موتورسیکلت‎های کاربراتوری بازیگر اصلی آلودگی هوا

به گزارش پدال نیوز، صنعت موتورسیکلت‎سازی ایران از انقلاب تا کنون روند پر فراز و نشیبی را طی کرده است و اینکه امروزه از موتورسیکلت به عنوان یکی از عوامل اصلی آلودگی هوا یاد می شود، با فراز و نشیب های این صنعت مهم، که با معیشت مردم هم گره خورده است، بی ارتباط نیست.
 
در چند سال اخیر همین کافی است که ابرها از آسمان تهران رخت بر ببندند و بادی نوزد و خبری از بارندگی نباشد تا هوای تهران باز هم روی ناسازگاری خود را  با مردم  نشان دهد- شاید هم بالعکس- و چاره ای جز تعطیلی مدارس و ماندن در خانه را به جای نگذارد تا پس از آن باز هم تمام انگشتان اتهام به سوی حمل و نقل دو چرخ گرفته شود و بر حسب عادت موتورسیکلت ها را عامل اصلی آلودگی هوا اعلام کنند.
 
بدون شک نقش آلایندگی موتورسیکلت ها غیر قابل انکار است اما این وسایل نقلیه تنها بازیگر فیلم  آلودگی نیستند. همواره آمار مختلفی از میران آلایندگی وسایل نقلیه منتشر می شود که در کلیت یکسان هستند ولی میزان درصد اعلامی هیچگاه واحد نبوده است. شرکت کنترل کیفیت هوای تهران سهم وسایل نقلیه را در آلودگی بدین ترتیب اعلام کرده است که خودروهای سواری شخصی و وانت ۴۹ درصد، موتورسیکلت‌ها ۱۸ درصد و تاکسی ها ۱۴ درصد آلودگی هوای شهر تهران را تولید می کنند.
 
 
تجمع موتورهای کاربراتوری در تهران
 
سخنگوی ناجا در خصوص تعداد وسایل نقلیه در کشور از وجود بیش از 20 میلیون و 977 هزار و 569 خودرو و 11 میلیون و 678 هزار و 246 موتورسیکلت خبر داده است که  تعداد 3.5 میلیون موتورسیکلت فقط در تهران در تردد است و تا قبل از سال 1396 تمامی آنها کاربراتوری بوده اند. با وجود تصویب ممنوعیت شماره گذاری موتورهای کاربراتوری، در 6 ماهه نخست سال 96 تنها 48 هزار موتورسیکلت انژکتوری تولید و به بازار عرضه شده است.
 
 
اقدامات دولت در قبال آلایندگی موتورسیکلت ها
 
از مهمترین اقدامات دولت در چند سال اخیر در قبال آلایندگی موتورسیکلت ها می توان به ممنوعیت تولید و شماره گذاری موتورسیکلت های کاربراتوری و تعیین استانداردهای اجباری برای سازندگان موتورسیکلت اشاره کرد. ابتدای فروردین‌ ماه سال 1396 به طور کلی تولید موتورسیکلت‌های کاربراتوری ممنوع شد تا صرفا تولید موتورسیکلت‌های انژکتوری مجاز شمرده شود. بدین ترتیب تولیدکنندگان موتورسیکلت در ایران رو به تولید و مونتاژ موتورسیکلت‎های انژکتوری آورده‎اند، موتورهایی که در ارتباط با پیشرانه انژکتوری انها حرف و حدیث زیادی وجود دارد و خیلی ها آنها را « يونيت انژكتوري» یا همان نیمه انژکتوری می دانند؛ گونه ای از پیشرانه ها که در همه جای دنیا منسوخ شده است و پروژه ای شکست خورده خطاب می شود.
 
شاید ممنوعیت تولید موتورسیکلت های انژکتوری بتواند تاثیری مثبت بر کاهش این وسیله نقلیه داشته باشد اما نکته ناامید کننده پیرامون تصویب این قانون، ثبت سفارش 430 هزار موتورسیکلت کاربراتوری بود که تاریخ ثبت آنها به قبل از ابلاغ مصوبه دولت بر می گشت. ناگفته نماند که  ممنوعیت شماره گذاری موتورهای کاربراتوری تاثیر خود را به خوبی نشان می دهد چرا که در آمار اعلامی از سوی سخنگوی ناجا امسال 10 هزار و 350 دستگاه موتورسیکلت شماره‌گذاری شدند که شماره‌گذاری موتورسیکلت‌های جدید به نسبت سال قبل کاهش 79 درصدی داشته است.
 
دیگر اقدام صورت گرفته در قبال موتورسیکلت ها، اضافه شدن هشت استاندارد اجباری جدید به استانداردهای هفده گانه کلیه موتورسیکلت‌ها و افزایش  تعداد این استانداردها به 25 مورد است. بر اساس تصمیم اتخاذ شده هشت مورد استاندارد جدید موتورسیکلت‌هاشامل برجستگی های بیرونی، آیینه های دید عقب، مخزن سوخت، راهکارهای جلوگیری از دستکاری، سازگاری الکترومغناطیسی، وسایل اتصال یدک کش، تکیه گاه های کمربند ایمنی و کمربند ایمنی موتورسیکلت های سه و چهار چرخ، شیشه و شیشه شور و در نهایت برف پاک کن ضد یخ و ضد مه موتورسیکلت های سه و چهار چرخ است.
 
پیش از این تولیدکنندگان موتورسیکلت‌ تنها مکلف به اخذ تاییدیه استاندارد در موارد هفده گانه سیستم ترمزگیری - مشخصات کنترل ها، هشداردهنده ها و نشانگرها - تجهیزات هشداردهنده صوتی - پایداری تکیه گاه (جک) برای وسایل نقلیه دوچرخ - دستگیره سرنشین برای وسایل نقلیه دوچرخ - تجهیزات ضد سرقت - پلاک های شناسایی - نصب تجهیزات روشنایی و چراغ ها - نصب تجهیزات روشنایی و چراغ ها - موقعیت نصب پلاک عقب - حداکثر سرعت طراحی - حداکثر توان خالص و گشتاور انجین - سرعت سنج - تایر ها - تجهیزات روشنایی و وسایل هشداردهنده نوری - باتری موتورسیکلت  و مصرف سوخت، تعیین معیار انتشار دی اکسید کربن و دستورالعمل برچسب انرژی بودند.
 
با کمی خوش بینی نسبت به تصمیمات اتخاذ شده و نادیده گرفتن تخلفاتی همچون شماره گذاری موتورهای کاربراتوری و تخلفات ثبت سفارش می توان عملکرد دولت در قبال موتورسیکلت های آلاینده را تا حدودی مثمر ثمر دانست.
 
 
موتورهای 125 سی سی، فسیل های متحرک
 
در حال حاضر60 واحد تولید موتورسیکلت در کشور به ثبت رسیده است و از این میان تعداد کارخانه های فعال در زمینه تولید موتورسیکلت 35 کارخانه اعلام شده است. جدای از مبحث انژکتوری یا کاربراتوری بودن، عمده محصولات تولیدی این کارخانه ها را موتورهای با حجم 125 سی سی شامل می شوند. تولید موتورسیکلت‌های 125 سی‌سی در ایران سابقه ای 40 ساله دارد و این در حالی است که هیچ کشور توسعه یافته ای  پیدا می شود که هم اکنون مشغول به تولید این موتورسیکلت ها باشد.
 
بی تردید قدیمی بودن پلتفرم این موتورسیکلت ها و ترکیب آن با سیستم کاربراتوری بزرگترین تهدید برای محیط زیست و هوای پاک است که متاسفانه با وجود ممنوعیت شماره گذاری موتورهای کاربراتوری، اکثر موتورسیکلت‎های از پیش شماره گذاری شده همگی کاربراتوری هستند. و نکته شایان ذکر اقبال مردم از همین موتورسیکلت های کاربراتوری موجود در بازار نو و کارکرده است چرا که با توجه به تفاوت قیمت بعضا نیم تا یک میلیون تومانی، خرید این وسیله نقلیه که با معیشت مردم گره خورده است از نظر اقتصادی برای انها توجیه  اقتصادی بیشتری دارد.
 
 
نجات دهنگان برقی آلودگی هوا
 
یکی از بهترین راه کار های مقابله با وسایل نقلیه آلاینده، برقی سازی آنها و فاصله گرفتن از مصرف سوخت فسیلی است که مصداق آن نیز خیز جهانی به سوی وسایل نقلیه برقی و رشد قابل توجه تولید و فروش این محصولات است. در کشورمان نیز در چند سال اخیر شاهد حضور موتورسیکلت های برقی در اکثر نمایشگاه های خودرویی و موتورسیکلتی بوده ایم و این وسایل نقلیه برقی به سبد محصولات فروشی برخی از شرکت های موتورسیکلت سازی کشورمان نیز اضافه شده اند.
 
نکته مهم پیرامون این محصولات، قیمت بالای آنها نسبت به موتورهای دارای سوخت فسیلی است که عملا برای خرید آن توسط مردم هیچ گونه توجیه اقتصادی ندارد، مخصوصا وقتی که این وسیله نقلیه در کشورمان به دور از جنبه اصلی آن که تفریحی است، برای کسب درآمد و گذران زندگی مورد استفاده قرار می گیرد.
 
 
 
خودروکار