی واردات قطعات و مونتاژ
آنها به صرفه نیست بنابراین فعالیت باید اقتصادی بوده و اقدامات اولیه با
هدف داخلی‌سازی آغاز شود و برای این اقدام نیز مالکیت معنوی روی طرح‌ها در
اختیار داشت که در این شرایط راه‌اندازی یک مرکز طراحی ضروری است و در این
شرایط، زنجیره‌های خودروسازی شکل می‌گیرد.
توکلی‌لاهیجانی در اختیار داشتن
۸۰ واحد خودروساز و ایجاد رقابت با این تعداد را اتفاق خوشایندی در صنعت
خودرو دانست و افزود: اگرچه تجربه‌ای مانند چین غیر معمول است و اقتصادی
نیست اما باید در فضای رقابتی از طریق تکثر به چند خودروساز برتر رسید در
حالی‌که در ایران بسیاری از واحدهای خودروساز فعالیت در زمینه تولید را
کنار گذاشته و اقدام به واردات می‌کنند. گزارش انجمن جهانی خودروسازان نشان
می‌دهد امریکا با ۲۹ شرکت خودروسازی و تولید ۱۲میلیون و۱۰۰هزار خودرو
توانسته رتبه دوم جهان را به خود اختصاص دهد.
ژاپن نیز دیگر کشور پیشتاز در
صنعت خودروسازی است که با ۱۱ واحد خودروسازی تولیدات خود را در سال ۲۰۱۵
میلادی از ۹میلیون و ۲۷۸هزار خودرو فراتر برد و بخش عمده‌ای از بازارهای
جهانی را به خود اختصاص داد. آلمان نیز که واحدهای تولیدی آن حدود یک‌هفتم
ایران است میزان تولیدات آن حدود ۶ برابر خودروسازان ایران است. کره که
صنعت خودروسازی را همزمان با ایران آغاز کرده شرایط بسیار متفاوتی را سپری
می‌کند. چشم‌بادامی‌ها که تعداد خودروسازان آنها یک‌چهلم ایران است دو سال
پیش ۵/۴ میلیون دستگاه خودرو تولید کردند.
نگاه خودروسازان به بازار داخلی
آرمان خالقی، عضو هیات مدیره
خانه صنعت، معدن و تجارت ایران در این باره گفت: با رونق و
ارتقای کیفیت قطعات و تولید محصولات رقابتی امکان ورود صنعت خودرو به
بازارهای جهانی فراهم شده و این صنعت می‌تواند در اشل شرکت‌های بزرگ
خودروسازی در دنیا تولید و فعالیت کند.
وی بر لزوم سیاست‌گذاری درست برای
دستیابی به نشان تجاری بین‌المللی در صنعت خودرو تاکید و اظهار کرد: چنانچه
خواستار دستیابی به خودروسازی با نشان بین‌المللی هستیم باید در
سیاست‌گذاری صنعت خودرو مرجعی واحد تصمیم‌گیری کند و به طور قطع این مسئله
مهم‌ترین گامی است که باید در صنعت خودرو برداشته شود.
این فعال صنعتی
بزرگترین مشکل فعلی تولیدکنندگان داخلی را نگاه به بازار داخل اعلام و
تصریح کرد: هم‌اکنون خودروسازان خود را تنها در اندازه بازارهای داخلی
می‌بینند و کمتر به بازارهای بین‌المللی فکر می‌کنند در حالی که با ورود به
بازارهای جهانی می‌توان تولید در این صنعت را در اشل شرکت‌های بزرگ فراهم
کرد. وی تصریح کرد: محدود کردن تولید و فعالیت به جهت نوع بازار و
تحریم‌های گذشته، حصاری فرضی و ذهنی را برای خودروسازان ایجاد کرده در حالی
که با بهبود روابط و رفع تحریم‌ها باید از اوضاع کنونی عبور کرد و شرایط
ذهنی ایجاد شده را شکست.
این فعال در حوزه صنعت کشور گفت: در چنین شرایطی
تلاشی برای باز کردن بازار عرضه تولیدات انجام نشده و اقدامی برای جذب
بازارهای جهانی نیز نمی‌شود. براین اساس باید در فضای ایجاد شده خودروسازان
به سرعت ارتباط خود را با دنیا افزایش دهند تا موضوع اقتصاد مقاومتی هرچه
سریع‌تر شکل بگیرد.
لزوم استاندارد صدور مجوز خودروسازی
بر اساس این گزارش، بررسی روند کشورهای خودروساز نشان می‌دهد برتری آنها نسبت به ایران نه تنها به تعداد محصولات آنها محدود نمی‌شود بلکه در کیفیت محصولات نیز شاهد شرایط بسیار متفاوتی هستیم به طوری که ایران با ده‌ها برابر شرکت خودروسازی کمتر از یک‌میلیون خودرو تولید می‌کند که تقریبا تمام آنها وارد بازار انحصاری داخلی می‌شود.
این شرایط نشان می‌دهد که سیاست صنعت خودرو ایران برپایه اشل‌های کوچک خودروسازی است؛ موضوعی که در دنیا منسوخ شده زیرا با فاصله گرفتن از این سیاست و تعریف استانداردهایی برای دریافت مجوز خودروسازی می‌تواند صنعت خودرو ایران را از مونتاژکاری دورکرده و به سمت تولید سوق دهد. در این شرایط دیگر شاهد واحدهای خودروساز کوچک با تولیدات بی‌کیفیت و تنها با نگاه به بازار داخلی نخواهیم بود.
منبع: گسترش صمت
