مرور سیستم خنک‌کاری پیشرانه و مشکلات احتمالی آن

به گزارش پایگاه خبری تحلیلی پدال نیوز، تغییر چند درجه در دمای کاری پیشرانه می‌تواند منجر به بروز مشکلاتی چون خام‌سوزی، عدم روانکاری مناسب قطعات در نقاط دور‌تر از اویل پمپ، افزایش استهلاک و... شود اما سیستم خنک‌کاری نیز مثل دیگر بخش‌های فنی و مکانیکی خودرو، ممکن است دچار نواقصی شود که کارکرد نادرست آن و بالا رفتن دمای آب موجود در بخش خنک‌کاری خودرو را به همراه خواهد داشت. البته باید بدانیم که نحوه رانندگی و شرایط جاده و مسیر، سلامت بخش‌های دیگری از خودرو مثل سیستم برق و جرقه‌زنی، تایرها و... نیز در بالا رفتن دمای آب موتور موثر هستند. اما عیب‌های بروز کرده در سیستم خنک‌کاری از چه ناحیه‌ای می‌توانند باشند؟
 
پروانه و فن:
 
در کاهش دمای آب موجود در رادیاتور، دو عامل برخورد هوای تازه از روبه‌رو و کشش این هوا از پشت اهمیت بالایی دارد. پس خرابی پروانه در پشت رادیاتور که می‌تواند ناشی از خرابی کلاچ پروانه (درصورت کلاچ‌دار بودن) یا از شل بودن تسمه آن باشد و یا شکستگی پره‌های آن و همچنین عدم عملکردن فن برقی در روی رادیاتور می‌تواند منجر به بالا رفتن دمای آب موجود در سیستم خنک‌کاری شود. در پیشرانه‌هایی که دارای پروانه هستند، نبود بادگیر (تونلی که جریان مکش پروانه را افزایش می‌دهد) منجر به کاهش اثر کارکرد پروانه خواهد شد.
 
رادیاتور:
 
به‌صورت دوره‌ای آب درون رادیاتور را‌ هنگام خنک‌بودن پیشرانه بررسی کنید و اگر میزان آن کم بود، باید به حد استاندارد پر شود. ضمن اینکه وجود ضدیخ درون آب سیستم خنک‌کاری موجب می‌شود تا ضمن کاهش نقطه انجماد آب، نقطه‌جوش آن نیز بالا برود. همچنین گرفتگی و کثیف بودن رادیاتور و لوله و شبکه‌های آن باعث می‌شود تا آب نتواند به خوبی از بالا به پایین درون رادیاتور جاری شود و در نتیجه در اثر کاهش تبادل گرمایی با هوای آزاد اطراف رادیاتور، به خوبی گرمای خود را به بیرون منتقل نمی‌کند، در نتیجه دمای آب کاهش پیدا نمی‌کند و نمی‌تواند پیشرانه را به مقدار کافی خنک کند.
 
ترموستات:
 
ترموستات را می‌توان به یک دریچه گرمایی تشبیه کرد که با افزایش دمای آب تا میزان معین فنر آن جمع شده و باعث باز شدن مجاری آب و گردش آب درون چرخه خنک‌سازی پیشرانه می‌شود. اگر این وسیله دچار خرابی و کارکرد نادرست شود، با بستن راه خروج آب به سمت رادیاتور، باعث می‌شود تا آب درون پیشرانه به سرعت به دمای جوش رسیده و باعث خرابی واشر سر‌سیلندر و... شود. یک راه تشخیص خرابی ترموستات در این است که وقتی آب درون پیشرانه دمای بالایی دارد، اگر به رادیاتور دست بزنیم، سرد است و اختلاف دمای آب بین این دو قسمت قابل توجیه نیست.
 
واتر پمپ:
 
واتر پمپ وظیفه چرخش آب را درون سیستم خنک‌کاری بر عهده دارد. خرابی این قطعه یا پوسیده‌شدن پره‌های آن به مرور زمان باعث می‌شود تا آب به خوبی از پیشرانه درون سیستم خنک‌کاری جریان پیدا نکند و دما کاهش نیابد. واتر پمپ با کمک یک تسمه نیروی چرخش خود را از پیشرانه دریافت می‌کند که ایراد در این انتقال نیرو نیز منجر به کارکرد نادرست آن می‌شود. ضمن اینکه خرابی فیبر فنر و یا کاسه نمد پشت محور آن نیز باعث ریزش آب و کاهش حجم آب در سیستم خنک‌کاری خواهد شد که بالا رفتن دما را در پس دارد.
 
در و خروجی رادیاتور:
 
خراب بودن درِ رادیاتور در خودرو‌هایی که دارای سیکل خنک‌کاری بسته هستند، می‌تواند منجر به خروج بخار آب پر فشار از این چرخه شود. با خروج بخار آب، هوا جای آن را می‌گیرد. این هوا هم اثر منفی در کارکرد سیستم خنک‌کاری دارد و هم می‌تواند باعث ایجاد خرابی در شلنگ‌ها و مجاری شود. در خودرو‌های قدیمی‌تر که دارای سیستم خنک‌کاری باز هستند، با افزایش فشار آب درون رادیاتور، آب به درون منبع انبساط راه پیدا می‌کند. ضمن اینکه خرابی و گرفتگی خروجی زیر درِ رادیاتور نیز در هر دو سیستم باز و بسته می‌تواند باعث گرم‌شدن بیش از حد مجاز آب درون رادیاتور شود. به همین خاطر است که سالم بودن درِ رادیاتور خصوصا در نمونه‌های با سیکل کاری بسته، اهمیت فوق‌العاده زیادی دارد.
 
نشتی در سیستم:
 
نشتی و خروج آب از سیستم خنک‌کاری از طریق شلنگ‌ها، خود رادیاتور، بست‌ها و اتصالات می‌تواند باعث کاهش راندمان سیستم خنک‌کاری شود. یکی از شایع‌ترین نقاط نشت‌کننده آب، اطراف لوله‌های بخاری و همچنین شیر‌های تعبیه شده‌ روی رادیاتور هستند.
 
نکته:
 
می‌دانیم که وجود ناخالصی در آب معمولی می‌تواند باعث بالا رفتن نقطه جوش و کاهش دمای انجماد آن شود. یکی از راه‌های اضافه‌کردن ناخالصی درون آب به شکلی کاملا صحیح و درست، افزودن ضد‌یخ به آب رادیاتور است. با سرد‌شدن هوا لازم است تا آب درون رادیاتور با ضد‌یخ کافی همراه شود. در این مواقع با اضافه کردن ضد‌یخ به سیستم خنک‌کاری موجب تمیز شدن مجاری و جدا‌شدن رسوب‌های آب از دیواره رادیاتور می‌شود. در این هنگام معمولا دیده می‌شود که از برخی قسمت‌ها، آب نشتی پیدا می‌کند. به همین خاطر بهتر است تا هنوز درگیر هوای سرد نشده‌ایم و زمان برای حل مشکلات ناشی از نشتی آب، خرابی سیستم خنک‌کاری و ... گریبانگیرمان نشده است، اقدام به معاینه و بازرسی سیستم خنک‌کاری و همچنین تایید سلامت بخش گرمایشی خودرو کنیم.
 
نویسنده: علیرضا داودی