جبران کسری تولید در زمستان؟

 طبق آمار منتشرشده در سامانه کدال، سه خودروساز بزرگ کشور در هشت‌ماه ابتدایی سال‌جاری ۶.۴‌درصد کمتر از بازه مشابه سال‌گذشته خودروی سواری تولید کرده‌اند.

بر اساس گزارشی که خودروسازان به سازمان بورس ارائه داده‌اند، سه خودروساز بزرگ کشور از ابتدای سال‌جاری تا انتهای آبان ماه ۵۲۸‌هزار و ۵۳ دستگاه خودروی سواری تولید کرده‌اند. این در شرایطی است که این رقم در مدت مشابه سال‌۱۴۰۳ به ۵۶۴‌هزار و ۳۹دستگاه می‌رسید، بنابراین در مدت زمان یاد‌شده، خودروسازان ۳۵‌هزار و ۹۸۶ دستگاه معادل ۶.۴‌درصد کمتر خودروی سواری تولید کرده‌اند.

نکته قابل‌توجه در بررسی روند تولید خودروی سواری در آمار هشت ماهه، تفاوت روند تولید ایران‌خودرو و دو خودروساز دیگر است. بزرگ‌ترین خودروساز کشور در این مدت با رشد ۱۵.۵‌درصدی در تولید مواجه بوده، اما سایپا ۳۴.۶‌درصد و پارس‌خودرو ۴۱.۵‌درصد افت تولید داشته‌اند. دو عامل عمده را می‌توان در این تفاوت موثر دانست.

اولین عامل تفاوت رشد قیمت بین محصولات این شرکت با دو شرکت دیگر است. در خردادماه امسال ایران‌خودرو به دلیل اینکه سازمان حمایت در اصلاح قیمت تعلل می‌کرد خود رأسا بهای محصولاتش را ۲۲.۳‌درصد افزایش داد، ارقامی که البته مورد قبول سازمان حمایت واقع نشد، با این‌حال اعمال شد. سازمان مذکور در اوایل تیرماه رشد قیمت خودرو را ۱۵‌درصد اعلام کرد، سایپا و پارس‌خودرو نیز مشمول همین رشد قیمت شدند.

ایران‌خودرو، اما چالشی چندین ماهه و بسیار شدید را با وزارت صمت و سازمان حمایت شروع کرد که در نهایت قیمت‌های مورد بررسی این شرکت نیز به رسمیت شناخته شد، پس از آن نیز همه خودروسازان در مهرماه کمی رشد قیمت داشتند، اما در نهایت این افزایش قیمت‌ها موجب نشد که تولید مسیر رشد را طی کند. این در شرایطی است که تاکنون هربار که شاهد رشد قیمت بودیم، تولید خودروسازان نیز رو به افزایش می‌رفت، اما گویا در سال‌جاری معادلات به‌هم خورده است.

عامل دیگری که می‌توان در این موضوع موثر دانست نقش مدیریت دولت در خودروسازی است. بهمن ماه سال‌گذشته بود که مدیریت بزرگ‌ترین خودروساز کشور به بخش‌خصوصی سپرده شد، اما سایپا و زیرمجموعه آن یعنی پارس‌خودرو قرار است در اسفندماه روند واگذاری آنها آغاز شود. با این‌حال برخی معتقدند؛ این شرکت هنوز آماده واگذاری نیست. بدین‌ترتیب بلاتکلیفی در واگذاری، در کنار تصمیمات دولتی که اساسا ناکارآمدی بیشتری دارند کار را برای تولید این شرکت سخت کرده‌است. آنچه مشخص است در مدیریت دولتی دخالت نهاد‌های مختلف بسیار بیشتر است.

در کل، اما می‌توان پیش‌بینی کرد؛ در آینده‌ای نزدیک شاهد بهبود نسبی تولید خودروی سواری باشیم، چراکه یکی از مهم‌ترین عوامل محدودیت تولید از ابتدای سال‌جاری تاکنون کمبود قطعه است. بنا به گفته برخی از فعالان صنعت قطعه از ابتدای سال تاکنون بدهی خودروسازان به تولیدکنندگان قطعه بسیار افزایش پیدا کرده‌است.

همین موضوع دست قطعه‌سازان را برای تولید بیشتر هم بسته بود، بااین‌حال در آبان ماه موضوع تسهیلات ۲۰ همتی به هریک از دو خودروساز بزرگ مطرح شد، شرط دولت برای اعطای این رقم نیز تخصیص آن برای پرداخت بخشی از بدهی‌های قطعه‌سازان بود. حالا با عملیاتی‌شدن این وعده انتظار می‌رود که تامین قطعه با سرعت بیشتری انجام شود و تولید نیز به ریل خود برگردد. نهایتا در سه‌ماهه زمستان می‌توان منتظر این تغییرات بود.

جزئیات تولید خودروی سواری.

اما نگاهی به‌عملکرد هریک از خودروسازان بزرگ کشور در هشت‌ماهه ابتدایی سال‌داشته باشیم. همان‌طور که اشاره شد، طی این مدت زمان سایپا و پارس‌خودرو به‌طور قابل‌توجهی افت تولید داشته‌اند، اما ایران‌خودرو مسیر متفاوتی را طی‌کرده و رشد تولید را ثبت کرده‌است.

ایران‌خودرو از ابتدای سال‌تا انتهای مهرماه ۳۷۷هزار و ۷۸۱ دستگاه محصول سواری را به تولید رسانده‌است. این شرکت در هشت ماه ابتدایی سال‌گذشته، ۳۲۷‌هزار و ۴۵ دستگاه تولید داشته، بنابراین تیراژ این شرکت در مدت زمان یادشده نسبت به مدت مشابه سال‌گذشته رشد ۵۰‌هزار و ۷۳۶ دستگاهی معادل ۱۵.۵‌درصد را تجربه کرده‌است.

در این بین بیشترین تولید آبی‌پوشان جاده مخصوص به گروه پژو اختصاص دارد که در حال حاضر فقط پژو ۲۰۷ از این خانواده به تولید می‌رسد. این شرکت در بازه زمانی تحت‌بررسی، ۱۱۳‌هزار و ۸۳دستگاه پژو تولید کرده‌است. با توجه به تولید ۱۱۳هزار و ۵۰۶دستگاهی خانواده پژو در هشت ماه سال‌گذشته، تولید این خودرو تقریبا ثابت مانده و تنها ۰.۴‌درصد افت داشته‌است.

در بین دیگر محصولات ایران‌خودرو، گروه سورن تیراژ ۹۹هزار و ۱۹۵ دستگاهی را در هشت ماه ابتدایی امسال از خود به‌جا گذاشته‌است. با درنظرگرفتن تیراژ ۷۱‌هزار و ۴۹۲ دستگاهی این گروه خودرویی در مدت مشابه سال‌گذشته، ایران‌خودرویی‌ها توانسته‌اند تولید در این گروه را ۳۸.۷‌درصد افزایش دهند. همچنین ایران‌خودرو اعلام‌کرده طی این مدت ۶۱هزار و ۹۷۱ دستگاه دنا را به تولید رسانده‌است. با توجه به تیراژ ۵۷‌هزار و ۹۹۵ دستگاهی این خودرو در مدت مشابه سال‌پیش، تولید دنا ۶.۸‌درصد افزایش را تجربه کرده‌است.

دیگر محصول ایران‌خودرو به‌نام رانا در مجموع در آمار هشت ماهه تیراژ ۱۱هزار و ۷۸۴ دستگاهی را ثبت کرده‌است. این خودرو در هشت ماهه سال‌پیش، به میزان ۱۱هزار و ۲۲۲ دستگاه تولیدشده بود، بنابراین تولید این محصول با رشد محدود ۵۶۲ دستگاهی و پنج‌درصدی مواجه بوده‌است. علاوه‌بر این ایران‌خودرویی‌ها طی هشت ماه گذشته ۱۵‌هزار و ۴۰ دستگاه هایما مونتاژ کرده‌اند، این در حالی است که در مدت مشابه ۱۴۰۳، تیراژ این خودروی مونتاژی چینی ۹‌هزار و ۶۸۹ دستگاه بود. بر این اساس تولید این خودروی مونتاژی رشد ۵۵.۲‌درصدی داشته‌است. طبق آمار منتشره در کدال، ایران‌خودرو در مدت زمان یاد شده ۵۸‌هزار و ۷۷۴ دستگاه تارا تولید کرده‌است.

این خودروساز در هشت ماهه سال‌گذشته به میزان ۴۴‌هزار و ۳ دستگاه از این محصول را به تولید رسانده بود، بنابراین تولید تارا در این مدت زمان رشد ۳۳.۵‌درصدی داشته‌است. در آمار تولید ایران‌خودرو آیتمی به‌نام خودرو‌های تولیدی تجاری نشده سایت‌ها وجود دارد که به خودرو‌های ناقص اشاره‌کرده و عدددرج‌شده در مقابل آن، سه‌هزار و ۷۶ دستگاه است. همچنین بخش دیگری به‌نام «دیگر محصولات» تعریف‌شده که تولید ایران‌خودرو در این بخش ۱۷‌هزار و ۷۳۱ دستگاه بوده‌است.

همچنین سایپا به‌عنوان دومین خودروساز بزرگ کشور، در هشت ماه گذشته ۱۱۰‌هزار و ۵۰۲ دستگاه خودروی سواری تولید‌کرده که این رقم در مدت مشابه پارسال به میزان ۱۶۸‌هزار و ۹۵۱ دستگاه بوده‌است، بنابراین در این مدت زمانی نارنجی پوشان جاده مخصوص ۵۸‌هزار و ۴۴۹ دستگاه، معادل ۳۴.۶‌درصد کمتر، تولید خودروی سواری داشته‌اند. بیشترین حجم از سبد محصولات این شرکت در هشت ماه ابتدایی سال به خانواده ایکس ۲۰۰ (تیبا، کوئیک و ساینا) اختصاص داشته‌است.

طبق اعلام سایپا این شرکت در این مدت ۸۹‌هزار و ۳۲۳ دستگاه خودرو از این گروه تولید کرده‌است. این رقم در مدت مشابه سال‌پیش ۱۳۵ هزار و ۶۲۶ دستگاه بوده‌است، بنابراین در این مدت زمان تولید این محصولات سایپا به میزان قابل‌توجه ۳۴.۱‌درصد کمتر شده‌است. سایپا همچنین در مدت مذکور ۲۱‌هزار و ۱۷۴ دستگاه از خانواده شاهین را به تولید رسانده‌است؛ این در حالی است که درهشت ماه ابتدایی پارسال تیراژ شاهین ۳۳‌هزار و ۳۲۵ دستگاه بود، بنابراین تولید شاهین در این بازه کاهش ۳۶.۵‌درصدی داشته‌است. دومین خودروساز بزرگ ایران در بازه زمانی تحت‌بررسی تنها همین دو گروه خودرویی را به‌صورت عمده به تولید رسانده‌است، اما علاوه‌بر آنها پنج دستگاه آریااتومات نیز توسط سایپا در این مدت زمان تولیدشده‌است.

پارس‌خودرو نیز در هشت‌ماهه امسال، ۳۹‌هزار و ۷۷۵ دستگاه محصول سواری را به تولید رسانده‌است. در مقایسه با تیراژ ۶۸‌هزار و ۴۳ دستگاهی مدت مشابه پارسال، تولید این شرکت ۲۸ هزار و ۲۶۸ دستگاه معادل ۴۱.۵‌درصد کمتر شده‌است. پارس‌خودرو از ابتدای سال‌جاری تا انتهای آبان‌ماه سهند و گروه Q۲۰۰ و محصول جدید خود یعنی پارس نوآ را به تولید رسانده‌است.

طبق گزارش ارسالی به بورس، گروه Q۲۰۰ پارس خودرو تیراژ ۲۹‌هزار و ۹۸۶ دستگاهی در هشت ماه گذشته داشته که نسبت به همین بازه زمانی در سال‌۱۴۰۳ با تیراژ ۴۳‌هزار و ۶۸۲ دستگاهی، از افت ۳۱.۳ درصدی تولید این گروه خودرویی حکایت دارد. خودروساز سوم ایران همچنین در هشت ماه ابتدایی سال‌۹‌هزار و ۷۳۳ دستگاه سهند را به تولید رسانده‌است.

در مدت مشابه سال‌گذشته ۱۰‌هزار و ۴۵۱ دستگاه سهند تولید شد. بر این اساس تولید سهند در مدت یادشده ۶.۹‌درصد کمتر شده‌است. پارس‌خودرویی‌ها، در مدت زمان مذکور علاوه‌بر این دو گروه خودرویی تنها محصول جدید خود به‌نام پارس نوآ را به تعداد ۵۶ دستگاه تولید کردند، این در شرایطی است که در مدت مشابه سال‌قبل آنها‌هزار و ۲۳۴ دستگاه کوئیک معمولی و ۱۲‌هزار و ۶۷۶ دستگاه ساینا S را نیز تولید کرده‌بودند، اما اکنون تولید این خودرو‌ها به صفر رسیده‌است.

تولید ماهانه خودروسازان

تولید خودروی سواری در آبان‌ماه امسال نسبت به مهر با افت همراه بوده‌است. بر این اساس خودروسازان در آبان‌ماه ۷۲‌هزار و ۵۲۲ خودروی سواری تولید کرده‌اند، این در شرایطی است که این رقم در مهرماه به ۷۵‌هزار و ۷۳۵ دستگاه می‌رسید، بنابراین تولید ماهانه خودروسازان طی یک ماه گذشته سه‌هزار و ۲۱۳ دستگاه معادل ۴.۲ درصد کاهش‌یافته‌است.

ایران‌خودرو به‌عنوان بزرگ‌ترین خودروساز کشور در مهرماه ۵۵‌هزار و ۷۷۴ دستگاه تولید خودروی سواری داشته‌است. تیراژ آبان این خودروساز به ۵۸‌هزار و ۳۳۷ دستگاه می‌رسد، بنابراین آبی پوشان جاده مخصوص در این مدت زمان رشد دوهزار و ۵۶۶ دستگاهی و ۴.۶‌درصدی را در تولید خودروی سواری خود ثبت کرده‌اند. سایپا، اما تولید ۱۱‌هزار و ۳۲۰ دستگاهی در ماه میانی پاییز داشته که در مقایسه با تیراژ ۱۴‌هزار و ۵۸۷ دستگاهی مهر افت سه‌هزار و ۳۶۷ دستگاهی و ۲۲.۴‌درصدی را به خود می‌بیند.

همچنین پارس خودرو که تولید پنج‌هزار و ۳۷۴ دستگاهی در مهرماه داشته، طی ماه گذشته تنها دوهزار و ۸۶۵ دستگاه خودروی سواری تولید‌کرده تا تولید آن در هشتمین ماه از سال‌نسبت به مهر افت دوهزار و ۵۰۹ دستگاهی داشته باشد و کاهش ۴۶.۷‌درصدی را ثبت کند.

دنیای اقتصاد