سال ۲۰۱۷ برای صنعت خودروی جهان سالی پر و فراز و نشیب بود. آمار فروش سالانه خودرو در سراسر جهان افزایش یافت و بسیاری از بزرگان خودروسازی تغییر جهتی پرهیاهو به سوی تولید خودروهای برقی و خودران را آغاز کردند.
سال ۲۰۱۷ برای صنعت خودروی جهان سالی پر و فراز و نشیب بود. آمار فروش سالانه خودرو در سراسر جهان افزایش یافت و بسیاری از بزرگان خودروسازی تغییر جهتی پرهیاهو به سوی تولید خودروهای برقی و خودران را آغاز کردند. همانطور که لئونارد مولر مدیر بخش بازاریابی مرسدس بنز در خاورمیانه گفته است: «ما در عصر تحولات بیسابقه صنعت خودرو هستیم. هر تصوری که درباره مفهوم خودرو، عملکرد و قابلیتهایش داشتیم، در شرف دگرگونی است.» او در نمایشگاه جیتکس امسال در دبی گفت: «صنعت خودرو از تولید خودرو به معنای یک محصول صرف فراتر رفته است و به تدریج تمامی اشکال حملونقل را در بر میگیرد.» با وجود همه این تحولات، سال ۲۰۱۷ فقط شاهد تحولات خوب نبود و رویدادهای بدی را هم در بر داشت.«دنیایاقتصاد» بهترین و بدترین رویدادهای صنعت خودروی جهان در سالی که گذشت را مورد بررسی قرار داده است.
بهترین رویدادها ۱- اغلب خودروسازان به صف برقیها پیوستند:در سالی که گذشت تقریبا تمامی خودروسازان مطرح جهان اعلام کردند تولید خودروهای برقی را بهعنوان آینده این صنعت پذیرفتهاند. تویوتا آخرین خودروسازی بود که چند هفته قبل اعلام کرد تمام توان خود را برای تولید خودروهای برقی به کار خواهد گرفت و از سال ۲۰۲۵ هیچ محصولی که فاقد موتور برقی باشد تولید نخواهد کرد. فورد و فولکسواگن هم بر توسعه محصولات برقی خود متمرکز شدهاند. محدودیت فروش خودروهای درونسوز ظرف سالهای آینده تا کنون در چین، هند، انگلستان، فرانسه، بلژیک و چند کشور دیگر اروپایی به تصویب رسیده است و خودروسازان ناگزیرند با این شرایط تطبیق یابند. البته خودروهای برقی برای جلب نظر مشتریان با مشکلات متعددی مواجه هستند. برد مسافتی و قیمت بالا در صدر این مشکلات هستند.
2- فولکسواگن، ققنوس آلمانی:نخستین بار در سپتامبر 2015 هشدار تخلف فولکسواگن توسط مقامات زیست محیطی آمریکا منتشر شد، اما ابعاد واقعی بحران مدتها بعد آشکار شد. پرداخت جریمهها و رفع نقص آلایندگی محصولات فولکسواگن تا کنون بیش از ۳۰ میلیارد یورو هزینه در بر داشته است. بزرگترین گروه خودروسازی جهان برخلاف پیشبینیها موفق شد بدون فروش برندها و شرکتهای زیرمجموعهاش این بحران را پشت سر بگذارد و با صرفهجویی در هزینههای عملیاتی، سرمایهگذاری در بخش خودروهای برقی را نیز افزایش دهد.
3- تحقق معجزه خودرانها:در ماههای پایانی سال 2017 خیابانهای انگلستان، ژاپن و فرانسه شاهد آزمایش موفقیتآمیز نخستین خودروهای خودران بودند. شرکت وایمو، زیرمجموعه خودروسازی گوگل هم در ماه نوامبر اعلام کرد ناوگانی از خودروهای خودران به سطح خیابانها خواهد فرستاد. این خبرها سرآغاز انقلابی تازه در صنعت خودرو هستند. برخی خودروسازان سرمایهگذاریهای هنگفتی در زمینه توسعه این فناوریها انجام دادهاند، اما برخی دیگر نظیر مزدا اعلام کردند تولید خودرانهایشان ظرف ۱۰ سال آینده هم جدی نخواهد شد.
4- عرضه تسلا «مدل3»:عرضه «مدل 3» تسلا را میتوان یکی از جنجالیترین اتفاقات صنعت خودرو در سال 2017 به حساب آورد. سدان بسیار لوکس و تمام برقی تسلا توانست در جلب نظر مشتریان بسیار موفق عمل کند، بهطوری که بیش از نیم میلیون سفارش در همان روزهای نخست ثبت شد. پیش از این رویداد، خودروسازان تسلا را بهعنوان رقیبی جدی در نظر نمیگرفتند، اما تجربه تسلا «مدل 3» نشان داد که استارتآپهای فناورانه هم میتوانند خودروسازان باسابقه را به چالش بکشند.
۵- تنوع در خودروهای برقی:پس از عرضه پرهیاهوی تسلا، صف پرشمار «رقبای تسلا» راهی نمایشگاههای خودرو در سراسر جهان شد. نیسان یک مدل بهبود یافته از «لیف» عرضه کرد که با استقبال چشمگیر خریداران مواجه شد. بولت برقی شورلت هم به مدلی موفق تبدیل شد. یک استارتآپ نوپای چینی هم شاسیبلند برقی چشمنوازی رونمایی کرد که میتواند مشتریان بالقوه «مدل ایکس» تسلا را به تردید دچار کند. تسلا دیگر انحصار تولید خودروهای برقی را در اختیار ندارد و رقابت کنونی در نهایت به نفع خریداران تمام خواهد شد.
6- موفقیت کامیونهای برقی: در سالهای اخیر اغلب فناوریهای جدید مختص خودروهای سواری ارائه شدهاند، اما انقلاب برقی صنعت خودرو نشان داد که میتواند تمامی ابعاد صنعت حملونقل را دگرگون سازد. خودروهای تجاری در مقایسه با خودروهای سواری برای حمل باتریها مناسبتر هستند و در صورتی که مراکز تجدید شارژ در طول مسیرهای بین شهری احداث شود، شرکتهای حملونقل از کامیونهای برقی استقبال خواهند کرد. تسلا در سال ۲۰۱۷ با ارائه کامیونهای تمام برقی «سمی» بار دیگر شگفتیساز شد. شرکت دایملر آلمان نیز کامیونهایی با برد مسافت کمتر عرضه کرد. شرکت بوش نیز بهزودی کامیونهایش را رونمایی خواهد کرد. شرکت سوپرمارکتهای زنجیرهای والمارت و نیز شرکت پپسی با ثبتسفارش خرید کامیون برقی تسلا در آزمایش این فناوری پیشگام شدهاند.
بدترین رویدادها ۱- مشکلات تسلا: با گذشت ۶ ماه از رونمایی جنجالی «مدل ۳» تولید این خودرو طبق برنامه پیش نرفته است. ایلان ماسک، بنیانگذار و مدیر تسلا، در چند نوبت به مشکلات تولید و گلوگاههایی اشاره کرده است که مانع از انجام تعهدات تسلا شدهاند. هنوز هیچیک از مشتریانی که مشتاقانه برای خرید خودروی لوکس تسلا ثبتنام کردهاند، موفق به دریافت آن نشدهاند.
2- رسوایی صنعت فولاد ژاپن: صنایع خوشنام ژاپنی هم از موج رسواییهای صنعت خودرو در امان نماندند. در ماه اکتبر سال ۲۰۱۷ شرکت فولادسازی کوبه اعلام کرد در تولید قطعاتی که به تویوتا و چند شرکت دیگر تحویل داده است، استانداردهای لازم رعایت نشده است. تعدادی از بزرگترین خودروسازان ژاپنی ناگزیر شدند مقاومت قطعات به کار رفته در خودروها را بررسی کنند. هنوز هیچ فراخوانی برای جایگزین کردن این قطعات اعلام نشده است.
3- ناکامی پژو در خرید اوپل: هنگامی که در تابستان سالجاری اعلام شد گروه خودروسازی پژو سیتروئن برای خرید شرکت اوپل با جنرال موتورز به توافق رسیده است، هواداران این برند قدیمی اروپایی تصور میکردند اوپل روزهای پرافتخار گذشته را تکرار خواهد کرد. اما این رویا خیلی زود رنگ باخت. پژو سیتروئن اعلام کرد اوپل فاقد توان فنی لازم برای تطبیق با استانداردهای سطح آلایندگی اتحادیه اروپا است. بهروزرسانی فناوریهای اوپل بسیار پرهزینه خواهد بود و ممکن است این شرکت نتواند ظرف مدت کوتاهی به سوددهی برسد. پژو ادعا میکند جنرال موتورز از ضعفهای فنی اوپل آگاهی داشته و خواستار استرداد بخشی از مبلغ معامله شده است.
4- برگزیت: تصمیم انگلستان مبنی بر جدایی از اتحادیه اروپا در بهار 2017 را میتوان یکی از شوکهای وارد شده بر صنعت خودروی اروپا در سالجاری بهشمار آورد. هنوز شرایط اجرای این تصمیم بهطور کامل مشخص نشده است و این بیثباتی آمار فروش و تولید خودرو در انگلستان را به پایینترین میزان در طول سالهای اخیر رسانده است. خودروسازان انگلیسی نگران افزایش هزینه تامین قطعات و نیز تعرفه صادرات به کشورهای اروپایی هستند. برخی خودروسازان خارجی هم اعلام کردهاند در صورت افزایش هزینهها کارخانههای خود را به کشورهای اروپای شرقی منتقل خواهند کرد.
5- مرگ تدریجی درونسوزها: نشریه اکونومیست برای تشریح این روند عنوان «پایان بزرگ» را برگزید. بیش از ۱۰۰ سال از حضور این موتورها در وسایل نقلیه میگذرد و میتوان ادعا کرد موتورهای درونسوز زندگی مدرن ما را شکل دادهاند. اما پیشبینی میشود درونسوزها در روندی بسیار سریعتر از شکلگیری و همهگیر شدنشان، ظرف سالهای آینده سطح جادهها را ترک خواهند کرد و در مجموعههای شخصی و موزهها آرام خواهند گرفت.
۶- تعطیلی خودروسازی استرالیا: شرکت خودروسازی هولدن که زیرمجموعه استرالیایی جنرال موتورز بود و بهعنوان آخرین خودروساز در این کشور فعالیت میکرد در سال ۲۰۱۷ تعطیل شد. به این ترتیب صنعت خودروی استرالیا پس از یک قرن فعالیت پایان پذیرفت. فورد و تویوتا نیز اندکی پیش از هولدن تولید خودرو در استرالیا را متوقف کردند، زیرا ادامه فعالیت در استرالیا برای آنها صرفه اقتصادی خود را از دست داده بود.