کد خبر:
۱۳۲۴۰۵ ۱۱:۵۲
۱۳۹۹/۰۸/۱۴
بازی با واژه ها در صنعت خودروسازی!
سیدمحمد بحرینیان - پژوهشگر حوزه توسعه صنعت
به گزارش "پدال نیوز" پدال نیوز// یکی از پرسشهایی که در صنعت خودرو عنوان میشود این است که چرا با وجود حمایت و سرمایهگذاریهای مختلف در صنعت خودرو نتوانستهایم صنعتی رقابتی در این حوزه داشته باشیم؟ در پاسخ باید نخست سراغ دو واژه و مفهوم توسعهخواهی یا توسعهنخواهی رفت.
ما پس از انقلاب در زبان توسعه را طلب میکردیم، اما در عمل دو قاعده حیاتی توسعه را که بدون آنها اصلا برنامهریزی برای توسعه ناممکن و نامفهوم است، نادیده گرفتیم؛ یکی قرار دادن خرد جمعی و نخبگان در تصمیمگیریهای اقتصادی و دیگری ائتلاف دولت و حاکمیت با بخش خصوصی و بخشهای مولد با هدف توسعه اقتصادی که قرار است در نهایت به صادرات محصولات صنعتی بینجامد. آنچه پس از جنگ تحتنام توسعه اجرا شد، فقط برنامههای عمرانی ضدتوسعهای بود که برخی از آنها به تخریب گسترده محیطزیست انجامید و برخی دیگر که از سال ۸۴ به بعد شدت گرفت، تخلیه منابع طبیعی و اعطای رانتهای فراوان به عدهای از خواص تحت نام تولید بود. بخش خصوصی نیز قربانی این سیاستهای رانتخوارانه شد و بهنام خصوصیسازی انواع فسادها شدت گرفت. نتیجه آن نیز قابل مشاهده است. تولید، محمل رانت و کسب سود برای عدهای محدود شده و جامعه از قبل این تولید منتفع نشده است. در این مدت توزیع درآمدها بهبود نیافته و شاهد افزایش فقر در جامعه و توزیع بسیار نابرابر درآمدها هستیم. درحالحاضر نیز بسیاری به مونتاژکاری و خامفروشی مشغول هستند و برنامه سازندهای برای خروج از این وضعیت نابهنجار ندارند.
درواقع بیشتر ژست توسعهخواهی را گرفتیم و در عمل درگیر نمایش دادن توسعه بودیم. این مسیری که میرویم مسیر توسعه نیست، مسیر رفتن به سوی قهقراست و میبینیم که چالش اقتصادی به چالش اجتماعی و سیاسی تبدیل شده است. این حجم درهمریختگیهای اقتصادی در کشور بیسابقه بوده است. چرا باید کشوری که خواهان دستیابی به توسعه است و ۷۰ سال است که برای آن برنامهریزی کرده، چنین معضلات سنگین ارزی و اقتصادی را تجربه کند؟ این موضوع به هیچ عنوان پذیرفتنی نیست و خواهان پاسخگویی مسئولان تصمیمگیر اقتصادی کشور، بهویژه در بخش صنعت و بهگونه خاص صنعت خودرو، هستیم که ناکارآمد شده و پروژههای عمرانی نیمهتمام آن وبال گردن کشور شدهاند. واقعیات باید برای مردم بازگو شود؛ دیگر نباید اجازه داد بهنام حمایت از تولید، بخش خصوصی، اقشار آسیبپذیر و توسعه مورد سوءاستفادههای گسترده قرار بگیرند و عدهای با این توجیهات بهظاهر زیبنده، به غارت ثروتهای عظیم کشور بپردازند و پاسخگو هم نباشند.
همین ابهامات است که اجازه نداده صنعت بهعنوان کلی و صنعت خودرو جایگاهی پذیرفتنی بیابند. اما تعریف «حمایت» چیست؟ آیا در صنعت خودرو «سرمایهگذاری» کردیم یا خیر؟ از بیرون بهنظر میرسد حمایت وجود داشته و در صنعت خودرو سرمایهگذاری شده، اما از درون اینگونه نیست. مثلا شرکتی مانند کرمانموتور میتواند تولید کند، کسی جلوی آن را نگرفته است، اما مونتاژ میکند، نه تولید داخل، چون این کار سادهتر است و از آن هم توسعه بهدست نمیآید. رفتن به سوی مونتاژکاری، نتیجهاش خروج فراوان منابع ارزی از کشور، توزیع نابرابر درآمدها بهنفع عدهای محدود و ایجاد نشدن اشتغال لازم است و در پی آن میتواند موجب گسترش فقر نیز باشد. باید تولید را بهدرستی تعریف کنیم، نام هر عملی تولید نیست.
بنگاه ۱۰۰ درصد مونتاژکار، واحد تولیدی نیست. برخی فعالان پشت این واژه سنگر گرفتهاند. از گذشته تا به امروز هیچ زمان به تولید از دیدگاه بلندمدت و توسعهای ورود پیدا نکردهایم. اگر هم روی کاغذ مباحثی مطرح شده، چندان عملیاتی نشده است و این را میتوان نشانه توسعهنیافتگی تلقی کرد. اگر روزنامههای اطلاعات سالهای ۱۳۰۴ تا ۱۳۰۹ را مطالعه کنیم، ملاحظه خواهید کرد - که گویا در زمان حاضر در کشور- همین گفتمانها در جامعه وجود داشته است.
از گذشته برنامه مدونی برای ارتقای تولید نداشتهایم. وقتی تراز واردات و صادرات منفی است، چرا باید کالاهای مختلف وارد شود؟ با استفاده صوری از اصطلاح الگوی جایگزینی واردات تولید صنعتی را آغاز کردیم، اما الزامات مکمل آن را پیادهسازی نکردیم. یکی از این الزامات، حمایت کنترلشده بوده است. ما فقط بر اعطای مجوزها که سادهترین شکل تولید است، ورود پیدا کرده و سپس همهچیز را به بازار واگذار کردیم و هر زمان هم که با مشکل درآمدهای نفتی مواجه شدیم، محدودیتهای وارداتی را برقرار کردیم و این کار حمایت نامیده شد، اما استراتژی حمایتی به معنای واقعی نداشتهایم. باید رفتارهای خود را یکییکی با اقداماتی که کشورهای دیگر برای صنعتی خاص انجام میدهند، مقایسه کنیم و ببینیم آیا اقدامات ما حمایتی است؟
آنچه در ایران رخ میدهد بازی با واژههاست که از سوی دولتها و مجلس ها برای صنعت خودرو بارها مطرح و بدون پشتوانه کارشناسی بهکار گرفته شده است و میشود.
ما پس از انقلاب در زبان توسعه را طلب میکردیم، اما در عمل دو قاعده حیاتی توسعه را که بدون آنها اصلا برنامهریزی برای توسعه ناممکن و نامفهوم است، نادیده گرفتیم؛ یکی قرار دادن خرد جمعی و نخبگان در تصمیمگیریهای اقتصادی و دیگری ائتلاف دولت و حاکمیت با بخش خصوصی و بخشهای مولد با هدف توسعه اقتصادی که قرار است در نهایت به صادرات محصولات صنعتی بینجامد. آنچه پس از جنگ تحتنام توسعه اجرا شد، فقط برنامههای عمرانی ضدتوسعهای بود که برخی از آنها به تخریب گسترده محیطزیست انجامید و برخی دیگر که از سال ۸۴ به بعد شدت گرفت، تخلیه منابع طبیعی و اعطای رانتهای فراوان به عدهای از خواص تحت نام تولید بود. بخش خصوصی نیز قربانی این سیاستهای رانتخوارانه شد و بهنام خصوصیسازی انواع فسادها شدت گرفت. نتیجه آن نیز قابل مشاهده است. تولید، محمل رانت و کسب سود برای عدهای محدود شده و جامعه از قبل این تولید منتفع نشده است. در این مدت توزیع درآمدها بهبود نیافته و شاهد افزایش فقر در جامعه و توزیع بسیار نابرابر درآمدها هستیم. درحالحاضر نیز بسیاری به مونتاژکاری و خامفروشی مشغول هستند و برنامه سازندهای برای خروج از این وضعیت نابهنجار ندارند.
درواقع بیشتر ژست توسعهخواهی را گرفتیم و در عمل درگیر نمایش دادن توسعه بودیم. این مسیری که میرویم مسیر توسعه نیست، مسیر رفتن به سوی قهقراست و میبینیم که چالش اقتصادی به چالش اجتماعی و سیاسی تبدیل شده است. این حجم درهمریختگیهای اقتصادی در کشور بیسابقه بوده است. چرا باید کشوری که خواهان دستیابی به توسعه است و ۷۰ سال است که برای آن برنامهریزی کرده، چنین معضلات سنگین ارزی و اقتصادی را تجربه کند؟ این موضوع به هیچ عنوان پذیرفتنی نیست و خواهان پاسخگویی مسئولان تصمیمگیر اقتصادی کشور، بهویژه در بخش صنعت و بهگونه خاص صنعت خودرو، هستیم که ناکارآمد شده و پروژههای عمرانی نیمهتمام آن وبال گردن کشور شدهاند. واقعیات باید برای مردم بازگو شود؛ دیگر نباید اجازه داد بهنام حمایت از تولید، بخش خصوصی، اقشار آسیبپذیر و توسعه مورد سوءاستفادههای گسترده قرار بگیرند و عدهای با این توجیهات بهظاهر زیبنده، به غارت ثروتهای عظیم کشور بپردازند و پاسخگو هم نباشند.
همین ابهامات است که اجازه نداده صنعت بهعنوان کلی و صنعت خودرو جایگاهی پذیرفتنی بیابند. اما تعریف «حمایت» چیست؟ آیا در صنعت خودرو «سرمایهگذاری» کردیم یا خیر؟ از بیرون بهنظر میرسد حمایت وجود داشته و در صنعت خودرو سرمایهگذاری شده، اما از درون اینگونه نیست. مثلا شرکتی مانند کرمانموتور میتواند تولید کند، کسی جلوی آن را نگرفته است، اما مونتاژ میکند، نه تولید داخل، چون این کار سادهتر است و از آن هم توسعه بهدست نمیآید. رفتن به سوی مونتاژکاری، نتیجهاش خروج فراوان منابع ارزی از کشور، توزیع نابرابر درآمدها بهنفع عدهای محدود و ایجاد نشدن اشتغال لازم است و در پی آن میتواند موجب گسترش فقر نیز باشد. باید تولید را بهدرستی تعریف کنیم، نام هر عملی تولید نیست.
بنگاه ۱۰۰ درصد مونتاژکار، واحد تولیدی نیست. برخی فعالان پشت این واژه سنگر گرفتهاند. از گذشته تا به امروز هیچ زمان به تولید از دیدگاه بلندمدت و توسعهای ورود پیدا نکردهایم. اگر هم روی کاغذ مباحثی مطرح شده، چندان عملیاتی نشده است و این را میتوان نشانه توسعهنیافتگی تلقی کرد. اگر روزنامههای اطلاعات سالهای ۱۳۰۴ تا ۱۳۰۹ را مطالعه کنیم، ملاحظه خواهید کرد - که گویا در زمان حاضر در کشور- همین گفتمانها در جامعه وجود داشته است.
از گذشته برنامه مدونی برای ارتقای تولید نداشتهایم. وقتی تراز واردات و صادرات منفی است، چرا باید کالاهای مختلف وارد شود؟ با استفاده صوری از اصطلاح الگوی جایگزینی واردات تولید صنعتی را آغاز کردیم، اما الزامات مکمل آن را پیادهسازی نکردیم. یکی از این الزامات، حمایت کنترلشده بوده است. ما فقط بر اعطای مجوزها که سادهترین شکل تولید است، ورود پیدا کرده و سپس همهچیز را به بازار واگذار کردیم و هر زمان هم که با مشکل درآمدهای نفتی مواجه شدیم، محدودیتهای وارداتی را برقرار کردیم و این کار حمایت نامیده شد، اما استراتژی حمایتی به معنای واقعی نداشتهایم. باید رفتارهای خود را یکییکی با اقداماتی که کشورهای دیگر برای صنعتی خاص انجام میدهند، مقایسه کنیم و ببینیم آیا اقدامات ما حمایتی است؟
آنچه در ایران رخ میدهد بازی با واژههاست که از سوی دولتها و مجلس ها برای صنعت خودرو بارها مطرح و بدون پشتوانه کارشناسی بهکار گرفته شده است و میشود.
گزارش خطا
پسندها: 0
ارسال نظر
آخرین اخبار
عرضه خودرو در بورس به کشف واقعی قیمتها منجر میشود پورشه در آمریکا مونتاژ نخواهد شد انتقاد از تعلل دو خودروساز بزرگ در پرداخت مطالبات قطعه سازان عرضه خودرو در بورس به نفع خودروساز یا خریدار؟ افزایش راندمان پیشرانههای هایبرید، برگ برنده هوندا در بازار خودرو صنعت خودرو ۲ میلیارد دلار ارز گرفت زنجیره تامین خودرو جهان در دست چند بروکرات چینی پاسخ محکم BYD به Tank 300 +تصاویر ثبت سفارش واردات خودرو همچنان متوقف است خودروسازها دوباره زیر ذره بین مجلس میروند تجربهای آسان از ماجراجویی با اکستریم LX حضور مقتدرانه پرشیا خودرو در بیست و دومین نمایشگاه خودرو شیراز فشار بورسی بر قیمت دستوری ۱۲ روز بیبرقی در هر ماه وبال گردن قطعه سازان سقوط سهام تسلا در پی اختلاف میان ترامپ و ماسک ۲۰ هزار کارمند فولکس واگن را ترک میکنند عملکرد سه خودروساز بزرگ در دو ماه اول ۱۴۰۴ جنگ قیمتی برای بی وای دی چالش آفرین شد شرایط فروش ویژه هیوندای کونا 2025 اعلام شد +جدول وزارت صمت جلوی گردن کلفتی مدیران ایران خودرو را بگیرد "لاماکو فلو" برادر کوچکتر "لاماری ایما" رونمایی شد +تصاویر قیمت جدید خودرو «اطلس» در بازار و کارخانه اعلام شد +جدول رونمایی جنرال موتورز از نسل جدید باتری خودرو ورود آلپین به بازار شاسی بلندهای برقی عقبنشینی تسلا از تولید خودرو در هند تصمیم «خصوصی» برای بازگشت خودرو به تالار نقرهای صنعت قطعه در دوراهی تغییر و بقا تعیین تکلیف بیش از ۷۵ درصد از مشتریان رامک خودرو احتمال رونمایی از محصولات جدید ب ام و و مینی و اوپل در شیراز بخشنامه فروش فوری و پیش فروش بک X3 PRO اعلام شد +جدول این مدل خودرو کی ام سی ۵۰ میلیون تومان ارزان شد +جدول قیمت قیمت جدید خودروی BAC X۳ Pro اعلام شد ویژگی ها و مشخصات سوزوکی فرانکس کراس اوور هیبریدی راسا موتور واکنش وزارت صمت به توقف عرضه خودرو توسط ایران خودرو خرداد؛ پایان قیمت گذاری دستوری ؟ رشد شکننده تولید خودرو استلانتیس به دنبال احیای فروش در آمریکا خودروساز آلمانی از تولید ابرخودروی خود صرفنظر کرد هدفگذاری ترامپ برای خودروسازی آمریکا خطر کمبود عنصر چینی برای خودروسازی جهان کاهش تولید قطعه سازان خودرو به دلیل موانع گمرکی و ارزی خبری از فروش خودروهای خارجی نیست چین خواستار توقف جنگهای قیمتی خودرو شد عمر آخرین خودرو دنده ای ارزان به سر رسید آیین نامه اجرایی واردات کشنده به صورت بدون انتقال ارز ابلاغ شد +نامه وزارت صمت پیگیر حذف قیمت گذاری دستوری در صنعت خودرو است SUV الکتریکی مزدا EZ-60 وارد نمایشگاه های چینی شد +تصاویر فروش قطعی فولکس واگن T-ROC ماموت خودرو آغاز شد +جدول نقش خدمات پس از فروش در تجربه مشتری خودروهای اکستریم ایکس ۷۷، بزرگترین شاسی بلند خانوادگی به زودی وارد بازار میشود
شرایط فروش
پربازدیدترینها
پربحثترینها
عملکرد سه خودروساز بزرگ در دو ماه اول ۱۴۰۴ سقوط سهام تسلا در پی اختلاف میان ترامپ و ماسک ۲۰ هزار کارمند فولکس واگن را ترک میکنند ۱۲ روز بیبرقی در هر ماه وبال گردن قطعه سازان فشار بورسی بر قیمت دستوری حضور مقتدرانه پرشیا خودرو در بیست و دومین نمایشگاه خودرو شیراز تجربهای آسان از ماجراجویی با اکستریم LX ثبت سفارش واردات خودرو همچنان متوقف است پاسخ محکم BYD به Tank 300 +تصاویر زنجیره تامین خودرو جهان در دست چند بروکرات چینی صنعت خودرو ۲ میلیارد دلار ارز گرفت افزایش راندمان پیشرانههای هایبرید، برگ برنده هوندا در بازار خودرو عرضه خودرو در بورس به نفع خودروساز یا خریدار؟ پورشه در آمریکا مونتاژ نخواهد شد عرضه خودرو در بورس به کشف واقعی قیمتها منجر میشود خودروسازها دوباره زیر ذره بین مجلس میروند انتقاد از تعلل دو خودروساز بزرگ در پرداخت مطالبات قطعه سازان