بررسی دلایل افزایش قابل توجه مصرف سوخت +آموزش تصویری
کثیفی و خرابی شمع‌ها
یکی از مهم‌ترین قسمت‌های پیشرانه که سلامت آن تاثیری مستقیم بر عملکرد
خودرو دارد، شمع جرقه است. شمع‌ها، قطعاتی مصرفی هستند که پس از مدتی به
پایان عمر مفید خود می‌رسند و به تعویض احتیاج پیدا می‌کنند. عدم توجه به
سلامت شمع و یا انتخاب نوع نامناسب یا نامرغوب آن، موجبات افزایش مصرف و
افت توان پیشرانه را فراهم می‌آورد. شمع، باید حدود هر 5 الی 10 هزار
کیلومتر یکبار باز شده و چک شود و در صورت لزوم، از دوده و آلاینده‌های
تجمع یافته پاک شده و فیلر‌گیری شود. عمر مفید نهایی عموم شمع‌های متداول
بازار بیش از 20 هزار کیلومتر نیست، اما شمع‌های خاصی نیز هستند که ممکن
است قادر به کارکردن تا 100هزار کیلومتر باشند. در خصوص انتخاب شمع مناسب
باید دقت کرد که بسیاری از شمع‌های بازاری موجود موسوم به چند پلاتینه و
آلیاژ ایریدیوم ممکن است به جای داشتن تاثیر مفید، به دلیل عدم تناسب
حرارتی و کارایی مورد نیاز پیشرانه خودروی شما، موجب افزایش مصرف و افت
توان شوند.
کثیفی انژکتورها
انژکتور، یکی از دقیق‌ترین و حساس‌ترین اجزای خودرو است که باید سوخت را با
ظرافت خاصی با دامنه مخروطی شکل 30 درجه پخش کند. هرگونه فرم پاششی به‌جز
این حالت مردود است. علت حساس‌بودن شیوه پاشش انژکتور، جلوگیری از بروز
پدیده منیفولد خیس است. پدیده منیفولد خیس، پدیده‌ای است که در آن به دلیل
پاشش غلط سوخت، بنزین در محوطه پشت سوپاپ شره کرده و بر روی دیواره داخلی
پورت هوا تجمع می‌کند. این موضوع موجب می‌شود که با باز شدن سوپاپ، سوخت
اضافی به صورت مایع (و نه پودر) وارد سیلندر شده و باعث خام‌سوزی می‌شود.
اگر شدت این مسئله زیاد باشد، موجب روشن‌شدن چراغ چک خواهد شد. بهتر است
انژکتورها هر 20 الی 30 هزار کیلومتر از روی خودرو باز شده و با دستگاه
شست‌وشو شوند تا پاشش آنها مجددا به محدوده قابل قبول برسد.
خرابی و کثیفی سنسورها
خرابی و کثیفی سنسورها موجب کارکرد بد پیشرانه و مصرف سوخت بالا در
خودروهای مجهز به سیستم سوخت‌رسانی انژکتوری می‌شوند. سنسورها به عنوان
عناصر ورودی سیستم، باید قادر به رساندن اطلاعات صحیح باشند و در صورت
خرابی، ECU سعی می‌کند با تخمین زدن اطلاعات آنها تا حد امکان به کار خود
ادامه بدهد. یکی از سنسورهایی که بسیار در عملکرد پیشرانه تاثیرگذار است،
سنسور اکسیژن است. سنسور اکسیژن با تشخیص غلظت اکسیژن در دود خروجی، نقشی
کلیدی در تنظیم و تصحیح نسبت سوخت به هوا توسط ECU بازی می‌کند. کثیفی و
یا خرابی این سنسور و عملکرد نادرست آن، موجب افزایش قابل توجه مصرف سوخت،
ریپ‌زدن و یا کپ‌کردن خودرو و روشن‌شدن چراغ چک می‌شود. سنسور اکسیژن را هر
چند وقت یکبار با نهایت احتیاط باز کرده و نوک آن را تمیز کنید.
از
جمله دیگر سنسورهای مهم، غلاف سنسور مپ و دمای هواست. ECU به کمک 3 سنسور
دمای هوا، فشار هوا (Map) و سنسور موقعیت دریچه گاز، سعی می‌کند که حجم
هوای ورودی به پیشرانه در هر لحظه را محاسبه کند. از میان این 3 سنسور، 2
عدد از آنها (که عموما در یک غلاف قرار دارند) در معرض مستقیم جریان هوا
قرار داشته و به مرور زمان کثیف می‌شوند که باید باز شده و تمیز شوند.
خرابی سنسور دمای هوا و افت مقدار دقت آن، از جمله دیگر دلایل تغییر مصرف
سوخت است چرا که یکی از پارامترهای اصلی مورد نظر ECU در پاشش سوخت، دمای
پیشرانه است. عملکرد نادرست سنسور دمای آب، موجب عدم کنترل دمای دقیق
پیشرانه شده و البته استارت‌زنی را نیز سخت می‌کند که ممکن است با خام‌سوزی
همراه باشد.
خرابی جلوبندی
خرابی
و به‌هم‌خوردن تنظیمات و زوایای چرخ‌ها، از جمله دلایل اصلی افزایش قابل
توجه مصرف است. اگر چرخ‌ها در زوایای غلطی قرار بگیرند، موجب مقاومت غلتشی
اضافه می‌شوند. بنابراین گذشته از افزایش میزان ساییدگی تایرها، انرژی
بیشتری نیز صرف حرکت خودرو شده و مصرف سوخت بالا می‌رود. حتما هرچند وقت
یکبار اقدام به بررسی و تنظیم جلوبندی خودروی خود کنید.
تایرها
تایرها به عنوان تنها نقطه تماس خودرو با سطح زمین، نقشی اساسی در کیفیت
حرکت خودرو و مصرف سوخت بازی می‌کنند. تایرهای فرسوده، مقاومت غلتشی
بالاتری دارند و مصرف را نیز بالا می‌برند. وضعیت تایرهای کم‌باد نیز مشابه
است. همواره فشار باد تایرها را در محدوده توصیه شده توسط سازنده حفظ کنید
و از رانندگی با تایر فرسوده پرهیز کنید.
ترمزها
ترمزها از جمله قسمت‌هایی هستند که اگرچه تاثیری در میزان مصرف سوخت به
صورت مستقیم ندارند اما بروز مشکل در عملکرد آنها و درگیری بی‌مورد موجب
افزایش مصرف سوخت می‌شود. اگر ترمزها درگیری لنت دارند، حتما اقدام به
تنظیم‌کردن آنها کنید چرا‌که درگیری اضافه لنت گذشته از سایش بی‌مورد دیسک و
کاسه و خود لنت، موجب مقاومت گردشی اضافی چرخ‌ها و افزایش مصرف سوخت
می‌شود.
نشتی بخار بنزین
وجود
نشتی در مدار بازیافت بخار بنزین از جمله دلایل افزایش مصرف سوخت است،
چرا‌که سوخت درون باک خودرو تبخیر شده و به هدر می‌رود. هرچه باک خالی‌تر
باشد، تبخیر سوخت نیز بیشتر بوده و پمپ بنزین نیز بیشتر داغ می‌کند. حتما
در صورت استشمام بوی بنزین، اتصالات باک، حبابگیر باک و سلامت مخزن کنیستر
را بررسی کنید.
انتخاب شمع مناسب خودرو از اقدامات مهم در کاهش مصرف سوخت است
حتما جلوبندی خودرو را مرتب بازدید و تنظیم کنید
عادات رانندگی در شرایط مصرف سوخت بسیار تاثیر‌گذارند
هرگونه پاشش غیر استاندارد انژکتور غیر قابل قبول است
سنسور اکسیژن را هرچند وقت یکبار تمیز کنید
نویسنده: عارف منظری
