حضور واردکنندگان متفرقه الزام یا اجبار؟

به گزارش "پدال نیوز" به گزارش پدال نیوز به نقل از دنیای اقتصاد، با وجود آنکه نزدیک به دو ماه از بسته شدن سایت ثبت‌سفارش برای واردکنندگان غیرنماینده (متفرقه‌ها) می‌گذرد و بسیاری از این واردکنندگان نیز امید به بازگشایی دوباره این سیستم دارند که وزارت صنعت، معدن و تجارت تصمیم خود در این زمینه را قطعی و نهایی اعلام کرده است.به دنبال ابلاغ دستورالعمل کنترل بازار ارز در 12دی‌ماه سال جاری، وزارت صنعت، معدن و تجارت در اواسط این ماه سیستم ثبت‌سفارش واردات خودرو برای واردکنندگان متفرقه (غیرنماینده) را بست. کمی بعد از این موضوع وزارتخانه با ملغی کردن ثبت‌سفارش‌های قبلی نیز به‌نوعی مانع از ورود خودروهای وارداتی شد که پیش از مقررات جدید وزارتخانه به‌طور قانونی ثبت‌سفارش شده بود.
 
اما پیش از تصویب مقررات مربوط به نمایندگی‌های متفرقه، وزارت صنعت با هدف ساماندهی بازار در فضای پسا تحریم از فعالیت نمایندگی‌های غیر‌مستقیم نیز جلوگیری کرد. این در شرایطی است که وزارتخانه فعالیت در بازار وارداتی‌ها را تنها منوط به نمایندگی مستقیم و رسمی از شرکت مادر کرده است. به این ترتیب در حالی که واردکنندگان متفرقه از بازار حذف شده‌اند و این موضوع به‌نوعی می‌تواند به نفع واردکنندگان رسمی باشد، اما انتقاداتی که از سوی این شرکت‌ها نسبت به عدم فعالیت متفرقه‌ها صورت گرفته، موجب تعجب بسیاری از فعالان بازار وارداتی‌ها شده است.
 
در این زمینه برخی از واردکنندگان رسمی در گفت‌وگو با «دنیای‌اقتصاد» عنوان می‌کنند که عدم حضور واردکنندگان متفرقه موجب از بین رفتن بازار رقابتی خواهد شد. بازاری که در آن خبری از انحصار یک بخش نیست و حضور بازیگران مختلف موجب شفافیت هرچه بیشتر آن می‌شود. دفاع واردکنندگان نماینده از شرکت‌های متفرقه و جلوگیری از انحصار در شرایطی صورت می‌گیرد که به‌دنبال ممنوعیت واردات خودروهای سواری متفرقه توسط وزارت صنعت در اوایل بهمن‌ماه سال 1393 بسیاری از واردکنندگان مستقیم، عدم حضور این شرکت‌ها را موجب شفافیت بیشتر بازار عنوان می‌کردند. در آن مقطع به‌رغم تاکید برخی از کارشناسان مبنی‌بر اینکه حضور متفرقه‌ها موجب افزایش رقابت در بازار خواهد شد، اما نمایندگی‌ها چنین دیدگاهی را رد می‌کردند و حذف آنها را موجب بروز انحصار در بازار تفسیر نمی‌کردند. حال در شرایطی که به‌نظر می‌رسد، تغییر شکل بازار موجب شده که دیدگاه‌ها نیز تغییر کند، اما یک پرسش اساسی مطرح می‌شود اینکه حضور متفرقه‌ها چه معایب و مزایایی در بازار خودروهای وارداتی به همراه دارد؟ در پاسخ به این پرسش در شرایط کنونی چند دلیل مشخص از سوی کارشناسان و فعالان بازار خودروها عنوان می‌شود؛ اولین دلیل اینکه حضور واردکنندگان متفرقه در بازار خودروهای وارداتی موجب می‌شود که بازار شکل رقابتی به خود بگیرد؛ چراکه واردکنندگان متفرقه با عرضه محصولات متنوع به بازار، انحصار قیمتی را که ممکن است تنها در اختیار نمایندگی‌های رسمی باشد از بین می‌برند. از آنجا که عرضه‌کنندگان متعددی در بازار فعال هستند بنابراین انحصاری نیز در بازار شکل نخواهد گرفت. دلیل دومی که کارشناسان عنوان می‌کنند این است که نبود واردکنندگان متفرقه موجب شکل‌گیری خلأ در بازار به‌دلیل کاهش عرضه و انحصار می‌شود و تاکید دارند که مشتریان خودرو متضرران اصلی چنین محدودیت‌هایی هستند؛ چراکه به‌واسطه ممنوعیت فعالیت واردکنندگان متفرقه، در واقع 51 درصد منبع واردات خودرو به کشور حذف می‌شود. در این مورد، یکی از فعالان بازار خودروهای وارداتی در گفت‌وگو با «دنیای‌اقتصاد» می‌گوید: به‌دنبال عدم فعالیت واردکنندگان متفرقه بازار با کمبود مواجه خواهد شد. در چنین شرایطی شرکت‌های نمایندگی به‌دلیل انحصاری که در بازار دارند خودرو وارداتی خود را به قیمت دلخواه عرضه خواهند کرد. وی معتقد است: حضور متفرقه‌ها در شرایط کنونی به‌دلیل پرداخت سه درصد ارزش سیف شفاف شده است و این دسته از واردکنندگان با کارت بازرگانی خود به فعالیت می‌پردازند و مالیات پرداخت می‌کنند؛ بنابراین فعالیت آنها ضمن افزایش عرضه و تعادل بخشی به بازار موجب افزایش درآمدهای دولت خواهد شد.
 
فرهاد احتشام‌زاد، رئیس انجمن واردکنندگان خودرو نیز در گفت‌وگو با «دنیای‌اقتصاد» می‌گوید: واردکنندگان متفرقه از سال 88 تاکنون مشغول به فعالیت بوده‌اند؛ یکی از مهم‌ترین دلایل و الزامات برای فعالیت آنها مدت زمان حضور آنها در بازار است؛ بنابراین نباید با تصمیمات ناگهانی فعالیت این بخش ممنوع شود. وی با اشاره به اینکه حضور این دسته از واردکنندگان، تامین‌کننده بخشی از سرمایه موردنیاز واردات خودرو است، می‌گوید: سالانه نزدیک به یک میلیون دلار سرمایه‌گذاری توسط این بخش صورت می‌گیرد که قطعا در رونق بازار نقش مهمی ایفا می‌کند. وی یکی دیگر از مواردی را که موجب می‌شود حضور واردکنندگان متفرقه یک الزام جدی در بازار باشد، منتفع شدن مشتریان خودرو می‌داند اما تاکید دارد بسیاری از شرکت‌های متفرقه که اصالتشان مورد تایید است به‌واسطه فعالیت قانونمندی که دارند توانسته‌اند ضمن پاسخگویی به نیاز بازار، به اشتغال در کشور کمک کنند؛ اما در حالی یکی از الزامات حضور واردکنندگان متفرقه در بازار ایجاد رقابت و نفع مشتریان عنوان می‌شود که برخی از کارشناسان دلیل دیگری را موجب الزام ورود واردکنندگان متفرقه در بازار عنوان می‌کنند، آنگونه که به‌نظر می‌رسد یکی از موضوعات مهم بحث اعتبارات بانکی و مالیاتی واردکنندگان نماینده است، براین اساس به‌نظر می‌رسد که برخی از شرکت‌های نماینده به فعالیت متفرقه‌ها وابسته هستند، بنابراین عدم حضور آنها موجب می‌شود که این دسته نتوانند اعتبارات بانکی و مباحث مالیاتی خود را از این طریق پوشش دهند و این موضوع مانع از آن می‌شود که نمایندگی‌ها بتوانند همه حجم واردات را خود بنابر برنامه‌ریزی‌هایشان عملیاتی کنند.
 
در این زمینه یک کارشناس خودرو در گفت‌وگو با «دنیای‌اقتصاد» با اشاره به این موضوع می‌گوید: بسیاری از واردکنندگان نماینده، وابستگی بسیاری به شرکت‌های متفرقه دارند و واردات آنها نیز از این کانال صورت می‌گیرد به همین دلیل در شرایط کنونی نمایندگی‌ها خواهان از سرگیری دوباره فعالیت واردکنندگان متفرقه هستند. وی حیات واردات برخی از نماینده‌ها را منوط به فعالیت متفرقه‌ها می‌داند و می‌گوید، با وجود این مهم‌ترین الزام حضور متفرقه‌ها، ایجاد فضای رقابتی است. در این میان اما رئیس انجمن واردکنندگان خودرو چنین اعتقادی ندارد. فرهاد احتشام‌زاد معتقد است، شرکت‌های نماینده در حال حاضر از توانایی‌ و قابلیت‌های شرکت‌های قانونی متفرقه در مباحثی چون استفاده از تسهیلات بانکی، آماده‌سازی اخذ برندهای جدید و بخش‌بندی جغرافیایی استفاده می‌کنند اما نبود شرکت‌های متفرقه تنها سرعت فعالیت نمایندگی‌ها را در برخی امور کاهش می‌دهد. وی تاکید کرد: مهم‌ترین موضوع در شرایط کنونی آن است که به‌واسطه عدم فعالیت شرکت‌های متفرقه بازار با کاهش عرضه و کاهش تنوع مواجه خواهد شد که مشتریان خودرو متضرران اصلی آن هستند؛ بنابراین وجود شرکت‌های متفرقه دارای اصالت مورد تایید است.