گام‌های تازه خودروسازان برای توسعه صادرات
تولید محصول در پایگاه‌های خارج از كشور و صادرات محصول كامل دو روش
صادراتی ایران‌خودرو است. در حال حاضر تنوع تولید محصول در پایگاه‌های خارج
از كشور و صدور محصول تولید شده با برند ملی ایران‌خودرو افزایش یافته كه
نشان‌دهنده استفاده بهینه از سرمایه‌گذاری‌های صورت گرفته درخارج از كشور
است. هم‌اكنون پس از ١٥ سال از شروع ساخت خودروی ملی، در عرصه صدور محصولی
به نام سمند راه موفقیت در صنعت خودروسازی را طی كرده و صنعت خودروسازی
ایران توانسته با صدور خودروی ملی و قطعات در بازار جهانی نامی از توان ملت
ایران را به ثبت برساند و دركنار بخش‌های دیگر صنعت، توسعه یافتگی را
تجربه كند.
تثبیت حضور در بازارهای هدف صادراتی و توسعه بازارهای
جدید از راهبردهای ایران‌خودرو در توسعه صادرات و توسعه محصول جدید است كه
افزایش ظرفیت‌های تحقیق و توسعه در زمینه پلت‌فرم، محصول و قوای محركه از
الزامات دستیابی به این راهبرد است.
افزایش كارایی شبكه توزیع از
طریق استفاده حداكثری از ظرفیت‌های ایجاد شده در توزیع، فروش و سایت‌های
تولیدی و توسعه شبكه فروش و خدمات پس از فروش از راه توسعه كمی و بهبود
كیفیت نمایندگی‌های فروش خارج از كشور از رویكردهای ایران‌خودرو در توسعه
بازار خارجی است. به این موارد باید اخذ و تمدید استانداردهای بازارهای هدف
و برندسازی از راه ترویج و توسعه برند ایكو در سطح منطقه‌ای و جهانی را
افزود. گروه صنعتی ایران‌خودرو در هر بازار هدف، بسته به سلایق، نیاز‌ها،
رقبای آن بازار و عوامل دیگر یك یا چند خودرو را به عنوان محصول صادراتی
تعریف كرده است. برای حضور مستمر در بازارهای هدف، ایجاد تنوع درسبدمحصولات
صادراتی، حفظ برند ملی و مونتاژ خودروهای رانا، دنا و سورن در سایت‌های
فرامرزی در دستور كار قرار دارد.
توسعه راهبردهای بین‌المللی
گروه صنعتی ایران‌خودرو راهبرد خود در همكاری با شركای خارجی را به صورت
برد – برد تعریف كرده است. توسعه مدل همكاری مولتی برند و تغییر استراتژیك
در سهم سبد محصولات در همكاری با شركا و افزایش توان چانه‌زنی در نحوه و
چگونگی همكاری‌ها با تاكید بر بالانس ارزی از جمله راهبردهای اصلی
ایران‌خودرو در همكاری با شركای خارجی است. تغییر در مدل همكاری‌ها از CKD
كاری به سرمایه‌گذاری طرف خارجی در كل زنجیره ارزش خودرو و تكمیل سبد
محصولات در كلاس‌های متفاوت و مورد نیاز در بخش‌های مختلف بازار نیز از
دیگر راهبردهای ایران‌خودرو در سطح همكاری‌های بین‌المللی به شمار می‌رود.
برنامه صادرات ایران‌خودرو در سال ٩٥
گروه صنعتی ایران‌خودرو درسال جاری برنامه صادرات ٢٠ هزار دستگاه از
محصولات به بازارهای هدف را در دستور كار قرار داده است. ٣٠ درصد صادرات
ایران‌خودرو به كشورهای آسیای میانه و قفقاز (CIS) خواهد بود كه تعداد ٦ تا
٩ هزار دستگاه هدف‌گذاری شده است. بخش دیگر صادرات محصولات ایران‌خودرو به
كشور عراق است كه علاوه بر خودروی سواری به صورت قطعات منفصله، صادرات
كامیون به صورت آماده نیز برنامه‌ریزی شده است. صادرات به تونس و احیای
سایت ونزوئلا از دیگر برنامه‌های امسال ایران‌خودرو در بخش صادرات است.
ورود به بازار روسیه نیز از اهداف صادراتی این شركت است كه امیدوار است در
این بخش نیز موفق عمل كند.
ظرفیت تولید در سایت‌های خارج از كشور
ایران‌خودرو در شش پایگاه تولیدی در فراسوی مرزها از جمله بلاروس، روسیه،
عراق، سنگال، ونزوئلا ظرفیت تولید ٦٣ هزار دستگاه خودرو را در سال دارد.
استراتژی معاونت صادرات ایران‌خودرو، فعال‌سازی و تولید محصولات جدید در
این سایت‌ها است و بر همین اساس پس از چند سال توقف، تولید در سایت سیامكو
سوریه از سر گرفته شده است. سایت سیامكو از ماه‌های آخر سال ٩٤ راه‌اندازی
شده و محموله‌هایی نیز به این سایت ارسال شده است. براساس برنامه در سال
جاری نیز تولید دوهزار دستگاه از محصولات ایران‌خودرو از جمله رانا، دنا و
سورن در سایت سیامكو پیش‌بینی شده است.
درزمینه سایت ایران‌خودرو
در آذربایجان، ایران‌خودرو هیچ گونه سرمایه‌گذاری در آذربایجان انجام
نخواهد داد و مشاركت به صورت ارائه خدمات فنی و مهندسی برای راه‌اندازی خط
مونتاژ خواهد بود. پیش از این، صادرات ایران‌خودرو به صورت محصول آماده و
كامل صورت می‌گرفت و با توجه به استقبالی كه مردم آذربایجان از محصولات
ایران‌خودرو داشتند، راه‌اندازی خط مونتاژ در این كشور برنامه‌ریزی شد.
تولید سمند، سورن و رانا از برنامه تولید در بخش اول همكاری‌های دو طرف
است. همچنین طبق مذاكرات صورت گرفته تولید خودروهای تجاری برای ناوگان حمل و
نقل شهری در آذربایجان نیز پیش‌بینی شده است.
تولید بدون سرمایه‌گذاری
در سال‌های گذشته، ایران‌خودرو در برخی از كشورها به سرمایه‌گذاری و
راه‌اندازی خط تولید اقدام كرده است. در برخی از سایت‌ها كه با
سرمایه‌گذاری مستقیم ایران‌خودرو تاسیس شد، در سایه بی‌ثباتی‌های سیاسی و
شرایط خاص این كشورها، تولید به حالت نیمه تعطیل درآمد یا اینكه متوقف شد.
هرچند در روزهای اخیر خبرهایی مبنی بر بازگشایی و از سرگیری تولید در این
سایت‌ها منتشر شده اما راهبرد ایران‌خودرو در زمینه تولید در سایر كشورها
تغییر كرده و به سمت تولید بدون سرمایه‌گذاری مستقیم حركت می‌كند.
نزدیك‌ترین مثال در این زمینه راه‌اندازی خط تولید در كشور الجزایر بدون
سرمایه‌گذاری مستقیم و صرفا با ارایه خدمات مهندسی و فنی است و به این
ترتیب ایران‌خودرو خود را از چالش‌های احتمالی ناشی از شرایط سیاسی و
اجتماعی كشورهای هدف مصون نگاه داشته و آینده صادرات محصولات خود را تضمین
می‌كند.
پارس پلیس در تركمنستان
گروه
صنعتی ایران‌خودرو صادرات محصولات تجهیز شده به كشور تركمنستان را با هدف
افزایش سهم بازار كشورهای CIS آغاز كرد. در راستای اقدام و عمل به اقتصاد
مقاومتی یكی از برنامه‌های ایران‌خودرو افزایش سهم در بازار كشورهای آسیای
میانه و قفقاز از طریق اتحادیه گمرك این كشورها است و بر همین اساس صادرات
به كشورهای تركمنستان، بلاروس و راه‌اندازی سایت آذربایجان و قزاقستان را
در دستور كار قرار داده است. برمبنای قراردادی كه با وزارت كشور تركمنستان
منعقد شده تامین ٢٠٠ دستگاه خودروی پلیس این كشور توسط ایران‌خودرو صورت
می‌گیرد كه در صورت تایید، تامین ناوگان مورد نیاز پلیس تركمنستان از سوی
ایران‌خودرو ادامه خواهد یافت. تركمنستان از كشورهای مشترك المنافع است كه
ایران‌خودرو آن را به عنوان دروازه‌ای برای صادرات به كشورهای منطقه به
شمار می‌آورد.
صادرات ایران‌خودرو در سال ٩٤
شركت ایران‌خودرو طی سال‌های ١٣٨٥ الی ١٣٩٤، حدود ٢٣٤ هزار خودرو به
بازارهای هدف صادر كرده كه بیش از ١٠٣ هزار دستگاه خودرو آن سمند بوده است.
مهم‌ترین بازار صادراتی ایران كشور عراق است. این شركت در سال ٩٤، ١٠
هزارو ٣٦١ دستگاه انواع خودرو صادر كرده است. گروه صنعتی ایران‌خودرو موفق
به كسب تاییدیه موسسه استاندارد تونس برای صادرات رانا به این كشور شد.
كلام آخر
خودروسازان خارجی در بازارهای صادراتی جهانی رقابتی سخت دارند و هر یك
تلاش دارند با افزایش كیفیت و بالابردن امكانات و كاهش قیمت، مشتریان
بیشتری را جذب كنند و توان رقابتی خود را بالا ببرند. ایران پس از جلب
مشاركت‌های بین‌المللی با انجام مطالعات در بازار و با شناسایی رقبا،
استانداردها و نیاز كشور هدف می‌تواند خودروهای متناسب با تقاضا ارایه كند
تا در كنار رقبای دیگر، تداوم صادرات امكان‌پذیر باشد.
