کد خبر:
۱۳۱۰۹۵ ۱۴:۲۴
۱۳۹۹/۰۷/۱۳
قیمت گذاری بر طرح تحول بازار خودرو
پدال نیوز- پدرام داودی، کارشناس اقتصادی، در یادداشتی می نویسد: طرح تحول خودرو، در واقع امر، نه تنها مزیتی نسبت به فروش مستقیم خودرو (با قیمت بازار) از شبکه نمایندگیها ندارد بلکه به واسطه افزودن فرایندهای بوروکراتیک منتج به افزایش هزینه نهایی مصرفکننده خواهد شد.
به گزارش "پدال نیوز" به گزارش پدال نیوز به نقل از ایبِنا، بخش خودروی کشور به واسطه قوانین محدودکننده در سمت عرضه و همچنین تمایل ذاتی این صنعت به انحصار از یک طرف و وجود مازاد تقاضا ناشی از مصرفنهایی و یا حفظ ارزش پول از طرف دیگر، همواره با عدم تعادل روبرو بوده است. در ادوار تاریخی این عدم تعادل با مداخلات گسترده توسط دولت همراه بوده که در نهایت این مداخلات منجر به ایجاد رانت و گروه رانتجو در این حوزه اقتصاد گشته است. مجلس شورای اسلامی با هدف شناسایی و برطرف نمودن ریشهای معضلات این صنعت اقدام به ارایه طرحی با عنوان « طرح تحول بازار و صنعت خودروی سبک» نموده است. اما این طرح تا چه حد میتواند معضل وجود رانت را در این صنعت بر طرف نماید؟
در ادبیات اقتصادی، سه رویکرد عمده برای مواجه با رانت ناشی از انحصار بر شمرده شده است: (1) قیمتگذاری و تعیین شرایط دسترسی به بازار، (2) مجزاسازی و رقابتیسازی و (3) بازتوزیع رانت ناشی از انحصار. در سنوات اخیر عمده اقدامات صورت گرفته در خصوص مواجهه با انحصار بازار خودرو تنها در چارچوب قیمتگذاری قرار داشته است. مهمترین و جذابترین بخش طرح تحول خودرو، ورود این طرح به موضوع بازتوزیع رانت است که هر اقتصاد خواندهای را ترغیب میکند تا با مطالعه طرح و با تجزیه و تحلیل شیوه تخصیص رانت، به دنبال پاسخ این سوال باشد که آیا این بازتوزیع، در نهایت منجر به افزایش رفاه مصرفکننده خواهد شد؟ در لفاف این سوال، انتظار شروع مجادلات مکتبی مانند صرف این مبلغ برای مناطق محروم یا دهکهای پایین جمعیتی و یا اینکه آیا پسانداز خصوصی میتوانست کارایی بیشتری را نسبت به پسانداز دولتی داشته باشد در سطح جامعه نیز وجود داشت. اما پس از مطالعه طرح تنها موضوعی که جای بحث دارد آنست که آیا اگر خودروساز به حال خود رها میشد تا محصول خود را از طریق شبکه فروش خود و به بالاترین قیمت بازار به مشتری تحویل دهد، رفاه مصرفکننده بیشتر تامین نمیشد؟
اولین و بنیادیترین موضوع در بازتوزیع رانت آنست که سهمی از این رانت به خود انحصارگر تعلق نداشته باشد تا انحصارگر از انگیزه اقتصادی برای افزایش سطح تولید تا سطح رقابتی برخوردار گردد. نگارندگان طرح تحول، متوجه اهمیت قطع رابطه بین سودآوری شرکت و میزان تولید انحصارگر نبوده و بین 70 الی 80 درصد (بخوانید دست کم) رانت ناشی از انحصار را مجددا در قالب تسهیلات قرضالحسنه به انحصارگر اختصاص دادهاند! این ارتباط سبب میشود تا انحصارگر بتواند با مدیریت سمت عرضه قیمتهای بیشتری را از مصرفکننده مطالبه نماید و بر این اساس، بخش عمده رانت ایجاد شده را به حساب خود منظور نماید.
نکته دیگری که در طرح تحول خواننده را آزار میدهد، معافیت برخی از خودروها و خودروسازان بدون در نظر گرفتن شرایط رقابتی از شمول بازتوزیع رانت است. اگر قرار باشد این طرح، انحصارگران را از کسب رانت ناشی از انحصار مایوس نماید، چرا باید یک خودرو ساز نوعی به دلیل خصوصی بودن از شمول قیمتگذاری معاف گردد. آیا نگارنده طرح نمیدانسته است که صدور مجوز رانتجویی برای شرکت خصوصی تبعات به مراتب مخربتری نسبت به شرکت دولتی دارد. این تسامح به همین جا ختم نشده بلکه همه رانت ناشی از فروش خودرویهای برقی، هیبریدی و پایه گازسوز نیز در چمبره رانتجو باقی خواهد ماند. البته اگر کلید واژه «سود مصوب» در این طرح دنبال شود، خواننده در خواهد یافت که خودروهای مشمول نیز سهم قطعی از رانت خواهند داشت.
در کلام پایانی، جذابیت بازار رقابتی در مفهوم حذف رانت ناشی از انحصار دانسته شده است. رانت ناشی از انحصار به واسطه انتقال رفاه از مصرفکننده به انحصارگر و برهمزدن عدالت اجتماعی، ممانعت از نوآوری و خلاقیت و گسترش فساد اقتصادی-سیاسی، مانع جدی در تحقق عدالت اجتماعی و توسعه پایدار مردم محور است. طرح تحول خودرو، در واقع امر، نه تنها مزیتی نسبت به فروش مستقیم خودرو (با قیمت بازار) از شبکه نمایندگیها ندارد بلکه به واسطه افزودن فرایندهای بوروکراتیک منتج به افزایش هزینه نهایی مصرفکننده خواهد شد. چه بسا بسیار سادهتر بود که به خودروساز اجازه فروش با قیمت بازار داده میشد و در کنار آن مالیات صد در صدی بر سود شرکتهای خودروساز وضع و در نهایت، در خصوص بازتویع منابع حاصل تصمیمگیری میشد.
در ادبیات اقتصادی، سه رویکرد عمده برای مواجه با رانت ناشی از انحصار بر شمرده شده است: (1) قیمتگذاری و تعیین شرایط دسترسی به بازار، (2) مجزاسازی و رقابتیسازی و (3) بازتوزیع رانت ناشی از انحصار. در سنوات اخیر عمده اقدامات صورت گرفته در خصوص مواجهه با انحصار بازار خودرو تنها در چارچوب قیمتگذاری قرار داشته است. مهمترین و جذابترین بخش طرح تحول خودرو، ورود این طرح به موضوع بازتوزیع رانت است که هر اقتصاد خواندهای را ترغیب میکند تا با مطالعه طرح و با تجزیه و تحلیل شیوه تخصیص رانت، به دنبال پاسخ این سوال باشد که آیا این بازتوزیع، در نهایت منجر به افزایش رفاه مصرفکننده خواهد شد؟ در لفاف این سوال، انتظار شروع مجادلات مکتبی مانند صرف این مبلغ برای مناطق محروم یا دهکهای پایین جمعیتی و یا اینکه آیا پسانداز خصوصی میتوانست کارایی بیشتری را نسبت به پسانداز دولتی داشته باشد در سطح جامعه نیز وجود داشت. اما پس از مطالعه طرح تنها موضوعی که جای بحث دارد آنست که آیا اگر خودروساز به حال خود رها میشد تا محصول خود را از طریق شبکه فروش خود و به بالاترین قیمت بازار به مشتری تحویل دهد، رفاه مصرفکننده بیشتر تامین نمیشد؟
اولین و بنیادیترین موضوع در بازتوزیع رانت آنست که سهمی از این رانت به خود انحصارگر تعلق نداشته باشد تا انحصارگر از انگیزه اقتصادی برای افزایش سطح تولید تا سطح رقابتی برخوردار گردد. نگارندگان طرح تحول، متوجه اهمیت قطع رابطه بین سودآوری شرکت و میزان تولید انحصارگر نبوده و بین 70 الی 80 درصد (بخوانید دست کم) رانت ناشی از انحصار را مجددا در قالب تسهیلات قرضالحسنه به انحصارگر اختصاص دادهاند! این ارتباط سبب میشود تا انحصارگر بتواند با مدیریت سمت عرضه قیمتهای بیشتری را از مصرفکننده مطالبه نماید و بر این اساس، بخش عمده رانت ایجاد شده را به حساب خود منظور نماید.
نکته دیگری که در طرح تحول خواننده را آزار میدهد، معافیت برخی از خودروها و خودروسازان بدون در نظر گرفتن شرایط رقابتی از شمول بازتوزیع رانت است. اگر قرار باشد این طرح، انحصارگران را از کسب رانت ناشی از انحصار مایوس نماید، چرا باید یک خودرو ساز نوعی به دلیل خصوصی بودن از شمول قیمتگذاری معاف گردد. آیا نگارنده طرح نمیدانسته است که صدور مجوز رانتجویی برای شرکت خصوصی تبعات به مراتب مخربتری نسبت به شرکت دولتی دارد. این تسامح به همین جا ختم نشده بلکه همه رانت ناشی از فروش خودرویهای برقی، هیبریدی و پایه گازسوز نیز در چمبره رانتجو باقی خواهد ماند. البته اگر کلید واژه «سود مصوب» در این طرح دنبال شود، خواننده در خواهد یافت که خودروهای مشمول نیز سهم قطعی از رانت خواهند داشت.
در کلام پایانی، جذابیت بازار رقابتی در مفهوم حذف رانت ناشی از انحصار دانسته شده است. رانت ناشی از انحصار به واسطه انتقال رفاه از مصرفکننده به انحصارگر و برهمزدن عدالت اجتماعی، ممانعت از نوآوری و خلاقیت و گسترش فساد اقتصادی-سیاسی، مانع جدی در تحقق عدالت اجتماعی و توسعه پایدار مردم محور است. طرح تحول خودرو، در واقع امر، نه تنها مزیتی نسبت به فروش مستقیم خودرو (با قیمت بازار) از شبکه نمایندگیها ندارد بلکه به واسطه افزودن فرایندهای بوروکراتیک منتج به افزایش هزینه نهایی مصرفکننده خواهد شد. چه بسا بسیار سادهتر بود که به خودروساز اجازه فروش با قیمت بازار داده میشد و در کنار آن مالیات صد در صدی بر سود شرکتهای خودروساز وضع و در نهایت، در خصوص بازتویع منابع حاصل تصمیمگیری میشد.
گزارش خطا
پسندها: 0
ارسال نظر
آخرین اخبار
چرا ایکس ۷۷ پرچمدار ایمنی در بازار است؟ همه ابهامات فروش وارداتیها کاهش شتاب تورم خرید خودرو تسلا در مخمصه رقابت با چینی ها پاداش میلیاردی تسلا به ایلان ماسک! واکنش بازار خودرو به توقف موقت آیین نامه واردات ثبت آماری از واردات خودرو در منطقه آزاد اروند حذف شد کارخانه خودروساز ویتنامی در هند استارت خورد کدام دستگاه مقصر ترخیص هزاران دستگاه خودرو با عوارض غیرقانونی است؟ شوک مالیاتی به بازار خودروهای برقی ترکیه تعرفه واردات خودرو نباید کمتر از تعرفه قطعات باشد نامه هشدار انجمن واردکنندگان خودرو به رئیس جمهور و رئیس دیوان عدالت اداری +سند خدمات ویژه امداد کرمان موتور در مسیرهای اربعین حسینی ۱۴۰۴ عرضه خودروهای وارداتی از طریق سامانه متوقف نمیشود بی وای دی ترمز زد 2025 Tiggo 8 PLUS Classic Edition توسط چری معرفی شد +تصاویر روند رو به رشد و موفقیت آمیز CHERY در سال ۲۰۲۵ +آمار فروش دستاورد بزرگ چری در رکورد صادرات خودرو +جدول واکنش دیوان عدالت اداری در خصوص ابطال مصوبه خودرویی دولت واکنش رییس انجمن واردکنندگان خودرو به رای دیوان عدالت اداری چرا فولکس واگن ID.4 خودرویی موفق در بازار ایران به حساب می آید؟ احتمال افزایش ۵۰ درصدی قیمت خودروهای وارداتی واردات خودرو باکیفیت، صنعت داخلی را به رقابت وادار میکند واکاوی تابآوری صنعت خودرو ایران در برابر تحریم برنامه کرمان موتور برای واردات خودرو در سال ١۴٠۴ چرا ایکس ۵ خودرو پرشتابی است؟ خدمات بی نقص؛ تجربه خدمات پس از فروش VIP با فونیکس بازار وارداتیها در شوک تازه ایمنی خودرو: اولین تست تصادف اشعه ایکس عمومی تعمیر خودرو با لوازم دست دوم ترخیص ۱۴ هزار خودروی وارداتی موج جدید واردات خودروهای کره ای و ژاپنی نزدیک ایران! واردات خودرو در بن بست بلاتکلیفی برگزاری دهمین آزمون مهارتی خدمات پس از فروش کرمان موتور تمدید مهلت ثبتنام خودروهای وارداتی چالش ۳ ضلعی واردات خودرو با تصمیمات خلاف قانون مخالفت مجلس با کاهش تعرفه واردات خودرو! اجرای آیین نامه جدید واردات خودرو متوقف شد + سند تسلا محکوم شد ورود دوباره مجلس به واگذاری ایران خودرو شیائومی در تحویل ماهانه خودرو رکورد زد سقوط سوددهی خودروسازان آلمانی بخشنامه جدید برای تسریع در فرآیند واردات خودرو +نامه بهشت خودروهای برقی جهان آغاز دوباره XTRIM برای فراتر رفتن (Born For More) در مسیر اکتشاف سرمایه گذاری ۲۰ میلیون دلاری هوندا در ترکیه اصلاحیه جدید ثبت نام خودروهای وارداتی + جدول پیچیدگی قیمت در اطلاعیه عرضه وارداتی ها سقوط تولید چهار ماهه خودرو واردات ۱۴۰۴ با خودروهای هیبرید کلید خورد
شرایط فروش
پربازدیدترینها
پربحثترینها
نامه هشدار انجمن واردکنندگان خودرو به رئیس جمهور و رئیس دیوان عدالت اداری +سند تعرفه واردات خودرو نباید کمتر از تعرفه قطعات باشد کدام دستگاه مقصر ترخیص هزاران دستگاه خودرو با عوارض غیرقانونی است؟ شوک مالیاتی به بازار خودروهای برقی ترکیه ثبت آماری از واردات خودرو در منطقه آزاد اروند حذف شد واکنش بازار خودرو به توقف موقت آیین نامه واردات کارخانه خودروساز ویتنامی در هند استارت خورد پاداش میلیاردی تسلا به ایلان ماسک! تسلا در مخمصه رقابت با چینی ها کاهش شتاب تورم خرید خودرو همه ابهامات فروش وارداتیها چرا ایکس ۷۷ پرچمدار ایمنی در بازار است؟