چرا خودروها به استاندارد نیاز دارند؟

به گزارش پدال نیوز،با تولید خودرو و گسترده شدن استفاده از آن، الزاماتی جهت افزایش ایمنی، کیفیت و ضریب اطمینان تعریف شد و به همین منظور، استانداردهایی برای این صنعت در نظر گرفته می‌شود. ‌در کشور ما نیز استانداردهایی وجود دارند که برخی از آنها سبب وارد آمدن نقدهایی شده و خودروسازان را با ابهاماتی روبه‌رو کرده است. مهندس مهدی خرازان، به‌عنوان محقق و استاد دانشگاه، کتاب‌هایی در حوزه مکانیک خودرو و اخیرا کتابی درباره استاندارد صنعت خودرو به تالیف رسانده است که به همین بهانه درباره استانداردهای صنعت خودرو با وی به گفت‌وگو پرداختیم.
 
کمی از پیشینه حضور استاندارد در صنعت خودرو برای ما بگویید.
موضوع رعایت استانداردهای اجباری خودرو در کشور ما از سال ۱۳۸۲ مطرح و به‌تدریج اجرایی شد. پیش از آن، فقط استانداردهای کارخانه‌ای وجود داشتند اما هیچ نظارت کلی از جانب دولت صورت نمی‌گرفت. با اجباری شدن این استانداردها، یک‌سری الزامات مشترک برای خودروها در نظر گرفته شد.
 
لزوم تعریف استاندارد به‌جز موارد ایمنی در ساخت خودروها، چیست؟
هدف از تدوین استانداردهای خودرویی علاوه بر افزایش سطح ایمنی خودرو، ارتقای کیفیت و رعایت الزامات زیست‌محیطی نیز است. استانداردهای اجباری بیانگر حداقل الزاماتی است که یک خودرو باید داشته باشد. یک وجه دیگر نیز استانداردهای کارخانه‌ای است، به این معنا که خودروساز در زمینه‌های مختلف کیفی یا کمی، استانداردهایی را برای تولیداتش در نظر می‌گیرد.
 
چند استاندارد الزامی برای خودروها وجود دارد؟
ابتدا تعداد استانداردهای اجباری خودرو ۵۵ استاندارد بود اما در حال حاضر، تعداد آنها به ۸۵ استاندارد افزایش یافته است.
 
آیا تفاوتی میان استانداردهای تبیین‌شده برای خودروسازان داخلی ما با استانداردهای خودرویی بین‌المللی وجود دارد؟
خیر. استانداردهایی که در کشور ما اجباری شده، بر مبنای استانداردهای بین‌المللی ECE تدوین شده است. در سال‌های قبل، مبنای کار بیشتر استانداردهای اروپایی EEC بود اما در سال‌های اخیر، نسخه تکامل‌یافته همان استانداردها در سازمان‌ملل با نام ECE تصویب شده و مبنا قرار گرفته است.
 
آیا استانداردهای اجباری خودروهای داخلی منطبق با استانداردهای بین‌المللی است؟
به‌جز موارد خاص، تقریبا کاملا منطبق است. به‌طور مثال استاندارد بازیافت مواد تشکیل‌دهنده خودرو در ایران اجباری نشده و چند استاندارد دیگر نیز در ارتباط با معیار مصرف سوخت و الزام کپسول آتش‌نشانی فقط مربوط به ایران است.
 
با رعایت این استانداردها، تا چه میزان سطح ایمنی خودروها افزایش می‌یابد؟
سیستم‌های ایمنی خودرو به دو گروه اصلی ایمنی فعال (Active Safety) و ایمنی غیرفعال (Passive Safety) تقسیم‌بندی می‌شوند. منظور از ایمنی فعال، سیستم‌هایی است که از وقوع تصادف جلوگیری می‌کنند؛ از جمله این سیستم‌ها می‌توان به سیستم ترمز و سیستم هشدار انحراف از مسیر اشاره کرد. اما منظور از سیستم ایمنی غیرفعال، سیستم‌هایی است که بعد از وقوع تصادف، قرار است تا حد امکان خسارات وارده را کاهش دهند. در موضوع کاهش خسارت، هم سرنشینان مهم هستند و هم حفاظت از عابرین. به‌طور مثال کمربند ایمنی برای کاهش خسارت سرنشینان طراحی شده و حفاظ‌های جانبی و جلو در خودروهای سنگین تجاری، برای کاهش خسارت به عابران در صورت برخورد با خودرو، طراحی شده است. هر یک از این استانداردها به الزامات مربوط به این سیستم‌ها پرداخته و استفاده از آنها را برای خودروها اجباری کرده است.
 
در زمینه مسائل ایمنی، آیا تنها مقاومت بدنه و مسائل اینچنینی مورد توجه قرار گرفته است یا استانداردهای دیگری وجود دارد؟
بیشتر این استانداردها در ارتباط با مسائل ایمنی هستند. به‌طور مثال با توجه به نقش انواع چراغ‌ها در جلوگیری از وقوع تصادف، چراغ‌ها جزو سیستم‌های ایمنی فعال خودرو محسوب می‌شوند و حدود ۱۵ استاندارد برای آن در نظر گرفته شده است. از طرف دیگر استانداردهایی برای افزایش دامنه دید جلو، آینه‌ها، برف پاک‌کن، برفک‌زدا و مه‌زدا وجود دارند، چون در جلوگیری از تصادف موثر هستند و جزو ایمنی‌های فعال خودرو محسوب می‌شوند.
 
در زمینه مسائل زیست‌محیطی چه استانداردهایی وجود دارند؟
از مهم‌ترین استانداردهایی که در این زمینه وجود دارد، می‌توان به استاندارد مصرف سوخت و استانداردهای موتور اشاره کرد.
 
عموم مردم معتقدند که سطح استانداردهای برخی از خودروسازان معروف جهان، بالاتر از سایر خودروسازان است. چنین موضوعی صحت دارد؟
این مورد به همان بحث استانداردهای درون کارخانه‌ای بازمی‌گردد که محصولات برخی برندها را مطمئن‌تر از دیگران می‌سازد اما در خصوص استانداردهای الزامی خودرو که در مورد ایمنی خودرو و مسائل زیست‌محیطی است، سطح استانداردها کاملا یکسان است و نباید تفاوتی بین استانداردهای محصولات کمپانی‌ها وجود داشته باشد.
 
آیا خودروسازان داخلی ما نیز دارای این استانداردهای کارخانه‌ای هستند؟
هر یک از خودروسازان، علاوه‌بر استانداردهای الزامی خودرو، دارای یک‌سری استانداردهای کارخانه‌ای نیز هستند که در ارتباط با رعایت مسائل کیفی خودرو است. استانداردهای کارخانه‌ای بیشتر روی مسائل کیفی نظارت دارند اما استانداردهای ۸۵گانه الزامی خودرو، بیشتر در ارتباط با ایمنی و مسائل زیست‌محیطی هستند.
 
آیا استانداردهای خودروهای سواری و سنگین با یکدیگر متفاوت هستند؟
برخی از این ‌استانداردها، همچون استاندارد حفاظت از سرنشینان در برخورد از جلو، مخصوص خودروهای سواری است و برخی دیگر همچون استانداردهای حفاظ جانبی و حفاظ عقب، مخصوص خودروهای سنگین است. اما تعداد زیادی از استانداردها همچون تست ترمز، تست فرمان و… به‌صورت مشترک، هم برای خودروهای سواری و هم برای خودروهای سنگین الزامی است. البته در ابتدای هر یک از این استانداردها دقیقا مشخص شده که آن استاندارد برای کدام‌یک از انواع خودروها الزامی است.
 
این آزمون‌ها چه موقع باید انجام شوند؟
هنگامی‌که قرار است برای اولین‌بار، مجوزهای تاییدیه نوع خودرو (TA) اخذ شود، کلیه آزمون‌های الزامی باید روی یک نمونه خودرو انجام شود اما در سال‌های بعد برای اینکه بررسی شود، آیا تولیدات جدید نیز مطابق نمونه اولیه تولید شده‌اند، لازم است که فقط برخی از این آزمون‌ها روی یک دستگاه دیگر انجام شود. به این آزمون‌ها که در سال‌های بعد انجام می‌شود، آزمون‌های ادواری تطابق تولید (COP) گفته می‌شود.
 
آیا آزمون‌های خاصی برای رعایت استانداردهای خودرویی انجام می‌شود؟
در هر یک از این استانداردها، رویه انجام آزمون‌ها و معیارهای پذیرش آن بیان شده است. این آزمون‌ها در مراکز تستی که دارای مجوز صدور گواهینامه از سازمان ملی استاندارد هستند، انجام و گواهینامه
صادر می‌شود.
 
به‌طور کلی با توجه به ابهامات و نقدهایی که به استانداردهای ۸۵گانه خودرویی وارد می‌شود، دیدگاه شما درباره استانداردهای داخلی چیست؟
رعایت الزامات استانداردی،ارتقای سطح کیفی و ایمنی خودروها قطعا گام موثری است اما روش اجرای آنها باید به‌گونه‌ای باشد که هم خودروسازان را دچار چالش نکند و هم قیمت خودرو را بیش از اندازه افزایش ندهد. زیرا پیاده‌سازی بعضی از این استانداردها، نیازمند ایجاد یک‌سری زیرساخت‌هاست که در مورد بسیاری از خودروهای داخلی، زیرساخت‌های لازم برای پیاده‌سازی آنها هنوز وجود ندارد.
بنابر‌این با اجرای این استانداردها، احتمال دارد تولید برخی از خودروها متوقف شود. پس باید برنامه‌ریزی‌های لازم برای جایگزینی محصولاتی که در این زمینه مشکل دارند، انجام گیرد و فرصت کافی به خودروسازان داده شود. همچنین با افزودن برخی سیستم‌ها از قبیل چراغ‌های تنظیم‌شونده خودکار، سیستم هشدار خودرو، سیستم هشدار انحراف از مسیر، نشانگر تعویض دنده و…. که قرار است از اول دی‌ماه ۱۳۹۷ به‌صورت اجباری روی خودروها نصب شوند، قیمت تمام‌شده خودرو افزایش می‌یابد. در این خصوص باید توان خرید مشتریان نیز در نظر گرفته شود زیرا با افزایش استانداردها قیمت تمام شده این خودروها نیز افزایش می‌یابد که از این حیث مشتریان تحت فشار قرار خواهند گرفت و به عقیده برخی از کارشناسان قدرت خرید بازار دچار افت خواهد شد.اخبار خودرو