گذر از دروازه WTO با سیاست‌های غیرتعرفه‌ای
خودروسازان نگران الحاق نباشند
اما با این حال مشاور خودرویی وزیر صنعت، معدن و تجارت این نگرانی را
بی‌مورد می‌داند و معتقد است پیوستن به سازمان تجارت جهانی آنقدرها هم که
می‌گویند خطرناک نیست و شاید نپیوستن به این سازمان بدتر باشد. سعید مدنی
با بیان اینکه عضویت در wto به سرعت محقق نمی‌شود، می‌گوید: برای عضویت در
این سازمان ابتدا شرایط دوطرف اعلام، در دوره زمانی سنجیده و سپس
تصمیم‌گیری می‌شود، بنابراین خودروسازان نباید نگران این موضوع باشند،
چه‌بسا پیوستن به سازمان تجارت جهانی بستری برای رشد صنعت خودروی کشور و
خروج آن از انزوا و ورود در عرصه رقابت با خودروسازان جهانی باشد. در
همین‌حال، براساس سخنان وزیر صنعت، معدن و تجارت بازار خودروهای داخلی و
وارداتی کشور غیرانحصاری است. در وضعیتی که خودروسازان داخلی در آستانه عقد
قرارداد با همتایان خارجی خود هستند، غیرانحصاری بودن واردات خودرو به
معنای واردات نا محدود محصولات خارجی است؛ مسئله‌ای که با عرضه بی‌مانع
خودروهای خارجی در کشور، شرایط عرضه محصولات مشترک تولیدی با خودروسازان
جهانی را دشوار می‌شود. به باور مدنی بازار هر کشور ناموس آن کشور است
بنابراین پیوستن به سازمان تجارت جهانی نباید منجر به واگذاری بازار خودروی
ایران به خودروسازان خارجی شود. اگر قرار است با این تصمیم امتیازی بدهیم
باید امتیاز هم بگیریم تا منافع کشور به خطر نیفتد. این در حالی است که
هم‌اکنون این انتقاد در بخش واردات خودرو وجود دارد که خودرویی خارجی از
طریق واردات به کشور می‌آید، بدون آنکه امتیازی از شرکت مادر گرفته شود.
مشاور خودروی وزیر صنعت، معدن و تجارت در این باره اضافه می‌کند: بسیاری از
کشورها هنگام عضویت در سازمان تجارت جهانی برای جلوگیری از واردات
بی‌حساب، موانع غیرتعرفه‌ای ایجاد می‌کنند. برای مثال برای خودروهای
وارداتی، مالیات بر فروش درنظر می‌گیرند که این موانع حمایت از تولید داخل
را به همراه دارد. مدنی تصریح می‌کند: با عضویت ایران در سازمان تجارت
جهانی تعرفه واردات از جمله خودرو برداشته می‌شود. در این شرایط اگر
خودروهای وارداتی در سطح محصولات داخلی باشند، رقیبی برای این خودروها
خواهند بود اما با توجه به قیمت خودروهای تولید داخل، خودروهای خارجی از
نظر قیمتی بالاتر هستند، بنابراین رقیب خودروهای تولید داخل نخواهند بود.
البته خودروسازان باید تولید محصولات جدید خود را هرچه زودتر به راه
بیندازند تا به رقابت با همتایان خارجی خود بپردازند.
حفظ رقابت با هوشیاری در عقد قراردادهای خارجی
در ارتباط با پیوستن ایران به سازمان تجارت جهانی، اما و اگرهای بسیاری
شنیده می‌شود. به اعتقاد نایب‌رییس انجمن واردکنندگان خودرو، در حال‌حاضر
موانع بسیاری برای پیوستن ایران به این سازمان وجود دارد که می‌توان در
صنعت خودرو به میزان تعرفه و ممنوعیت واردادت خودرو با حجم موتور بالای
2500 سی‌سی اشاره کرد. کوروش مرشدسلوک می‌گوید: برداشتن موانع واردات
خودرو، شرایط فعالیت خودروسازان داخلی را نامساعد نمیکند زیرا هنگامی‌که
خودروسازان داخلی با نشان(برند) خارجی برای همکاری یا تولید مشترک قرارد
منعقد کنند، واردات آن محصول به کشور ممنوع و مدل‌های مختلف یک نشان(برند)
بین واردکنندگان و تولیدکنندگان تقسیم می‌شود. وی با طرح یک پرسش به سخنان
خود ادامه داده و اظهار می‌کند: اکنون امکان دارد این پرسش به میان آید که
اگر به‌صورت فرضی قرارداد با یک خودروساز خارجی برای تولید تمام محصولاتش
در ایران منعقد شود و از سویی دیگر ممنوعیت واردات برداشته و محصولات
خودروساز خارجی دیگر به راحتی وارد کشور شود، در این شرایط تکلیف رقابت و
وضعیت بازار به چه شکل خواهد شد؟ برای جلوگیری از این وضعیت و حفظ رقابت،
هنگام عقد قرارداد با نشان(برند)های خارجی این موارد باید موردتوجه قرار
گیرد. به باور مرشدسلوک، در حال‌حاضر زمان آن فرا رسیده شرایط رقابت برای
محصولات داخلی ایجاد شود و به‌دنبال آن با آغاز همکاری با نشان(برند)ی
جدید، ابتدا محدودیت‌هایی موردنظر باشد تا در کشور جان بگیرد و در ادامه
شرایط رقابتی برای آن به وجود آید. براساس آنچه در این گزارش مورد بررسی
قرار گرفت، پیوستن به سازمان تجارت جهانی اگرچه در برخی موارد به‌عنوان
تهدیدی برای تولیدکنندگان و خودروسازان داخلی محسوب می‌شود اما با تعیین
موانع غیرتعرفه‌ای و تیزهوشی در عقد قرارداد با خودروسازان خارجی، این
تهدیدها را به فرصت رقابتی‌تر شدن بازار خودرو ایران تبدیل می‌کند.
