ارزانی گازوییل مخرب است یا سازنده؟

به گزارش پدال نیوز به نقل ازباشگاه خبرنگاران جوان،  فرسودگی کامیون ها به چالشی جدی در حوزه حمل و نقل کشور مبدل شده است. معضلات زیست محیطی،کاهش کیفیت حمل و نقل، استهلاک بالا، ایمنی حداقلی، نمونه ای از نارسایی هایی محسوب می شود که در سایه تردد کامیون ها و ماشین آلات فرسوده، بروز پیدا می‌کند.
 
در طول سالیان گذشته، جلسات و نشست های متعددی در خصوص فرسودگی ناوگان حمل و نقل عمومی از سوی دستگاه‌ها و نهادهای ذی ربط برگزار شده،که البته در مواردی شاهد خروجی مثبت و سازنده این جلسات بوده ایم.
 
یکی از مصادیق این توفیقات به نوسازی تاکسی هایی معطوف می شود که البته مشمول تمامی خودروهای فرسوده نشده است، اما به هر ترتیب گام هایی که در این عرصه برداشته شده، نوید بخش عزمی است که برای بهبود وضعیت موجود مد نظر قرار گرفته است.
 
در این میان،کامیون های فرسوده، به عنوان بخشی از ناوگان حمل و نقل، وضعیت و شرایط بغرنج تری را تجربه می‌کند، تجربه ای تلخ که با بها و هزینه های سنگینی همراه می شود.
 
برخی کارشناسان راهکار افزایش قیمت گازوییل (به عنوان سوخت اصلیِ کامیون ها) را پیشنهاد می‌کنند. به طور کلی افزایش نرخ سوخت، همواره با حساسیت بسیاری از سوی جامعه دنبال می شود و طیف ها و اقشار متعدد جامعه با چنین امری موافق نیستند، زیرا تجربه خوبی از افزایش نرخ سوخت در گذشته را کسب نکرده اند و یا به تعبیر دیگر، همواره این افزایش قیمت ها را، ریشه و عامل بسیاری از گرانی ها و تنش های قیمتی تلقی می‌کنند.
 
البته بخش قابل توجهی از این حساسیت ها به نرخ بنزین معطوف می شود و در مقایسه با سوخت مذکور، گازوییل چندان حساسیت برانگیز به نظر نمی رسد.
 
در سطح عوام و توده مردم، بخش قابل توجهی از گروه‌های اجتماعی، افزایش نرخ سوخت را از منظر افزایش درآمد دولت تحلیل و بررسی می‌کنند، اما  هر افزایش قیمتی، با این هدف انجام نمی پذیرد و مولفه های بسیاری در نوسانات قیمتی تاثیرگذار است که البته یکی از آنها می تواند در قالب افزایش درآمدها مورد بحث قرار گیرد.
 
البته پیشنهاد افزایش نرخ گازوییل، هدفی متفاوت را دنبال می‌کند. اصلی ترین دغدغه برای افزایش سوخت مذکور، به افزایش و بالا بردن هزینه های خودروهای فرسوده‌ای باز می‌گردد که با افزایش قیمت گازوییل، انگیزه حفظ و نگهداری چنین خودروهایی تضعیف خواهد شد و به دنبال آن در چنین شرایطی، ضریب بروزِ مخاطرات تردد خودروهایی همچون کامیون‌های فرسوده به مراتب کمتر خواهد شد.
 
داوود کشاورزیان، رییس سازمان راهداری و حمل و نقل جاده ای، یکی از موافقان این ایده (افزایش قیمت گازوییل) محسوب می شود، چندی پیش اظهار کرد: تا زمانیکه سوخت خودروهای سنگین ، ارزان باشد، مشکلات حوزه حمل و نقل اعم از فرسودگی و مقرون به صرفه نبودن خرید کامیون های نو، به قوت خود باقی خواهد ماند.
 
کشاورزیان با اشاره به پیمایش 60 تا 70 هزار کیلومتری کامیون های ایرانی در طول سال، بیان کرد: این در شرایطی است که میزان پیمایش کامیون ها در کشورهای توسعه یافته،  سه برابر این میزان است.
 
در واقع با عنایت به میزان تردد فزاینده کامیون ها در اروپا و آمریکای شمالی و آلایندگی بسیار کمتر این خودروهای سنگین در مقایسه با کامیون های فرسوده فعال در ایران، به خوبی به پیامدهای منفی  خودروهای اشاره شده، پی خواهیم برد.
 
وی در ادامه می افزاید: با تامین 30 تا 40 میلیون تومان، می‌توان نسبت به خرید یک دستگاه کامیون فرسوده مبادرت ورزید و به جای آنکه یک نفر سالی 150 هزار کیلومتر با کامیون تردد داشته باشد دو نفر 70 هزار کیلومتر بار می برند تا این درآمد بین دو خانوار تقسیم شود.
 
رییس سازمان راهداری و حمل و نقل جاده ای البته خرید کامیون نو را نیز در شرایط کنونی مقرون به صرفه نمی داند.
 
آنچنان که این مقام مسوول می‌گوید؛ با عنایت به قیمت 800 میلیون تا یک میلیارد تومانی کامیون نو و اقساط سنگین ماهیانه آن و عدم وجود بار کافی، خرید چنین کامیون هایی و تامین اقساط ماهیانه آن (با توجه به وضعیت کسب و کار موجود در این بخش) بسیار سخت و دشوار خواهد بود.
 
جمشید فرجی،کارشناس حوزه حمل، نیز معتقد است، ارزانی گازوییل، بزرگ ترین مانع برای تقویت انگیزه متقاضیان فعالیت در این بخش و نوسازی کامیو ن های فرسوده از سوی مالکان است.
 
وی افزود: با شناور شدن نرخ سوخت و به موازات آن، طراحی و تعریف یارانه های هدفمند، می‌توان به ساز و کاری نائل شد که به موجب آن فرآیند و روند نوسازی کامیون ها و ناوگان فعال در حوزه حمل و نقل با سرعت و شتاب هر چه بیشتری همراه شود.
 
فرجی گفت: نباید از نظر دور داشت که بدون در نظر گرفتن بسته ها و تسهیلات حمایتی، حصول چنین امری غیرممکن باشد، زیرا برای فعالان این عرصه که بواسطه کامیون‌های فرسوده فعالیت می‌کنند، تامین چند صد میلیون تومان امکان پذیر نیست.
ایده افزایش قیمت گازوییل، سفره کامیون داران فرسوده را کوچک تر می‌کند
 
محمد صادقی،کارشناس حوزه اقتصادی در گفتگو با خبرنگار اقتصاد و انرژی با اشاره به لزوم در نظر گرفتن شرایط برای اتخاذ چنین تصمیماتی، اظهار کرد: برخلاف نظر افراد و گروه‌هایی که مدافع ایدۀ گران شدن قیمت بنزین هستند، بنده معتقدم همیشه ساده ترین راه،  بهترین راه نخواهد بود.
 
صادقی افزود: حفظ سلامت زیست محیطی، افزایش و ارتقای ضریب ایمنی خودروها، کاهش استهلاک و ارتقای کیفی حمل و نقل، ضرورتی است که حصول و تحقق آن در عرصه مذکور، مطلوب و سازنده خواهد بود.
 
وی بیان کرد: اما نباید این امر، با گران کردن گازوییل انجام پذیرد و به اعتقاد بنده تصمیم دولت در خصوص حفظ قیمت موجود سوخت و مخالفت با افزایش آن معقولانه است و امیدواریم در این تصمیم جدی و مصر باشند.
 
صادقی گفت: هیچ یک از فعالان عرصه حمل و نقل و کامیون داران، علاقه مند به درگیر کردن خود با خودرویی فرسوده و مستهلک نیستند و کامیون داری را نمی توان پیدا کرد که در صورت برخورداری از حق انتخاب میان کامیون نو و فرسوده، قائل به گزینه دوم باشد.
 
کارشناس حوزه اقتصادی تصریح کرد: معذوریت ها و ملاحظات اقتصادی  باعث عدم تمایل فعالان این بخش برای خرید کامیون نو است و در صورت تعریف و اجرایی ساختن حمایت های هر چه بیشتر، بخش قابل توجهی از کامیون داران نسبت به تعویض خودروهای سنگین خویش اقدام خواهند کرد.
 
وی در خاتمه یادآور شد: برای نوسازی کامیون‌های فرسوده، نباید حول محور افزایش قیمت گازوییل چرخید در نتیجه این رویکرد، به کوچک تر شدن سفره معیشتی خانوارهای این گروه می انجامد و به نظر بنده یکی از راهکارهای سازنده برای حصول این امر(نوسازی خودروهای سنگین حمل و نقل) ، به حمایت های موثر و کارآمد و تعریف تسهیلات ویژه با سود کم و اقساط بلند مدت معطوف می شود.