در سوله پشت موزه خودروهای تاریخی تهران چه می‌گذرد؟ +تصاویر
شکل‌گیری دفینه
شکل‌گیری موزه خودروهای تاریخی تهران به اواخر دهه 70 شمسی باز‌می‌گردد.
در این زمان انبوهی از خودروهایی که در دوران پس از انقلاب اسلامی ضبط و
مصادره شده بودند و هرگز از طریق مزایده به افراد حقیقی فروخته نشده
بودند، در تعدادی سوله به خواب رفته بودند. با این حال در دهه 70 شمسی و به
طور پراکنده، گهگاه تعدادی از این خودروها در برخی نمایشگاه‌های محدود به
نمایش عمومی درآمدند. در پایان این دهه که به همت برخی علاقه‌مندان و
مسئولان وقت، بحث احداث موزه خودروهای کلاسیک در کشور مطرح شد، محل یکی از
بزرگترین سوله‌های نگهداری این خودروها به عنوان مکانی مناسب برای ساخت
موزه مذکور مطرح شد و در نهایت در همین دوره بود که موزه خودروهای تاریخی
تهران در حاشیه جاده مخصوص کرج تاسیس شد. بنابر گفته‌های موثق، در ابتدا
تعدادی از خودروها که وضعیت بهتری نسبت به سایرین داشته، از نظر ارزش مادی و
معنوی نیز بالاتر از بقیه به نظر می‌رسیدند، برای حضور در موزه آماده
شدند. پس از افتتاح موزه و در دهه 80 شمسی، تلاش‌هایی نیز برای افزودن بخشی
از این سوله پشتی به موزه و افزودن خودروهای داخل آن به صحن اصلی انجام شد
که هرگز عملی نشد. بنابراین با دست نخورده ماندن این سوله و عدم گسترش صحن
اصلی به این قسمت، دفینه موزه شکل گرفت. در حقیقت این بخش به یک انبار
دائمی برای خودروهایی بدل شد که به هر دلیل به بخش اصلی موزه آورده نشدند و
در خفا ماندگار شدند.
وضعیت نگهداری خودروها
شاید بزرگترین نقطه
ضعف دفینه موزه، وضعیت نامناسب نگهداری خودروها در آن باشد. سوله‌هایی که
حاوی این خودروها بودند، از ابتدا برای نگهداری خودرو طراحی و ساخته نشده
بودند و به همین دلیل از نظر تهویه، برودت و مواردی از این دست برای انبار
کردن خودروهای کلاسیک مناسب به نظر نمی‌رسیدند. این وضعیت هرگز بهبود نیافت
و همین مورد سبب شد تا به تدریج وضعیت بسیاری از این خودروها به گواه
شاهدان عینی افت شدیدی داشته باشند. برخی از این خودروها روی چرخ‌های خود
قرار دارند و تعدادی نیز به صورت غیراصولی روی خرک‌هایی قرار گرفته‌اند که
به شاسی و متعلقات فنی آنها آسیبی جدی وارد می‌کند. علاوه بر این، در
مواردی برای جابه‌جایی این خودروها از تجهیزاتی همانند لیفتراک استفاده شده
که آسیبی دوچندان به بدنه و متعلقات فنی خودرو زده است. بنابراین وضعیت
کلی بیشتر این خودروها چندان دلچسب نیست و با استانداردهای جهانی فاصله
قابل توجهی دارد. در برخی موارد، تعدادی از این خودروها برای بازسازی و
تعمیرات اساسی توسط عده‌ای از مسئولان و علاقه‌مندان داوطلب انتخاب شده بود
تا در نهایت به تدریج تمامی خودروهای این بخش بازسازی شوند. با این حال به
دلیل پاره‌ای مشکلات، این پروژه مسکوت ماند. در یک مورد خاص یک دستگاه
فراری 308 سورمه‌ای رنگ توسط تیمی به رهبری استاد کامرانفر بازسازی شد و
بیتزارینی 5300GT، لامبورگینی اسپادا و آلفارومئو 6C نیز تمیز شدند. اما در
نهایت تعداد زیادی از خودروهایی که نیاز مبرمی به بازسازی دارند،
دست‌نخورده رها شدند.
نمایش برخی خودروها
از همان دهه 70 شمسی، بحث افزوده‌شدن تدریجی خودروهای دفینه به صحن اصلی
موزه مطرح بود. به همین دلیل تعداد زیادی از خودروها تمیر و بازسازی شدند و
حتی در برخی موارد به نمایش عمومی درآمدند. در یک مورد خاص، در نمایشگاهی
که به خودروهای دو‌دیفرانسیل و آفرود اختصاص یافته بود، لامبورگینی اسپادا
قهوه‌ای، آلفارومئو 6C و بیتزارینی 5300GT به نمایش درآمدند. علاوه بر این،
در نمایشگاهی که در مجموعه نمک‌آبرود در نوروز افتتاح شد، تعدادی از
خودروهای کمتر دیده شده همانند فراری 308، فراری 365 باکسر، سیتروئن SM و
مورگان به نمایش عمومی درآمدند. با این حال پس از اتمام نمایشگاه‌های
دوره‌ای ذکر شده، این خودروها به دفینه موزه بازگشتند و حتی شاید بتوان گفت
زحماتی که برای تمیز‌کردن کامل این خودروها کشیده شده بود، هدر رفت. علاوه
بر این تعدادی از خودروهایی که در این سوله و موارد مشابه قرار داشتند نیز
به موزههای خودرو کاخ‌های نیاوران و سعدآباد منتقل شدند که امیدها برای
احداث و گسترش موزههای خودرویی در کشورمان را افزایش داد.
جایگاه دفینه در آینده موزه
در صورتی که وعده‌های مدیریت کنونی موزه مبنی بر افتتاح یک موزه مدرن و
منطبق با استانداردهای جهانی در محل فعلی موزه قدیم و بازسازی حرفه‌ای آن
محقق شود، می‌توان دفینه موزه را برگ برنده آن برای ادامه حیات آن ارزیابی
کرد. برخی از خودروهایی که در این بخش از موزه قرار دارند می‌توانند ارزش
کاری که در قبال موزه انجام می‌گیرد را دوچندان کنند. با بازسازی نهایی و
ساخت محل مدرن و جذاب، امکان گسترش و حتی نمایش دائمی و دوره‌ای تعدادی از
خودروها وجود خواهد داشت و در طی چند مرحله، این خودروها می‌توانند در
مراسمی عمومی و با حضور علاقه‌مندان و رسانه‌ها، به صحن اصلی موزه افزوده
شوند. علاوه بر این درج تاریخچه هر یک از این خودروها در کنار وضعیت مناسب
نگهداری، می‌تواند به اعتبار موزه و ارزش کلی مجموعه آن بیفزاید.
در
نهایت می‌توان این نکته را اضافه کرد که در صورتی که دفینه موزه همانند صحن
اصلی آن نیز از نظر وضعیت نگهداری خودروها بهبود یابد و تعدادی از متخصصان
برای بازسازی و آماده‌سازی خودروها برای انتقال به صحن اصلی با موزه
همکاری کنند، می‌توان آینده درخشانی برای صحن اصلی و حتی انبار موزه تصور
کرد. در هر صورت انجام هر یک از این موارد را می‌توان به فال نیک گرفته،
منتظر بهبود کیفیت موزه و دفینه آن بود.
