در ابتدا خیلی ها تصور می کردند مینی که نتیجه بحران سوخت در اروپا بود، با فروکش کردن این بحران به خاطره ها می پیوندد اما مینی با قدرت به راه خود ادامه داد و تا جایی پیش رفت که اکنون نه یک خودرو اقتصادی، که یک خودروی پریمیوم در کلاس خود است. مینی تاریخچه پر فراز و نشیبی را پیموده اما همواره در مرکز توجه بوده است. در این مطلب مروری بر تاریخچه این خودرو خواهیم داشت و 20 نکته جذاب از تاریخچه این محصول (و این روزهای برند) را مرور می کنیم.
1. وقتی در میانه های دهه 50 میلادی نیاز به خودروهای کوچک در اروپا احساس شد، مدیران بریتیش موتور، اَلِک ایسیگونیس را به عنوان یک طراح و مهندس مامور طراحی محصول جدید کردند که بعدها مینی نام گرفت و در ابتدا و در سال 1959 با برند آستین به بازار عرضه شد. ایسیگونیس به دنبال موفقیت بی نظیر این خودرو، 10 سال بعد از سوی ملکه الیزابت دوم به لقب شوالیه مفتخر شد.
2. فقط 2 سال بعد از معرفی خودروهای اولیه، بریتیش موتور با همکاری جان کوپر که طراح مشهور خودروهای مسابقه ای بود، مدل های مینی کوپر را به عنوان نمونه های اسپرت مینی معرفی کرد. این خودروها به سرعت مورد توجه قرار گرفتند؛ یک واقعیت عجیب چرا که مینی در ابتدا برای قشر کارگر و متوسط جامعه انگلستان طراحی شده بود اما خیلی زود قشر خاص و ممتاز انگلیسی (آن هم در انگلستان که جامعه ای به شدت طبقاتی است) برای خرید مینی کوپر صف کشیدند.
3. خانواده مینی با معرفی مدل های استیشن، وانت و ... به سرعت گسترده و پرفروش شد تا جایی که در اوایل دهه 70 میلادی، خودروهای مینی پرفروش ترین مدل خودرو در اروپا بودند.
4. در میان مالکان مینی چهره های سرشناس زیادی به چشم می خوردند اما شاید جالب ترین آنها انزو فراری باشد! انزو فراری بزرگ و مغرور که هیچ خودرویی را غیر از فراری قبول نداشت، مالک یک دستگاه مینی بود. غیر از او اعضای خانواده سلطنتی انگلستان، اعضای گروه بیتل و بسیاری دیگر از چهره های مشهور در لیست بلند خریداران مینی جای داشتند.
5. مینی موفقیت های زیادی هم در مسابقات به دست آورد تا جایی که در لیست افتخاراتش، قهرمانی در رالی مونت کارلو هم به چشم می خورد. به علاوه مینی به دلیل پایداری بالا و وزن پایین، در مسابقات کوچکتر نیز یکی از برترین های دوران خود بود.
6. مینی های اولیه تا مدت ها روی خط تولید بودند؛ دقیقا برای بیش از 40 سال، آخرین مینی کلاسیک در سال 2000 خط تولید شرکت را ترک کرد و در آن زمان 5.5 میلیون دستگاه از این خودرو تولید شده بود.
7. هر چند مینی را بیش از هر چیز با نام مینی می شناسیم اما این خودرو در طول تاریخ بیش از هر خودرو دیگر تغییر مالک داده چرا که مالکیت آن بین شرکت های مختلف دست به دست می شد تا جایی که آستین مینی، موریس مینی و روور مینی، همگی مینی هستند!
8. مینی های اولیه پنجره های کشویی داشتند تا فضای کمی درون درهای خودرو گرفته شود و هزینه تولید پایین بیایید که ایسیگونیس می خواست درون درها فضایی برای قرار دادن نوشیدنی تعبیه کند چون خودش عادت داشت در زمان رانندگی نوشیدنی بنوشد.
9. مینی های اولیه رادیو نداشتند و جایی هم برای نصب رادیو در آنها تعبیه نشده بود، در عوض جاسیگاری سری های اولیه مینی بسیار بزرگ بود آن هم به یک دلیل بسیار ساده؛ ایسیگونیس خودش یک سیگاری قهار بود و به نظرش رادیو یک عضو زیاد در خودرو می آمد ولی در عوض جاسیگاری بزرگ شما را از توقف برای خالی کردن آن بی نیاز می کند.
10. چند نفر می توانند در یک مینی جای گیرند؟ 4 یا شاید با کمی دوستانه تر نشستن 5 نفر. اما یک گروه معتقد بودند این عدد را می توان افزایش داد و برای امتحانش 28 نفر را درون یک مینی جای دادند! البته اصلا توصیه نمی کنیم این کار را امتحان کنید چرا که همه این افراد ژیمناست های دوره دیده بودند.
11. وقتی در آخرین سال قرن بیستم، هیاتی از روزنامه نگاران معتبر صنعت خودرو تصمیم گرفتند خودرو قرن را انتخاب کنند، در کمال تعجب و بالاتر از خودروهایی مانند بیتل و سیتروئن DS، این مینی بود که رتبه دوم خودرو قرن را برای تاثیر زیادی که روی خودروهای پس از خود گذاشت، به دست آورد. رتبه اول این لیست به فورد مدل T رسید.
12. مینی آنقدر خاطره انگیز و جذاب و مشهور بود که انگلیسی ها در المپیک لندن از آن برای کمک در بعضی از رشته های دوومیدانی استفاده کردند. البته برای این کار چندین دستگاه مینی در ابعاد کوچک ساخته شد که وظیفه برگرداندن نیزه ها و چکش ها را در مسابقات بر عهده داشتند.
13. از 1960 تا 1967 مینی توانست بازار خوبی در آمریکا هم به دست آورد. آمریکایی ها البته برخلاف اروپایی ها توجه زیادی به بحران بنزین نداشتند و برای آنها هنوز یک خودرو خوب یک خودرو بزرگ بود اما در چنین بازاری مینی توانست جای خود را باز کند و طی این مدت بیش از 10 هزار دستگاه مینی به آمریکا صادر شد. روند صادرات می توانست ادامه پیدا کند اما تغییرات قوانین ایمنی و زیست محیطی در آمریکا مانع از گسترش حضور مینی شد.
14. مینی در ابتدای عرضه با قیمت 497 پوند به بازار عرضه می شد که با در نظر گرفتن نرخ تورم در انگلستان طی این سال ها رقمی در حدود 10 هزار پوند امروزی است. برای مقایسه بد نیست بدانید قیمت این خودرو در آمریکا چیزی در حدود 1200 دلار بود در شرایطی که در سال 1960 متوسط نرخ دستمزد سالیانه در آمریکا بیش از 6 هزار دلار بود و البته در همان زمان ارزان ترین خودرو بازار آمریکا یک مدل رامبلر با قیمت 1800 دلار بود.
15. مینی هر چند توسط شرکت های مختلف در انگلستان تولید شد اما آنقدر محبوب بود که در سال 1969 به عنوان یک برند مستقل (و نه یک مدل از برندهای دیگر) تولید شد و از آن پس نام مینی را به عنوان یک خودرو مستقل می شنیدیم.
16. طراحی مینی های اولیه هر چند به نظر جذاب می رسید اما دردسرهای فنی زیادی داشت. موتور این خودرو به صورت عرضی نصب شده بود تا فضای کمتری را اشغال کند و بتوان طول خودرو را کوتاه تر کرد. به دلیل آن که در آن خبری از فن رادیاتور برقی نبود، باید رادیاتور را در محور طولی خودرو نصب می کردند و به این ترتیب رادیاتور خودرو نه در جلوی خودرو که در کنار گلگیر نصب می شد.
هر چند این رادیاتور با کمک یک فن مکانیکی که نیروی خود را از میل لنگ می گرفت خنک می شد، اما به دلیل آن که از بخش جلویی و ورودی هوای خودرو دور بود، در روزهای گرم مشکل خنک کاری داشت که بعدها برطرف شد. به علاوه وقتی رادیاتور از جلوی خودرو حذف شد، مشکلات دیگری هم به وجود آمد و از آن جمله قرار گرفتن بخش های حساس برقی خودرو از جمله استارت و شمع ها و بخش های برقی دیگر در مقابل ورودی هوای موتور بود. این مسئله شاید در حالت عادی مشکل ساز نباشد اما نه در کشوری مانند انگلستان که بخش زیادی از روزها شاهد هوای بارانی است. هر چند در نهایت این مشکلات در نمونه های تولیدی به مرور برطرف شد تا مینی در میان خودروهای با دوام آن روزهای انگلستان شناخته شود.
17. وقتی که قرار است خودروی کوچکی طراحی کنید، باید فکری هم برای سیستم تعلیق آن بکنید چرا که سیستم تعلیق سنتی فضای زیادی به ویژه در عقب خودرو اشغال می کرد. به همین دلیل باز هم یک راه حل ابتکاری مطرح شد و در آن به جای فنرهای معمولی از ضربه گیرهای لاستیکی استفاده شد تا قضای کمتری در این بخش اشغال شود. این مسئله هر چند کمی مینی را در زمان رانندگی سفت می کرد اما کورس محدود حرکت چرخ ها، قابلیت مانور زیادی به خودرو می داد و بخشی از پایداری بالای مینی هم به همین دلیل است.
18. تقریبا تمامی بخش های مینی به طور اختصاصی برای این خودرو طراحی شده و توسعه پیدا کرده بود و ایسیگونیس نمی توانست تقریبا هیچ بخشی را از خودروی دیگری بردارد. در این میان حتی تایرها هم ویژه مینی طراحی شده بود. رینگ های این خودرو در نمونه ها و محاسبات اولیه 10 اینچ بودند و این در حالی است که در آن زمان هیچ یک از تولیدکنندگان تایر چنین نمونه ای تولید نمی کردند. در نهایت دانلوپ قرارداد تولید این تایرها را به دست آورد. البته ایسیگونیس حتی باز هم تایرهای کوچکتری می خواست و درخواست تایرهای 8 اینچی را به دانلوپ داد که رد شد.
19. مینی شروع بسیار پرسروصدایی داشت؛ چیزی که کمتر در میان خودروسازان آن زمان دیده می شد، پیش از رونمایی رسمی از این خودرو، 2000 دستگاه از آن تولید و به حدود 100 کشور جهان فرستاده شد تا به طور همزمان در روز 26 آگوست سال 1959 برای عمومی رونمایی شود.
20. مینی یک چهره سینمایی و تلویزیونی بسیار معروف است؛ شاید معروف تر از بسیاری از خودروهای جهان. برای بسیاری، نام مینی های کلاسیک با نام روآن اتکینسون معروف به «مستر بین» پیوند خورده است. خودرو مینی در بخش زیادی از مجموعه های تلویزیونی مستر بین نقش کلیدی داشتند تا جایی که در کشورمان خیلی ها مینی را به عنوان «ماشین مستر بین» می شناسند. البته در طی تولید این مجموعه و در بعضی از اپیزودها، خودروها آسیب های شدیدی می دیدند و غیر قابل استفاده می شدند و به همین دلیل در این مجموعه چندین دستگاه مینی مورد استفاده قرار گرفته است که امروزه تقریبا تمامی آنها پس از بازسازی در اختیار موزه ها و مجموعه داران قرار دارد. در میان فیلم های سینمایی نیز باید از فیلم مشهور «شغل ایتالیایی» نام برد؛
فیلمی که در آن از خودروهای مینی برای یک سرقت بزرگ و فرار مشهور در خیابان های شهر استفاده می شود. در مورد این فیلم که در سال 1969 اکران شد، بد نیست بدانید که با وجود نقش کلیدی و تبلیغاتی خودروهای مینی، شرکت بریتیش موتور حاضر به تامین تمام خودروهای این فیلم (که البته به دلیل آسیب به خودروها در طی فیلمبرداری تعدادشان کم هم نبود) نشد و تیم سازنده مجبور شدند خودروها را از بازار خریداری کنند. جالب تر آن که شرکت فیات پیشنهاد استفاده از خودروهای این شرکت به اضافه مبلغی بالا را به تیم سازنده داد که البته از سوی آنها رد شد. انتخاب مینی چندان هم بی دلیل نبود چرا که این فیلم توسط تولید کننده انگلیسی تولید شده است، نسل جدید خودروهای در نسخه بازسازی شده این فیلم در سال 2003 نیز به کار گرفته شد.