فوت و فن رانندگی در جاده‌های برفی +آموزش
به گزارش جام جم ، پایین بودن میزان بارش نزولات آسمانی در کشور باعث شده رانندگان فرصت به دست آوردن تجربه‌های کافی و همچنین اطلاع از نحوه مدیریت صحیح و استفاده از ابزارهای مناسب در این مواقع را نداشته باشند. نمونه بارز این مساله، زنجیر چرخ و مهارت‌های لازم برای استفاده از آن است؛ وسیله‌ای حیاتی که بسیاری از رانندگان امروزی فقط نام آن را شنیده‌اند و به جرأت می‌توان گفت تعداد اندکی از آنها نحوه استفاده از آن را آموخته‌اند و در فصول سرد سال در صندوق عقب و در کنار سایر ملزومات همچون آچار چرخ، جک و... این زنجیر رهایی‌بخش را همراه داشته باشند. در ادامه با زنجیر چرخ، انواع و نحوه استفاده از آن آشنا خواهیم شد.
اولین زنجیرهای چرخ
این وسیله جزو آن دسته از ابزارهاست که همزمان با اختراع خودرو مورد استفاده قرار نگرفت. علت آن هم این بود که خودروها ابتدای پیدایش، آنچنان دارای سرعت نبودند که رانندگان خود را در جاده‌های سرد و صعب‌العبور با مشکلات امروزی روبه‌رو ببینند.
زنجیر چرخ اولین بار سال 1283/ 1904 با عنوان بست آج‌دار برای لاستیک‌های پتوماتیک (بادی) به‌وسیله هری وید در روستای کاناستوتای نیویورک اختراع شد و به ثبت رسید. طرح اولیه ساخت زنجیرچرخ زمانی به ذهن هری آمد که روستاییان در زمین‌های گل و لای و برفی از طناب یا حتی شاخه‌های درخت انگور برای افزایش کشش گاری و اتومبیل‌ها استفاده می‌کردند. در سال 1304/ 1935، آگوست ترودوی کانادایی زنجیر آج‌دار و ضد لغزشی را اختراع کرد که از لحاظ ساختار، شباهت زیادی به زنجیرهای چرخ امروزی داشت. از آن به بعد این وسیله حیاتی همزمان با توسعه فناوری با تغییرات فراوانی توسعه پیدا کرد و امروزه حتی از پلاستیک و پارچه نیز در ساخت آن بهره برده می‌شود.
دنیای متنوع زنجیر چرخ
زنجیرچرخ فولادی: از متداول و کاربردی‌ترین نمونه‌های ساخته شده به شمار می‌آید و بالاترین میزان فروش را نیز به خود اختصاص داده است. نصب آن دشوار است و نسبت به دیگر نمونه‌ها وقت و زمان بیشتری از راننده می‌گیرد.
به دلیل استفاده از فولاد در ساخت آن، دارای وزن سنگینی است و همچنین امکان باز شدن آن هنگام حرکت وجود دارد. آسیب‌زدن به لاستیک، آسفالت و جلوبندی، همچنین خارج شدن سیستم خودرو از مکانیسم ABS از دیگر معایب این گونه زنجیرها به شمار می‌آید.
زنجیرهای پلاستیکی: این زنجیرهای پلاستیکی عمدتا از جنس پلی‌اورتان ساخته می‌شوند و نسبت به زنجیرهای چرخ فولادی آسان‌تر نصب می‌شوند. در زمان استفاده از آن راننده می‌تواند با سرعت بیشتری حرکت کند و فشار کمتری نیز به محور انتقال نیرو وارد می‌آورد. این زنجیرهای جدید در برابر سایش مقاوم‌تر هستند و دیگر زنگ نخواهند زد. به دلیل کاهش شدت ضربات به بدنه، راحتی بیشتری را برای سرنشینان خودرو به ارمغان می‌آورد. با همه این مزیت‌ها، گرانقیمت بودن زنجیرهای چرخ پلاستیکی، مصرف‌کنندگان کمتری را به سوی خود جلب کرده است.
زنجیرچرخ پارچه‌ای: دسته سوم مانند جوراب برای لاستیک بوده و از پارچه تشکیل شده‌اند. این نوع زنجیرچرخ برای اولین بار سال 1384/ 2005 وارد بازار اروپا شد. دلیل اصلی تولید این محصول وجود مشکلات فراوان در سایر انواع زنجیر چرخ مرسوم بود. جنس این نوع پارچه تا قبل از آن به عنوان اسرار نظامی به شمار می‌رفت و کاربردی نظامی داشت. اما بتدریج به عنوان ابزاری برای جلوگیری از لغزش و سر خوردن برای خودروهای سواری و تجاری در اختیار عموم قرار گرفت. جنس و نوع بافت این پارچه کاملا خاص بوده و برخلاف دیگر زنجیرها که به خاطر وجود برجستگی‌ها در داخل برف و یخ فرو می‌روند و مانع سر خوردن می‌شوند، به کمک اصطکاک زیادی که با سطح برف ایجاد می‌کنند باعث جلوگیری از سرخوردن خودرو روی سطح برفی و یخی می‌شوند. یکی از مهم‌ترین فواید این گونه زنجیرها این است که چون هنگام استفاده از آنها ارتعاشی ایجاد نمی‌شود، اختلالی نیز در مکانیسم سیستم ABS ایجاد نخواهد شد. هرچند راحتی استفاده و کم خطر بودن این گونه زنجیرها آنها را بسیار کارآمد کرده است، اما در بازار داخل هنوز آن‌گونه که انتظار می‌رود موفق نبوده است. شاید یکی از دلایل عدم اقبال به آن، قیمت زیاد آنها باشد.
راهنمای بستن زنجیرچرخ فلزی
زنجیرچرخ را همیشه تمیز و در جای خشک در صندوق عقب خودرو نگه دارید. اگر خودروی شما تک دیفرانسیل (جلو یا عقب) است دو زنجیر چرخ برای خودرو کافی است که برای دیفرانسیل جلو به چرخ‌های جلو و برای خودروهای دیفرانسیل عقب به دو چرخ عقب بسته می‌شود؛ اگر خودروی شما دیفرانسیل جلو و عقب است بهتر است هر چهار چرخ را به زنجیر مجهز کنید.
زنجیرچرخ را روی زمین طوری پهن کنید تا خارهای زنجیر به سمت زمین و سطح صاف زنجیر با لاستیک در تماس باشد، سپس خودرو را به وسط آن هدایت کنید.
دو طرف ساده زنجیر را از پشت چرخ به یکدیگر وصل کنید. (حلقه فلزی باز را به طرف دیگر زنجیر وصل کنید).
سمت دیگر زنجیر را که یک سر آن گیره‌ای پهن و خمیده دارد را به ترتیب مطابق شکل از حلقه سر دیگر زنجیر عبور دهید و میان حلقه بست نگهدارنده قرار دهید.
بست‌هایی در زنجیرچرخ وجود دارند که با چرخاندن آنها، زنجیرچرخ به لاستیک محکم می‌شود. این کار را با آچار مخصوص انجام دهید. آچار مخصوص (پیچ گوشتی دوسو) را در محل بیضی شکل قرار دهید و حلقه‌ای از زنجیر که در سوراخ بست ثابت است (در شکل با دایره قرمز مشخص شده) را در جهت منحنی بست بچرخانید (هنگام جداسازی زنجیر، این بست‌ها را به حالت اولیه خود برگردانید).
زنجیر را روی چرخ بررسی کنید تا خارهای آن به سمت لاستیک نباشد.
یخ‌شکن درون آج تایرها
بسیاری از فناوری‌ها که زمانی در فیلم‌های علمی ـ تخیلی می‌دیدیم، امروزه به واقعیت رسیده و می‌توانیم نمونه‌هایی از آن را از نزدیک ببینیم و حتی استفاده کنیم. یکی از این فناوری‌ها که در ماشین آستون مارتین جیمز باند و در فیلم «روز دیگر بمیر» دیده شد میخچه‌هایی بود که به عنوان یخ شکن عمل می‌کردند. اکنون شرکت ناکیان (Nakian) اولین سری از تایرهای مجهز به این فناوری را معرفی کرده است که راننده هنگام رسیدن به مسیر یخ‌زده یا پوشیده از برف با فشردن دکمه‌ای سبب می‌شود میخچه‌هایی از درون آج تایر بیرون بیاید و کار زنجیرچرخ را به‌آسانی به عهده بگیرد. این شرکت با استفاده از این تایر و یک خودروی آئودی آر.اس6 (RS6) به رکورد سرعت در مسیر یخ زده نیز دست یافته است. این تایرها در شرایط عادی بدون مشکل عمل می‌کنند و در مواجهه با مسیرهای لغزنده به‌راحتی، کشش فوق‌العاده‌ای ایجاد می‌کنند. هر گل میخ در قسمتی از آج تایر نصب شده و مانند یک سوزن از محل خود خارج می‌شود.
به گفته کارشناسان شرکت تولیدکننده، تجاری‌شدن این فناوری به تقاضای بازار نیاز دارد و انتظار می‌رود خودروهای شاسی‌بلند (SUV) از متقاضیان بالقوه آن باشند.
چگونه در برف و یخبندان برانیم؟
اگر جزو آن دسته افرادی هستید که تصور می‌کنند رانندگی یعنی نشستن پشت فرمان و روشن کردن خودرو و گاز دادن، باید بگویم خطرات زیاد و بعضا جبران‌ناپذیری در کمین شماست. یک راننده خوب باید همواره به عوامل محیطی اطراف خود توجه داشته و در شرایط خاص جوی، پیش‌بینی‌های لازم را در نظر بگیرد. فصل زمستان هم از فصولی است که به رغم داشتن زیبایی‌های بسیار، رانندگان را به چالش‌های متعدد دعوت می‌کند. در این شرایط رعایت نکات زیر ضروری است:
انتخاب لاستیک مناسب
لاستیک‌های زمستانی دارای آج‌های درشت‌تری نسبت به لاستیک‌های فصول دیگر هستند. اگر به تعداد لازم از این‌گونه لاستیک‌ها ندارید، توصیه می‌کنیم برای چرخ‌هایی که محور انتقال نیروی خودرو به آنها مرتبط است حتما از این نوع لاستیک استفاده کنید.
لحظات ابتدایی بارندگی
آغاز هر بارندگی می‌تواند خطرناک‌ترین لحظات رانندگی باشد؛ زیرا قطرات باران با گرد و خاک و سایر آثار باقیمانده از لاستیک و روغن که در لایه‌های آسفالت وجود دارند سطح لغزنده‌ای ایجاد می‌کند که به‌هیچ‌وجه به چشم نمی‌آید. رانندگی با سرعت زیاد، ترمزهای ناگهانی و همچنین تغییر دنده از سبک به سنگین از عوامل تشدیدکننده خطر در این مواقع به شمار می‌آید.
بارش برف
هرچقدر بارش برف زیبا و لذت‌بخش باشد، به همان اندازه برای خودروها خطرآفرین است. در این مواقع توصیه شده حتی‌المقدور از زنجیرچرخ یا لاستیک یخ‌شکن استفاده شود. اگر این ابزار را همراه نداشتید و در سطوح برفی متوقف شدید می‌توانید از زیرپایی‌ها استفاده کنید. زیرپایی‌ها را زیر چرخ‌ها قرار دهید و خودرو را به آرامی به حرکت درآورید.
یکی از نکاتی که در جاده‌های برفی باید به آن توجه کنید، آگاهی از وضعیت مکانیکی خودرو و وضع انتقال قدرت یا به عبارتی چگونگی قرارگیری دیفرانسیل است. رانندگی زمستانی برای خودروهای موتور جلو و دیفرانسیل عقب بسیار ساده است و هنگام سُرخوردن فقط کافی است جهت فرمان را در جهت سرخوردن اتومبیل قرار دهیم. سرخوردن عقب خودرو معمولا هنگام پیچیدن یا دایره زدن خودرو اتفاق می‌افتد. در این مواقع توصیه شده است راننده به هیچ عنوان ترمز نکند و فرمان را در جهت حرکت اتومبیل بچرخاند و همزمان پا را از روی پدال گاز بردارد و تا وقتی خودرو به حالت مستقیم درنیامده از گذاشتن گیربکس در دنده‌های سنگین‌تر جلوگیری شود.
اما خودروهای دیفرانسیل جلو، به علت تقسیم وزن روی اکسل جلو در زمستان از خصوصیات بهتری برخوردارند و به همین دلیل رانندگی در برف و یخ با این گونه خودروها بسیار راحت‌تر است. اصول خارج کردن خودرو از حالت سرخوردن تا حد زیادی شبیه خودروهای دیفرانسیل عقب است با این تفاوت که این گونه خودروها فرمان‌پذیرتر بوده و راحت‌تر می‌توان از انحراف آنها جلوگیری کرد.
