ظریف در آخرین سفر خود بعد از توافق هسته ای ایران و ۱+۵ به منظور رایزنی های سیاسی و اقتصادی 23 شهریور به دو کشور آسیای شرقی چین و بنگلادش رفت. این سفر علاوه بر خبرهای رسمی سیاسی، حاشیه های دیدنی هم داشت. حاشیه هایی از جنس مردم زحمت کش و فقیر بنگلادش تا چینی هایی که بیشتر سوار «بنز»، «تویوتا» و «بی ام و» می شوند تا ماشین های چینی.
در سفر به چین حدود ۹ ساعت پرواز داشتیم بنابراین به منظور سوختگیری هواپیما در نیمه راه و در شهر ارومچی استان خودمختار سین کیانگ توقف کوتاهی داشتیم. این شهر بالغ بر ۲.۵ میلیون نفر جمعیت دارد که ۹۵ درصد از جمعیت آن را مسلمانان تشکیل می دهند. نام این شهر از زبان ترکی اقتباس شده که به معنی «ییلاق زیبا» است. ارومچی یکی از گذرگاههای اصلی جاده ابریشم است.
ارومچی خواهر خوانده شهر مشهد مقدس است. این شهر که همان سرزمین توران شاهنامه فردوسی است به ترکستان چین معروف است بطوریکه نام بسیاری از زنان و مردان ارومچی فارسی است و حتی فردی که از سوی مقامات محلی، هیات ایران را در این شهر همراهی می کرد «فرهادی» نام داشت.
وزیر خارجه کشورمان در جریان توقف کوتاه خود در این شهر از پارک کوه قرمز که یکی از مناطق گردشگری این منطقه است بازدید کرد.
از ارومچی به پکن رفتیم. موضوعی که در پکن به چشم می خورد نظم و ترتیب بود. علی رغم جمعیت زیاد و وسیله نقلیه های بی شماری که در خیابان ها بود اما شهر نظم خاصی داشت و ماشین ها در یک لاین حرکت می کردند. خیابان ها بسیار وسیع بود بطوریکه حتی برای دوچرخه سواران لاین جداگانه داشت. البته اتوبوس های «بی آر تی» این شهر نیز مانند اتوبوس های ایران مملو از مسافر بود.
نکته دیگری که در خیابان های چین جلب توجه می کرد نوع ماشین ها بود. در پکن و ارومچی خبری از ماشین های چینی نبود و اکثر مردم سوار «بنز»، «تویوتا» و «بی. ام. و» بودند؛ بطوریکه احساس کردم کارخانه های خودرو سازی چین فقط برای ایران ماشین تولید میکند که البته راضی به زحمتشان نبودیم!
در چین وزیر امور خارجه کشورمان دو دیدار داشت. دیدار با «وانگ یی» وزیر امور خاجه و «لی که چیانگ» نخست وزیر چین. انتظار زیاد خبرنگاران برای شروع دیدارها و نشست خبری وزرای خارجه، پوشش برنامههای داخلی(پوشش برنامه های مقامات سیاسی) را برای ما خبرنگاران ایرانی تداعی کرد و متوجه شدیم که خبرنگاران چین هم مانند خبرنگاران ایرانی برای پوشش یک برنامه زمان زیادی را باید صرف کنند.
موضوع دیگری که توجه خبرنگاران را به خود جلب کرد فیلتر بودن اینستاگرام، تلگرام، جی میل، گوگل، فیس بوک، واتس آپ، یوتوپ و توئیتر در چین بود؛ بطوریکه تنها با یاهو می توانستیم خبرهای خود را میل کنیم.
چین اولین شریک اقتصادی ایران با ۵۲ میلیارد مبادله اقتصادی است، که سهم ایران در این صادرات بیشتر است. در سال گذشته ۹ درصد نفت چین را ایران تامین کرد. در هفته جاری نیز «جیانگ» رئیس کمیسیون دارایی های دولتی چین که همتای طیب نیا وزیر اقتصاد است به ایران می آید. وی به عنوان فرستاده ویژه رئیس جمهور چین راهی تهران می شود که توسعه روابط اقتصادی یکی از اهداف سفرش است. همچنین به زودی شاهد حضور رئیس جمهوری چین در ایران خواهیم بود.
در ادامه این سفر برای دیدار ظریف با «لی که چیانگ» به ساختمان نخست وزیری که در میدان تیانانمن واقع شده است رفتیم. در این میدان آرامگاه مائوتسه تونگ یکی از دیدنیهای پکن قرار دارد. میدان تیانانمن بزرگترین میدان جهان به شمار می رود. اطراف این میدان ابنیه مهم تاریخی همچون مجموعه کاخهای شهر ممنوعه، پلهای «جین شوی» (آب طلایی) و دیوار سرخو مجلس چین واقع شدهاست. بنای اولیه میدان به اوایل قرن پانزدهم میلادی بازگشته و کاربرد اولیه آن دروازه قدیمی شهر ممنوعه بودهاست. نام این میدان به زبان چینی به مفهوم «میدان آرامش آسمانی» است.
ظریف در ادامه رایزنی خود به داکا پایتخت بنگلادش رفت. بنگلادش جزو یکی از پرجمعیتترین و فقیرترین کشورهای جهان به شمار میآید. بیشتر آنها در بخش کشاورزی مشغول به کار هستند. بخشی از نیروی کار بنگلادش هم به کشورهایی چون عربستان سعودی، قطر، مالزی، امارات و کویت مهاجرت کردهاند.
این کشور با مساحت ۱۴۴ هزار کیلومتر مربع، ۱۶۰ میلیون جمعیت دارد. لذا بنگلادش با ۷ استان یکی از پرتراکمترین کشورها از نظر جمعیت است و این جمعیت زیاد به خوبی در خیابان های این کشور مشهود است.
محصولات صادراتی این کشور شامل پوشاک، کنف و کالاهای کنفی، چرم و ماهی و حیوانات دریایی یخزده است. ایران هم یکی از خریداران کنف این کشور محسوب می شود. بدلیل تحریم های غیرقانونی علیه ایران این کشور تنها فراواده های نفتی از ایران وارد می کرد که با رفع تحریم ها می تواند به یکی از خریداران نفت تبدیل شود.
در سفر به داکا، دو موافقتنامه میان ایران و بنگلادش تدوین شد که در سفر شیخ حسینه به ایران که در سال ۲۰۱۶ میلادی انجام می شود، به امضا خواهد رسید.
با اجرایی شدن این دو موافقتنامه مالیاتی و گمرکی سطح مبادلات تجاری میان دو کشور افزایش می یابد و بنگلادش این فرصت را پیدا می کند که پوشاک و منسوجات خود را به ایران صادر کند.
این شهر که آب و هوایی استوایی دارد بسیار شرجی است، اما مردم سختکوش بنگالی در این آب و هوا به کسب و کار مشغول هستند و خیابان پر از دست فروش هایی است که اجناس و کالای خود را بر روی سر به این طرف و آنطرف می برند.
علاوه بر این؛ وجود اتوبوس های دو طبقه، تاکسی های سه چرخه سبز رنگ و همچنین گاری هایی که با دوچرخه حمل می شد از دیگر دیدنی های شهر داکا بود. علاوه بر ماشین های مدرن، وسیله های حمل و نقل بسیار قدیمی نیز در در خیابان ها دیده می شد.
۴۰ در صد مردم بنگلادش زیر خط فقر زندگی می کنند و درآمدی کمتر از ۳۰ دلار دارند. عدم توسعه یافتگی در این شهر به خوبی مشهود بود لذا ایران در زمینه تامین انرژی بویژه در حوزه نفت و برق می تواند به این کشور کمک کند.
- سفرنامه از محبوبه نیاورانی خبرگزاری مهر