بازتاب اجازه صدور گواهینامه برای زنان سعودی بدون اجازه مردان
دستور تحقیر آمیز
در سال‌های گذشته اجازه محدودی برای رانندگی زنان عربستانی صادر شده بود که
البته تا حدی جنبه تحقیرآمیز داشت. این اجازه فقط شامل رانندگی در نواحی
داخل شهر بود و در خارج از شهر باید یکی از محارم همراه راننده زن باشند.
جالب این که زنان تنها از روز شنبه تا چهارشنبه و از ساعت ۷ صبح تا ۸ شب اجازه رانندگی داشتند و ماموران راهنمایی و رانندگی به طور مطلق حق صحبت با رانندگان زن را نداشتند. در صورت تخلف راننده زن هم از طریق هیات امر به معروف و نهی از منکر به ولی زن اطلاع داده می‌شد.
اعتراض زنان سعودی
امثال همین دستور و ممنوعیت باعث شد زنان عربستان‌سعودی تصمیم به اعتراض
بگیرند. در یکی از این اقدام‌ها آنها برنامه‌ای برای رانندگی دسته‌جمعی
گذاشتند. اگرچه این برنامه با هشدار مقام‌های این کشور اجرا نشد اما تصاویر
ویدئویی از دو زن سعودی که در حال رانندگی در شهر ریاض بودند، در اینترنت
منتشر شد و تا مدت‌ها بحث و گفت‌وگو درباره آن در جریان بود.
از دهه ۹۰ میلادی تاکنون زنان سعودی سه‌بار اعتراض مشابه داشتند. یک‌بار در سال ۱۹۹۰، بار دوم در سال ۲۰۱۱ و آخرین‌بار در سال ۲۰۱۷٫ در اعتراض سال ۱۹۹۰ تعداد زیادی از زنان دستگیر شدند و بسیاری هم کارشان را از دست دادند.
حکم سال ۲۰۱۷
در نهایت بعد از سال‌ها فعالیت درباره حقوق زنان در داخل و خارج عربستان،
سرانجام در این کشور به زنان اجازه رانندگی داده شد. این حکم سلطنتی که
هفته پیش در تلویزیون عربستان به طور رسمی از سوی سلمان‌بن‌عبدالعزیز اعلام
شد، از شهریورماه سال آینده اجرایی می‌شود و قرار است یک کمیته جدید
یافته‌های خود را در ۳۰ روز آینده در مورد چگونگی اجرای این سیاست ارائه
کند.
در واقع بعد از اجرایی شدن این حکم، زنان عربستانی اجازه خواهند داشت بدون رضایت مردان گواهینامه رانندگی داشته باشند. البته تا پیش از این حکم، ممنوعیت رانندگی برای زنان در عربستان عرف بود و هیچ قانون مدونی مبنی‌بر ممنوعیت رانندگی زنان در این کشور وجود نداشت.
واکنش‌های منفی و مصلحتی
بر اساس پیش‌بینی‌ها بافت سنتی جامعه عربستان به این دستور واکنش منفی نشان
داد. دو روز پس از این دستور، وزارت کشور عربستان سعودی از بازداشت مردی
خبر داد که با انتشار ویدیویی سوگند خورده و تهدید کرده بود هر زنی را که
رانندگی کند، همراه با خودرویش خواهد سوزاند.
مفتی‌های سعودی نسبت به اجازه رانندگی به زنان عربستانی از سوی مقامات این کشور واکنش مصلحت‌آمیز نشان دادند. آنها پیش از این بارها فتوا داده بودند رانندگی زنان عربستانی خلاف موازین شرع اسلام است اما با صدور حکم جدید درباره رانندگی زنان از سوی ملک سلمان مواضع و فتوای آنها نیز یک‌باره تغییر کرد.
هیات علما هم که بزرگترین هیات دینی در عربستان است، در صفحه خود در توئیتر اعلام کرد پادشاه عربستان براساس منافع و مصلحت کشور و مردمش عمل می‌کند و این تصمیم را بر اساس شریعت اسلام گرفته است.
استقبال‌ها و تحلیل‌ها
دبیرکل سازمان‌ملل یکی از اولین افراد مهمی بود که از این حکم استقبال کرد و
در پیامی توئیتری این تصمیم را گامی مهم در مسیری درست دانست.
نشریه بیلد آلمان هم در مطلبی به این موضوع پرداخت و نوشت: «عربستان سعودی یک تصمیم تاریخی گرفته است و به‌عنوان آخرین کشور دنیا به زنان اجازه رانندگی و دریافت گواهینامه را می‌دهد و این تصمیم بخشی از یک پروژه اصلاحی بسیار بزرگ عربستان در چارچوب طرح موسوم به چشم انداز ۲۰۳۱ است که بر اساس آن ریاض می‌خواهد اقتصاد و جامعه خود را مدرنیزه کند. نیروی محرک پشت این پروژه محمد‌بن سلمان ۳۲ ساله، ولیعهد عربستان سعودی و وزیر دفاع این کشور است.»
روزنامه اتریشی دی‌پرسه در مطلبی به بررسی اهداف پشت‌پرده آزادی رانندگی برای زنان در عربستان پرداخت و نوشت: «پادشاهی عربستان سعودی می‌خواهد از طریق اصلاحات داخلی توجهات بین‌المللی را جلب کند و برای استراتژی سختگیرانه و افراطی منطقه‌ای خود علیه ایران، قطر و یمن، حمایت بین‌المللی را به دست آورد.»
استقبال صنعت خودرو
شماری از بزرگترین تولیدکننده‌های خودرو در جهان در پی برداشته شدن
ممنوعیت رانندگی برای زنان عربستان اعلام کردند به‌طور مستقیم برای زنان
این کشور تبلیغ خواهند کرد.
فارغ از شایعه‌هایی مانند این که در عربستان هم‌زمان با برداشته شدن ممنوعیت رانندگی زنان، بسیاری از آنها لامبورگینی خریدند اما کمپانی‌های فولکس‌واگن، فورد و نیسان ازجمله تولیدکنندگان بزرگ خودرو هستند که اعلام کردند تبلیغ تولیدات خود را برای زنان سعودی آغاز کرده‌اند.
در حا‌ل‌حاضر بزرگترین فروشندگان خودرو در عربستان تویوتا و هیوندای هستند و خودروهای اسپرت کمپانی هیوندای محبوبیت زیادی در این کشور دارند.
به هرحال لغو ممنوعیت رانندگی زنان به معنای ایجاد بازار جدید بالقوه برای چندین میلیون خریدار ثروتمند خودرو در عربستان است. درآمد بالای این کشور به‌عنوان بزرگترین تولیدکننده نفت جهان به معنای این است که برخی ثروتمندترین مردم جهان در عربستان زندگی می‌کنند و این برای بسیاری خودروسازان بزرگ جهان نوید یک بازار جذاب را می‌دهد.
