فریاد خش‌دار تهران زیر دود

به گزارش پدال نیوز به نقل از قانون ، حال تهران خوب نیست. برای فهم این واقعیت نه نیازی به آمارهای کارشناسی و نه حتی نیم‌نگاهی به اخبار لازم است. کافی است حتی به اندازه نصف روز در این کلانشهر زیست کرده یا پای صحبت‌های ساکنانش نشسته باشید.تهران؛پایتخت ایران با هزاران معضل و مساله دست در گریبان است اما شاید یکی از اصلی‌ترین مشکلاتش،«نفس» باشد که برای سخت می‌آید و تنگ می رود. دود و سرب نفس پایتخت‌نشینان را بریده است. بیش از نیم‌قرن است که پایتخت با این معضل دست و پنجه نرم می‌کند. آلودگی هوا تحت تاثیر شرایط آب و هوایی، اقلیمی و میزان انتشار آلاینده‌ها از منابع مختلف، است. تهران 17 درصد جمعیت کشور را در حدود کمتر از یک درصد وسعت کشور جای داده است. پیامد استقرار این حجم جمعیت مصرف بی‌رویه سوخت به‌دلیل افزایش تردد است. توسعه کارخانجات، مراکز درمانی، مراکز دانشگاهی و ... تمامی آن‌ها موجب افزایش سفر و تردد در تهران و سرانجام آلودگی هوا می‌شوند. در تهران شرایط توپوگرافی و اقلیمی به‌گونه‌ای است که این شهر را مستعد آلودگی هوا می‌کند. از غرب تهران رشته کوه البرز شروع می‌شود که در واقع بحث شمالی تهران را پوشش می‌دهد. در شرق هم رشته‌کوه‌هایی داریم که تهران را شبیه نیم‌کاسه‌ای درآورده است. جهت باد غالب تهران هم غرب به شرق است. اگر وزش باد داشته باشیم این وزش باد آلودگی را به تهران می‌آورد و امکان خروج غرب به شرق را نخواهد داشت.
 
خسارت دو میلیارد دلاری آلودگی هوای پایتخت
براساس آمار سازمان‌های جهانی، هزینه‌های اقتصادی سالانه مربوط به آلودگی هوا در تهران، بیش از 2 میلیارد دلار برآورد شده است. این برآورد تنها تاثیرات آلودگی بر سلامت انسان را در نظر گرفته است و به همین دلیل هزینه آن از مقدار واقعی هزینه‌های اقتصادی ناشی از آلودگی هوا کمتر است. آلودگی هوا علاوه بر کاهش کیفیت زندگی، مشکلات اقتصادی نیز برجای می‌گذارد. در تهران، از 80 درصد خودروهای ثبت شده، 90 درصد اتومبیل‌های شخصی، 8 درصد وانت و 2درصد تاکسی هستند. دومین رده بزرگ به لحاظ تعداد، موتورسیکلت‌ها هستند و کوچک‌ترین رده، خودروهای سنگین حدود 2 درصد از کل وسایل نقلیه در خیابان‌های تهران است. وسایل نقلیه سنگین بیشترین میزان آلودگی ذرات معلق را دارند. 80 درصد آلودگی هوای تهران به‌دلیل منابع متحرک است و 20 درصد آن به منابع ساکن اختصاص دارد. منابع متحرک همانند خودرو، موتورسیکلت‌ها، حمل ‌و نقل هوایی و ... است.در منابع ساکن آلاینده هوا، نیروگاه‌ها مهم‌ترین نقش را دارند و پس از آن منازل مسکونی، تجاری و ... آلاینده هوا به‌شمار می‌روند. آلودگی هوا در کلانشهر تهران به یک معضل بزرگ برای کشور تبدیل شده است. بی‌شک در این آلودگی عوامل متعددی موثر بوده و هر کدام به نوبه خود بر شدت این آلودگی افزوده است.
 
دوباره دود و سرب
هفته گذشته به‌لطف باران، هوای پاک و آسمان آبی مهمان تهرانی‌ها بود، میهمانی که عمر آن بسیار کوتاه است و به‌گفته مدیرکل پیش بینی و هشدار سریع سازمان هواشناسی در روزهای آینده به دلیل شرایط جوی حاکم بر تهران روند ناسالم شدن هوا برای گروه‌های حساس در این شهر را پیش‌بینی می‌شود. دوباره دود و سرب آسمان تهران را فرا می‌گیرد و قرار است نفس پایتخت‌نشینان بگیرد. به‌گفته معاون محیط زیست انسانی سازمان محیط‌زیست کشور، تردد 20 درصد از خودروها باعث 80 درصد آلودگی هوای شهر تهران می‌شود و تنها راه شناسایی این خودروها معاینه فنی است. مسعود تجریشی به ایلنا درباره به تعویق افتادن معاینه‌فنی خودروها و عدم اجرای طرح کاهش گفت: «ما با این تعویق مخالف بوده و هستیم. براساس قانون باید معاینه فنی خودروها انجام شود و نباید با تاخیر انجام شود.تنها راه شناسایی این خودروها معاینه فنی است. حتی اگر صف‌های طولانی هم تشکیل شود باید تدابیر لازم برای این امر در نظر گرفته می‌‌شد. نباید سلامت مردم شوخی گرفته شود، شهرداری باید حتما بحث معاینه فنی را عملیاتی کند و نباید هیچ تعویقی در خصوص مدت زمان اجرای آن اعمال شود. وقتی معاینه فنی به تعویق بیافتد آلاینده‌ها در هوا جمع‌شده و آلودگی هوا باعث تعطیلی مدارس و ادارات می‌شود».
 
آلایندگی، جان شهروندان را نشانه گرفته است
تجریشی با بیان اینکه آلودگی هوا اثر مستقیم بر بیماری‌ها دارد، تاکید کرد: «چه کسی پاسخگوی بیماری‌ها و عوارض ناشی از آلودگی هواست سلامت مردم در این کشور شوخی گرفته می‌شود و خواهش می‌کنم رسانه‌ها جدی‌تر به این موضوع بپردازند تا معاینه فنی به تعویق نیفتد.64 مصوبه در خصوص مقابله با آلودگی هوا وجود دارد که متاسفانه به برخی از آن‌ها عمل نشده است از سال گذشته مطالعه‌ای درباره کامیون‌ها و خودروهای سنگین که معاینه‌فنی انجام داده‌اند صورت گرفته است درصد قابل توجهی از این کامیون‌ها اگرچه برگه معاینه فنی در اختیار داشتند اما دودزا بودند. بانک اطلاعاتی خودروهای سنگین در وزارت راه و بانک اطلاعاتی خودروهای سبک در وزارت کشور است، در حال حاضر تنها موردی که از 64 مصوبه قانون هوای پاک انجام نشده، یکپارچه کردن بانک اطلاعاتی وزارت راه و وزارت کشور است اگر این دو بانک اطلاعاتی یکپارچه شود امکان نظارت بیشتر بر خودروها و کامیون‌ها وجود دارد و می‌توانیم از تردد کامیون‌هایی که آلودگی ایجاد می‌کنند جلوگیری کنیم. اگر اعتبارات لازم برای نوسازی ناوگان در اختیار نداریم باید راه‌های دیگر را امتحان کنیم. اگر نمی‌توانیم نوسازی را انجام دهیم می‌توانیم بازسازی را در دستور کار قرار دهیم. باید این اقدامات را انجام دهیم. قطعا وضع بهتری نسبت به سال گذشته در خصوص آلودگی هوا خواهیم داشت. از ابتدای مهر تاکنون تعداد روزهای ناپاک و آلاینده نسبت به سال گذشته کمتر بوده است و این کاهش روزهای آلاینده با همین اقداماتی است که تاکنون انجام شده است. متاسفانه برخی از قوانین اجرا نمی‌شود مانند جریمه اتوبوس‌‌هایی که بیش از 10 دقیقه به صورت درجا روشن هستند ما این موضوع را از شهرداری و نیروی انتظامی پیگیری کردیم این اقدام هم در صرفه‌جویی سوخت و ارزش اقتصادی آن تاثیرگذار است و هم در سلامت مردم و کاهش آلودگی هوا موثر است. اگر بتوانیم همین قانون را اعمال کنیم هر اتوبوس دو میلیون تومان در سال مصرف سوخت کمتری خواهد داشت. از محل صرفه‌جویی می‌توانیم فیلتر برای اتوبوس‌ها تهیه کنیم تا آلایندگی کمتر شود».
 
اما و اگرهای معاینه فنی
معاون محیط زیست انسانی سازمان محیط‌زیست کشور با بیان اینکه در حال حاضر قیمت یک اتوبوس نو بیش از 2 میلیارد تومان است، خاطرنشان کرد: «سال گذشته در همین زمان قیمت اتوبوس 700 میلیون تومان بود. ما در همان زمان هم پول نوسازی ناوگان را نداشتیم بنابراین با توجه به اینکه ما اعتبار لازم برای نوسازی ناوگان را نداریم باید از تدبیر و عقل استفاده کرده و راه‌های دیگر را انجام دهیم تا میزان آلایندگی در هوا کمتر شود.تعویق زمان معاینه‌فنی به طور کل عملکرد دوربین‌ها نیز بی‌فایده می‌شود، با جدیت موضوع سوخت را پیگیری می‌کنیم در حال حاضر قدرت تولید گازوییل 50 ppm گوگرد را در کشور داریم بنابراین ما اصرار داریم گازوییل با این کیفیت توزیع شود برخی اوقات گفته می‌شود در هنگام توزیع ناخالصی اضافه می‌شود، بنابراین باید نظارت‌ها در پخش بیشتر شود. به طور مشترک 160 پمپ بنزین در کل کشور مانیتور می‌شود که تا پایان سال این میزان به 400 پمپ بنزین افزایش می‌یابد.نظارت و پایش دقیق توزیع سوخت تنها خواسته سازمان محیط زیست نیست بلکه خواسته کل مردم است و هیچ ربطی این موضوع به تحریم ندارد باید نظارت‌ها دقیق‌تر باشد و با اقداماتی از این دست با آلودگی هوا مقابله کنیم. این موضوعات خیلی پیچیده نیست اما متاسفانه ما عادت کردیم که کارهای گذشته را ادامه دهیم درحالی که باید این عادت‌ها شکسته شود و باید جرات کنیم عملکرد دستگاه‌ها را نقد کنیم تا بتوانیم با آلودگی هوا مقابله کنیم».
 
فریاد خس دار و پردود تهران
طرح‌های بسیاری برای حل این بحران پیشنهاد و اجرایی شده است که پیامدی جز افزایش آلایندگی را درپی نداشته است. طی چند دهه گذشته بسیاری از کارشناسان محیط‌زیست و بهداشت نسبت به بحران زیست محیطی در پایتخت هشدار داده‌اند ولی گوش شنوایی برای آن نبوده است. اکنون کلانشهر تهران وارد بحران زیست محیطی شده است و مسئولان همچنان در خواب هستند. خوابی نه چندان شیرین که تعبیرش به شماره افتادن نفس پایتخت نشینان است. اگر امروز برای «تنفس» پایتخت گیرافتاده میان هزاران معضل چاره‌ای اندیشیده نشود، فردا نوش‌داروی این زخم حتی به کار شهروندان وفادار حالا بیمار شده اش هم نمی‌آید. ضروری است تا دیر نشده با راهکاری علمی، عملی و فارغ از تزهای روشنفکری و طرح های غیرقابل اجرا به داد تهران برسیم که فریاد خس دار و پر دوده اش گوش آمارها و هشدارها را پر کرده است.