قم باخطر افزایش آلودگی هوا روبروست

به گزارش پدال نیوز به نقل از ایرنا، تاکید بر مشارکت رسانه ها و مردم درحل بحران آلودگی هوا، اهمیت استفاده از انرژی های پاک و سوخت استاندارد ، نظارت جدی بر موضوع مهم معاینه فنی خودروها و استقبال از صنایع پاک از جمله موضوع هایی بود که در میزگرد ایرنا مرکز قم مورد توجه قرار گرفت.
 
**مدیرکل حفاظت محیط زیست قم در این میزگرد گفت: خبرگزاری جمهوری اسلامی همواره در مسیر آگاهی بخشیدن به مردم در موضوع های محیط زیستی پیشگام بوده است و این میزگرد نیز اقدام پسندیده ای برای توجه دادن ذهن شهروندان به اهمیت داشتن هوای پاک و راهکارهای کاهش آلودگی هواست.
تورج همتی افزود: اجرای قانون هوای پاک که در سال جاری توسط دولت به همه دستگاه های اجرایی ابلاغ شد، تنها راهکاری است که با عمل به آن می توانیم سطح آلودگی هوای شهرهای کشور از جمله قم را کاهش دهیم و در این زمینه مشارکت مردم در کنار نهادهای اجرایی از اهمیت بسزایی برخوردار است.
با توجه به اهمیت هوای پاک، از سال 1380 برای مقابله با آلودگی هوا برنامه کاهش آلودگی هوا مصوب و اجرا شد که یکی از برنامه هایی که از سوی دولت به مجلس رفت، قانون هوای پاک است.
سال 90 لایحه ای از سوی دولت تهیه و به مجلس ارسال شد تا ایرادها برطرف شود و بعد از بررسی در سال 96 به عنوان قانون هوای پاک تصویب و به تمام دستگاه های دولتی ابلاغ شد.
وی ادامه داد: برای رسیدن به موفقیت در سیاست کاهش آلودگی هوا، باید همه بخش ها با تعهد اجتماعی به تکالیف خود عمل کنند و اجازه ندهند سلامت شهروندان به خاطر منافع مالی، با خطر رو به رو شود؛ حضور رسانه ها و انجمن های دوستدار محیط زیست در موفقیت برنامه های مقابله با آلودگی هوا، بسیار موثر است.
وی بااشاره به اهمیت استفاده ازایده های نو و شرکت های دانش بنیان در استقرار صنایع پاک در کشور و استان، بیان کرد: همزمان با اجرای برنامه های توسعه ای کشور باید مراقب محیط زیست و سلامت شهروندان بود و از صنایع پاک استقبال کرد که آلودگی های محیط زیستی کنترل شده ای دارند.
همتی گفت: قم از جمله استان هایی است که از پدیده آلودگی هوا رنج می برد اما هنوز در میان هشت کلان شهرکشور که با مشکل جدی آلودگی هوا رو به رو هستند قرارنگرفته است، متاسفانه باید گفت اگر وضعیت به همین صورت ادامه یابد، شهر قم نیز در آینده نزدیک به این جمع اضافه خواهد شد.
وی با اشاره به وجود کارگروه مقابله با گرد و خاک در استان قم، افزود: مشکل عمده دیگری که قم با آن رو به روست، مساله گرد و غبار با منشاء داخلی است که اگر برای آن فکری نشود، تعداد روزهایی که آسمان قم غبار آلود است به خصوص در فصل گرم سال، افزایش خواهد یافت.
وی با بیان اهمیت استفاده از انرژی های پاک در کاهش آلودگی هوای شهر، ادامه داد: با توجه به موقعیت جغرافیایی قم، استفاده از انرژی های خورشیدی در سطح شهر می تواند حجم بالایی از آلودگی های ناشی از سوخت های فسیلی و فعالیت نیروگاه حرارتی را کاهش دهد.
همتی بااشاره به اهمیت استفاده ازسوخت استاندارد در خودروها برای کاهش آلودگی هوای شهر، گفت: در تلاش هستیم تا در قم از سوخت هایی که استانداردهای بالاتری دارند استفاده و شرایط را برای اسقاط هر چه بیشتر خودروهای فرسوده فراهم کنیم.
وی بیان کرد: برای کاهش آلودگی هوای شهر علاوه بر سهم دستگاه های اجرایی و تقویت سیستم حمل و نقل عمومی، مردم نیز می توانند با کاهش استفاده از خودروهای تک سرنشین و استفاده از دوچرخه در مسیر های نزدیک، نقش بسزایی در سالم سازی هوای شهر قم، داشته باشند.
وی ادامه داد: دستگاه های نظارتی باید از تردد خودروهای فرسوده و بدون معاینه فنی به خصوص در بخش حمل و نقل شهر قم جلوگیری کنند.
 
** پدیده هارپ در خشکسالی قم تاثیری ندارد
مدیرکل هواشناسی استان قم نیز در این میزگرد با اشاره به این که پدیده هارپ در نیامدن باران و خشکسالی شهر قم تاثیری ندارد، گفت: این موضوع ساخته ذهن افرادی است که از علم هواشناسی اطلاعی ندارند و تنها از ابزار شایعه و بزرگ نمایی برای بیان این مطلب استفاده می کنند.
یحیی زارع افزود: مقیاس جو زمین بسیار گسترده است و پروژه هارپ نمی تواند در خشکسالی و تر سالی آن تاثیری داشته باشد.
وی ادامه داد: اگر این پدیده کارآمد بود، کسانی که مدعی ساخت و استفاده از آن هستند، جلوی طوفان های ویرانگر آمریکا را می گرفتند، این سخنان ارزش علمی ندارد و باید ذهن مردم ایران از این شایعه ها دور شود.
وی در بخش دیگری از سخنان خود با اشاره با آغاز فعالیت سامانه بارشی درقم تاکید کرد: با وجود این بارندگی ها، این استان نسبت به میانگین بارش ها در سطح استان های کشور در جایگاه بیست و نهم قرار دارد و لازم است مسئولان و مردم در کنار یکدیگر با صرفه جویی، راهکاری های لازم برای عبور از این بحران را مهیا کنند.
زارع گفت: وظیفه هواشناسی، پیش بینی وضعیت هوا بر اساس داده های ایستگاه های سطح زمین، رادارها و ماهواره های بین المللی است؛ کارشناسان هواشناسی بر اساس این داده ها، مدل های هواشناسی را طراحی و پیش بینی های لازم را ارائه می دهند.
وی با اشاره به این که مدل های پیش بینی وضعیت هوا، به صورت جهانی، منطقه ای، کشوری و استانی تهیه می شوند، افزود: مدل های جهانی برای پیش بینی هوای استان ها دقت لازم را ندارد و برای ارائه یک مدل جامع باید به همه داده های هواشناسی توجه کرد.
وی ادامه داد: اداره کل هواشناسی قم، پیش بینی های خود را در قالب پیش بینی های کوتاه مدت، میان مدت و بلند مدت در اختیار مسئولان استان قرار می دهد.
زارع گفت: پیش بینی های بلند مدت اداره کل هواشناسی در حدود 70 درصد به واقعیت منجر می شود، بنابراین تصمیم سازان و تصمیم گیران استان می توانند بر مبنای این اطلاعات اقدام های مورد نیاز را انجام دهند.
وی بیان کرد: برای تصمیم گیری صحیح در برخورد با پدیده آلودگی هوای شهر قم در قالب طرح جامع «مقابله با آلاینده ها و گرد و خاک» باید به آمار و اطلاعات درست و دقیق دسترسی داشته باشیم که در همین جا لازم است دستگاه های اجرایی استان همکاری لازم را داشته باشند و اطلاعات خواسته شده را در اختیار مجریان طرح قرار دهند.
وی ادامه داد: بیش از 20 دستگاه در جریان مقابله با آلودگی هوای شهر قم نقش دارند و باید به تکالیف خود در این زمینه عمل کنند.
زارع گفت: در فصل های گرم سال پدیده گرد و خاک و در فصل های سرد بحث آلودگی های شیمیایی در آسمان قم مشاهده می شود، بر اساس اطلاعات ایستگاه های هواشناسی استان، سرعت باد در فصل های سرد سال پایین است و نمی تواند آلودگی محیط را جا به جا کند، بنابراین اکتفا به باد و باران برای مقابله با آلودگی ها هوا در شهر قم، قابل توجیه نیست.
وی با اشاره به وضعیت نامناسب قم در برخورداری از بارش های جوی، افزود: اداره کل هواشناسی استان آماده است تا اطلاعات مرتبط با وضعیت هوای قم را در اختیار همه بخش ها به خصوص کشاورزان که بالاترین حجم مصرف آب را دارند قرار دهد، تا آنان بتوانند با آگاهی بیشتری نسبت به بهره برداری از مزارع خود اقدام کنند.
وی بیان کرد: با وجود کاهش بسیار زیاد حجم بارش ها در استان، صرفه جویی و استفاده از روش های نوین آبیاری تنها راهکاری است که با استفاده از آن می توان آینده کشاورزی قم را حفظ کرد.
وی ادامه داد: همچنین اداره کل هواشناسی استان قم آمادگی دارد بر اساس اطلاعات نقشه های هواشناسی، به متقاضیان فعالیت در بخش صنعت کمک کند تا بهترین مکان را برای استقرار واحد تولیدی خود انتخاب کنند؛ در نتیجه این کار، واحدهای صنعتی در مسیر بادهای غالب مستقر نمی شوند و آلودگی کمتری وارد هوای شهر می شود.
 
** ترکیب گرد و خاک با آلودگی های گازی در هوای قم یک فاجعه زیست محیطی
همچنین معاون فنی اداره کل حفاظت محیط زیست استان قم در این جلسه گفت: سطح دریاچه نمک هنوز مرطوب است و گرد و خاک ملموسی از آن در آسمان شهر قم منتشر نشده است، اما اگر این دریاچه که 20 برابر قم مساحت دارد به طور کامل خشک شود و گرد و خاک آن با آلودگی های گازی و شیمیایی موجود در آسمان قم ترکیب شود، فاجعه زیست محیطی رخ می دهد و سلامت همه شهروندان به خطر می افتد.
دریاچه نمک در ناحیه شرقی استان قم و درحد فاصل سه استان قم، سمنان و اصفهان قرار گرفته و بزرگترین دریاچه فصلی و فراشور کشور است که حدود 200 هزار هکتار وسعت داشته و یک سوم آن در محدوده جغرافیایی استان قم قرار گرفته است و دارای ساختار زمین شناختی کم نظیر شامل پوسته نمکی و حاشیه باتلاقی است.
این دریاچه که در دهه های گذشته از طریق رودخانه های کرج، جاجرود، شور، قمرود و قره چای کاملا پرآب بوده است، اکنون با قطع حقابه ها، خشکسالی مستمر و برداشت بی رویه از منابع آب زیرزمینی که باعث پیشروی آب های فراشور در سفره های زیرزمینی به سمت دشت ها و نابودی پوشش گیاهی و اکوسیستم منطقه شده، به یکی از کانون های فعال ریزگردها در منطقه تبدیل شده است.
سید احمد شفیعی افزود: نیروگاه حرارتی، خودروهایی که در سطح شهر تردد می کنند، واحدهای صنعتی و کوره های آجر پزی، عمده ترین عوامل آلودگی هوای شهر قم هستند.
وی بیان کرد: برای مقابله با آلودگی هوای شهر و سالم سازی محیط زیست قم باید رسانه ها، افکار عمومی مردم را نسبت به آثار مخرب این آلودگی ها، آگاه کنند تا شهروندان بدانند اگر امروز کاری برای کاهش آلودگی هوای قم صورت نگیرد در مدت کوتاهی این شهر به سرنوشت تهران دچار خواهد شد.
معاون فنی اداره کل حفاظت محیط زیست قم نیز در خصوص اقدام های انجام شده برای کاهش آلودگی های گازی در هوای شهر قم، گفت: علاوه بر تلاش های صورت گرفته برای عرضه بنزین بدون سرب در استان، میزان مصرف سوخت مازوت که از جمله آلوده ترین سوخت های فسیلی است، در کوره های آجر پزی قم با گازسوز شدن این واحدها 90 درصد کاهش پیدا کرد.
 
** کاهش روزهای پاک قم
معاون نظارت و پایش اداره کل محیط زیست قم نیز در این میزگرد، گفت: دستگاه های نظارتی سنج آلودگی هوا درقم نشان می دهند وضعیت هوای شهر نسبت به مدت مشابه سال قبل با وضعیت بدتری رو به رو بوده و تعداد روزهایی که هوای قم آلوده ارزیابی شده به خصوص برای گروه های سنی حساس، افزایش یافته است.
اسماعیل احمدی زاده، افزود: برای نمونه تعداد روزهای ناسالم برای گروه های حساس در فصل تابستان نسبت به مدت مشابه سال قبل از 13 روز به 49 روز رسیده است، همچنین تعداد روزهای خطرناک در همین بازده زمانی از یک به سه روز رسیده است.
وی بیان کرد: انسان بیش از آب و غذا برای ادامه زندگی خود به هوا نیاز دارد و اگر این وضعیت آلودگی هوا در شهر قم ادامه یابد در آینده نزدیک مشکل های زیست محیطی فراوانی ایجاد می شود و سلامت شهروندان در معرض خطر جدی قرار می گیرد.
معاون نظارت و پایش اداره کل محیط زیست قم ، گفت: کمیته ای در ستاد مدیریت بحران استان وضعیت آلودگی شهر قم را رسیدگی می کند و در مواقع لزوم برای برخی اقدام ها، همچون تعطیل شدن مدارس و یا برخورد با واحدهای تولیدی متخلف، تصمیم می گیرد.
 
**لزوم تعطیلی پنجشنبه ها
وی ادامه داد: در خصوص تاثیر مفید تعطیلی روزهای پنجشنبه بر کاهش آلودگی هوای شهر قم تحقیقات بسیاری انجام شده و مکاتبه هایی در این زمینه با دستگاه های مسئول صورت گرفته است اما هنوز نتیجه ای از آن حاصل نشده است.
وی بیان کرد: شهر قم در مسیر تردد 17 استان کشور قرار گرفته است و همین حجم بالای سفرهای عبوری و وجود خودروهای فرسوده در داخل شهر، سهم بالایی از آلودگی هوا را به خود اختصاص داده اند.
احمدی زاده گفت: اکنون در شهر قم حدود 300 هزار خودرو و 100 هزار موتور سیکلت که 20 برابر یک خودرو با استاندار یورو، آلودگی ایجاد می کند، تردد دارند و برای سالم سازی هوای شهر نیاز است که تردد این تعداد وسیله نقلیه، کاهش یابد.
وی بیان کرد: باید استفاده از خودروهای برقی و گاز سوز در بخش حمل و نقل و استفاده از نیروگاه های خورشیدی در بخش انرژی مورد توجه مسئولان استان قرار گیرد تا شاهد کاهش روزهای آلوده شهر قم باشیم.
در ایران، بحران آلودگی هوا در تهران و شهرهای بزرگی چون تبریز، مشهد، اراک ، اصفهان، شیراز و اهواز، منجر به تشکیل ستاد اجرایی کاهش آلودگی هوا و اعلام روز 29 دی ماه به عنوان روز ملی هوای پاک از سال 1374 شد.