برخی مدیران علاقه خاصی به فرانسه، «پژو» و «رنو» دارند!
از دیگرسو، بحث ضرر مالی است که واردکنندگان براثر بسته شدن سایت متحمل شده‌اند. همچنین ماجرا از این قرار است بارها اعلام شده باید از بخش خصوصی حمایت شود ولی در واقعیت این اتفاق نه تنها رخ نداده است بلکه هر روز موانع بیشتری بر سر راه بخش خصوصی و بازرگانان قرار می‌گیرد.
درباره شرایط واردکنندگان و خودروسازان داخلی، مجلس نهم تحقیق و تفحصی انجام داد که علی علیلو، عضو کمیسیون صنایع مجلس نهم این ماجرا را پیگیری می‌کرد. او ازجمله نمایندگانی بود که بارها به این موضوع اشاره کرد که واردات خودرو از ابتدای سال‌جاری افزایش یافته است اما نگران‌کننده نیست.
علی علیلو در گفت‌وگو با «دنیای خودرو» نسبت به سیاست‌های اشتباهی که موجب بسته شدن سایت ثبتارش شده‌اند، اشاره و تاکید می‌کند سنگ‌اندازی جلوی بخش خصوصی به نفع اقتصاد نیست. این گفت‌وگو به شرح زیر است.
شما عضو کمیسیون صنایع مجلس نهم و از نمایندگانی بودید که بحث تحقیق و تفحص از خودروسازان را تا انتها پیگیری کردید. با توجه به این‌که چند ماه است سایت ثبت سفارش خودروهای وارداتی بسته شده، در این مورد چه نظری دارید؟ آیا موافقید به‌طور کلی جلوی واردات خودرو به کشور گرفته شود یا مخالف چنین تصمیمی هستید؟
زمانی که تحقیق و تفحص انجام شد ما با رویکرد حمایت از تولید داخلی این کار را انجام دادیم اما هیچگاه این نگاه را نداشتیم که جلوی واردات باید گرفته شود بلکه اعتقاد جدی داشتیم باید واردات را کنترل کرد. درواقع شاخص کنترل برای واردات به این منظور است که به‌تولید داخلی لطمه نخورد.
اما می‌شود از واردات به عنوان اهرم محرک با ایجاد فضای رقابتی برای بهبود صنعت و تولید داخلی استفاده کرد؟ اگر ما جلوی واردات را بگیریم، نمایندگی‌‌های شرکت‌های خارجی که سطح بالایی از اشتغال و فضای کسب و کار را در دست دارند، آیا به این فکر شده است سرنوشت این شرکت‌ها چه می‌شود؟ اگر جلوی فروش این شرکت‌ها به این شکل صددرصدی که در حال حاضر بسته شده است، گرفته شود، قطعا ادامه کار برایشان توجیهی ندارد و کم‌کم مجبور می‌شوند شرکت‌هایشان را در داخل کشور تعطیل کنند. این اتفاق هم لطمه به بحث اشتغال‌زایی است و هم به فضای کسب‌و‌کار ضربه می‌زند.
اگر این شرکت‌ها بسته شوند و چون به‌عنوان نمایندگی هستند، خدمات پس از فروش و سرویس‌هایی که به دارندگان ماشین‌های خارجی ارائه می‌دهند، تحت‌شعاع قرار می‌گیرد. دارندگان ماشین‌های خارجی در ایران تعدادشان کم نیست. این اقدامات شاید ایجاد نارضایتی برای این گروه از مصرف‌کنندگان و همچنین فضای رقابتی را کم و ضعیف کند.
از طرفی فضای انحصاری برای تولیدکنندگان داخلی ایجاد می‌کند که چندان خوب نیست. هرچند ممکن است موقعیت خوبی را برای تولیدکنندگان داخلی ایجاد کند اما این یک روی سکه است، انحصار ضرر دارد زیرا ما به کنترل برای حمایت از تولید داخلی اعتقاد داریم اما برای بستن واردات به هر بهانه‌ای که باشد، مخالفیم چون در اینجا دیگر آن روی سکه که حمایت از تولید داخلی است، محقق نمی‌شود بلکه ایجاد انحصار فی‌النفسه مضر است.
به نظر شما کسانی که اعتقاد دارند باید جلوی واردات به طور کلی گرفته شود، چه هدفی را دنبال می‌کنند و تاثیرات این اقدامات را چگونه ارزیابی می‌کنید؟
تا جایی که مطلع هستم برای بستن سایت ثبتارش تا به حال هیچ توضیح قانع کننده‌ای داده نشده و نمی‌دانم اتخاذ این تصمیمات به چه دلیل است. آیا این اقدامات هوشمندانه و هدفمند هستند یا به صورت مقطعی صورت گرفته‌اند و صلاح دیده‌اند فعلا ثبتارش بسته باشد؟ یا یک تصمیم لحظه‌ای است که یک تیم مدیریتی یک‌باره تصمیم می‌گیرد و آن را اجرا می‌کند، بدون آن که به عواقب چنین تصمیم لحظه‌ای بیندیشد.
به هرحال بسته شدن ثبتارش برای ما مبهم است و کسی هم برای مصرف‌کننده توضیحی نداده و آنها هم در ابهام هستند. اصولا این تصمیم‌ها از سوی مدیران دولتی رده سوم و چهارم گرفته می‌شوند که پیش از این هم شاهد بوده‌ایم و جز تبعات منفی حاصلی نداشته است و بعد دوباره به این نتیجه می‌رسند باید ثبتارش باز شود و کسی از ضررهای ماجرا نمی‌گوید.
انجمن واردکنندگان از ضرر ۳۵میلیارد تومانی واردکنندگان خودرو به‌دلیل بسته شدن سایت ثبتارش خبر داده است. از دیگر سو، سازمان توسعه و تجارت از نوسازی سایت و ارائه دستورالعمل جدید خبر می‌دهد. همچنین برخی کارشناسان این حوزه خبر از دستور یک‌شبه وزیر قبل برای بسته شدن ثبتارش می‌دهند و دلیل این موضوع را باز شدن بازار برای خودروهای پسابرجامی می‌دانند. چه میزان این تحلیل را دقیق و درست می‌دانید؟
در ماجرای تحقیق و تفحصی که از خودروسازان داشتیم برای ما ثابت شد از طرف برخی مدیران علاقه خاصی نسبت به فرانسه به‌خصوص خودروسازی پژو و رنو وجود دارد. این میزان علاقه کار خودش را حالا دارد انجام می‌دهد و حالا شامل چه کسانی می‌شود، دستگاه‌های نظارتی ما بهتر می‌توانند در این مورد اظهار‌نظر کنند.
در گزارش‌ها اعلام کردیم چه کسانی هستند. شاید دور از ذهن نباشد اما همان آدم‌ها جمع شده‌اند و تصمیم گرفته‌اند جلوی واردات گرفته شود تا بازار حاضر و آماده در اختیار دو شرکت باشد و همان‌ها هم شاید وزیر سابق را به گرفتن چنین تصمیمی یعنی بسته شدن ثبتارش مجاب کردند.
حال آیا وزیر واقف به پشت‌پرده این توجیهات بوده است یا خیر؟ نمی‌دانم. البته وقتی می‌گویند ایشان پیر صنعت هستند، باید از پشت‌پرده خبر می‌داشتند و اگر واقف به پشت پرده‌ها بودند و این تصمیم را گرفتند که دیگر ماجرا قابل‌دفاع نیست.
من تنها چیزی که می توانم بگویم تا قضاوت نابه‌جا هم نباشد و ماجرا ناخوشایند نشود، دستگاه‌های نظارتی باید وظیفه خود را انجام بدهند یعنی هیچ منافاتی وجود ندارد سیستم واردات و سایت اصلاح شود بدون آنکه بخواهند این شوک را به بازار وارد کنند. هر زمان این سیستم تکمیل می‌شد، می‌توانستند روی سیستم اصلی آن را پیاده کنند و نیازی به توقف چندماهه سایت نبود.
در مورد ضرری که واردکنندگان خودرو به دلیل بسته شدن سایت دیدند، چه نظری دارید؟ از دیگر سو، رئیس جمهور در ابتدای دولت یازدهم به حمایت از بخش خصوصی تاکید داشتند ولی این رفتارها موانع سخت‌تری پیش روی بخش خصوصی قرار داده است. چقدر با این موضوع موافقید؟
به سود و ضرر واردکنندگان خودرو کاری ندارم، بحث من ملی است و درباره موضوع سیاست‌گذاری اشتباه نقد دارم. آیا این سیاست‌گذاری‌ها اصلا درست هستند؟! برخی به خودشان اجازه می‌دهند بگویند اینها سرمایه دارند، واردات می‌کردند و سود زیادی برده‌اند حالا چند وقت هم سود نبرند، من داعیه سود و ضرر آن افراد را ندارم اگرچه کشور هم به لحاظ اقتصادی یک رکن اقتصادی‌اش همین سرمایه‌هاست که به همین آدم‌ها و بخش خصوصی مربوط می‌شود.
اقتصاد در تمام کشورهای موفق روی دوش بخش خصوصی بوده است البته نه بدون حد و مرز بلکه حتما قانون و کنترل برایش وجود دارد که در کشور ما همین کنترل هم وجود نداشته است. وقتی صحبت از آفت از سرمایه و سرمایه‌دارها می‌شود، همیشه ناله می‌کنیم اما به جای این ناله‌ها می‌توانیم سرمایه را قانونمند کنیم.
مگر می‌شود کشوری که می‌تواند بدون سرمایه و سرمایه‌دارها تولید، گردش مالی داشته باشد تا بتواند جلوی رکود را بگیرد. درواقع همین آدم‌ها در بخش خصوصی با سرمایه‌شان تولید، صادرات و گردش مالی ایجاد می‌کنند و باید حمایت شوند. پس ما کاری به سود و زیان واردکنندگان نداریم بلکه بحث ما سیاست‌گذاری است.
حال سوال این است این سیاستی که اتخاذ شد (بستن سایت ثبت سفارش خودرو) براساس چه توجیه عقلانی، منطقی و اقتصادی است؟ با توجه به شرایط کشور ما لازم است جلوی شوک‌ها را بگیریم. این روزها با موانع جدی برای سرمایه‌گذاری در کشور مواجه هستیم، به جای حمایت و تشویق سرمایه‌گذاران خارجی برای ورود به کشور راه‌های دیگری را انتخاب کرده‌ایم.
اگر در کار بخش خصوصی نقصی دیده می شود،آن را قانونمند و اصلاح کنیم. در عین حمایت آنها را قانونمند و تحت نظارت ببریم تا اگر در نقطه‌ای سوءاستفاده‌ای وجود دارد آن را رفع کرده نه این که صورت‌مساله را پاک کنیم. برای برخی مدیران ناتوان در دنیا همیشه به این شکل بوده که صورت مساله پاک کرده‌اند و به خودشان زحمت ارائه راهکار نمی‌دادند.
