دلایل خارج نشدن پلتفرم های قدیمی از خطوط تولید خودرو

به گزارش پدال نیوز به نقل از خودروکار، چند سالی است که خروج پلتفرم‌های قدیمی خودروها از خط تولید شرکت‌های ایرانی به یک مطالبه عمومی تبدیل شده و بعد از سال‌ها قرار بر آن شده تا ارزان‌ترین خودرو تولیدی ایران که البته یکی از پیرمردهای صنعت خودروسازی کشور به حساب می‌آید، آخر امسال از خط تولید سایپایی ها خداحافظی کند.
 
موضوع خروج خودروهای قدیمی از سال گذشته داغ شد. زمانی که از آیین نامه خاک خورده وزارت صنعت مبنی بر خروج پلتفرم های قدیمی نظیر پراید و پژو 405 تا پایان سال 94، رونمایی شد، محمدرضا نعمت زاده، وزیر صنعت، معدن و تجارت وقت، آن را صرفا یک آیین نامه درون سازمانی نامید و نه الزام. اما ایمنی پایین و کهنه بودن این پلتفرم ها و از سوی دیگر افزایش تعداد استاندارد خودروها تا ابتدای سال 97، خودروسازان را ناچار کرده که کمی از موضع خود عقب نشینی کنند و در ابتدای این مسیر، سایپایی ها پیش قدم شدند.  
 
در حالیکه هم سازمان محیط زیست و هم سازمان استاندارد ایران معتقدند که نباید خودروهایی با پلتفرم های قدیمی تولید شوند اما همچنان روند ایجاد ظرفیت برای خروج این پلتفرم ها از خطوط تولید، بسیار کند پیش می رود و این روند فرسایشی چند دلیل اصلی دارد؛ نبود توان طراحی پلتفرم در داخل ایران، نبود جایگزین مناسب برای این خودروهای ارزان قیمت، استقبال بازار و نبود توانایی در خودروسازان برای به روزرسانی سریع محصولاتشان، از جمله این دلایل هستند.
 
اما در این میان انتقاداتی به قطعه سازان، مبنی بر اینکه خود را با علم و تجهیزات به‌روز، سازگار نکرده‌اند وارد است و برخی کارشناسان بر این باورند که خروج دیرهنگام پلتفرم‌های قدیمی به به روز نشدن قطعه سازان نیز مرتبط است.
 
حسن کریمی سنجری، اظهار می‌کند: «خودروساز شدن و ادامه این مسیر دارای یک فرآیند است که از طراحی شروع می‌شود و در ادامه به توسعه قطعه‌سازی، تولید، فروش و بازار ختم می‌شود.  این فرآیند در ایران کامل نیست.
 
او می‌افزاید: خودروسازی که همواره نتواند پلتفرم خود را بروز کند، توان همراه ساختن قطعه سازان با خود را ندارد و این در حالی است که به‌واسطه تکمیل نبودن چرخه خودروساز بودن خودروسازی‌های ایرانی درزمینه طراحی، پلتفرم‌های قدیمی از شرکت‌های خارجی خریداری می‌شود و چندین سال از آن استفاده می‌شود.
 
این کارشناس صنعت خودرو تصریح می‌کند: قطعه سازان در حال حاضر با سرمایه‌گذاری چندساله، توانایی بالایی را در رابطه با ارائه قطعات پلتفرم‌های قدیمی به دست آورده‌اند و در زمان فعلی که پلتفرم جدیدی خریداری می‌شود، سبب می‌شود تا چرخه فعالیت قطعه سازان برای بار دیگر از ابتدا طراحی و عملیاتی شود.
 
او تأکید می‌کند: برای حضور یک شرکت در زنجیره ارزش تولید یک خودرو دو روش وجود دارد؛ باید یک شرکت چرخه کامل خودروساز بودن را داشته باشد، یا در زنجیره ارزش تولید یک خودرو از شرکت‌های جهانی قرار داشت و از طریق خودروساز مادر بخشی از فرآیندهای تولید را در اختیار گرفت که این موضوع عاملی می‌شود که با به‌روزرسانی پلتفرم، امکانات به‌روز از سوی شرکت اصلی در اختیار شرکت‌های همکار قرار گیرد.
 
کریمی سنجری با تأکید بر اینکه شرکت‌های ایرانی در هیچ‌کدام از دو روش قرار نمی‌گیرند، می‌گوید: همواره به‌واسطه نبود چرخه فرآیند تولید و حضور نداشتن در زنجیره ارزش شرکت‌های به نام، از رده خارج کردن پلتفرم‌های قدیمی برای خودروسازان ایرانی مسئله است.
 
این کارشناس صنعت خودروسازی بر این عقیده است که برای پیشرفت قطعه‌سازی کشور، واحدهای قطعه‌سازی باید به زنجیره تولید شرکت‌های به نام جهانی متصل شوند و تنها با تأکید بر فعالیت با خودروسازان داخلی ارتقا و توسعه قطعه‌سازی رخ نخواهد داد.
 
 
او با اشاره به اینکه نپذیرفتن پلتفرم جدید از سوی قطعه سازان آن‌چنان تعیین کننده نیست، یادآور می‌شود: ورود پلتفرم جدید به خودروساز، سرمایه‌گذاری جدیدی را برای خودروساز به همراه دارد و باید خودروساز نیز به سمت خروج پلتفرم‌های قدیمی سوق پیدا کند.
 
این کارشناس خاطرنشان می‌کند: برخی از شرکت‌های قطعه‌سازی که در قالب هلدینگ فعالیت می‌کنند، انحصاری عمل می‌کنند، اما نباید فراموش کرد در مسیر توسعه همین هلدینگ ها کمک حال هستند.
 
کریمی سنجری می‌ گوید: به دلیل آنکه خودروسازی کشور تا حدودی دولتی است، فعالیت انحصاری خودروسازان عاملی شده تا در رابطه با فعالیت‌های مشترک تصمیمات انحصاری اتخاذ شود ازاین‌رو به نظر می‌رسد باید روش فعالیت تغییر کند و خودروسازی به سمت خصوصی شدن پیش رود.
 
با این تفاسیر می‌توان گفت، قطعه سازان در مسیر تغییر پلتفرم و خروج خودروهای قدیمی از خط تولید خودروسازی‌ها تا حدودی تأثیرگذار هستند، زیرا اگر خودروساز این اعتماد را داشته باشد که با تغییر پلتفرم و ورود خودرو جدید به خط تولید خود درزمینه تأمین قطعه از سوی قطعه سازان داخلی با مشکلی روبرو نمی‌شود، یکی از نگرانی‌های آن از بابت تغییر پلتفرم رفع خواهد شد.
 
ناگفته نماند که شرکت‌های خودروسازی به قطعه سازان بدهی‌های قابل‌توجهی دارند که همین مبالغ می‌تواند در مسیر رشد و ارتقاء قطعه سازان کمک حال باشد.