اخراج ماهانه ۲۰ کارگر متخلف پمپ بنزین

این کارت‌ها که در اختیار متصدیان نازل‌های سوخت گیری قرار دارد تماماً با بنزین 1000 تومانی برنامه ریزی شده، اما میان تمامی سوخت گیری‌ها با کارت‌های آزاد جایگاه‌داران، گاهی دیده می‌شود که کارت سوختی از سوی کارگر جایگاه برای سوخت گیری با بنزین یک‌هزار تومانی در نازل سوختگیری قرار داده می‌شود که نرخ 700تومانی را نشان می‌دهد.

در پیگیری این مسئله، استفاده از کارت های سوخت جامانده در جایگاهها و کارت های اجاره ای مشاهده شده، که این مسئله را در گفت‌وگویی با بیژن حاج محمدرضا - رییس اتحادیه جایگاه داران سوخت کشور -  بررسی کرده ایم.

از کارت سوخت اجاره ای و استفاده آن در جایگاههای عرضه سوخت چیزی شنیده اید؟

حاج محمدرضا: ما چیزی به اسم اجاره کارت سوخت نداریم. کارت های سوخت سهمیه مشخصی دارند. 60 لیتر برای خودروهای شخصی و 300 لیتر برای خودروهای حمل و نقل عمومی، مگر بیشتر از 600 – 700 لیتر در کارت سوختی شارژ می شود که کسی بخواهد آنرا اجاره دهد؟ کارت سوخت جایگاهداران نیز فقط قابل استفاده در همان جایگاهی است که برای آن صادر شده، اگر کسی این کارت را بدزدد هم نمی تواند از این کارت در جایگاه دیگری استفاده کند. در تمام جایگاهها هم رقم این کارت ها 1000 تومان است و فرقی با هم ندارند.

مالکان وانت بارها و رانندگان تاکسی 300 لیتر سهمیه در ماه دارند. از رانندگان تاکسی که پرسیدم برخی می گویند وقتی CNG می زنیم، حدود 100 لیتر بیشتر در ماه از سهمیه بنزین 700 تومانی استفاده نمی کنیم. که برخی کارت سوخت خود را در اختیار اقوام خود برای سوخت گیری قرار می دهند. اما برخی از این کارت ها از جایگاههای سوخت سردرمی آورند.

حاج محمدرضا: اینکه برخی مالکان خودروهای حمل و نقل عمومی، به دلیل اینکه فعال نیستند یا کمتر مصرف می کنند یا ذخیره سوخت دارند، می آیند کارت سوخت خود را در اختیار دیگران قرار می دهند را نمی شود کنترل کرد. ما نمی توانیم زمان سوخت گیری هویت کارت سوخت را با هویت شخصی که در حال سوختگیری است مطابقت دهیم. تعداد سوختگیری در طول شبانه روز بسیار زیاد است. ما نمی توانیم به هر شخص بگوییم که کارت سوخت خود را در صورتی که به نامش نیست از کجا آورده است.

اگر کارت سوختی که مالکان خودروهای عمومی به دیگران می دهند، این دیگران کارگران پمپ های بنزین باشند چه؟

حاج محمدرضا: کارگر پمپ بنزین به شدت در جایگاهها کنترل می شوند. ولی سیستم قائم به فرد، امکان فساد در آن وجود دارد. شما چگونه می خواهید کنترل کنید، این از کنترل ما خارج است.

در هر سیستمی ممکن است نیروی انسانی تخلف کند. سوال اینجاست که اگر کارگری به جای استفاده از کارت آزادی که قانونا در اختیار جایگاهداران است برای سوخت گیری آزاد مراجعه کنندگان از کارت سوختی استفاده کند که ازآن شخص دیگری است و سهمیه 700 تومانی دارد، این کار تخلف محسوب می شود یا نه؟

حاج محمدرضا: بله تخلف است، اگر ما کارگری را در حین انجام این کار بگیریم ، همان جا حکم اخراج این کارگر صادر می شود. این موارد در هنگام آغاز به کار هر کارگری در جایگاههای عرضه سوخت به وی یادآوری می شود که استفاده از کارت سوختی به جز کارت های سوخت آزادی که جایگاهداران در اختیار کارگران خود می گذارند برای سوختگیری بنزین آزاد ممنوع است. اگر در حین انجام این تخلف و یا حتی پس از آن برای ما تخلف کارگری محرز شود، ما او را به اداره تعزیرات معرفی می کنیم و علاوه بر جریمه، بلافاصله اخراج می شود. البته به این موضوع توجه کنید که این تخلف کارگر است نه تخلف جایگاهدار، بالاخره جایگاهدار که 24 ساعته در محل جایگاه حضور ندارد؛ اما جایگاه عرضه سوخت باید 24 ساعته سرویس دهی کند. با این حال با وجود دوربین های مدار بسته در جایگاه و بررسی آمار و اطلاعات تلمبه های بنزین، تلاش می شود از بروز تخلفات جلوگیری شود.

اینکه کارگر شب در خانه اش با کسی قرار بگذارد و برای استفاده دو تا کارت سوخت بگیرد قابل رصد نیست. اما اگر بگردیم و کارت سوختی غیر از کارت سوخت قانونی جایگاهداران همراه کارگر باشد تخلف است. حتی کارت سوخت ماشین خودش نیز اگر در جیبش باشد، جریمه دارد اخراج می شود. به کارگرانی که در جایگاههای عرضه سوخت مشغول فعالیت می شوند گوشزد می شود که فقط از کارت های سوخت جایگاهداران باید برای سوخت گیری بنزین آزاد استفاده کنند و بایستی کارت سوخت ماشین خودش را نیز در خانه اش بگذارد، اگر همراهش باشد تخلف محسوب می شود.

اینکه کسی کارت سوختش را زمان سوختگیری در جایگاه جا بگذارد و کارگری از این کارت برای عرضه بنزین آزاد استفاده کند چه؟

حاج محمدرضا: اگر کارت سوختی در جایگاه جا بماند، همان لحظه بلوکه می شود و کارگران جایگاه موظفند آن را تحویل دفتر جایگاه بدهند. جایگاهدار کارت های جا مانده را لیست کرده و پشت شیشه می زند.

تا چند روز این کارت در دفتر جایگاه می ماند؟

حاج محمدرضا: نهایتا ظرف 4 روز آنرا به واحد صدور کارت شرکت ملی پخش فرآورده های نفتی برمی گردانیم که آنها کارت را باطل کرده و از دور خارج می کنند. اما اگر کارت سوختی در جایگاه بماند محال است کسی به آن دست بزند.

مگر قابل پیگیری است که کسی با کارت سوخت جا مانده سوختگیری کرده است؟

حاج محمدرضا: بله، صاحب کارت با مراجعه به پلیس 10+ می تواند از دفعات سوختگیری کارت سوخت خود پرینت تهیه کند و اگر مطابق با آنچه خودش سوختگیری کرده نباشد می تواند شکایت کند. مثلا بگوید من در روز سی ام فروردین یک نوبت سوخت گیری کردم و بعد کارت سوخت خود را جا گذاشتم اما 3 نوبت سوختگیری در این روز ثبت شده، بعد مشخص می شود که در چه جایگاهی و در چه ساعتی این سوختگیری انجام شده و در جایگاهها نیز که فیلم تمامی فعالیت های سوختگیری در 24 ساعت شبانه روز تا یک ماه موجود است.

این در صورتی است که صاحب کارت پیگیری و شکایت کند؟

حاج محمدرضا: بله، اگر پیگیری کند جای شکایت دارد. پرینت می گیرند و می تواند طرف مدعی شود.

در طول سالهای فعالیت شما، موارد اینچنینی از تخلف کارگران جایگاه ها دیده اید که از کارت های سوخت دیگران، چه جامانده و چه اجاره ای برای عرضه بنزین آزاد استفاده کنند؟

حاج محمدرضا: بله، مواردی داشته ایم حالا ما از لفظ کارت اجاره ای تاکنون برای آن استفاده نکرده بودیم اما ماهیت موضوع همین بوده است. ما 3400 جایگاه عرضه بنزین در سراسر کشور داریم. هر جایگاه حداقل 15 تا 20 نفر نیروی انسانی دارد. در مجموع در سراسر کشور 70 هزار نفر در جایگاههای عرضه سوخت مشغول به کارند و مطمئنا در این تعداد 70 هزار نفره همه مثل هم نیستند و ممکن است کسانی در بین اینها باشند که تخلف کنند. بالاخره همه جا انسان خوب و قانونمند و انسان بد و قانون گریز وجود دارد. چون اینگونه موارد و تخلفات کارگران به کار صاحبان جایگاهها مربوط می شود، خود جایگاهداران به شدت برخورد می کنند و توجه دارند. مضافا اینکه تعزیرات حکومتی نیز بر اینگونه مسائل توجه دارد. یعنی چیزی نیست که آنها بتوانند آزاد بخرند و بفروشند. بله حالا نصفه شبی یک نفری برود در جایگاهی، یک کارگری هم دو تا کارت سوخت در جیبش باشد و از کارت سهمیه دار به جای کارت آزاد استفاده کند، گاهی اتفاق می افتد.

چطور باید با اینگونه تخلفات مقابله کرد؟

حاج محمدرضا: اول از همه اینکه مردم نخرند. وقتی شخصی درخواست بنزین آزاد با کارت سوخت جایگاهدار می کند و میبیند که کارت سوختی که در دستگاه قرار گرفته رقم 700 تومان را نشان می دهد، چرا اقدام به سوختگیری می کند؟ چرا کار سوختگیری را متوقف نمی کند و به مسئول جایگاهدار اطلاع نمی دهد؟ اگر مردم از این کارگران متخلف بنزین نخرند به چه کسی می خواهد بفروشند؟ آقایی که می گوید بنزین آزاد را با کارت سهمیه دار 700 تومانی به وی فروخته اند همانجا اطلاع دهد تا سریعا با کارگر متخلف برخورد شود. اگر در موارد اینچنینی مردم پای قضیه بایستند در همان جا تخلف در نطفه خفه می شود. حتی اگر کارگر تلمبه را صفر کند، ما فیلم تلمبه را داریم که چه کارتی گذاشته است. منتها کسی اعتراضی نمی کند.

حتی برخی موراد شده، کارگر را در حضور طرف اخراج کردیم. خود طرف گفته آقا ببخشیدش، زن و بچه دارد. ما نمی خواهیم از نان خوردن بیفتد. فضایی فراهم می شود که نمی دانیم به درخواست مردم توجه کنیم یا اقدام قانونی کنیم. اما همیشه اقدام قاطع قانونی در دستور کار است چرا که اگر یکبار از تخلفی اینچنینی بگذریم، کارگر بعدی که به اینکار می پردازد می گوید خب اگر متوجه تخلف من شدند می گذرند. ما فعلا داریم اخراج می کنیم.

پس بعضا اخراج کارگران متخلف از جایگاههای سوخت را دارید؟

حاج محمدرضا: بله، ماهی را پیدا نمی کنید که 15 تا 20 کارگر اخراج نشوند.

راهکار دیگری جز نظارت مردمی وجود دارد؟

حاج محمدرضا: بله، سیستم های کامپیوتری به طور روزآمد توسعه پیدا می کنند. امروز می توانیم سیستمهای سوخت رسانی را اتوماسیون کامل کنیم. ما تلمبه ها را اتوماتیک می کنیم، یک کیوسک زیبا جلوی در می سازیم و نفر می آید مشخص می کند که چند لیتر بنزین می خواهد. مثلا 30 لیتر بنزین می خواهد. پولش را می پردازد و ما با سیستم تمام اتوماسیون به یکی از تلمبه ها فرمان عرضه 30 لیتر بنزین را می دهیم و مراجعه کننده را به سمت همان تلمبه هدایت می کنیم.

با تجهیزات موجود امکان اینکار وجود دارد؟

حاج محمدرضا: می تواند وجود داشته باشد، ولی از طرفی گرفتار وزارت کار و خانه کارگر می شویم که چرا کارگر را اخراج کردید. ما تعدادی از جایگاها را در سطح کشور اتوماسیون کردیم و جایگاهدار مجبور شده است کارگر تعدیل کند. جایگاهدار گرفتار شکایت کارگر و خانه کارگر و وزارت کار شده است. اگر اتوماسیون کامل بگذاریم دیگر نیازی نیست در هر شیفتی 8 تا کارگر بگذاریم. دو تا کارگر در محوطه جایگاه می گذارند تا اگر کسی نازل را سر جایش نگذاشته، بگذارد. یا اگر کسی نمی تواند از نازل استفاده کند، راهنماییش کند. مثل سلف سرویس که تشریف می برید.

اتوماسیون جایگاه هم به نفع جایگاه دار است و هم هزینه ها را کم می کند.

حاج محمدرضا: بله و هم سرعت را زیاد می کند. فقط اجرای آن مشکلاتی ممکن است در ابتدا داشته باشد. مثلا به تلمبه ای فرمان 30 لیتر سوخت رسانی داده می شود. اگر شخصی بدون عبور از گیت مربوطه مثلا از در خروجی جایگاه با گالن وارد شود و اقدام به سوخت گیری کند. یا مراجعه کننده ای درخواست 30 لیتر کند اما در زمان سوختگیری بخواهد باک خودرویش را پر کرده و بیشتر از 30 لیتر سوخت بگیرد. به هر حال هر طرحی در زمان اجرا با مسائلی مواجه می شود که بیشتر این مسائل با فرهنگ سازی و شناخت بیشتر مردم با این طرح برطرف می شود. اما اتوماسیون کردن جایگاههای سوخت به جز این موارد، نیازمند مطالعات و بررسی های اساسی است.

شرکت ملی پخش فراورده های نفتی باید این مسئله را ابلاغ کند؟

حاج محمدرضا: بله، باید اجازه دهد و ابلاغ کند که ما طرح های مختلف اتوماسیون جایگاهها را اجرا کنیم.

از نظر شرکت پخش ممنوعیت یا محدودیتی برای اجرای این طرح وجود ندارد؟

حاج محمدرضا: همانطور که گفتم اینکار نیازمند بررسی و آسیب شناسی است. کاری که متأسفانه شرکت ملی پخش فراورده های نفتی نسبت به انجام آن توجه لازم را ندارد. این بررسی ها تاکنون انجام نشده و باید در دستور کار شرکت پخش قرار بگیرد. باید این سیستم کارت خوان ها و نحوه سوخت گیری فعلی به کل جمع شود.

چرا؟

حاج محمدرضا: این سیستم جز فساد چیزی ندارد. ما هنوز داریم از سیستمی استفاده می کنیم که از سال 86 آغاز شده، عرضه بنزین چندنرخی همیشه فساد در دل خود دارد. استفاده از سیستم هایی چون کارت سوخت نیز فقط معذوریت و محدودیتش برای ما مانده. ما 8 سال است که داد می زنیم که قیمت بنزین را یکسان کنید. اینکار هم هزینه های اجرایی را کمتر می کند و هم سرعت را بالا می برد. هم درآمد دولت را افزایش می دهد و هم از فسادهای اینجوری جلوگیری می کند. الان بنزین 700 تومانی و 1000 تومانی عرضه می شود. وقتی بنزین بشود 850 تومان، با همین میزان عرضه فعلی بنزین، درآمد دولت بیشتر می شود. از طرف دیگر می توانیم کارت سوخت و محدودیت های آن را از سیستم سوخت گیری حذف کنیم. دیگر این اختلاف 300 تومانی هم وجود ندارد که هر از چندگاهی برخی متخلفان راهکاری برای سواستفاده از این اختلاف قیمت پیدا کنند. ما بارها این درخواست را مطرح کرده ایم که بنزین تک نرخی عرضه شود اما دولت گوش نمی دهد.

منبع: تسنیم