مغز خـودرو چـند؟

به گزارش پایگاه خبری تحلیلی پدال نیوز، این روزها وسایل نقلیه خیلی پیشرفته‌تر و پیچیده‌تر از اجداد صرفا مکانیکی خود هستند. خودروهایی که به لطف پیشرفت‌های چشمگیر در سیستم‌های برقی و مکانیکی مرتبط حالا برای هر قسمت خود به دنبال مغزی متفکر و عضوی هماهنگ‌کننده می‌گردند. بخش‌هایی که حالا وجودشان از مشخصات غیر‌قابل چشم‌پوشی برای اکثر وسایل نقلیه است و خوب کار‌نکردنشان می‌توان در بسیاری از موارد آسیب‌های جبران‌ناپذیری را برای وسیله نقلیه و حتی راکب آن دربر‌داشته باشد. قسمت‌هایی که با برق خودرو ارتباط مستقیم دارند و از این رو در این مقاله اشاره‌ای کوتاه به همکاران برقی آنها نیزخواهیم داشت. قسمت‌های کامپیوتری خودرو خیلی کم دچار آسیب‌دیدگی می‌شوند و این امتیاز از این رو است که معمولا محل قرارگیری امن و همچنین محافظت‌کننده‌های خوب همیشه اطراف آنها مورد استفاده قرار می‌گیرد. به طوری که ابتدا در یک پوشش مومی مقاوم در برابر ضربه جای گرفته و این بخش نیز به طور جداگانه توسط پوششی فلزی مورد حفاظت قرار می‌گیرد.
 
 یشترین دلیل مراجعه به فروشگاه‌ها و تعمیراتی‌ها برای مشکلات مرتبط با کامپیوتر به خاطر سرقت و یا بروز تصادف‌های شدید است وگرنه کامپیوتر خودرو از آن دسته قطعاتی است که خیلی خوب مورد مراقبت قرار گرفته و به این سادگی‌ها دچار مشکل نمی‌شود.
 
قسمت‌های اصلی تشکیل‌دهنده سیستم‌های کنترل کامپیوتری خودرو:
ECU:
مخفف واژه لاتین Electronic Control Unit یا قسمت کنترل کامپیوتری در اصل همان مغز سیستم کامپیوتر خودرو است؛ جایی که از فن تا دریچه گاز و از کنترل سرعت تا کنترل آلایندگی خودرو را بر عهده دارد. لازم به ذکر است که مهم‌ترین عملکرد ECU متعلق به ایجاد هماهنگی بین تمامی قطعات برقی خودرو است که در صورت بروز هر مشکلی می‌تواند امنیت سرنشینان و خودرو را‌ به خطر بیندازد.
 
جعبه فیوز:
فیوز قطعه‌ای متشکل از یک سیم نازک فلزی است که ضخامت آن متناسب با نوع مدار برقی و جریان عبوری از آن تعیین می‌شود. درصورت عبور جریان الکتریکی فراتر از تحمل مدار، این سیم نازک فلزی سوخته و ذوب می‌شود و از ورود جریان نامناسب به مجموعه مدار جلوگیری می‌کند. تمامی قسمت‌های برقی خودرو سر راه خود به یک عدد فیوز مجهزند تا در زمان وقوع نوسانات برقی آسیبی به این بخش‌های حساس وارد نشود. به بیان دیگر، فیوز با قربانی کردن احتمالی خود باعث می‌شود تا قطعات گران‌تر و پیچیده‌تر ECU آسیبی نبینند. محل قرارگیری مجموعه فیوزها را جعبه فیوز می‌نامند.
 
سیم‌کشی:
درست مانند سیستم اعصاب در بدن انسان، سیم‌کشی داخلی خودرو نیز وظیفه رساندن پیام‌های الکتریکی به قسمت‌های مختلف خودرو و انتقال اطلاعات به مغز خودرو را بر عهده دارد. شریان‌های حیاتی که درست و صحیح عمل‌کردنشان یکی از ضروری‌ترین نقش‌های زیر کاپوت خودرو را بر عهده دارد.
این وظایف زمانی مهم‌تر می‌شود که بدانیم در خودروهای امروزی مثلا 206 دیگر خبری از سیم‌گاز نیست و یکی از اصلی‌ترین بخش‌های ایجاد حرکت یعنی سیستم گاز خودرو توسط سنسور‌های برقی تنظیم گاز یا مان دریچه گاز کنترل می‌شود.
 
کیسه هوا (Air Bag):
آشنا‌ترین بخش ایمنی خودرو که در زمان تصادف و برخورد‌های شدید راننده و در بسیاری موارد باقی سرنشین‌ها را مراقبت می‌کند. سنسور تشخیص زمان باز شدن ایربگ‌ها باید در صدم ثانیه تصمیم بر باز شدن و یا نشدن کیسه هوا بگیرد که کنترل این وظیفه نیز بر عهده کامپیوتر خودرو است.
انژکتور:
تنظیم مقدار سوخت ورودی و فشار پاشش در تناسب با میزان فشار وارد بر پدال گاز همگی بر عهده سنسورهای مرتبط با کامپیوتر خودرو است. هر گونه اختلال و ایراد در کارکرد این سیستم می‌تواند در ساده‌ترین حالت ممکن روشن‌نشدن خودرو را به همراه داشته باشد و یا آسیب‌های جدی را به قطعاتی چون سر‌سیلندر، پیستون، شمع‌ها و ... وارد کند.
 
سنسور اکسیژن:
سنسور اکسیژن یکی از اعضای نسبتا تازه‌وارد خانواده خودروهای کامپیوتری است که وظیفه کنترل میزان خروج گازهای آلاینده را بر عهده دارد. درست کار نکردن این بخش هم اطلاعات غلطی از موتور در زمان نیاز به تعمیرات وارد می‌کند و هم باعث می‌شود خودرو به خوبی بنزین را نسوزاند.
 
سنسورهای اطلاعات پشت فرمان:
پنل موجود پشت فرمان خودرو که وظیفه نشان دادن سرعت، دور موتور، میزان بنزین، حرارت مایعات و ... را بر عهده دارد نیز جزو بخش‌های اصلی است که کنترل آن بر عهده سنسورهای مرتبط با کامپیوتر اصلی خودرو است.
 
در حال حاضر توافقات حاصل شده در گفتمان‌های سیاسی بر سر تحریم‌ها هنوز اثر قابل لمسی بر بازار نگذاشته و کماکان منتظریم تا مشکل قیمت‌های بالا و همچنین کم بودن برخی اجناس و برندها در بازار حل شود. در این زمان اما برای خودروهای داخلی بهتر است قطعاتی مورد استفاده قرار گیرند که توسط کمپانی‌های معتبر داخلی چون ایساکو، سایپا یدک و ... برای مصرف داخلی وارد و یا تولید می‌شوند. در صورت عدم دسترسی به محصولات این تولیدکنندگان شرکت‌هایی چون زیمنس، بوش، والئو و ... نیز محصولات با کیفیتی را در اختیار مصرف‌کنندگان قرار می‌دهند.
شاید اصلی‌ترین فاکتور در بررسی بازار قطعات مکانیکی و برقی خودرو بحث قیمت‌ها باشد؛ جایی که متاسفانه این روزها خیلی نمی‌توان به خاطر تغییرات زیاد قیمت روی بازار خارجی آنها مانور داد و از همین رو نگاهی می‌اندازیم به بهای سنسورهای اصلی موجود در خودروهای ایرانی پر‌فروش.
 
 
 
نویسنده: محمدامین میرغضنفر