آینده صنعت خودرو آمریکا زیر سایه تعرفه‏‌ها

 دونالد ترامپ، رئیس‌‌‌جمهور آمریکا، بر این باور است که اعمال تعرفه ۲۵ درصدی بر واردات خودرو و قطعات آن می‌تواند باعث بازگشت بیشتر تولید به خاک آمریکا شود. اما تحقق این هدف نیازمند تغییرات اساسی در زنجیره‌‌های تامین جهانی است که صنعت خودرو طی دهه‌‌ها آنها را به‌‌‌دقت تنظیم کرده است. خودروها محصولاتی با منشأ واحد نیستند. آنها از ده‌‌ها‌هزار قطعه مختلف تشکیل شده‌‌‌اند، از گیربکس و دینام گرفته تا فنرهای کوچک که هرکدام از نقاط مختلف جهان تامین می‌‌شوند.

بر اساس گزارشی از بلومبرگ، انتقال تولید این قطعات به آمریکا به ‌‌‌تنهایی هزینه‌‌‌بر است، چه برسد به اینکه تمام قطعات خودرو در داخل کشور ساخته شوند.احتمالا مصرف‌کنندگان آمریکایی هم ضرر می‌کنند، چون این تعرفه‌‌ها می‌توانند قیمت خودروها را چند‌هزار دلار افزایش دهند.

این احتمال وجود دارد که ترامپ بار دیگر درباره تعرفه‌‌ها عقب‌‌‌نشینی کند.او اواسط آوریل گفته بود «دنبال راه‌‌‌حلی برای کمک به شرکت‌های خودروسازی» است تا زمان بیشتری برای انتقال زنجیره تامین و تولید به آمریکا داشته باشند.اما وی نگفت که این کمک به چه شکل خواهد بود؛ مثلا تعلیق موقت، ایجاد استثنا یا کاهش تعرفه‌‌ها و اینکه این اقدامات چه مدت ادامه خواهد داشت.

از سوم آوریل، تعرفه ۲۵ درصدی بر تمام خودروهای وارداتی به آمریکا اعمال شده است و قطعات خودرو نیز قرار است از سوم مه مشمول همین تعرفه‌‌ها شوند.رئیس‌‌‌جمهور آمریکا پیش‌تر اعلام کرده بود که این تعرفه‌‌ها «دائمی» هستند، بنابراین اظهارات اخیر او درباره احتمال انعطاف‌‌‌پذیری، برای خودروسازانی که در تلاش برای دریافت معافیت هستند، تا حدی امیدبخش خواهد بود.با این حال، احتمال تغییر مجدد سیاست‌‌ها باعث افزایش بی‌‌‌ثباتی در سیاست‌‌های تعرفه‌‌‌ای ترامپ می‌شود؛ بی‌‌‌ثباتی‌‌‌ای که برای برنامه‌‌‌ریزی بلندمدت کسب و کارها مناسب نیست.علاوه بر تعرفه‌‌های خاص بخش خودرو، شرکت‌هایی که قطعات خودرو را در آمریکا تولید می‌کنند، ممکن است با افزایش هزینه‌‌ها به دلیل تعرفه ۲۵ درصدی واردات فولاد و آلومینیوم که از ماه مارس اجرایی شده، مواجه شوند.

برای خودروهایی که با شرایط توافق تجارت آزاد میان آمریکا، مکزیک و کانادا (USMCA) مطابقت دارند، معافیت از تعرفه‌‌های خودرویی در نظر گرفته شده است.مالیات واردات تنها بر سهم محتوای غیرآمریکایی این خودروها اعمال می‌شود.همین استثنا برای تعرفه قطعات نیز اعمال می‌شود. کانادا در ابتدا در پاسخ به تعرفه‌‌های خودرویی ترامپ، تعرفه تلافی‌‌‌جویانه ۲۵ درصدی بر واردات خودروهای ساخت آمریکا اعمال و اعلام کرد که تنها بخش غیرکانادایی و غیرمکزیکی خودروهایی که با شرایط USMCA مطابقت دارند، مشمول این تعرفه خواهد بود.بعدها اعلام شد که خودروسازان می‌توانند تعداد مشخصی از خودروها و کامیون‌‌‌های مونتاژ شده در آمریکا را بدون پرداخت تعرفه وارد کنند، به شرط آنکه به تولید خودرو در خاک کانادا ادامه دهند.

بر اساس این گزارش، از میان حدود ۱۶ میلیون خودروی سواری نویی که در سال ۲۰۲۴ در آمریکا فروخته شدند، نیمی در خارج از این کشور مونتاژ شده بودند.بر اساس اطلاعات شرکت تحقیقاتی خودرویی گلوبال دیتا بیشتر این واردات از پنج کشور انجام شده است: مکزیک، ژاپن، کره‌جنوبی، کانادا و آلمان.همچنین بخش قابل‌‌‌توجهی از اجزای خودروهایی که در داخل آمریکا تولید می‌‌شوند، از کارخانه‌‌های خارجی تامین می‌شود.

همچنین بر اساس گزارش رسمی کاخ سفید، برآورد محافظه‌‌‌کارانه از سهم متوسط محتوای خارجی در خودروهای تولیدشده در آمریکا حدود ۵۰‌درصد است، اما رقم واقعی احتمالا به ۶۰‌درصد نزدیک‌‌‌تر است.صنعت خودرو در آمریکای شمالی به ‌‌‌طور ویژه‌‌‌ای درهم تنیده و پیچیده است.توافق USMCA و نسخه قبلی آن، NAFTA، طی ۳۰ سال گذشته به خودروسازان این امکان را داده‌‌‌اند که تقریبا بدون مرز فعالیت کنند؛ به ‌‌‌گونه‌‌‌ای که از منابع طبیعی کانادا، نیروی کار ارزان مکزیک و بازار مصرفی گسترده آمریکا بهره‌‌‌برداری کنند.مواد اولیه و قطعات معمولا چند بار میان این سه کشور جابه‌‌‌جا می‌‌شوند تا در نهایت در یک خودروی مونتاژشده قرار گیرند.

واکنش خودروسازان

برخی شرکت‌ها اعلام کرده‌‌‌اند که قصد دارند تولید خود را در آمریکا افزایش دهند.برای مثال، جنرال موتورز اعلام کرده است که در کارخانه‌‌‌ای در ایالت ایندیانا شغل‌‌‌های جدیدی ایجاد خواهد کرد تا تولید وانت پیکاپ را افزایش دهد.در مقابل، شرکت‌هایی مانند استلانتیس (سازنده خودروهای جیپ) تولید خود را در کانادا و مکزیک متوقف کرده‌‌‌اند.

اعمال تعرفه‌‌های وارداتی باعث شد شرکت فورد برای حفظ حضور مشتریان در نمایشگاه‌‌های فروش، تا دوم ژوئن بر روی تقریبا تمام مدل‌‌های خود تخفیف ارائه دهد.این شرکت تلاش می‌کند از تمایل مصرف‌کنندگان آمریکایی برای خرید خودرو پیش از افزایش احتمالی قیمت‌ها در نتیجه تعرفه‌‌ها بهره‌‌‌برداری کند.شتابی که به گزارش گلوبال دیتا، باعث شد فروش خودرو در آمریکا در سه‌‌‌ماه نخست سال ۲۰۲۵ نسبت به سال قبل ۴‌درصد افزایش پیدا کند و در ماه مارس نیز ۱۱‌درصد رشد کند.

در میان خودروسازان غیرآمریکایی، شرکت مرسدس بنز نیز در حال بررسی افزایش تولید خودرو در آمریکاست.با این حال، بر اساس گزارش بلومبرگ، این شرکت همزمان در حال ارزیابی احتمال حذف برخی از مدل‌‌های ارزان‌قیمت خود از بازار آمریکا مانند شاسی‌‌‌بلند کوچک GLA است؛ چرا که تعرفه‌‌ها ممکن است حاشیه سود اندک این خودروها را به زیان تبدیل کنند، به‌ویژه اگر امکان انتقال هزینه‌‌های اضافی به مشتری وجود نداشته باشد.شرکت بزرگ اروپایی فولکس‌‌‌واگن اعلام کرده است که قصد دارد هزینه تعرفه‌‌های وارداتی را به قیمت نهایی خودروهای ارسالی به آمریکا اضافه کند.جگوار لندرور نیز تصمیم گرفته ارسال خودروهای خود به آمریکا را به مدت یک ماه متوقف کند تا راهبردی بلندمدت برای مقابله با تعرفه‌‌ها تدوین کند.در همین حال، شرکت بحران‌‌‌زده نیسان فروش دو مدل شاسی‌‌‌بلند ساخت مکزیک را در آمریکا متوقف کرده و همچنین برنامه پیشین خود برای کاهش تولید مدل کراس‌‌‌ اوور روگ در کارخانه تنسی را لغو کرده است.

هرچند خودروسازان می‌توانند تولید را در کارخانه‌‌های فعلی خود در آمریکا افزایش دهند، اما ساخت کارخانه‌‌های جدید چه برای مونتاژ خودرو و چه برای تولید قطعات به سرمایه‌گذاری چند میلیارد دلاری و سال‌ها زمان نیاز دارد.تعطیلی کارخانه‌‌های فعال در سایر کشورها نیز فرآیندی پرهزینه و پیچیده است.برای انجام چنین سرمایه‌گذاری‌‌‌هایی، شرکت‌ها به اطمینان از ثبات در محیط کسب و کار نیاز دارند.اما استراتژی متغیر تعرفه‌‌‌ای ترامپ که ممکن است ظرف چند روز، هفته یا ماه تغییر کند، چه به‌‌‌ صورت افزایش و چه کاهش، چشم‌‌‌انداز روشنی پیش روی آنها نمی‌‌گذارد.برای برخی شرکت‌ها، راه‌‌‌اندازی تولید در آمریکا از نظر اقتصادی ممکن است توجیه‌‌‌پذیر نباشد.به گفته تحلیلگران بنک آو آمریکا، برای بسیاری از تولیدکنندگان قطعات، تولید در خاک آمریکا هزینه‌‌‌برتر از پرداخت تعرفه ۲۵ درصدی خواهد بود.

پس‌‌‌لرزه قیمتی

مشتریان آمریکایی حتی پیش از اعمال تعرفه‌‌ها نیز تحت فشار بودند.طبق داده‌‌های شرکت کلی‌‌‌بلوبوک، قیمت متوسط یک خودروی سواری جدید در آمریکا تا ماه مارس به حدود ۴۷‌هزار و ۵۰۰ دلار رسیده بود که افزایشی ۲۲درصدی نسبت به پنج سال گذشته نشان می‌دهد.با افزایش قیمت خودروها و نرخ بهره بالا که تامین مالی خرید را پرهزینه کرده است، تاخیر در پرداخت اقساط وام‌‌‌های خودرویی در مارس به بالاترین سطح خود در بیش از ۳۰ سال گذشته نزدیک شده بود.حال با اضافه شدن مالیات واردات، قیمت خودروها ممکن است دوباره رشد داشته باشد.اگرچه خودروسازان و تولیدکنندگان قطعات می‌توانند بخشی از این هزینه‌‌ها را جذب کنند و برخی شرکت‌ها مانند هیوندای قول داده‌‌‌اند که موقتا قیمت‌ها را ثابت نگه دارند، اما در بیشتر موارد، بخشی از این هزینه‌‌ها به مصرف‌کننده منتقل خواهد شد.تاثیر این افزایش قیمت به‌ویژه در بخش خودروهای ارزان‌قیمت محسوس خواهد بود، چرا که بسیاری از این مدل‌‌ها برای حفظ حاشیه سود اندک در خارج از آمریکا تولید می‌‌شوند.بر اساس داده‌‌های شرکت کاکس اتوموتیو، در ماه مارس ۲۶ مدل خودرو با قیمت کمتر از ۳۰‌هزار دلار در بازار آمریکا عرضه شده بودند که ۱۴‌درصد از فروش خودروها را تشکیل می‌‌‌دادند.

این شرکت تخمین می‌‌‌زند که حدود ۸۰‌درصد از این خودروها مشمول تعرفه‌‌های جدید خواهند شد.برآوردها درباره میزان افزایش قیمت متفاوت است، اما اجماع کلی این است که این افزایش به هزاران دلار خواهد رسید.اگر تعرفه ۲۵درصدی طبق برنامه اولیه اعمال شود، کاکس اتوموتیو محاسبه کرده که قیمت خودروهای وارداتی به ‌‌‌طور متوسط ۶‌هزار دلار و قیمت خودروهای مونتاژشده در آمریکا ۳‌هزار و ۶۰۰ دلار افزایش خواهد یافت.این ارقام علاوه بر ۳۰۰ تا ۵۰۰ دلار افزایش قیمت ناشی از تعرفه‌‌های فولاد و آلومینیوم هستند.

افزایش قیمت‌ها ممکن است بلافاصله قابل‌توجه نباشد، چرا که نمایندگی‌ها معمولا برای دو تا سه ماه آینده خودرو در انبار خود دارند.با این حال، عجله مشتریان برای خرید قبل از اجرایی شدن تعرفه‌‌ها ممکن است باعث شده باشد که این ذخایر زودتر از زمان معمول کاهش یابند.افزایش قیمت‌ها محدود به خودروهای نو نخواهد بود.زمانی که قیمت خودروهای صفر کیلومتر بالا رود، بسیاری از خریداران به سمت خودروهای دست‌‌‌دوم خواهند رفت، که این خود موجب افزایش قیمت آنها نیز خواهد شد.علاوه بر این، با مشمول شدن قطعات خودرو در تعرفه‌‌ها، هزینه تعمیرات نیز افزایش می‌‌‌یابد و شرکت‌های بیمه ممکن است برای جبران این هزینه‌‌ها حق بیمه‌‌ها را بالا ببرند.