نگاهی کوتاه به سرگذشت پررنگ ترین برندهای خودرو در ایران +تصاویر
با این حال هنوز هم بسیاری از برندهای مطرح و شناخته شده در این آشفته بازار خودرو ایران در حال رقابت و سهم خواهی هستند. برخی از این برندها همانند اسامی چینی، حداثر یک دهه است که در ایران قد علم کرده‌اند و برخی دیگر قدمتی بیشتر از صد سال دارند! در این مطلب قصد داریم تا سرگذشت پررنگ‌ترین برندهای کهنه کار کشورمان را بررسی کنیم.
پژو
این برند فرانسوی که کارش در ایران را به طور جدی از دهه سی و به لطف اخذ
نمایندگی توسط شرکت‌هایی نظیر اتوشرق و شبدیز آغاز کرده بود، در دهه پنجاه
با مدل 504 به اوج محبوبیت رسید. در آن زمان اما کمتر کسی می‌دانست محصولات
پژو زمانی قرار است ستون فقرات خودروهای ملی ایران باشند. در پایان دهه
شصت، ایران خودرو که از دهه پنجاه همکاری گسترده‌ای با پژو داشت، اقدام به واردات و سپس مونتاژ مدل 405
کرد. از آن زمان تا کنون، سهم پژو از بازار ایران همواره در حال افزایش
بوده، هر چند تنوع و مدرن بودن محصولات و البته اقشار هدف تغییر کرده است.
پژو که زمانی خودرو نیمه لوکس اقشار متوسط رو به بالا بود، این روزها بیشتر
در دسترس اقشار پایین‌تر است. هرچند مونتاژ 508 و 2008 می‌توانست ورق را
برگرداند.
کیا
کیا شاید به اندازه سایر خودروسازان این لیست کهنه کار نباشد، اما در طول سه دهه حضورش در بازار ایران، پیشرفتی اعجاب آور داشته است! در ابتدای دهه هفتاد، سایپا که مدت‌ها شریک خودروسازان فرانسوی بود، اقدام به واردات محصول محبوب کیا یعنی پراید کرد. مونتاژ این خودرو به سایپا جانی تازه بخشید و این خودروساز را به دومین سازنده خودرو ایران بدل کرد. پراید به عنوان خودرو اقشار متوسط به ایران آمد، اما به تدریج از پرستیژش کاسته شد. برای همین بود که ریو در دهه هشتاد معرفی شد تا اقشار بالاتر را با کیا آشتی دهد. در هر صورت موفقیت کیاهای وارداتی نظیر سراتو، اسپورتیج و موهاوی از اواخر دهه هشتاد شمسی، اعتبار کیا را به شدت بالا برده.
مرسدس بنز
کمتر برندی در ایران آوازه مرسدس بنز
را دارد. این خودروساز آلمانی از ابتدای ورودش به ایران توانسته به عنوان
نماد کیفیت، اصالت، استحکام و ارزشمندی باشد. شرکت سهامی مریخ برای مدت
چندین دهه، واردات مرسدس بنز
را برعهده داشت. پس از انقلاب اما شرکت ستاره تاسیس شد و واردات و برای
مدتی مونتاژ محصولات مرسدس بنز، توسط این شرکت پیگیری می‌شد. تقریبا در طول
بیش از هفت دهه حضور جدی و رسمی مرسدس بنز
در ایران، این برند با اقشار بالاتر جامعه در ارتباط بوده است. با این حال
مواردی همانند خدمت رسانی بنزهای پونتون، فین تیل و 170 در ناوگان
تاکسیرانی، چهره مردمی بنز را بازیابی کرده است.
هیوندای
قدیمی‌ترین خودروساز کره که این روزها در سطح جهانی یکی از موفق‌ترین خودروسازان است، در ایران نیز برندی پرآوازه شده و جایگاه مناسبی دارد. هیوندای
همزمان با گشایش مرزها به روی خودروهای وارداتی در ابتدای دهه هفتاد به
طور رسمی به ایران آمد و از همان زمان محصولاتی نظیر اکسنت، سوناتا و
الانترا مورد توجه بودند. کرمان خودرو در دهه هشتاد نیز همکاری مقطعی با
این برند را آغاز کرد که حاصل آن مونتاژ دو مدل بود. با این حال بالا رفتن
پرستیژ هیوندای در ایران، بیش از همه مدیون واردات آن از اواخر دهه هشتاد و موفقیت محصولاتی نظیر سانتافه و توسان است. جالب این که هیوندای از یک برند ساده اقشار متوسط به برندی محبوب اقشار بالاتر بدل شده است.
تویوتا
این برند ژاپنی در سراسر جهان نماد رشد و موفقیت است و ایران نیز از این
امر مستثنی نیست. با آن که تویوتا هرگز به طور رسمی و جدی وارد عرصه
خودروسازی ایران نشده، اما همواره توانسته با محصولات وارداتی، بر بخش‌هایی
از بازار داخلی حکمرانی کند. شرکت ایرتویا
فعالیتش را از دهه پنجاه شمسی آغاز کرد و محصولات کوچک نیمه اقتصادی و کم
مصرف تویوتا، به لطف دوام و استهلاک کمی که داشتند، توانستند به سرعت در
ایران محبوبیت یابند. در دهه‌های شصت و هفتاد، رفته رفته تویوتا از یک برند
اقتصادی توانست فاصله بگیرد. اما این دهه هشتاد بود که تویوتا را توانست
به یک برند نیمه لوکس بدل کند. این روزها تویوتا به نحوی بخشی از بازار
لوکس ایران را تغذیه می‌کند.
نیسان
نیسان و جد دوست داشتنی آن یعنی داتسون، با آن که از دهه چهل به ایران آمدند، اما شکوفایی‌شان از اواسط دهه پنجاه آغاز شد. شرکت زامیاد از همان دهه چهل به مونتاژ و ساخت وانت‌های نیسان مشغول بوده و شرکت دیران نیز برای مدتی نماینده رسمی داتسون در ایران بود و محصولات این برند به نحوی با تویوتا و مزدا در حال رقابت بودند. نیسان
پس از انقلاب اسلامی، از طریق شرکت پارس خودرو به عرصه خودروسازی در ایران
پیوست و از آن زمان تا اوایل دهه نود، همواره بخشی از تیراژ خودرو بازار
ایران را در اختیار داشت. با این حال در دو دوره اوایل دهه هفتاد و اواسط
دهه جاری، سهم واردات نیز قابل توجه بوده. نیسان پاترول و ماکسیما برای مدتی نماد اشرافیت در بازار ایران بودند، اما این روزها پرستیژ برند نیسان از تویوتا پایین‌تر است.
رنو
اولین برندی که به ایران آمد، رنو بود و از آن زمان تا کنون، این برند
تقریبا بی‌وقفه در ایران حضور داشته است. آغاز اوج گیری رنو در ایران در
دهه سی و چهل با محصولاتی نظیر دوفین بود که شرکت ایران شرق به ایران آورد و
حتی به ناوگان تاکسیرانی نیز رسید. سایپا
در دهه پنجاه مدل 5 را به ایران آورد تا کماکان چهره مردمی رنو حفظ شود.
این خودروساز ایرانی سعی کرد در دهه هفتاد با مونتاژ مدل 21، از رنو
چهره‌ای لوکس‌تر بسازد که با شکست مواجه شد. بعد از آن و از دهه هشتاد رنو
در دو جبهه در ایران جنگیده است. جبهه اول خودروهای مردمی اقشار متوسط نظیر
لوگان و ساندرو است و جبهه دوم بازار محصولات نیمه لوکس است که به لطف امثال تلیسمان تامین شده.
ب‌ام‌و
شرکت واصاتو یا همان وهابزادگان، از دهه چهل به طور جدی واردات ب ام و به ایران را برعهده داشت. این برند آلمانی با آن که هرگز نتوانست در حد و اندازه‌های مرسدس بنز در ایران مطرح شود، ولی به تدریج به یکی از ارکان اصلی بازار خودرو
کشورمان بدل شد و به لطف طبع اسپرت و جوانپسند محصولاتش، محبوبیت زیادی
کسب کرد. به تدریج و از دهه هفتاد، شرکت نوریانی واردات این برند را برعهده
گرفت و با وجود قطع واردات، زمزمه مونتاژ احتمالی محصولات این برند شنیده
می‌شد. جالب این که در نهایت مجددا کار به واردات کشید و شرکت‌های نوریانی و
سپس پرشیاخودرو، ب ام و را به ایران وارد کردند. این روزها ب ام و یکی از لوکس‌ترین برندهای بازار ایران است.
سیتروئن
پایه و اساس شرکت سایپا
در اواسط دهه چهل برای ساخت محصولات سیتروئن بنا شد. با این حال دو شرکت
سیرمات و شبدیز در دهه‌های قبل از آن اقدام به واردات و فروش محصولات دیگری
نظیر DS کرده بودند. سیتروئن در ایران از همان دهه چهل هویتی دوگانه داشت.
برخی آن را با محصولاتی نظیر 2CV و بعدها ژیان یکسان می‌دانستند و برخی
نیز محصولاتی مثل SM و DS را نمایده واقعی سیتروئن تلقی می‌کردند. در هر
صورت سیتروئن از اواخر دهه پنجاه بیش از پیش با ژیان شناخته شد که به
پرستیژ این برند در ایران ضربه زد. امری که با عرضه زانتیا و سپس C5 در دهه
هشتاد احیا شد. حضور سیتروئن قرار بود با مدل C3 مجددا پررنگ شود که
متاسفانه این قضیه نیمه کاره ماند.
مزدا
مزدا به نحوی دومین برند پرسابقه ژاپنی در ایران است که به لطف سه
چرخه‌های بادوامش در دهه چهل در سراسر ایران دیده می‌شد. شرکت‌های کویو و
ایران کالا در دهه پنجاه سواری‌های این برند را به طور عمده به ایران وارد
کردند و ایران وانت هم، وانت بار دوست داشتنی مزدا را تولید کرد. تا اواخر دهه شصت، مزدا برندی اقتصادی محسوب می‌شد تا آن که در دهه هفتاد محصولات جدید آن به کشور وارد شدند و با وجود محدود بودن تیرژا، چهره مزدا را به ب ام و ژاپنی تبدیل کردند! گروه بهمن با واردات و مونتاژ محصولات متنوع این برند، نقش بسزایی در بالا رفتن پرستیژ مزدا در دو دهه اخیر داشته است.
