درجا روشن ماندن پیشرانه چه معایب و ایراداتی دارد؟

دور آرام
Idle Speed یا Idle RPM یا دوری که موتور درجا کار می‌کند، در کشورمان به دور آرام نامیده می‌شود و این در حالی است که معنی لغوی این عبارت را می‌توان به دوری که موتور بیهوده و معطل است نیز تعبیر کرد که خود نشان از مصرف بیهوده سوخت در این زمان دارد. بسیاری از راننده‌ها عادت دارند تا در زمان‌هایی که در ترافیک هستند و یا در داخل خودرو به انتظار نشسته‌اند، موتور را روشن نگه دارند و این در حالی است که یکی از علل آلودگی هوای کلانشهر‌ها، همین قضیه ذکر می‌شود. معمولا کارشناسان خودرویی و محیط زیست پیشنهاد می‌دهند که اگر قرار است خودرو بیش از 30 ثانیه در یک محل توقف کند، بهتر است تا پیشرانه آن خاموش شود، چرا‌که در این حالت هم مصرف سوخت داریم و هم آلایندگی هوا و از طرفی استهلاک پیشرانه نیز در این حالت بیشتر از خاموش‌کردن و استارت مجدد آن است.

حقایقی از دور آرام
آلایندگی تولیدی در زمانی که پیشرانه در دور آرام کار می‌کند، منجر به آلودگی محیط زیست شده و از طرفی چون مصرف سوخت در این زمان در حدود 800 سی‌سی تا نزدیک به 3 لیتر در ساعت است (بسته به نوع و حجم پیشرانه)، می‌تواند ضرر‌های مالی نیز به همراه داشته باشد. این میزان مصرف سوخت در خودرو‌های دیزل سنگین، در حدود 4 لیتر در هر ساعت است که به مرور و در دراز‌مدت، هزینه  بالایی خواهد شد. به همین خاطر شرکت‌های خودروسازی سعی می‌کنند تا تکنولوژی‌هایی برای خودرو‌های تولیدی خود قرار دهند که پیشرانه در ترافیک خاموش شده و به محض لمس کردن یکی از پدال‌ها، پیشرانه سریعا روشن شود تا راننده نیز از این نظر مشکلی نداشته باشد. بسیاری از رانندگان استهلاک استارت‌زدن دوباره پیشرانه و مصرف سوخت بیشتر را دلیل عدم خاموشی موتور در زمان‌های توقف اعلام می‌کنند و این در حالی است که موتور با استارت دوباره هم استهلاک کمتری خواهد داشت و هم مصرف سوخت در زمان استارت‌زدن، کمتر از درجا روشن ماندن موتور است. همچنین با توجه به نزدیک‌شدن فصل سرد، بهتر است تا پیشرانه و خودرو را در حین حرکت گرم کنیم و نه به صورت درجا. بعد از اینکه پیشرانه را روشن کردیم و با گذشت چند ثانیه، بهتر است تا آرام خودرو را حرکت دهیم تا روانکار‌های موجود در قسمت‌های دیگر خودرو نیز گرم شوند. طبق اعلام یکی از سازمان‌های ناظر بر مصرف سوخت خودرو‌ها در اروپا، مصرف سوخت به ازای هر 2 دقیقه درجا کار کردن، برابر با مصرف سوخت به منظور پیمایش 1.6 کیلومتر است.

روشن ماندن خودرو در حدود 2 دقیقه، مصرف سوختی برابر با طی کردن یک مایل یعنی 1.6 کیلومتر خواهد داشت.

دور آرام اهمیت زیادی دارد و چون خودرو مدت زمان زیادی را در این حالت خواهد بود، می‌تواند در مصرف سوخت و آلایندگی پیشرانه اثر زیادی داشته باشد. دور آرام خودرو‌های کاربراتوری به صورت دستی و در خودرو‌های انژکتوری به صورت کامپیوتری و به کمک استپر موتور، تنظیم می‌شود.

بهتر است تا در توقف‌های بالای 30 ثانیه، پیشرانه را خاموش کنیم. استهلاک و مصرف سوخت در صورت روشن بودن موتور، بالاتر از خاموشی و استارت دوباره آن است.

نویسنده: مهندس علیرضا داودی