حتما با خواندن عنوان فوق کمی متعجب خواهید شد ولی باید بدانید که خودروهای الکتریکی در شرایط فعلی جهان و مخصوصا ایران عملا محصولاتی پاک و بدون آلاینده نیستند و به اندازه خودروهای بنزینی و دیزلی و حتی درمواقعی بیشتر تولید آلودگی می کنند و این اطلاعات با پنهان کاری برخی از خودروسازان از دید مشتریان به دور نگه داشته می شود.
1-وقتی بحث از آلایندگی یک محصول می گردد منظور شروع زمانی است که محصول پروسه تولید را آغاز کرده ، بدست مصرف کننده رسیده و در نهایت از رده خارج می شود.طبق آخرین تحقیقات بین الملی انجام شده برای تولید یک خودروی برقی 13.7 تن دی اکسید کربن تولید می گردد که حدود 6.8 تن آن فقط مربوط به تولید باطری های اینگونه خودروهای می باشد اما برای تولید یک خودروی مشابه اما با پیشرانه سوخت فسیلی حدود 6.5 تن دی اکسید کربن به جو زمین وارد می شود . پس در همان ابتدای کار مشخص است که روند تولید خودروهای الکتریکی بسیار آلاینده تر از خودروهای بنزینی می باشد.
2-اما مهمترین بحث آلایندگی زمانی است که خودرو در شهر یا جاده ها توسط مصرف کننده رانده می شوند.آلایندگی یک خودرو در هنگام حرکت فقط به دود های خروجی از اگزوز منتهی نمی شود بلکه علاوه بر دی اکسید کربن و دیگر گاز های حاصل از احتراق داخلی موتور موارد دیگری نظیر ذرات معلق در هوای که ناشی از استهلاک مواردی چون لاستیک ها ،آزبست لنت های ترمز و غیره بوجود می آیند ،در آلوده کردن هوای اطراف بسیار تاثیر گذارتر و همچنین خطرناک تر می باشند.حالا جالب است بدانید که درست است خودروهای برقی اگزوز ندارند اما میزان آلایندگی موارد خطرناک ذکر شده آنها به مراتب بیشتر از خودروهای بنزینی است چرا که خودروهای برقی به منظور ذخیره انرژی به باطری ها سنگینی مجهز شده اند که وزن نهایی خودرو را بسیار بیشتر از مورد مشابه بنزینی می کند،در حقیقت خودروی های برقی حدود 24 درصد سنگین تر از خودروهای بنزینی و دیزلی هستند. همین افزایش چشمگیر وزن خودرو باعث می گردد میزان تولید ذرات معلق در هوای اینگونه خودروها بدلیل استهلاک بالا،بیشتر باشد.پس می توان نتیجه گرفت در این بین خودروهای درون سوز دارای میزان آلایندگی کمتری هستند.یافته های اخیر نشان می دهد که در موتورهای جدید، خروجی اگزوز فقط یک سوم کل آلایندگی خودرو را تشکیل می دهد و اینکه این آلاینده ها ضرر کمتری نسبت به آلاینده های معلق دارند.
اختن در گزارشی می نویسد:
ما متوجه شدیم که آلایندگی های که به اگزوز مربوط نمی شوند و از ترمزها، تایرها و جاده به وجود می آیند بسیار وسیع تر از آلاینده های خروجی اگزوز در خودروهای جدید است. این آلاینده ها از خروجی اگزوز خودروهای مدرن سمی تر هستند بنابراین این آلاینده ها احتمالا از عوامل اصلی آمار بیش از اندازه بیماری های قلبی، سکته و بیماریهای تنفسی هستند که وقتی سطح آلودگی هوا بالا می رود این بیماریها نیز دیده می شوند.
3-اما به مهمترین بخش یعنی تولید انرژی به منظور به حرکت در آوردن پیشرانه می رسیم. هر خودرویی به منظور حرکت نیاز به انرژی دارد و این تولید انرژی در دنیای امروز بدون تولید آلایندگی محال است مگر اینکه ازجنس انرژی های تجدید پذیری نظیر انرژی خورشیدی و باد باشند. خودروهای بنزینی که تکلیفشان مشخص است چرا که بنزین توسط یک سری عملیات به حالت احتراق رسیده و گازهای ناشی از این احتراق تولید آلایندگی می کند. شاید فکر کنید که خودروی های برقی چون بدون دود و گازهای خروجی است دارای آلایندگی نیستند اما باید بدانید که برای تولید برق و وصل شدن دو شاخه به باطری های خودرو، انرژی بسیاری که عمدتا از سوخت های فسیلی در نیروگاه ها تولید می شود ،مصرف می شود.امروز در کشورهایی که آمار رسمی وجود دارد( نظیر امریکا) حدود 60 درصد برق تولیدی در نیروگاه توسط سوخت فسیلی تولید می شود و تنها 14 درصد آن توسط انرژی های تجدید پذیر مانند نور خوشید تامین می شوند.در کشوری نظیر آمریکا نیروگاها توسط سوخت زغال سنگ تولید برق می کنند و طبق آمار رسمی منتشر شده میزان آلایندگی یک خودروی برقی که به شبکه سراسری برق تولید شده از نیروگاه های فسیلی متصل است بیشتر از خودروهای بنزینی است. البته این میزان الایندگی در کشور ما که نیرگاه عمدتا از انرژی گاز بهره می برد کمتر است اما باز هم در حد و اندازه خودروی های بنزینی خواهد ماند.
به گفته پرفسورجولیان مارشال رئیس بخش تحقیقت دانشگاه مینیسوتا بسیاری از طرفداران محیط زیست به دلیل احتراق موتورهای با سوخت فسیلی،اتومبیل های برقی را پاک تر می دانند حال آن که بخش عمده ای از فناوری های نوینی که آن ها را پاک می دانیم بارها برای محیط زیست مضرتر است.
طبق یک مطالعه صورت گرفته توسط آکادمی ملی علوم ایالات متحده از آن جایی که 39% انرژی مورد نیاز برای شارژ خودروهای برقی از طریق سوزاندن زغال سنگ به دست می آید می توان انتظار داشت مرگ و میر ناشی از آلودگی هوای تولیدی توسط این خودروهای برقی بیشتر از نمونه های مرسوم سوختی باشد. البته گفته می شود استفاده از گاز طبیعی برای تولید برق مورد نیاز باتری این خودروها میزان مرگ و میر آن ها را تا نیمی کاهش می دهد.
4- در پایان و زمانی که خودرو قرار است از رده خارج شود و به منظور اسقاط به مراکز بازیابی ارسال می گردد ، اوج زیان آور بودن خودروهای برقی برای محیط زیست نمایان می شود. باتریهای کنونی خودروهای برقی، باتریهای لیتیوم-یون هستند که تا کنون هیچ روش خاصی برای بازیافت آن(یون لیتیوم جزو آلایندههای بالقوه محیط زیست و آب هست) ارائه نشده است. از این رو کارشناسان محیط زیست نسبت به آلایندگی این باتریها هشدار دادهاند.
در اتحادیه اروپا فقط ۵ درصد باتری لیتیوم یون بازیافت میشود. این باتریها هزینههای زیست محیطی بسیار بالایی دارند. این باتریها در صورت تخریب، نه فقط ریسک انتشار گازهای سمی را بالا میبرند، بلکه ترکیبات هسته این باتریها مثل لیتیوم و کبالت مواد کمیابی هستند که خروج آنها باعث آلودگی آب خواهد شد.گاردین در گزارش خود هشدار داده بود که دنیا در آینده با مشکل پسماند نیم میلیون باتری خودروهای برقی دست به گریبان خواهد بود.
در پایان این بحث مشخص شد که با تکنولوژی امروز دنیا خودروهای الکتریکی نه تنها پاک نیستند بلکه در مواری بیشتر از خودروهای بنزینی برای محیط زیست و آلودگی هوا مضر تر خواهند بود.
حتما یک سئوال در ذهن شما نقش بسته است که چرا کشور های بزرگ دنیا نظیر آمریکا ،چین و برخی کشور های اروپایی اصرار بر استفاده هرچه بیشتراز خودروهای الکتریکی دارند و به این منظور مشوق های فراوانی را نیز معین کرده اند.
جواب این سئوال به آینده نگری مسئولین این کشور ها باز می گردد.کشور های پیشرفته دنیا در حال بنیادین کردن فرهنگ استفاده از خودروهای برقی هستند تا زمانی که تکنولوژی آنقدر پیشرفت نماید که تولید انرژی برق بدون نیاز از سوخت های فسیلی مقدور گردد . امروزه تولید برق از انرژی خورشید ،باد ،انرژی های پیشرفته نظیر هسته ای در حال پیشرفت بوده و دنیا تا سالهای نه چندان دور از سوخت های فسیلی بی نیاز می گردد.همچنین خودروهای برقی امروز دارای مشکلات فراوانی از قبیل محدود بودن برد حرکتی خودرو ،عدم توانایی در بازایابی باطری ها و عوامل دیگر هستند که سیاست مداران امیدوار هستند تا 5 سال آینده همه این مشکلات برطرف گردد.
اما در ایران هیچگونه برنامه ای مکتوب جهت برقی شدن خودروها در آینده وجود ندارد و همچنین هیچگونه زیر ساختی برای بنیادین کردن این فرهنگ در بین مصرف کنندگان مهیا نشده است . در نتیجه تا سال های سال نباید منتظر گسترش خودروی ها برقی در ایران باشیم.
استفاده از خودروهای برقی در کشور های توسعه سافته زمانی مطرح گردید که سالها خودروهای تولیدی این کشور ها دارای مصرف کم و حداقل آلودگی بود.به عبارت دیگر آنها ابتدا به اهمیت آلودگی محیط زیست پی برده و تمام تلاش خود رابه منظور حفظ و حراست طبیعت انجام داده بودند . اما در ایران نه تنها شاهد این توجه نمی باشیم بلکه محصولات تولیدی و وارد شده به بازار ایران بسیار بی کیفیت ،داری مصرف بالا و آلایندگی زیادی هستند. برای مثال همین شرکت کارمانیا که خودروی E6 خود را محصولی پاک معرفی می کند ،خودروی دیگری با نام بی وای دی S6 را به بازار ماعرضه کرده که تا همین چندی پیش بدلیل مصرف بالا در لیست عدم شماره گذاری نیروی انتظامی قرار گرفته بود. این خودرو با موتور 2.4 لیتر خود مصرفی بالای 10 لیتر را دارد و راندمان سطح پایینی را دربخش قوای حرکتی دارد که با توجه به استانداردهای جهان و حتی کشورمان،فاجعه است.همین مهم نیز بهانه ایست تا به مدیران این شرکت بگوییم اگر واقعا به دنبال حفظ محیط زیست ایران هستید و ادعای پاک بودن محصولاتتان را دارید پس قصدتان از عرضه و تبلیغات بسیار برای محصولی قدیمی و ضعیف مثل s6 چیست؟
همچنین بد نیست بدانید که یک خودروی برقی برای طی مسافت 100 مایل حدود 30 کیلووات انرژی الکتریکی مصرف می کند که در حقیقت نیاز چهار روز یک خانه متوسط در آمریکا محسوب می گردد . کاملا مشخص است که چه مقدار انرژی برای حرکت این خودروها صرف می شود.حالا این مقدار در ایران بسیار بیشتر است چراکه میزان مصرف برق ایرانیان در منازل 3 برابر سرانه مصرف جهان است پس در نتیجه به منظور استفاده کردن از خودروهای برقی به میزان زیاد باید شبکه سراسری برق کشورمان کاملا غنی و بروز باشد. در شرایطی که کشورهای پیشرفته هر روز بر تعداد نیروگاهای تولید برق خودمی افزایند ما همین که بتوانیم نیروی برق مصرفی منازل و کارخانه ها را تولید کنیم کافی است . اگر در ایران هم قرار است به سمت استفاده از خودروهای برقی پیش برویم قبل از ورود و تولید خودروهای برقی باید زیر ساخت های آن را آماده کنیم.
مطمئنا خودروی برقی به هیچ وجه مشکل نهایی آلودگی هوای تهران و شهر های بزرگ ایران نیست .چرا که استفاده از خودروهای برقی بدلایل ذکر شده در کشورهایی نظیر ایران تا سالهای آینده امکان پذیر نیست و نمی توان با تبلیغات یک خودروی الکتریکی که از قضا از بی کیفیت هم هست به جنگ آلودگی هوا رفت. اولین راه و نزدیکترین آن از رده خارج کردن محصولات پر مصرف و بی کیفیت و جایگزین کردن خودروهای هیبریدی و کم مصرف بجای آنها می باشد.در حال حاضر برند های معتبر جهان نظیر تویوتا ،هیوندای و غیره محصولات هیبریدی را تولید میکنند که مصرف بنزینی زیر 5 لیتر را دارند و از کمترین الایندگی ممکن برخودار هستند که می تواند با ورود اینگونه خودرو ها به ایران از شر آلودگی هوا راحت شد.برخی تحقیات بین الملی ثابت می کند میزان آلایندگی خودروهای هیبریدی به مراتب کمتر از خودروهای برقی هستند. همچنین از رده خارج کردن خودروهای نظیر پراید ،خانوداه پژو و سمند ،چینی های پر مصرف نظیر بی وای دی S6 ،چری تیگو 5 . غیره می تواند کمک شایانی به کم کردن آلودگی هوا کرد.
در بحث های بین الملی شرکتی نظیر تویوتا در سال گذشته خودروهایی با پیشرانه های هیدروژنی را به جهانیان معرفی کرد و بطور رسمی خط تولید اینگونه خودروها راه اندازی کرد تا به جهانیان بگوید خودروی برقی راه حل نهایی نیست و انرژی های پاک دیگری وجود دارد که شاید بتوان جایگزین برق کرد.
دعوت از خبرنگاران برای تست و بررسی خودروی بی وای دی E6 تمام برقی در روزهایی که بسیاری از مردم بدلیل مشکلات ناشی از آلودگی هوا سر و کارشان به مراکز درمانی افتاده است زمانی مقبولیت می یافت که هدف اصلی این برند چینی تولید محصولاتی پاک بود نه صرفا تبلیغات و همانطور که قبلا اشاره کردیم این برند در حال حاضر دارای محصولاتی دیگری بوده که دارای مصرف بالای سوخت و بالطبع آلودگی بیشتر هستند و همین مصحولات غیر برقی شان است که در بازار ایران بفروش می رسد .پس چرا باید یک خودروی برقی که عملا بدلایل فوق خارج از دسترس مردم است را باید به نمایش عمومی بگذارد.آیا این عمل شرکت کارمانیا صرفا ماهی گرفتن از آب گل آلود به منظور مطرح کردن هرچه بیشتر نام این نماینده ایرانی نیست؟
همچنین تا کنون از خود پرسیده اید که چرا برند های مشهور دنیا نظیر پورشه ،بنز و تویوتا ،میتسوبیشی و غیره خودری تمام الکتریکی ندارند. مشخص است که تکنولوژی و علم این برند ها از چینی های تازه کار فراتر است اما بدلایل مشکلات ذکر شده اینگونه شرکت حاضر به فریب مردم بدلیل فروش محصولاتشان نیستند . بلکه در تلاش هستند که ابتدا این مشکلات را بر طرف نموده و سپس با تبلیغاتی سالم به سراغ مشتریان با ارزش خود بروند و این مهم روشن کننده این مطلب است خودروهای برقی با آلودگی صفر وجود خارجی ندارد.